O le Tusi Lona Lua o Tupu 23:1-37

  • Faia ni suiga e Iosia (1-20)

  • Faamanatu le Paseka (21-23)

  • Faia nisi suiga faaopoopo e Iosia (24-27)

  • Maliu Iosia (28-30)

  • Ioasasa, tupu o Iuta (31-33)

  • Ioakima, tupu o Iuta (34-37)

23  Ua alu atu le feʻau a le tupu, ma ua latou aami toeaina uma o Iuta ma Ierusalema.+  Ona alu aʻe lea o le tupu i le fale o Ieova, ua latou ō faatasi ma tagata uma o Iuta, o tagata uma o loo nonofo i Ierusalema, o ositaulaga, o le ʻauperofeta ma le nuu uma e amata mai i tamaiti e oo atu i ē e matutua. Ua ia faitauina upu uma o le tusi+ o le feagaiga+ na maua i le fale o Ieova,+ a o latou faalogologo i ai.  Ua tū le tupu i tafatafa o le poutū ma ua ia osia se feagaiga* i luma o Ieova,+ e mulimuli atu iā Ieova ma tausia ana poloaʻiga, o ana faamanatuga, ma ana tulafono ma le lotoatoa ma le ola atoa, e ala i le faia o upu o lenei feagaiga o loo tusia i lenei tusi. Ua ioe faatasi uma foʻi le nuu i lenei feagaiga.+  Ona poloaʻi atu lea o le tupu iā Hilikia+ le ositaulaga sili, ma ositaulaga lagolago, ma leoleo faitotoʻa, e aumai mai i le malumalu o Ieova o ipu uma lava na faia mo Paala, ma le pou paia,*+ ma ʻau uma o le lagi. Ua ia susunuina na mea i tua o Ierusalema i le fanua o Ketarono, ona ia ave lea o o latou lefulefu i Peteli.+  Ua ia aveesea foʻi le ʻauositaulaga o atua ese na tofia e tupu o Iuta ina ia latou faamū taulaga i mea maualuluga, i aai o Iuta ma aai o loo siʻomia ai Ierusalema. Ua ia aveesea foʻi i latou na faamūina taulaga iā Paala, i le lā, i le masina, i faaputuga fetu, ma ʻau uma o le lagi.+  Ua ia aumaia foʻi le pou paia*+ mai i le fale o Ieova, ma ave i le faatausiʻusiʻuga o Ierusalema i le vanu o Ketarono, ua susunu+ ai i le vanu o Ketarono, ma ua tu‘ininii ma faaliu lefulefu, ona ia asu lea o lefulefu i luga o tuugamau o tagata o le nuu.+  Ua ia talepe foʻi i lalo fale o tamāloloa talitane i le malumalu,+ ia sa i le fale o Ieova, ma mea na lalaga ai e fafine faleʻie e tapuaʻi ai i le pou paia.*  Ona ia aumaia lea o ositaulaga uma mai i aai o Iuta, ma ua ia faaleagaina mea maualuluga na faamū ai taulaga e ositaulaga ina ia lē toe tapuaʻi ai, e amata mai i Kepa+ e oo atu i Peresepa.+ Ua ia faaleagaina foʻi mea maualuluga sa i le mea e ulu atu ai i le faitotoʻa o Iosua le taʻitaʻi o le aai, lea sa i le itu tauagavale pe a ulu atu le tagata i le aai.  E leʻi auauna ositaulaga o mea maualuluga i le fata faitaulaga a Ieova i Ierusalema,+ ae na latou aai i falaoa e lē faafefeteina faatasi ma o latou uso. 10  Ua ia faaleagaina foʻi Tofeta+ o loo i le vanu o Hinoma*+ ina ia lē toe tapuaʻi ai se tasi, ina neʻi faaui ane ai e se tasi lona atalii po o lona afafine i le afi iā Moloka.+ 11  E lē gata i lea, ua ia faasāina solofanua na tuuina atu* e tupu o Iuta mo le lā, mai i le toe ulu atu i le fale o Ieova e ui atu i le potu* o Natana-meleka le tagata aloaʻia, lea o loo i le poletito; ua ia susunu foʻi kariota o le lā+ i le afi. 12  Ua faaleaga foʻi e le tupu fata faitaulaga na faia e tupu o Iuta i luga aʻe o le potu pito i luga+ o Aasa, ma fata faitaulaga na faia e Manase i lotoā e lua o le fale o Ieova.+ Ua ia nutililiia na mea ma asu atu o latou lefulefu i le vanu o Ketarono. 13  O mea maualuluga foʻi sa i luma o Ierusalema i le itu i saute* o le mauga o le Faafanoga,* ia na fausia e Solomona le tupu o Isaraelu mo Asaira le atua fafine inosia o tagata Saitonu, ma Kimosa le atua inosia o Moapi, ma Melekoma+ le atua inosia o le fanauga a Amoni,+ ua faaleaga e le tupu ina ia lē toe tapuaʻi i ai se tasi. 14  Ua ia tuʻininii poutū paia ma talepe i lalo pou paia,*+ ma faatutumu mea sa tutū ai i ivi o tagata. 15  Na ia talepe foʻi i lalo le fata faitaulaga sa i Peteli, o le mea maualuga na faia e Ierepoamo le atalii o Nepata, lea na faapogaia ai Isaraelu e agasala.+ Ina ua uma ona ia talepe i lalo lenā fata faitaulaga ma le mea maualuga, ona ia susunu lea o le mea maualuga, ua olo e fai ma lefulefu, ma susunu le pou paia.*+ 16  Ina ua liliu atu Iosia ma iloa atu tuugamau o loo i luga o le mauga, ona ia aumaia lea o ivi mai i tuugamau ma susunu i luga o le fata faitaulaga, ina ia lē toe tapuaʻi ai se tasi, e tusa ai ma le afioga a Ieova na faailoa mai e le tagata o le Atua moni, o lē na valoia mai nei mea.+ 17  Ona ia fai atu lea: “O le ā lenā maa o le tuugamau ou te vaai atu i ai?” Ona tali mai lea o tagata o le aai iā te ia: “O le tuugamau lenā o le tagata o le Atua moni na sau mai i Iuta,+ o lē na valoia mai nei mea ua e faia i le fata faitaulaga i Peteli.” 18  Ona ia fai atu lea: “Tuu ai pea o ia. Aua neʻi tago se tasi i ona ivi.” Ona latou tuu pea lea o ona ivi faatasi ai ma ivi o le perofeta na sau mai i Samaria.+ 19  Ua aveesea foʻi e Iosia fale uma mo tapuaʻiga, sa iai i mea maualuluga i aai o Samaria,+ ia na fausia e tupu o Isaraelu e faatigā ai i le Atua, ua ia faia foʻi i na mea e pei o mea uma na ia faia i Peteli.+ 20  Ua ia fasiotia ositaulaga uma o mea maualuluga na iai i inā ma fai ai taulaga i luga o fata faitaulaga, ma susunu ai ivi o tagata.+ Ona ia toe foʻi atu lea i Ierusalema. 21  Ona poloaʻi atu lea o le tupu i le nuu uma, ma faapea atu: “Ia outou faia se Paseka+ iā Ieova lo outou Atua, e tusa ma mea o loo tusia i lenei tusi o le feagaiga.”+ 22  E leʻi faia lava se Paseka faapenei talu mai aso o faamasino na faamasino iā Isaraelu, faapea foʻi aso uma o tupu o Isaraelu ma tupu o Iuta.+ 23  Ae i le tausaga lona 18 o le nofoaiga a le tupu o Iosia, na faia ai lenei Paseka iā Ieova i Ierusalema. 24  Ua aveesea foʻi e Iosia o taulāitu, o ē e vavalo i mea e tutupu,+ o tupua o terafimi,*+ o tupua inosia,* ma mea inosia uma na iai i le nuu o Iuta ma Ierusalema, ina ia faataunuuina ai upu o le Tulafono+ na tusia i le tusi, lea na maua e Hilikia le ositaulaga i le fale o Ieova.+ 25  E leai se tupu na pei o ia i tupu na muamua iā te ia, o lē na toe foʻi atu iā Ieova ma lona lotoatoa, ma lona tagata atoa,+ ma lona malosi atoa e tusa ma le Tulafono uma a Mose; e leai foʻi se tasi e pei o ia na tulaʻi mai ina ua mavae atu o ia. 26  E ui i lea, e leʻi liliuese Ieova mai i lona toʻasā tele na ia toʻasā ai iā Iuta, ona o mea leaga uma na faia e Manase e faatigā ai iā te Ia.+ 27  Ua fetalai mai Ieova: “Ou te aveesea Iuta mai i oʻu luma,+ e pei ona ou aveesea o Isaraelu;+ ou te teena foʻi lenei aai na ou filifilia, o Ierusalema, faapea ma le fale na ou fai atu ai, ‘E iai pea loʻu igoa i inā.’”+ 28  A o le olaga uma o Iosia ma mea uma na ia faia, po ua lē o tusia ea i le tusi o le talafaasolopito o tupu o Iuta? 29  O ona aso, na alu aʻe ai Farao Neko le tupu o Aikupito e feiloaʻi ma le tupu o Asuria i le vaitafe o Eufirate. Ae ua alu atu le tupu o Iosia e tau ma Neko; ina ua iloa atu o ia e Neko, ona fasiotia loa lea o ia e Neko i Mekito.+ 30  Ona ave ai lea e ana auauna o lona tino oti i le kariota mai i Mekito, ua aumai o ia i Ierusalema ma tanu ai i lona tuugamau. Ona ave lea e tagata o le nuu o Ioasasa le atalii o Iosia, ma faauu o ia e fai ma tupu e sui i lona tamā.+ 31  E 23 tausaga o Ioasasa+ ina ua fai o ia ma tupu, ma e tolu masina na ia pule ai mai i Ierusalema. O le igoa o lona tinā o Hamutala+ le afafine o Ieremia mai i Lipena. 32  Na faia foʻi e ia o mea leaga i le silafaga a Ieova, e tusa ma mea uma na faia e ona augātamā.+ 33  Ua saisaitia o ia e Farao Neko+ i Ripelu+ i le nuu o Amato, ina ia lē toe pule ai o ia mai i Ierusalema, ona faasalaina lea e Neko o le nuu i taleni* siliva e 100 ma le taleni auro.+ 34  E lē gata i lea, ua tofia e Farao Neko o Eliakimo le atalii o Iosia e fai ma tupu e sui iā Iosia lona tamā, ma suia lona igoa iā Ioakima; ae ua ia ave Ioasasa ma avatu i Aikupito,+ ma o i inā na oti ai o ia.+ 35  Ua avatu e Ioakima siliva ma le auro iā Farao, ae ua ia faia lafoga e totogi e le nuu ina ia avatu ai siliva, e pei o le faatonuga a Farao. Ua ia tāpā mai i tagata taʻitoʻatasi o le nuu se aofaʻiga o siliva ma auro, ina ia avatu iā Farao Neko. 36  E 25 tausaga o Ioakima+ ina ua fai o ia ma tupu, ma e 11 tausaga na pule ai o ia mai i Ierusalema.+ O le igoa o lona tinā o Seputu le afafine o Petaia mai i Ruma. 37  Ua faia pea e ia o mea leaga i le silafaga a Ieova,+ e tusa ma mea uma na faia e ona augātamā.+

Faamatalaga Pito i Lalo

Po o le “faafouina le feagaiga.”
Tagaʻi i le Uiga o Upu.
Tagaʻi i le Uiga o Upu.
Tagaʻi i le Uiga o Upu.
Epe., “le vanu o atalii o Hinoma.” Tagaʻi i le Uiga o Upu, “Kena.”
Epe., “avatu.”
Po o le “potu ʻai.”
Epe., “taumatau.” E faasino atu i le itu i saute pe a faasaga se tasi i le itu i sasaʻe.
E faasino atu i le mauga o Olive, e patino atu lava i le vaega i le itu i saute, ma e taʻua foʻi o le mauga o le Faatigā.
Tagaʻi i le Uiga o Upu.
Tagaʻi i le Uiga o Upu.
O le faaupuga Eperu atonu e fesootaʻi atu i le upu mo le “otaotavale,” ma o se faaupuga e faaalia ai le ʻinoʻino.
Po o “atua o aiga; faatagata.”
O le mamafa o le taleni e 34.2 kilokalama. Tagaʻi i le Faa. E14.