Magnova Ndaty ty Baiboly

INO ty nahavy i lahilahy raike tsy tea mifandrambe ama o ndaty, sady agnisa ty malaso mpigorevey, nanjare tea naho hagnampe ty hafa? Nagnino i lahilahy raike a Meksika agney ro tsy raty findesam-batagne sasa? Nagnino i mpanao korsa bisikileta a Japon agney ro tsy nanao fifaninanagne sasa mba hanompoagne an’Andrianagnahare? Oriho ty tantara iareo.

“Tsy nahalala fomba naho niavognavogne vaho tea aly raho.”​—DENNIS O’BEIRNE

TERAKE TAMY: 1958

FIRENENA NIAVIA’E: ANGLETERA

FIAIGNA’E TALOHA: MPIGOREVE TSY TEA NIFANDRAMBE AMA O NDATY

TY FIAIGNAKO TALOHA: Irlandey ty Baba sady nitezaegne tamy ty keleiagne katolika raho. Faie iraho raike avao ty niangogne, sady tsy teako ty nandeha tagne. Ndra tie teo zay, le te hianatse ty miomba an’Andrianagnahare raho. Nanao i Vavake Nampianare i Tompoy avao raho, sady nieretseretse ty dika io naho fa tam-pandreagne teo tamy i halegney. Mahazatse ahy ty nanapatapake io sady nikezake namantatse ty dika i tapa’e tsikiraike rey.

Nanjare agnisa ty fikambanagne rasta raho, tamy iraho mbe niajalahy. Nahaliagne ahy ka o politikeo, agnisa izay ty heve ty Antoko Mpanohetse o Naziao. Niarake tamo o ajalahy mpigoreveo raho. Fa ho isan’andro raho ro nifoke, lohotsie fa o rongonio. Tsy nivaky loha raho, le niboboke toake, nagnandrakandran-draha sady zara’e naho nidare ty hafa. Tsy tea nifandrambe ama o ndaty raho, le tsy mba nirehake ndra amy ia ndra amy ia naho tsy treako tie nisy dika’e zay. Tsy mba nimete nitifiregne sare raho. Naho fa mieretseretse ty taloha raho, le tsapako fa tsy nahalala fomba naho niavognavogne vaho tea aly raho. Tamy ze ndaty narine ahy avao raho ro mba nisoa fagnahy.

Nanjare nahaliagne ahy o Baibolio tamy iraho ni-20 taogne. Nisy namako mpivarotse rongony zay, namaky Baiboly tamy ireke tam-pirizò agney. Niara-nidineke ela bey miomba ty fivavahagne naho ty Eglizy vaho ty anjara asa i Satana zahay. Nivily Baiboly raho sady nianatse raike io. Niarake namaky naho nandineke ampaha’e amy Baiboly ao zahay amy i namakoy, le nagnatsoake hevetse. Agnate ty volagne maromaro zahay ty nanao izay.

Izao ty hevetse ila’e nitrea’ay: Miaigne amy ty andro fara’e tikagne, toko’e hitory i talily soa i Fanjakàn’Andrianagnaharey o Kristianao, tsy toko’e ho agnisa ty tontolo toy ndra hanao politike iareo, sady misy tari-dalagne soa miomba ty findesam-batagne ty amy Baiboly ao. Taka’ay soa fa maregne o Baibolio sady misy ty fivavahagne maregne. Faie ty an’ia? Nieretseretse ty raha atao o fivavahagne bey io zahay: Ty fete’e bey hengohengo’e sady manao politike ka iareo. Tsapa’ay fa tsy mba hoe izay ty Jesosy. Fanta’ay fa tsy iareo ty ampiasaen’Andrianagnahare. Nanapa-kevetse areke zahay fa hagnente o fivavahagne kedekedeo.

Nifampirehake tamy ty mpivavake tamy iareo tao zahay sady nametraha’ay fagnonteneagne iareo. Fa hai’ay ty vale’e amy Baiboly ao, le avy le hai’ay naho nifagnarake amy izay ty toin-dreha iareo. Isake tie boake nirehake amy iareo zahay, le nivavake avao tie: ‘Lonike abey mba hifankatrea indraike amy i ndaty rey zahay, naho maregne ty fivavaha’e.’ Faie mbe tsy nahatrea ndaty nahavoavale i fagnontenea’ay rey zahay, volagne maro tafara tatoy, sady tsy te hifankatrea amy iareo sasa.

Nifankatrea tamy ty Vavolombelo i Jehovah zahay amy i namakoy tamy ty fara’e. Voavale iareo boake agnate Baiboly ao i fagnontenea’ay rey. Nifagnarake soa tamy ty raha fa nianara’ay zay. Nagnontenea’ay ka ze mbe tsy hai’ay, ohatse ty fiheveran’Andrianagnahare o sigarao naho o rongonio. Mbe voavale iareo ka zay. Nagneke ty ho amy i anjomba fivoria iareoy agne areke zahay.

Tena nimafe tamako zay. Tsy mba nitea nifandrambe ama o ndaty raho, le tsy teako ty hiharine o ndaty somimoke naho niakanjo soa reo. Nihevetse raho fa raty ty anto’e nagnatogna iareo ahy, le tsy nimete nivory sasa raho. Faie nivavake manahake ty nataoko avao raho mba hifankatrea amy iareo indraike, naho toe maregne vata’e ty fivavaha iareo. Tsapako fa nanjare nagniry hianatse Baiboly tamy iareo raho.

TY NAGNOVÀ TY BAIBOLY TY FIAIGNAKO: Fantako fa tsy toko’e hampiasa rongony sasa raho, le mora tamako ty niala. O sigarao ro tena sarotse nialàgne. Fa nagnohatse tsy hifoke sasa raho sady mateteke ty nanoako izay faie tsy vitako. Faie nireiko fa nisy ndaty nagnary i sigara’ey avao, le tsy nifoke sasa. Nirehafeko tamy i Jehovah i olagney. Afake tamo o sigarao raho noho ty fagnampea’e. Takako fa tena raha lahibey ty mivavake amy i Jehovah boake amy ty fo.

Tena novako ty fiakanjoko naho ty pozy ty voloko. Mbe nitsangatsangagne naho nisy faritse manga hoe maintso ty voloko, tamy raho vaho nivory. Linoko ho oranzy reke naho fa tafara tatoy. Nanao pataloha jiny naho akanjo lafo vily vita amy ty holitse rey sady misy rehake famantaragne ty ama’e ka raho. Tsy tsapako tie nila niova raho ndra tie nandrese lahatse ahy taman-kasoa fagnahy i Vavolombelogne rey. Faie nisaintsaigneko ty 1 Jaona 2:15-17 manao tihoe: “Ko tea ty tontolo toy ndra ty raha amy ty tontolo toy. Naho misy ndaty tea ty tontolo toy, le tsy ama’e ao ty hatea’e i Rae.” Treako tamy ty poziko fa tea ty tontolo toy raho, le nila niova naho te hampiseho fa tea an’Andrianagnahare. Le izay vata’e ty nataoko.

Takako naho fa tafara tatoy fa tsy o Vavolombelo i Jehovah-o avao ty nagniry ahy handeha hivory. Treako amy Hebreo 10:24, 25 ao fa takén’Andrianagnahare zay. Nagnatreke o fivoriagneo iaby areke raho sady nanjare nifankafantatse soa tamo o ndatio. Nanokan-tegna hoahy i Jehovah raho tafara tatoy, le natao badisa.

TY SOA NIRAMBESEKO: Tena nanohigne ty foko tihoe enga i Jehovah hifandrambe marine ama’e tikagne. Ty fitretréza’e naho ty fiahia’e ty nandrisike ahy hanahake aze naho i Jesosy Kristy Ana’e. (1 Petera 2:21) Nianarako tie mbe afake managne ty maha ie ahike avao raho, ndra tie mikezake ty hanagne toetse Kristiana aza. Mikezake maneho hatea naho fiahiagne raho, manahake ty natao i Kristy naho fa mifandrambe amy i valiko naho i ana-dahikoy. Tena maneho fiheveragne o mpiara-manompo amakò ka raho. Manjare mahatsiaro tegna ho misy dika’e raho naho fa nanonjohy i Kristy, sady nanjare tea ty hafa.

“Nagnaja Ahy Iareo.”​—GUADALUPE VILLARREAL

TERAKE TAMY: 1964

FIRENENA NIAVIA’E: MEKSIKA

FIAIGNA’E TALOHA: RATY FINDESAM-BATAGNE

TY FIAIGNAKO TALOHA: Nibey ta Hermosillo, tanàgne mahantra a Meksika etoagne zahay fito troke raike. Mbe niajaja raho le fa nimate ty Baba. Tsy maintsy niasa areke ty Nene mba hamelomagne anay. Tsy nanam-bola hivilianagne kiraro zahay, le mateteke raho tsy nikiraro. Mbe nikede raho le fa niasa, mba hagnampeagne o keleiakò. Tragno kedekede ty nisy anay, manahake ty ankamaroa o keleiagneo avao.

Mateteke tsy teo ty Nene, le tsy niafake niaro anay ajaja. Namahotse ahy ty ajalahy raike 15 taogne tamy iraho ni-6 taogne. Nanao izay mateteke reke. Nanjare tsy fantako sasa ty maregne miomba o filagneo. Nihevetse raho tie ara-dalàna naho tea lahilahy. Nipay torohevetse tamo o dokoterao naho o mpitondra fivavahagneo agne raho, le nagnomey toky ahy iareo fa ara-dalàna i fihetseham-pokoy.

Tamy iraho ni-14 taogne, le nitapa-kevetse hanao akanjon’ampela naho hanao manahake o ampelao. Nanao izay tagnate ty 11 taogne raho, sady niarake tamy ty lahilahy maro sambe hafa tagnate ze fotoagne zay. Nianatse namboatse volo raho tafara tatoy, sady nanokake tragno fanoagne volo. Faie tsy sambatse raho. Mateteke raho ro nijale sady nahatsiaro ho voafitake. Tsapako fa tsy nimete ty nataoko. Nieretseretse areke raho tie: “Mba misy ndaty soa naho misy hasi’e avao vao?”

Nahatsiaro i rahavavekoy raho. Nianatse Baiboly tamy ty Vavolombelo i Jehovah reke sady natao badisa. Nirehake ze raha nianara’e reke faie tsy nidareako. Faie tena teako ty fomba fiaigna’e naho ty fiaigna ty tokatragno’e, satria tena nifankatea naho nifagnaja iareo mirovaly sady nifaneho hasoa fagnahy. Nianatse Baiboly tamy ty Vavolombelo i Jehovah raho tafara tatoy. Tsy tena nazoto raho tamy ty voaloha’e faie nianatse avao. Faie niova zay.

TY NAGNOVÀ TY BAIBOLY TY FIAIGNAKO: Nandrisike ahy hivory i Vavolombelogne rey, le nandeha raho. Vaovao tamako ty raha niseho tagne. Tsy mba nitsikike ahy manahake ty atao ty ndaty hafa iareo, fa soa fagnahy naho fa nanalama ahy, sady nagnaja ahy. Nanohigne ty foko zay.

Vao mainke nihasoa ty fiheverako o Vavolombelogneo naho fa nagnatreke havoriambey raho. Treako fa ndra tie maro aza iareo ty miarake, le manao ty maregne naho soa fo, manahake i rahavavekoy avao. Nieretseretse areke raho tie va’e intoa i ndaty soa naho misy hasi’e nipaliaveko fa elay. Gaga raho nahatrea iareo nifankatea naho niharo saigne sady nampiasa Baiboly mba hamaleagne fagnonteneagne. Tsapako fa tena nisy heri’e tamy ty fiaigna iareo o Baibolio. Tsapako ka fa tsy maintsy niova raho naho te ho agnisa iareo.

Hoe ampela ty fomba fiaignako, le tsy maintsy novàko iaby ty fomba firehako, ty fihetseko, ty fomba fiakanjoko, ty pozy ty voloko naho ty namako. Nitsikike ahy i namako rey tie: “Ino ka anoa’o hoe itoy io? Nimete soa tama’o i teoy. Ko mianatse Baiboly zao! Fa anagna’o iaby ze kila raha!” Faie i findesam-batako ratỳ ty tena sarotse ty nagnova aze.

Fantako fa ho vitako ty hanao fiovagne lahibey, satria nanohigne ty foko ty 1 Korintianina 6:9-11 manao tihoe: ‘Tsy fanta’areo hao tie tsy handova i fanjakàn’Andrianagnaharey o mpanao ratio? Ko mete fitahegne nareo: Fa ndra ty tsy mpivaly mifampila, ndra mpanao masimasy, ndra mpampirafe, ndra lahilahy mila lahilahy, ndra lahilahy mete naho ilaen-dahilahy, ..., le sambe tsy handova i fanjakàn’Andrianagnaharey iaby. Fa nanao hoe izay ty ila’e ama’areo, faie fa voasasa malio soa nareo.’ Nagnampe o ndatio hiova ty Jehovah tie taloha, le nagnampe ahy ka. Nialy mafe tagnate ty taogne maro raho vaho izay nahavita niova. Faie tena nagnampe ahy ty torohevetse naho ty hatea o Vavolombelogneo.

TY SOA NIRAMBESEKO: Ara-dalàna hinane zao ty fiaignako fa tsy manahake i talohay. Manambaly raho sady miarake mampianatse i ana’aỳ hankatò ty toro lala ty Baiboly zahay. Mifandrambe soa aman’Andrianagnahare raho sady managne andraikitse maro amo o fiangonagneo eo. Androanavi-pagnahy raho sady afake nagnampe ty hafa hianatse ty maregne amy ty Saontsin’Andrianagnahare ao. Tena nifale ty Nene amy raho niovay, le nagneke hianatse Baiboly ka. Kristiana vita badisa reke ty amy izao. Nanjare Vavolombelo i Jehovah ka ty zaiko ampela raike, ie amy izao reke naloto findesam-batagne tie taloha.

Tena magneke ty ila’e amy i ndaty nahafantatse ahy taloha rey tie tena niova raho. Fantako tie ino ty nampiova ahy. Nipay fagnampeagne tamy ty dokotera raho tie taloha, faie ndra torohevetse raty ty niazoko. Faie tena nagnampe ahy ty Jehovah. Ndra tie tsy misy haja’e aza raho le nivoamare’e, le soa fagnahy naho nanam-paharetagne tamako reke. Tena nagnampe ahy ty nahafantatse fa voamare i Andrianagnahare tena lahibey sady bey hatea vaho mahaỳ raho, sady tea’e hanagne fiaignagne soa.

“Tsy Afa-po Naho Nahatsiaro ho Mangike Vaho Tsy Sambatse Raho.”​—KAZUHIRO KUNIMOCHI

TERAKE TAMY: 1951

FIRENENA NIAVIA’E: JAPON

FIAIGNA’E TALOHA: MPANAO KORSA BISIKILETA

TY FIAIGNAKO TALOHA: Nibey ta Shizuoka, tanàgne bangigne misy figaràn-tsambo a Japon atoy raho. Valo zahay sady tragno kedekede ty nipetraha’ay. Mpivarotse bisikileta ty Baba. Mbe nikede raho le fa niente’e nanao korsa bisikileta, sady nanjare liagne tamy ty sporo raho. Nieretseretse areke ty Baba tie hatao ze hahavy ahy ho tena mahay. Mbe tamy C.E.G tey raho, le fa nampiofagnegne. Intelo nifanesesese raho ro nahazo voaloha’e amy i fifaninanagne isan-taogney, tamy raho tamy lisé tey. Nitokavegne amy i oniverisite ey raho, faie ndra aleoko nandeha amo o lakilasy hoahy ty mpanao sporò ey. Nanjare mpanao korsa bisikileta mahay raho tamy iraho ni-19 taogne.

Ty ho mpanao korsa bisikileta tena mahay ty tanjoko nanomboke teo. Nikendre ty hahazo vola bey raho amy izay mba managne fiaignagne azo antoke o keleiakò. Nikezake nikontragne mafe raho. Naho misy olagne ty amy i fikontragnagney ndra amy i korsay, le nisaintsaigneko avao tie naterake ho mpanao korsa bisikileta raho, le tsy hitofa. Nisy voka’e ty kezake mafe nataoko. Voaloha’e tamo o mpanao korsa vaovaò raho, ty taogne voaloha’e nanoako fifaninanagne. Nisy fifaninanagne ahatreavagne ze ho voaloha’e ty ta Japon eto, ty taogne faharoe, le voafily ty handrambe anjara raho. In-enegne raho ty nifaharoe.

Agnisa ty nahazo loka tena soa avao raho, le nitokave o ndatio tihoe tomboke matanjake ahy i Tokai, faritse i Japon. Tena tea nifaninagne raho sady tena tsy namindra fo, le natahora o ndatio. Nitombo ty volako, le afake nivily ze raha teako raho. Nivily tragno nisy efetse naho fitaovagne tena soa fanoagne sporo raho. Nivily tobile boake ivela’e agne, ie amy izao fa hitovy amy ty vily o tragnò ka ty vili’e. Nampiasaeko ty volako, le nivily tane naho tragno raho sady nametrake vola tamo o tsenam-bolao agne mba hitsinjovagne ty hoavy.

Faie tsy niafa-po sady nahatsiaro ho nangìke vaho tsy sambatse raho. Fa nanambaly aman’anake raho tamy izay. Mateteke mora boseke tamy iareo raho. Raha tsy misy dika’e le fa nahaboseke ahy. Natahotse iareo, le nifantare’e tamy ty endreko naho soresoregne raho.

Faie nianatse Baiboly tamo o Vavolombelo i Jehovah-o ty valiko tafara tatoy. Tena nagnova raha zay. Nirehake reke fa te hivory miarake amy iareo, le nanapa-kevetse raho tie ndra aleo mandeha iaby zahay keleian-draike aby an-tragno atoa. Niavy ama’ay agne ty androanavi-pagnahy raike tamy halegne zay sady nampianatse ahy Baiboly. Nisy voka’e bey tamako ty raha nianarako.

TY NAGNOVÀ TY BAIBOLY TY FIAIGNAKO: Tena tsy halignoko fa tena nisy voka’e tamako ty Efesianina 5:5 manao tihoe: “Fanta’areo naho taka’areo soa fa sambe tsy managne lova amy i Fanjakà i Kristy naho Andrianagnahare ao, ndra ty mpijangajanga, ndra ty ndaty magnorike fanao maloto, ndra ty ndaty tsy mete afa-po, ty dika izay ty mpanompo sampy.” Takako fa nifandrambe tamy ty filokagne i korsa bisikiletay, sady nahavy o ndatio tsy ho mete afa-po. Niheagne ty eretsereko raho. Fantako fa tsy maintsy ajanoko i korsay naho te hampifale i Jehovah raho. Faie tena sarotse tamako zay.

Vaho tapetse tamy izay ty taogne tena nahazoako fandreseagne, faie mbe tsy niafa-po raho. Faie tsapako fa nanjare tony naho tea filongoagne raho naho fa nianatse Baiboly. Nifanohetse tamy izay ty toe-tsaigne nilaeko mba handreseagne. Intelo nanao korsa raho tafara i nianarako Baibolỳ. Faie tsapako fa mbe teako avao i fifaninanagney. Toe tsy haiko iaby tie akore ty hamelomako o keleiakò. Tsy haiko ty hatao. Nagnenjeke ahy o longokò, amy iraho niova fivavahagney. Tena diso tamà tamako ty Baba. Kivy raho. Ty voka’e, nanjare ninekoneko lava, le narare vavony.

Nahavita niatreke izay raho satria nianatse Baiboly naho nivory avao. Nihanaozatse ty finoako. Nihalale tamy i Jehovah raho mba hamale ty vavake nataoko sady hagnampe ahy hahatrea tie mamale vavake reke. Tsy le nivali-doha sasa raho naho fa nirehake ty valiko tie tsy voatere mipetrake amy ty tragno bey reke vaho sambatse. Nandroso tsikede raho.

TY SOA NIRAMBESEKO: Tsapako fa tena maregne i reha i Jesosy amy Matio 6:33 ao manao tihoey tie: “Asao aloha hey i Fanjakagney naho ty hamarenan’Andrianagnahare, le homeigne anareo iaby ze raha zay.” Nanagne “ze raha” nilae’ay avao zahay. Latsake ty telo amy ty karama niazoko taloha ty karamako amy izao. Faie nanagne ze raha nilae’ay avao zahay keleian-draike tagnate ze 20 taogne zay.

Ty tena soa le tihoe fale naho afa-po raho naho fa manompo i Jehovah miarake amy ty Kristiana namako. Mbe tsy nahatsapa hoe izay indraike raho tie taloha. Mandeha malaky ka o fotoagneo, le tena nihasoa ty fiaigna ty keleia’ay. Manjare mpanompo i Jehovah tsy mivalike iaby i ana-dahiko telo rey naho ty valy iareo.