1. E tusa ai ma le Kolose 2:4, 8, e faapefea ona taumafai Satani e pulea o tatou mafaufau?

E MANAʻO Satani ina ia tatou fulitua iā Ieova. Ina ia faataunuuina lenā mea, e taumafai o ia e taaʻina pe pulea o tatou mafaufau ina ia usiusitaʻi ai iā te ia. E taumafai o ia e faatalitonu pe faasesēina i tatou ina ia mulimuli atu iā te ia, e ala i le faaaogā o o tatou faanaunauga masani.​—Faitau le Kolose 2:4, 8.

2-3. (a) Aiseā e tatau ai ona tatou utagia le lapataʻiga o loo i le Kolose 2:8? (e) O le ā o le a talanoaina i lenei mataupu?

² O loo tatou iai i se tulaga lamatia e mafai ai ona faasesēina i tatou e Satani. Ia manatua, na avatu e Paulo le lapataʻiga i le Kolose 2:8 i Kerisiano faauuina, ae e leʻi tusi atu o ia i ē e lē talitonu. (Kolo. 1:2, 5) Na iai i se tulaga lamatia na Kerisiano. Peitaʻi, ua tatou iai i se tulaga e sili atu ona lamatia i aso nei. (1 Kori. 10:12) Aiseā? Talu ai ua lafoina mai Satani i le lalolagi, o lea ua ia taulaʻi atu ai i le faasesēina o auauna faamaoni a le Atua. (Faaa. 12:9, 12, 17) E lē gata i lea, o loo tatou ola foʻi i se vaitaimi ua ʻfaateteleina ai le leaga o tagata amioleaga ma ē taufaasesē.’​—2 Timo. 3:1, 13.

³ O le a tilofaʻia i lenei mataupu le auala ua faaaogā ai e Satani “manatu taufaasesē e lē aogā,” ina ia taumafai ai e taaʻina o tatou mafaufau. O le a tatou talanoaina ni ana “togafiti” se tolu. (Efe. 6:11) I le mataupu o sosoo mai, o le a iloiloina ai suiga e mafai ona tatou faia i o tatou mafaufauga, pe afai ua aafia i togafiti a Satani. Ae seʻi o tatou talanoa  muamua i mea e tatou te aʻoaʻoina mai i le auala na faasesēina ai e Satani tagata Isaraelu, ina ua latou ulu atu i le Nuu Folafolaina.

4-6. I le Teuteronome 11:10-15, o ā suiga sa manaʻomia ona faia e tagata Isaraelu i le auala e galueaʻiina ai a latou faatoʻaga, ina ua latou nofoia le Nuu Folafolaina?

⁴ E atamai le auala na maileia ai e Satani tagata Isaraelu i le ifo i tupua. O le ā lenā auala? Na ia faaaogā o latou manaʻoga o le saʻilia lea o meaʻai e tausia ai i latou. Ina ua ulu atu le fanauga a Isaraelu i le Nuu Folafolaina, sa tatau ona suia le auala e galueaʻiina ai a latou faatoʻaga. A o iai i Aikupito, na latou faaaogā le vaitafe o le Naila e faasūsū ai le laueleele. Peitaʻi, i le Nuu Folafolaina e leʻi iai se vaitafe e maua mai ai le vai e faasūsū ai le laueleele. O lea, sa latou faaaogā ai vai mai i timuga ma le sau o le taeao. (Faitau le Teuteronome 11:10-15; Isa. 18:4, 5) O lona uiga, sa manaʻomia ona aʻoaʻoina e tagata Isaraelu ni auala fou e galueaʻiina ai a latou faatoʻaga. Peitaʻi e leʻi faigofie lenā tulaga, talu ai o le toʻatele sa iai tomai i le itu tau faatoʻaga, na maliliu a o iai i le vaomatua.

⁵ Na faailoa atu e Ieova i ona tagata o lea ua suia o latou tulaga. Ona sosoo ai lea ma lona avatuina o le lapataʻiga lenei: “Ia outou leoleo iā te outou lava ina neʻi faasesēina o outou loto, ma outou liliuese ai ma tapuaʻi atu i isi atua ma ifo atu i ai.” (Teu. 11:16, 17) Atonu i le taimi muamua e foliga mai e leai se fesootaʻiga o lenā lapataʻiga ma a latou faatoʻaga. O lea, o le ā le sootaga o le lapataʻiga a Ieova e faatatau i le tapuaʻi atu i atua sesē, ma le aʻoaʻoina o ni auala fou e fai ai faatoʻaga?

⁶ Na silafia e Ieova o le a faaosoosoina tagata Isaraelu ina ia aʻoaʻoina ni auala fou e galueaʻiina ai faatoʻaga, mai i tagata  faapaupau o loo siʻomia ai i latou. O le mea moni e tele atu tomai o na tagata nai lo o tagata Isaraelu, ma sa mafai ona aʻoaʻoina e tagata Isaraelu ni tomai aogā mai iā i latou. Peitaʻi, sa iai le lamatiaga. Sa taaʻina manatu o tagata faifaatoʻaga Kanana i o latou talitonuga iā Paala. Na latou talitonu o ia o le atua o le lagi ma e na te aumaia timuga. E leʻi finagalo Ieova ina ia faasesēina ona tagata i na talitonuga pepelo. E ui i lea, mai i lea taimi i lea taimi, na filifili tagata Isaraelu e tapuaʻi iā Paala. (Nu. 25:3, 5; Faama. 2:13; 1 Tu. 18:18) O lea, seʻi mātau auala na maileia ai e Satani le fanauga a Isaraelu.

7. O le ā le tofotofoga na feagai ma tagata Isaraelu ina ua latou ulu atu i le Nuu Folafolaina?

⁷ O le togafiti muamua a Satani, o le faaaogā lea o faanaunauga masani o tagata o le vaai atu ua faasūsūina le laueleele i timuga. E tau leai se timu sa maua i le Nuu Folafolaina e amata mai i le taufaaiʻuiʻuga o Aperila seʻia oo iā Setema i tausaga taʻitasi. Sa faalagolago tagata faapea le ola lauusiusi o a latou faatoʻaga, i timuga ia e masani ona amata pe tusa o le masina o Oketopa. Na faasesēina e Satani tagata Isaraelu i le manatu e faapea, e tatau ona latou faataʻitaʻi i auala o loo faaaogā e o latou tuaoi faapaupau. Na talitonu na tagata faapaupau, e iai ni tū ma aga patino e manaʻomia ona fai ina ia mafai ai e o latou atua ona aumaia timuga. Na talitonu i latou e leʻi faatuatua iā Ieova, e na o le pau lenā o le auala e ʻalofia ai se mugālā faaumiumi. O lea, na latou faia ai ni tū faapaupau ina ia tapuaʻi atu ai i le atua sesē o Paala.

8. O le ā le togafiti lona lua na faaaogā e Satani? Ia faamatala.

⁸ O le togafiti lona lua a Satani, o le faaaogā lea o tuʻinanauga lē mamā. Na tapuaʻi atunuu faapaupau i o latou atua, e ala i le faia o amioga lē mamā e sili ona matagā. O na tapuaʻiga lē mamā na aofia ai fafine ma tamāloloa e faia faiga faatalitane i le malumalu. Sa taliaina le tauatane ma le tauafafine ma isi amioga lē mamā taufeusuaʻiga, ma na vaai foʻi i ai o se vala masani o le olaga. (Teu. 23:17, 18; 1 Tu. 14:24) Na talitonu tagata faapaupau o na tū ma aga, o le a faamanuia ai e o latou atua o latou laueleele ma ola lauusiusi ai o latou faatoʻaga. Na tosina le toʻatele o tagata Isaraelu i tū ma aga e lē mamā na faia e nuu faapaupau, ma faasesēina ai i latou e tapuaʻi i atua sesē. Ioe, na maileia i latou e Satani.

9. E tusa ai ma le Hosea 2:16, 17, na faapefea ona faasesēina e Satani manatu o tagata Isaraelu e faatatau iā Ieova?

⁹ O le togafiti lona tolu a Satani, o le faasesēina lea o manatu o tagata Isaraelu e faatatau iā Ieova. I taimi o le perofeta o Ieremia, na faailoa mai ai e Ieova na uunaʻia e perofeta pepelo Ona tagata ina ia latou faagalo Lona igoa “ona o Paala.” (Iere. 23:27) E foliga mai e leʻi toe faaaogā e tagata o le Atua le suafa o Ieova, ma na latou suia i le igoa Paala, o lona uiga o “Lē e ona” po o le “Matai.” O lenā gaoioiga na faigatā ai ona iloa e tagata Isaraelu le eseesega o Ieova ma Paala. O lea, na iʻu ai ina latou palu faatasi tapuaʻiga iā Paala ma le tapuaʻiga iā Ieova.—Faitau le Hosea 2:16, 17 ma le faaopoopoga i le pito i lalo.

10. O ā togafiti o loo faaaogā e Satani i aso nei?

¹⁰ O togafiti foʻi na o loo faaaogā e Satani i aso nei. E na te maileia tagata e ala i le faaaogā o o latou faanaunauga masani, faaauiluma amioga lē mamā taufeusuaʻiga, ma faasesēina manatu o tagata e faatatau iā Ieova.  Seʻi o tatou iloiloina muamua le togafiti lona tolu.

11. Ua faapefea ona faasesēina e Satani manatu o tagata e faatatau iā Ieova?

¹¹ Ua faasesēina e Satani manatu o tagata e faatatau iā Ieova. Ina ua maliliu aposetolo o Iesu, na amata ai ona faasalalau atu e nisi o ē na faapea mai o ni Kerisiano aʻoaʻoga sesē. (Galu. 20:29, 30; 2 Tesa. 2:3) Na amata ona faasesē e i latou nei ua liliuese mai i le upu moni, manatu o tagata e faatatau i le Atua moni. O se faataʻitaʻiga, e latou te leʻi toe faaaogāina le suafa o Ieova i a latou Tusi Paia, ae sui i taʻu e pei o le “Alii.” O lo latou aveesea o le suafa totino o le Atua ae tuu i ai le taʻu “Alii,” na faafaigatā ai i se tagata ona iloa le eseesega o Ieova mai i isi “alii” o loo taʻua i le Tusi Paia. (1 Kori. 8:5) Na latou faaaogāina le taʻu lava lenā “Alii” mo Ieova ma Iesu, ma faigatā ai ona malamalama i le eseesega o Ieova ma lona Alo faapea o la tulaga. (Ioa. 17:3) O le fenuminumiaʻi o na aʻoaʻoga na māfua ai ona iai le aʻoaʻoga o le Tolutasi, lea e lē o taʻua i le Tusi Paia. O le iʻuga, ua natia ai le mea moni e faatatau i le Atua ma manatu ai tagata e lē mafai ona latou iloa o ia. Pagā le mataʻutia o lenei pepelo!​—Galu. 17:27.

12. O le ā ua faaauilumaina e lotu sesē, ma o le ā le iʻuga ua oo i ai e pei ona taʻua i le Roma 1:28-31?

¹² E faaaogā e Satani tuʻinanauga lē mamā. I taimi o Isaraelu anamua, na faaaogā ai e Satani tapuaʻiga sesē e faaauiluma ai amioga lē mamā. O le mea foʻi lenā o loo ia faia i aso nei. Ua talia ma faaauiluma e lotu sesē amioga lē mamā. O lea, ua lē toe usitaʻia ai e i latou ua faapea mai o loo auauna i le Atua tapulaa tauamio a le Tusi Paia, ma o loo faamatalaina e le aposetolo o Paulo i lana tusi i Kerisiano i Roma le iʻuga ua oo i ai. (Faitau le Roma 1:28-31.) E aofia i “mea e lē tatau” amioga lē mamā uma taufeusuaʻiga, ma faiga faatauatane ma le tauafafine. (Roma 1:24-27, 32; Faaa. 2:20) Maʻeu le tāua mo i tatou ona tausisi pea i aʻoaʻoga manino a le Tusi Paia!

13. O le ā le isi togafiti ua faaaogā e Satani?

¹³ E faaaogā e Satani faanaunauga masani. O se faanaunauga masani iā i tatou le aʻoaʻoina o tomai e manaʻomia, ina ia tausia ai i tatou ma o tatou aiga. (1 Timo. 5:8) E masani ona tatou aʻoaʻoina na tomai i le aʻoga, pe a  tatou sogasogā e suʻesuʻe. Peitaʻi, e iai le lamatiaga. O le tele o aʻoga e lē gata e aʻoaʻoina ai tomai e aogā, ae e aʻoaʻoina ai foʻi filosofia faaletagata. E uunaʻia ai tamaiti aʻoga e fesiligia pe e iai moni se Atua, ma lē amanaʻia ai aʻoaʻoga a le Tusi Paia. E latou te aʻoaʻoina ai o tagata atamamai uma e talitonu o le evolusione, o le auala lea na amata ai le ola. (Roma 1:21-23) Peitaʻi, o na aʻoaʻoga e matuā feteenaʻi ma “le atamai o le Atua.”​—1 Kori. 1:19-21; 3:18-20.

14. O le ā ua faaauiluma e filosofia faaletagata?

¹⁴ E feteenaʻi ma lē amanaʻia e filosofia faaletagata tapulaa amiotonu a Ieova. E lē o faaauilumaina ai le fua o le agaga o le Atua, ae o “galuega a le tino.” (Kala. 5:19-23) E faatupuina ai uiga faamaualuga ma le fiasili, ma avea ai tagata ma “ē e alolofa iā i latou lava.” (2 Timo. 3:2-4) E tuufaafeagai na uiga ma uiga lotomaulalo o loo faalaeiauina auauna a le Atua ina ia atiaʻe. (2 Samu. 22:28) O nisi o Kerisiano na auai i iunivesite, ua taaʻina o latou mafaufau i manatu o tagata nai lo o manatu o le Atua. Seʻi o tatou iloiloina se faaaʻoaʻoga o le iʻuga e mafai ona oo i ai.

15-16. O le ā e te aʻoaʻoina mai i le faaaʻoaʻoga a se tasi o tuafafine?

¹⁵ Ua faapea mai se tuafafine ua silia i le 15 tausaga talu ona iai i le auaunaga faataimi atoa: “I le avea ai ma Molimau a Ieova, na ou faalogo ma faitau i lamatiaga o le auai i iunivesite. Peitaʻi, ou te leʻi ano i na lapataʻiga, ma na ou manatu e lē aogā iā te aʻu.” O ā luʻi na ia fesagaʻia? Ua ia taʻutino mai: “Na alu uma loʻu taimi ma loʻu malosi i aʻu meaaʻoga, ma lē maua ai se taimi e tatalo atu ai iā Ieova e pei ona masani ai, lagona le lēlavā e faia ni suʻesuʻega faale-Tusi Paia ma isi, faapea le sauniuni  lelei mo sauniga. Peitaʻi, ina ua ou iloa ua faaleagaina le ma faiā ma Ieova ona o aʻoaʻoga maualuluga, na ou filifili ai loa e lē toe auai i na aʻoaʻoga, ma o le mea lenā sa ou faia.”

¹⁶ O le ā le aafiaga o na aʻoaʻoga i le auala na mafaufau ai lea tuafafine? Ua ia faapea mai: “Ou te mā e taʻu atu, o na aʻoaʻoga na ou atiaʻe ai le uiga faitio i isi aemaise i uso ma tuafāfine, na ou faatalitalia le tele o mea mai iā i latou, ma ou faaesea ai aʻu lava. Na umi se taimi faatoʻā mafai ona suia le auala na ou mafaufau ai. I lenā taimi o loʻu olaga, na ou iloa ai le mataʻutia o iʻuga e oo i ai pe a lē utagia lapataʻiga mai i lo tatou Tamā i le lagi, e ala mai i lana faalapotopotoga. E sili atu le silafia o Ieova o mea nai lo o aʻu. Sa tatau lava ona ou usiusitaʻi iā te ia.”

17. (a) O le ā e tatau ona tatou maumauaʻi e fai? (e) O le ā o le a talanoaina i le mataupu o sosoo mai?

¹⁷ Ia maumauaʻi e aua neʻi maileia i tatou “i filosofia ma manatu taufaasesē e lē aogā” o le lalolagi a Satani. Ia faaauau ona puipuia i tatou mai i togafiti a Satani. (1 Kori. 3:18; 2 Kori. 2:11) Aua lava neʻi faataga o ia e faasesēina ou manatu e faatatau iā Ieova. Ia ola e tusa ai ma tapulaa maualuluga tauamio a Ieova. Aua foʻi neʻi faasesēina oe e Satani ina ia lē usiusitaʻi i taʻiala a Ieova. Ae faapefea la pe afai ua e mātauina ua e aafia i manatu o lenei lalolagi? O le a faamatalaina i le mataupu o sosoo mai, le auala e fesoasoani ai le Afioga a le Atua iā i tatou, ina ia faatoʻilaloina ni manatu ma masaniga “ua matuā mautū” iā i tatou.​—2 Kori. 10:4, 5.