1. Or ka nana gema ishima yô nan er nena?

 SHIGHE u se er kwagh u shami ga yô, gba hange hange u se gema ishima. Ken Bibilo yô ka a kaa ér or gema ishima yô, mba kaan ér nan de kwagh u shami ga u yange nan eren la shi nan kange ishima ér nana kera kimbir kwagh la ga.—Nenge ishember i “Mgemshima” la ken Ngeren u Pasen Asember a ken Bibilo la.

2. Doo u se cii se fa kwagh u mgemshima sha ci u nyi? (Nehemia 8:9-11)

² Gba u hanma or cii nana fa kwagh u mgemshima. Sha ci u nyi? Sha ci u se cii se mba eren isholibo hanma iyange. Er se lu ônov mba Adam man Ifa yô, hanma wase nan ya dyako u isholibo man ku. (Rom. 3:23; 5:12) Or môm nan ngu iyol ishô ga. Ior mba yange ve na jighjigh taveraa, er apostoli Paulu nahan je kpa, lu ve zange u palegh isholibo ga. (Rom. 7:21-24) Kwagh ne tese ér ka u se luun zunguluu sha ci u asorabo a ase hanma shighe? Ei, Yehova zungu mhôônom shi a soo ér i saan se iyol. Nenge ase kwagh u yange er Mbayuda mba sha ayange a Nehemia la. (Ôr Nehemia 8:9-11.) Yehova yange soo ér ve saa zungwen sha asorabo ve a ken ijime la ga, kpa soo ér i saan ve iyol u civir un. Yehova fa er ka sea gema ishima ve i saan se iyol yô. Ka nahan ve a tesen se kwagh u mgemshima ye. Aluer se gema ishima se de asorabo ase yô, se mba a vangertiôr ser Ter wase u a zungu mhôônom la una de se.

3. Ka nyi se lu timen sha mi ken ngeren nee?

³ Se seer henen kwagh u mgemshima ken ngeren ne. Se lu tôvon sha igbenda itiar. Hiihii, se nenge er  Yehova yange tese Mbaiserael kwagh u mgemshima yô. Maa se nenge er Yehova yange wase mbaasorabo ér ve gema ishima yô. U masen yô, se lam sha kwagh u Yesu yange tese mbadondon un sha kwagh u mgemshima yô.

KWAGH U YEHOVA YANGE TESE MBAISERAEL SHA KWAGH U MGEMSHIMA YÔ

4. Ka nyi Yehova yange tese ikyurior i Iserael sha kwagh u mgemshima?

⁴ Yehova yange ne Mbaiserael atindi a na yô, ve lumun ér vea kuran a. Lu u vea kuran atindi a na yô, una na ve iveren shi una kuran ve. Yehova ôr ve kwagh u atindi a a na ve la kaa ér: “Gadia tindi u m we u nyian ne a hemba u agee ga, man ngu ca kpaa ga.” (Dut. 30:11, 16) Kpa aluer mba kuran atindi a na ga, shin ve tsua u za civir mbaaôndo mbagenev yô, una de u kuran ve, nahan vea ya ican. Nahan kpa, a tese ér Aôndo ta ve kera kuaa ga. Lu u vea soo yô vea “hide hen TER, Aôndo [ve, vea] ungwa imo Na.” (Dut. 30:1-3, 17-20) Inja na yô, vea fatyô u geman ishima. Aluer ve er nahan yô, Yehova una kporom hen a ve shi una hide a ver ve doo doo.

5. Yehova yange tese ér un hungur a ior nav ga nena? (2 Utor 17:13, 14)

⁵ Ior mba Yehova tsua ne, yange ve hemba un ato acin imôngo. Heela tseegh ga, yange ve civir akombo shi ve er akaa agen a ndôhôr ishima. Akaa ne na yô ve ya ican. Kpa Yehova hungur a ior nav mba hemban ato mban ga. Yange tindi uprofeti acin imôngo ér ve za ta ior nav icin ve gema asema ve hide hen a na.—Ôr 2 Utor 17:13, 14.

6. Yehova yange er tom a uprofeti u tesen ior nav er i gbe hange hange u vea gema ishima la nena? (Shi nenge foto kpaa.)

⁶ Yehova yange a tindi uprofeti ér ve za ta ior nav icin. Ikyav i tesen yô, Aôndo yange kaa a Yeremia ér a ôr a Mbaiserael ér: “Hide, we Iserael u u undu mimi wou la . . . Me kera kenger we a iyugh ga, gadia Mo M ngu u zungwen mhôônom je . . . Ishima ia vihim zan zan gbem ga. Kpa rumun iferkwagh you er u er TER, Aôndo wou, kwaghbo [yô].” (Yer. 3:12, 13) Yehova kaa a Yoel er za ôr Mbaiserael ér: “Gema nen her a Mo a asema a en cii.” (Yoel 2:12, 13) Yehova kaa a Yesaia  er a yôô ér: “Wanger nen ayol a en; kar nen a ifer i aeren a en sha ishigh Yagh kera; de nen akaabo a eren.” (Yes. 1:16-19) Yehova shi yange tindi Esekiel ér a za pine ior nav ér: “Ku u iferor doomoo? . . . Kera sarem er ma nan gem ishima ma nan undu gbenda u nan, ma nan zough a uma gaa? Gadia saan Mo iyol a ku u or u nan kpe la ga, . . . nahan yô, gema nen asema lu nen uma.” (Esek. 18:23, 32) Ka i saan Yehova iyol shighe u ior ve gem ishima sha asorabo ve yô, sha ci u a soo ér ve lu uma gbem! Nahan Yehova teman keghen ér mbaasorabo ve gema asema cii ve una wase ve ga. De se nenge akav agen kpuaa.

7. Ka nyi Yehova yange tese ior nav sha kwagh u profeti Hosea vea kwase na laa?

⁷ Nenge ase kwagh u Yehova yange tese ior nav sha kwagh u profeti Hosea vea kwase na, Gomer ne. Gomer yange er idya shi undu Hosea yem za kohol nomso mbagen. Kwagh na yange gande? Yehova u a fe asema a ior la kaa a Hosea ér: “Shi za, za sôôr kwase u a doo huror na ishima, kpa a gema a hingir idyakwase, vough er TER A soo Mbaiserael shin er ve gem ve dondo mbaaôndo mbagenev nahan kpaa” la. (Hos. 3:1; Anz. 16:2) Fa wer, kwase u Hosea yange lu eren isholibo i vesen la her. Nahan cii kpa, Yehova kaa a Hosea ér a de un kwaghbo la, shi a hide a na a va lu kwase na her. a Kape Yehova kpa yange gema ijime a ior nav mba ve taver ityough la ga je la. Shin er ve lu eren akaabo a vesen her nahan kpa, ve doo un ishima her shi a za hemen u tindin uprofeti nav ér ve wase ve ve gema asema shi ve sôr uuma vev. Kwagh ne tese ér Yehova u a “karen asema” a ior la una ker or u nan lu eren isholibo i vesen her la shi una za hemen u wasen nan ér nana gema ishima? (Anz. 17:3) De se seer nengen er Yehova yange er kwagh ne yô.

ER YEHOVA KA A WASE MBAASORABO ÉR VE GEMA ISHIMA YÔ

8. Ka nyi Yehova yange er sha u wasen Kain ér a gema ishima? (Genese 4:3-7) (Shi nenge foto kpaa.)

⁸ Kain yange lu waniunda u Adam man Ifa. Un kpa yange ya dyako u asaren a bo hen mbamaren nav. Heela tseegh ga, Bibilo ôr kwagh na ér: “Ityom na lu i ifer.” (1 Yoh. 3:12) Alaghga tsô lu kwagh u na ve shighe u Kain na nagh la, Yehova ‘lumun Kain man nagh nagh ga’ je la. Er yange ma de ieren i bo la yô, “ishima vihi Kain tsung, a kera saan ishigh sha ga.” Nahan Yehova er nena? Yange lam a Kain. (Ôr Genese 4:3-7.) Fa wer Yehova yange lam a Kain kundu kundu shi kaa a na ér, aluer a gema ngu eren akaa a dedoo yô una ver un doo doo. Yehova shi ta Kain icin ér aluer a de ishimavihin ga yô una va er isholibo i vesen je kpaa. Kwagh er vihi yô, Kain ungwa kwaghwan la ga. Yange lumun ér Yehova a wase un una gema ishima ga. Ieren i Kain i shami ga la yange i na Yehova de u wasen mbaasorabo mbagen ér ve gema ishimaa? Mayange ga cii!

9. Yehova yange wase Davidi gema ishima nena?

⁹ Tor Davidi yange doo Yehova ishima tsung. Je yô a ôr kwagh na a kaa ér “ka or u sha ishima yam.” (Aer. 13:22) Kpa Davidi va er asorabo a vesen, a er idya shi a wua or. Sha kwagh u Tindi u Mose tese yô, Davidi yange kuma ku. (Lev. 20:10; Num. 35:31) Kpa Yehova soo u wasen Davidi ér a gema ishima. b  Yange tindi profeti Natan ér a za lam a tor, shin er Davidi lu a gema ishima ga nahan kpaa. Natan yange ôr injakwagh i i wase Davidi u fan ér un er asorabo a vesen yô. Davidi kaven ér un er Yehova asorabo a vesen yô, a gema ishima. (2 Sam. 12:1-14) Yange nger pasalmi u tesen er un vaa afanyô sha ieren na la tsung yô. (Ps. 51, ngeren u sha ityou) Ior kpishi mba ve er isholibo ka vea ôr pasalmi ne yô, a sur ve ishima; nahan ve gema ishima. Doo se kpishi er Yehova yange wase Davidi gema ishima yô.

10. Er u fe wer Yehova we ishima a vese shi den se kwaghbo yô, ka u ken ishima nena?

¹⁰ Yehova kôr hanma inja isholibo cii ihyom. (Ps. 5:4, 5) Nahan kpa, Yehova fa ér se cii se mba mbaasorabo, nahan er se doo un ishima yô, ka sea er isholibo kpa a er kwagh u wasen se ér se gema ishima. Ka a nôngon ér una wase mba ve er asorabo a hemban vihin cii la je kpaa, ér ve gema ishima shi ve kporom ikyua a na. Er se fe ser Yehova kegh iyol u den se kwaghbo nahan doo se kpishi! Ka sea hen er Yehova a we ishima a vese shi a den se kwaghbo yô, se hemba kangen ishima ser se za hemen u civir Un sha mimi, shi sea er isholibo kpa, se gema ishima fese. Hegen se hen kwagh u Yesu yange tese mbadondon un sha kwagh u mgemshima yô.

KWAGH U YESU YANGE TESE MBADONDON UN SHA KWAGH U MGEMSHIMA YÔ

11-12. Ka injakwagh i nyi Yesu yange ôr u tesen se er Ter na a kegh a kegh iyol u den se kwaghbo? (Nenge foto.)

¹¹ Ken derianyom u hiihii la, shighe kuma u Mesiya una va yô. Er i ôr ken ngeren u ken ijime la nahan, Yehova yange tindi Yohane u Eren Batisema kua Yesu Kristu ér ve tese ior ér gba hange hange u vea gema ishima.—Mat. 3:1, 2; 4:17.

¹² Shighe u Yesu lu eren tom na u pasen kwagh shin tar la, yange tesen ior er Ter na a kegh a kegh iyol u den se kwaghbo yô. Yesu yange tese ior kwagh u vesen ne shighe u ôr injakwagh i wan u a undu ter na la. Gumor la yange tsua u eren akaabo a vesen kpishi ken uma na. Nahan kpa, va “kaven ibumegh nagh yô” a hide hen ya. Ter u wan la yange er nena? Yesu kaa ér er wan la “lu van ken ica la je, ter na ta ashe za nenge a na, tsô kunya  kôr un, nahan a yevese a za kuve un, a gba susen un zwa.” Wan la yange wa ishima u kaan a ter na ér un kera kuma u a yila un ér wan ga, kpa ter na yila un ér “wan wam” maa a hide a na hen ya. Ter na la kaa ér: “Yange saa, kpa i zua a na.” (Luka 15:11-32) Shighe u Yesu lu sha cii ve va shin tar la, a nenge acin imôngo er Ter na zungwe mbaasorabo kpishi mba ve gema ishima la mhôônom shi de ve kwaghbo ve yô. Injakwagh i Yesu yange ôr ne sur se asema kpishi, shi i tese se er Ter wase Yehova a zungu mhôônom yô!

13-14. Ka nyi apostoli Peteru yange hen sha kwagh u mgemshima, man ka nyi yange tese mbagenev sha kwagh u mgemshima? (Shi nenge foto kpaa.

¹³ Apostoli Peteru yange hen kwagh u vesen sha kwagh u mgemshima man u den or kwaghbo la sha ikyev i Yesu. Peteru yange er asorabo ashighe kpishi, man Yesu kpa de un a akaabo la wuee je. Ikyav i tesen yô, Peteru yange nyiman Ter kwa tar cii yô, ishima na un ibo sha kwagh u er la tsung. (Mat. 26:34, 35, 69-75) Kpa mba nderen Yesu shin ku kera yô, a ande hen Peteru, man a shi nan kpa lu shighe u lu un tswen yô. (Luka 24:33, 34; 1 Kor. 15:3-5) Yesu yange fa er Peteru gema ishima yô, nahan soo ér Peteru a fa wang ér un de un kwaghbo na.

¹⁴ Peteru yange fa er or ka nana gema ishima shi a de nan kwaghbo ve i lu nan yô. Nahan a tese mbagenev kwagh u un hen la. Yange mba eren iniongo i Pentikôsti shighe kar yô, Peteru lam a ikpela i Mbayuda mba ve na jighjigh ga la, a pase ve wang ér ve wua Mesiya. Nahan kpa, a taver ve ishima ér: “Sha nahan yô, gema nen asema, hide nen hen Aôndo, i ese asorabo a en kera, sha er Yehova iyol na una va ne a ashighe a mmem” yô. (Aer. 3:14, 15, 17, 19) Nahan Peteru tese ér mgemshima ka a wase orisholibo u hiden hen Aôndo. Inja na yô, ka nan gema ieren i nan kua gbenda u nan henen kwagh la, na han nan hii u eren kwagh u doon Aôndo. Apostoli ne shi yange tese er Yehova ka a de orsholibo la kwaghbo u nan vindi vindi, inja er i ese kwaghbo u nan la kera elegh elegh nahan. Anyom yange nga karen kpishi yô, Peteru kaa a Mbakristu wang ér: “Yehova . . . ngu wan ishima a ven, sha ci u a soo ér or môm nana tim ga, kpa sar un u ior cii ve zua a ian i geman ishima.” (2 Pet. 3:9) Ka sea gema ishima sha asorabo a ase yô, ishima i gba se shimi sha ci u se fa ser Yehova una de se asorabo a ase vindi vindi, a lu a vesen je kpaa!

15-16. Apostoli Paulu yange hen u den mbagenev kwaghbo nena? (1 Timoteu 1:12-15) (b) Ka nyi se lu henen ken ngeren u dondon nee?

¹⁵ Saulu u Tarsu yange er akaa a vihin kpishi. Yange tôv mbadondon Kristu a ican kpishi. Adooga Mbakristu kpishi yange vea hen ér una fatyô u geman ishima ga. Nahan kpa, Yesu u i nder un la yô fa ér una fatyô u geman ishima shi den ieren la. Un vea Ter na yange ve nenge a aeren a dedoo ken Saulu. Yesu yange kaa ér: “Or ne ka ikyagh ki tomov yagh ki m tsough . . . yô.” (Aer. 9:15) Yesu yange er ivande sha u wasen Saulu ér a gema ishima je kpaa. (Aer. 7:58–8:3; 9:1-9, 17-20) Saulu u i yilan un kpaa ér Paulu la yange va hingir Orkristu, nahan a wuese er Yehova man Yesu ve er a na kundu kundu shi ve zungwe un mhôônom yô. (Ôr 1 Timoteu 1:12-15.) Apostoli u lu a iwuese ne yange kaa a anmgbianev nav mba nomso man mba kasev ér: ‘Aôndo ngu nôngon ér ne̱ gema ishima.’—Rom. 2:4.

¹⁶ Shighe ugen la, Paulu ungwa ér tiônnongo u ken Korinte de orgen u lu eren idya yô ngu ken tiônnongo la her. Nahan a wa ve kwagh ér ve er nena? Kwagh u Paulu wa ve la wase se u fan er Yehova ka a tese se dooshima shighe u a tsaha se yô, man er ka sea gema ishima ve a zungwe se mhôônom yô, kua er i doo u se dondo ikyav na la yô. Ken ngeren u dondon ne, se seer timen sha kwagh u yange za hemen ken tiônnongo u ken Korinte la yô.