1. Ino ty vaovao nahafale i Paoly miomba o Kristiana ta Korinto ao reo?

 TAOGNE 55 tamy izay. Rey i apostoly Paoly tie nifandietse o rahalahy ta Korinto agne reo, le nalahelo reke. Tea i Paoly manahake ty ana’e iareo, le nanoratse taratasy mba hagnitsiagne iareo reke. (1 Kor. 1:11; 4:15) Nirehafe’e ka ty Titosy mba hagnampe iareo, le handeha a Troasy agne naho fa avy eo mba hanao tatetse ama’e. Nandigne i Titosy ta Troasy ao areke ty Paoly volagne tsiampeampe tafara izay. Faie tsy niavy ty Titosy! Nandeha sambo mba Makedonia mbeo areke ty Paoly sady nifale reke satria nahatrea i Titosy tao. Nitantarae i Titosy tama’e fa nankatò ty reha’e o rahalahy ta Korinto ao reo sady tena nagniry mafe te hahatrea aze. “Vao mainke fale” ty Paoly naho fa naharey izay.​—2 Kor. 2:12, 13; 7:5-9.

2. a) Ino ty nisorate i Paoly hoahy o Korintianao miomba ty finoagne naho ty fifaleagne? b) Ino ty fagnonteneagne hodinehentikagne?

² Nanoratse i taratasi’e faharoe hoahy o Korintianaoy ty Paoly tsy ela tafara izay. Hoe reke: “Tsy tompo ty finoa’areo zahay fa mpiara-miasa ama’areo mba hahazoa’areo fifaleagne, fa ty finoa’areo avao ro ijoroa’areo.” (2 Kor. 1:24) Ino ty tea i Paoly horehafegne tamy io? Sady inogne ty ianara ty androanavi-pagnahy amy izao boake amo o rehake rehoe?

3. a) Ino ty tea i Paoly horehafegne amy tihoe: “Ty finoa’areo avao ro ijoroa’areo”? b) Akore ty hanahafa ty androanavi-pagnahy amy izao i Paoly?

³ Nirehafe i Paoly ty toetse roe tena ilaegne amy ty fanompoagne i Jehovah: Le ty finoagne naho ty fifaleagne. Hoe reke miomba ty finoagne: “Tsy tompo ty finoa’areo zahay, … fa ty finoa’areo avao ro ijoroa’areo.” Hita boake amo o rehake reo fa nieke ty Paoly tie tsy nivalike o rahalahy ta Korinto ao reo. Tsy noho ty raha natao i Paoly ndra natao ty ndaty hafa fa noho ty finoa iareo an’Andrianagnahare. Tsy nikomandikomandy ty hafa areke ty Paoly amy ty fomba hanoroa’e ty finoa’e sady tsy namoresè iareo hanao izay. Natoky reke fa tsy mivalike iareo sady magniry hanao ty soa. (2 Kor. 2:3) Manahake i Paoly ka ty androanavi-pagnahy amy izao, le matoky iareo fa manam-pinoagne ty mpiharo finoagne ama’e sady anto’e soa ty anompoa’e i Jehovah. (2 Tes. 3:4) Tsy mametrake fitsipike hentetse hoahy ty fiangonagne iareo fa mampiasa ty toro lala ty Soratse Masigne naho ty tari-dala ty fandamina i Jehovah mba hagnampeagne o agnondrio. Ty anto’e satria iareo tsy tompo ty finoa ty rahalahi’e.​—1 Pet. 5:2, 3.

4. a) Ino ty tea i Paoly horehafegne amy i tihoey tie: “Mpiara-miasa mba hahazoa’areo fifaleagne zahay”? b) Akore ty hanahafa ty androanavi-pagnahy amy izao i Paoly?

⁴ Hoe ka ty Paoly: ‘Mpiara-miasa mba hahazoa’areo fifaleagne zahay.’ Nirehake miomba aze naho o ndaty niara-niasa tama’e reo ty Paoly tie teo. Ia o niara-niasa tamy i Paoly reo? Tsy ia zay fa o ndaty niasa mafe niarake tama’e mba hagnampeagne o Korintianao reo. Nagnino tika ro mirehake izay? Satria nirehake miomba ty ndaty roe nagnampe aze reke amo o taratasy nisorate’e iohoe ao. Hoe reke: “Nitory ty miomba i Jesosy tama’areo teo zahay amy i Silvano naho i Timoty.’ (2 Kor. 1:19) Ankoatse izay, naho fa nirehake ty Paoly tamy i taratasi’e voaloha’ey tie “mpiara-miasa”, le o ndaty niasa mafe niarake tama’e avao reo ty nirehafe’e. Agnisa izay ohatse ty Apolosy, i Akoila, i Priska, i Timoty, naho i Titosy. (Rom. 16:3, 21; 1 Kor. 3:6-9; 2 Kor. 8:23) Naho fa nirehake tamo o Korintiana reo areke ty Paoly tie “mpiara-miasa mba hahazoa’areo fifaleagne zahay”, le te hirehake reke fa miara-miasa amy ty nama’e reke, le nanao ze azo’e atao mba hahavy i fiangonagney hahatrea fifaleagne. Hoe izay ka ty tanjo ty androanavi-pagnahy amy izao. Te hanao ze azo iareo atao iareo mba hagnampeagne o rahalahio ‘hanompo i Jehovah ampifaleagne.’​—Sal. 100:2; Fil. 1:25.

5. Ino ty fagnonteneagne napetrake tamy ty rahalahy naho ty rahavave ila’e, le ino ty toko’e hoeretseretentikagne?

⁵ Nisy rahalahy naho rahavave bey zotom-po boake amy ty tane sambe hafa nagnonteneagne hoe izao vaho tsy ela zay: “Ino ty rehake ndra raha atao ty androanavi-pagnahy, le mahavy azo vao mainke ho fale?” Hotreantikagne ato ty toin-dreha iareo, le naho fa mandineke izay tika, le mba eretsereto tie ino ty rehake ndra ty raha natao ty androanavi-pagnahy mahavy azo vao mainke ho fale. Eretsereto ka tie ino ty azo’o atao mba hisia ty fifaleagne amo o fiangonagneo eo. *

6, 7. a) Ino ty fomba raike anahafa o androanavi-pagnahio i Paoly, i Jesosy naho ty mpanompo i Jehovah hafa? b) Nagnino o rahalahy naho o rahavaveo ro fale naho fa tsiarontikagne ty agnara’e?

⁶ Maro amy ty rahalahy naho ty rahavaventikagne ro mirehake fa vao mainke nifale iareo naho fa maneho fiahiagne aze manokagne o androanavi-pagnahio. Fomba raike anoa ty androanavi-pagnahy izay ty fagnoriha’e ty ohatse nimey i Davida naho i Eliho vaho i Jesosy. (Vakio ty 2 Samoela 9:6; Joba 33:1; Lioka 19:5.) Nampiasa ty agnara ty ndaty nifampirehake tama’e ty Davida, i Eliho naho i Jesosy naho fa nifampirehake tamy iareo mba hampisehoa’e fa tena niferenaigne iareo reke. Fanta i Paoly ka fa tena lahibey ty mitadidy ty agnara o mpiara-manompo ama’eo sady mitoka aze amy ty agnara’e. Nanognogne agnara mpiara-manompo 25 mahery reke naho fa namaragne ty taratasi’e raike, le agnisa izay ty rahavave Persy. Hoe ty Paoly miomba aze: “Mampamangy i Persy rahavave teàntikagne.”​—Rom. 16:3-15.

⁷ Tena sarotse amy ty androanavi-pagnahy ila’e ty mitadidy agnaragne. Faie naho mikezake iareo mba hanao izay, le hoe mirehake amo o mpiara-manompo tie: ‘Sarobily amako rehe.’ (Eks. 33:17) Fale ka o rahalahy naho o rahavaveo naho fa mitoka aze amy ty agnara’e o androanavi-pagnahio naho fa amy i fianaragne Fitalakesan-davitsey ndra amy ty fivoriagne hafa.​—Ampitahao amy ty Jaona 10:3.

8. Akore ty nanahafa i Paoly i Jehovah naho i Jesosy?

⁸ Fale ka o mpiara-manompò naho fa mahazo rehake fideragne avy am-po. Io ty fomba raike natao i Paoly mba hampisehoagne fa niferenaigne ty mpiharo finoagne ama’e reke. Hoe reke tamy i taratasy nisorate’e hoahy o Korintianaoy: “Tena reharehako vata’e nareo.” (2 Kor. 7:4) Azo antoke fa nampifale ty fo o Kristiana ta Korinto agneo o rehake rehoe. Nanao rehake fideragne ty fiangonagne hafa ka ty Paoly. (Rom. 1:8; Fil. 1:3-5; 1 Tes. 1:8) Nidera i Persy reke naho fa nanoratse taratasy hoahy ty fiangonagne ta Roma agne. Hoe reke: “Nanao asa mafe maro tamy i Tompo ao reke.” (Rom. 16:12) Azo antoke fa nampahery o rahavave tsy mivalike iohoe zay. Nanahake i Jehovah naho i Jesosy ty Paoly naho fa nanao rehake fideragne.​—Vakio ty Marka 1:9-11; Jaona 1:47; Apok. 2:2, 13, 19.

9. Nagnino o fiangonagneo ro vao mainke fale naho fa sambe mifanao rehake fideragne iareo iaby?

⁹ Fanta ty androanavi-pagnahy amy izao ka fa tena ilaegne ty manao rehake fankasitrahagne o mpiharo finoagneo. (Ohab. 3:27; 15:23) Isake tie manao izay o androanavi-pagnahio, le hoe mirehake hoe izao amo o rahalahio tie: ‘Voamareko ze atao’o le tena mitrétré azo raho.’ Tena mila maharey rehake mampahery boake amy ty androanavi-pagnahy o mpiharo finoagne amantikagne reo. Izao ty toin-dreha ty rahavave raike 50 taogne eo ho eo toy: “Tsy le mahazo rehake fideragne raho am-piasagne agne, tea manao hoe izay ka o ndatio, le tsy midare ty hafa, le tena mahazo fampaherezagne raho naho fa midera ahy o androanavi-pagnahio noho ty raha nataoko hoahy ty fiangonagne.” Nahatsapa hoe izay ka ty rahalahy raike managn’anake roe sady miteza irery ty ana’e toy. Nidera aze tamy ty fo’e ty androanavi-pagnahy raike, le hoe reke: “Tena nagnomey hery ahy ty reha i androanavi-pagnahỳ!” Mampahery vata’e ty rehake fideragne avy amy ty fo omey o androanavi-pagnahio. Mahavy o mpiara-manompò ho fale zay, le magnampe iareo handeha avao amy ty lalagne mbamy i fiaignagney mbeo sady “tsy ho rokake.”​—Isaia 40:31.

10, 11. a) Akore ty hanahafa o androanavi-pagnahio i Nehemia? b) Ino ty hagnampe o androanavi-pagnahio hizara fagnomezagne ara-pagnahy naho fa manao fitilihagne agnondry?

¹⁰ Misy fomba lahibey hafa ka ampisehoa ty androanavi-pagnahy tie mitrétré ty mpiharo finoagne ama’e reke sady te hagnampe iareo ho fale manompo i Jehovah avao. Tsy inogne zay fa ty fagnampeagne ze mipay fampaherezagne. (Vakio ty Asan’ny Apostoly 20:28.) Manahake o mpiarake tinendre i Jehovah talohao o androanavi-pagnahio naho fa manao izay. Mareho ohatse ty natao i Nehemia naho fa nihita’e tie kivy ty ila’e tamo o Jiosy nama’eo. Mirehake ty Baiboly fa le avy le nitsangagne reke, le nampahery iareo. (Neh. 4:14) Toko’e hanao hoe izay ka o androanavi-pagnahy amy izaò. Toko’e le avy le hanao raha iareo mba hagnampeagne ty mpiharo finoagne ama’e hanagne finoagne matanjake. Mba hanoagne izay, le mila mitilike o rahalahy naho o rahavaveo an-tragno’e agne iareo naho ohatse mete ty hanoagne izay. ‘Magnomey fagnomezagne ara-pagnahy’ iareo naho fa manao ze fitilihagne zay. (Rom. 1:11) Ino areke ty hagnampe o androanavi-pagnahio mba hanao soa ty asa fitilihagne agnondry?

¹¹ Mila manokagne fotoagne mba hieretseretagne ty miomba i ndatỳ i androanavi-pagnahỳ, aloha ty hitiliha’e aze. Mila mandineke reke tie: ‘Ino ty olagne atrehe i ndatỳ? Ino ty hevetse va’e hampahery aze? Ino ty andinin-teny ndra ohatse amy Baiboly ao mifandrambe amy i raha misehoy?’ Ho afake hirehake raha soa i androanavi-pagnahỳ naho mandineke mialoha hoe izay fa tsy hanao rehake tsy misy dika’e. Toko’e hengà o androanavi-pagnahio hirehake soa ka o rahalahio naho o rahavaveo naho fa agnate i fitilihagney, sady toko’e hitsanogne soa reke. (Jak. 1:19) Hoe ty rahavave raike toy: “Tena mahazo fampaherezagne raho naho fa mitsanogne ahy soa o androanavi-pagnahio.”​—Lioka 8:18.

12. Ia ty mipay fampaherezagne amo o fiangonagneo eo, sady nagnino?

¹² Ia ty mipay ty fampahereza o androanavi-pagnahio? Nirehake tamo o androanavi-pagnahy reo ty Paoly tie ‘ambeno o agnondrio iaby.’ Ze agnondry amo o fiangonagneo eo iaby areke ro mipay fampaherezagne. Agnisa izay o mpitorio, o mpisava lalagne tsy mivalike sady nanompo tagnate ty taogne maro reo. Nagnino iareo ro mipay ty fagnampea o androanavi-pagnahio? Maregne fa matanjake ara-pagnahy iareo, faie tena sarotse amy iareo kindraike ty miatreke ty olagne amy ty tontolo raty toy eto. Andao hohenteantika ty raha niseho tamy i Davida Mpanjaka mba hahatreavantikagne fa mila fampaherezagne ka ndra ty Kristiana matanjake ara-pagnahy aza.

13. a) Ombia ty Jisbi-benoba ro nagnararaotse i Davida? b) Akore ty nahafaha i Abisay nagnampe i Davida?

¹³ Nialy tamy i Goliata ty Davida tamy ireke mbe nitanoray, tafara ty nagnosoragne aze ho mpanjaka. Agnisa ty tarira i Refaima ndaty bey naho abo ty Goliata faie nirese i Davida noho ty herim-po’e. (1 Sam. 17:4, 48-51; 1 Tan. 20:5, 8) Nialy tamo o Israelitao indraike o Filistinao tafara tatoy, le nisy ndaty bey naho abo indraike nialy tamy i Davida. Tsy ia io fa i Jisbi-benoba, mbe tarana i Refaima avao ka. (2 Sam. 21:16) Fa ho nimate ty Davida tamy izay. Fa nagnino? Tsy tihoe tsy nanagne herim-po sasa reke, fa nihegne ty heri’e. Hoe ty Baiboly: “Rokake ty Davida.” Naho fa nitrea i Jisbi-benoba zay le avy le ho nagnisy i Davida reke. Faie naho vaho nagnonjogne i fialia’ey reke, le avy le niavy tsiela ty Abisay ana i Zeroia mba hagnampe i Davida. Nisia i Abisay i Filistinay, le nimate. (2 Sam. 21:15-17) Tena fa ho nimate ty Davida! Azo antoke fa nankasitraha’e ty Abisay satria nagnaramaso ze raha niseho tama’e ty Abisay, le nagnampe aze tsiela naho fa ho nisy loza. Ino ty ianarantika boake amo o tantara iohoe?

14. a) Ino ty magnampe antika hanompo i Jehovah avao ndra tie misy olagne bey aza? b) Akore ty hagnampea o androanavi-pagnahio ty hafa mba ho fale naho hahazo hery indraike? Magnomeza ohatse.

¹⁴ Manompo i Jehovah avao tika Vavolombelo i Jehovah magneran-tane ndra tie isia i Satana naho ty mpanompo’e sakatsakagne aza ty lalantikagne. Nahavita nandrese olagne bey manahake i Goliata ty ila’e amantika, satria niantehetse tanterake tamy i Jehovah. Faie kindraike, le rokake tika sady kivy, naho fa mitohy avao ty fanafiha ty tontolo toy. Mahatsiaro ho tsiampe hery tikagne amy i fotoagne rey ndra tie toko’e ho nivintantikagne aza ty miatreke i olagney. Faie fale naho mahazo hery indraike tikagne naho fa misy androanavi-pagnahy magnampe antikagne amy ze fotoagne zay. Maro ty nahatsapa izay. Hoe ty rahavave mpisava lalagne raike 65 taogne eo ho eo toy: “Nisy fotoagne raho narare, le tena nandrerake ahy ndra ty nandeha nanompo. Nitsikary ty androanavi-pagnahy raike zay, le nagnantogne ahy reke. Niarake nandineke andinin-teny raike zahay, le tena nampahery ahy. Nampihareko i soso-kevetse nimei’e ahikey, le nandrambe soa raho.” Hoe ka reke: “Tena bey hatea vata’e o androanavi-pagnahio satria nahatsikaritse ty olagne nahazo ahy, le nagnampe ahy! Mampahery vata’e ty mahafantatse fa magnaramaso antikagne aman-katea o androanavi-pagnahio sady vognogne hagnampe manahake i Abisay.”

15, 16. a) Nagnino ro tena tea o mpiharo finoagne ama’eo ty Paoly? b) Nagnino ro teantikagne o androanavi-pagnahio?

¹⁵ Miasa mafe o androanavi-pagnahio. Misy fotoagne iareo tsy miroro fa mivavake hoahy o agnondrio naho magnomey fagnampeagne hoahy iareo. (2 Kor. 11:27, 28) Faie fale iareo magnatanterake soa ze andraikitse zay manahake ty natao i Paoly. Hoe reke tamo o Korintiana reo: “Fale vata’e raho hagnomey ze raha anagnako iaby naho hanao sorogne tanterake ty fiaignako ho anareo.” (2 Kor. 12:15) Tea i Paoly o mpiharo finoagne ama’e reo, le nandany ty heri’e mba hampaherezagne iareo reke. (Vakio ty 2 Korintianina 2:4; Fil. 2:17; 1 Tes. 2:8) Tsy mahagaga areke naho tena tea o mpiharo finoagne ama’e reo ty Paoly!​—Asa. 20:31-38.

¹⁶ Teantikagne ka o androanavi-pagnahio sady misaotse i Jehovah amy ty vavake tikagne noho ireke mampiasa iareo mba hikarakara antikagne. Vao mainke fale tikagne naho fa mitrétré manokagne antikagne o androanavi-pagnahio. Mampahery antikagne ty fitilihagne atao iareo. Tena ankasitrahantikagne iareo satria vognogne hagnampe antika naho rempotse ty olagne amy ty tontolo toy eto tikagne. ‘Mpiara-miasa mba hahazoantikagne fifaleagne’ vata’e o androanavi-pagnahio!