Yesesani Kuti Mufiki Pakukhwima—“Zuŵa Likulu Laku Yehova le Pafupi”
Yesesani Kuti Mufiki Pakukhwima—“Zuŵa Likulu Laku Yehova le Pafupi”
“Tiyeni tiyesesi kuti tifiki pakukhwima.”—AHE. 6:1.
1, 2. Kumbi ntchinthu wuli cho chinguchitika kuti Akhristu a munyengu ya akutumika ku Yerusalemu ndi Yudeya asaniyi mpata ‘wakuthaŵiya kumapiri’?
PA NYENGU yo Yesu wenga pacharu chapasi, akusambira ŵaki angumufumba kuti: “Kumbi . . . chisimikizu cha kuŵapu kwinu kweniso cha kumala kwa nyengu yinu, ntchinthu wuli?” Pakumuka fumbu lawu, Yesu wangukonkhoska uchimi ndipu uchimi wenuwu ungufiskika kakwamba mu nyengu ya akutumika. Yesu wanguzumbuwa visimikizu vakulongo kuti umaliru wepafupi. Iyu wangukamba kuti asani aziwona vinthu venivi, ŵanthu “wo ŵe mu Yudeya, aziyambi kuthaŵiya kumapiri.” (Mate. 24:1-3, 15-22) Kumbi akusambira aku Yesu anguviziŵa visimikizu venivi ndi kuchitapu kanthu mwakukoliyana ndi ulongozgi waki?
2 Pati pajumpha vyaka pafufupi 30, mu 61 C.E., wakutumika Paulo wanguŵalembe uthenga wanthazi ukongwa Akhristu achiheberi wo ajanga mu Yerusalemu ndi vigaŵa vapafupi. Pa nyengu iyi Paulo kweniso Akhristu anyaki wosi aziŵanga cha kuti kwaja waka vyaka pafufupi vinkhondi kuti chisimikizu chakulongo kwamba kwa “chisuzgu chikulu” chiwoneke. (Mate. 24:21) Mu 66 C.E., asilikali ŵa Aroma wo alongozgekanga ndi Seshasi Galasi anguja kamanavi kubwanganduwa Yerusalemu. Kweni mwamabuchibuchi, yiwu anguleka kuyukiya tawuni iyi ndipu ivi vingupaska ŵanthu mpata wakuthaŵa.
3. Kumbi Paulo wanguŵapaska ulongozgi wuli Akhristu achiheberi, nanga ntchifukwa wuli?
3 Akhristu ŵenaŵa akhumbikanga lusu lakuŵanaŵana kweniso zeru zauzimu kuti avwisi vo vachitikanga ndi kuthaŵa. Kweni penga anyaki wo ‘avwisanga liŵi cha vinthu.’ Yiwu ŵenga ŵana mwauzimu ndipu ŵenga ŵeche kumwa “mkaka.” (Ŵerengani Aheberi 5:11-13.) Kweniso penga Akhristu anyaki wo anguteŵete Chiuta kwa vyaka vinandi wo angwamba “kutuwaku kwaku Chiuta wamoyu.” (Ahe. 3:12) Pa nyengu iyi po “zuŵa lo [lenga] pafupi,” anyaki ŵenga ndi ‘kalusu’ kakuleka kuwungana ndi Akhristu anyawu. (Ahe. 10:24, 25) Ndichu chifukwa chaki Paulo wanguŵapaska ulongozgi wa panyengu yaki wakuti: “Pakuti sonu tamaliza kusambira chisambizu chakwamba chakukwaskana ndi Khristu, tiyeni tiyesesi kuti tifiki pakukhwima.”—Ahe. 6:1.
4. Ntchifukwa wuli tikhumbika kuja masu mwauzimu, nanga ntchinthu wuli cho chingatiwovya?
4 Isi mazuŵa nganu tija munyengu yo uchimi waku Yesu ufiskika kakumaliya. “Zuŵa likulu laku Yehova le pafupi!,” ndipu pa zuŵa ili charu chaku Satana chazamubwangandulika. (Zefa. 1:14) Sonu ndipu tikhumbika kuja masu ukongwa. (1 Petu. 5:8) Kumbi te masu nadi? Tikhumbika kuja akukhwima mwauzimu kuti tilutirizgi kuja masu munyengu yinu ya umaliru.
Kumbi Kuja Wakukhwima Mwauzimu Kung’anamuwanji?
5, 6.(a) Kumbi ŵanthu akukhwima mwauzimu achitanji? (b) Kumbi munthu wakhumbika kufwiyapu kuchita vinthu viŵi nivi kuti waje wakukhwima?
5 Paulo wati wachiska Akhristu achiheberi kuti akhumbika kuyesesa kuti aje akukhwima, wanguŵakonkhoske so vo kuja wakukhwima mwauzimu kung’anamuwa. (Ŵerengani Aheberi 5:14.) “Ŵanthu akukhwima” akhorwa ndi “mkaka” pe cha. Kweni aturya “chakurya chakukhoma.” Venivi ving’anamuwa kuti yiwu aziŵa “fundu zipusu” zauneneska kweniso visambizu “vandimba.” (1 Akori. 2:10) Kweniso mwakugwiriskiya ntchitu vinthu vo aziŵa, yiwu asambiza lusu lawu lakuŵanaŵana kuti liŵawovyengi kupambanisa pakati pa chamampha ndi chiheni. Asani akhumbika kusankha vakuchita, lusu lenili litiŵawovya kuziŵa fundu za mu Malemba zo angagwiriskiya ntchitu.
6 Paulo wangulemba kuti: “Ndichu chifukwa chaki tikhumbika kuŵikapu mtima ukongwa pa vinthu vo tikuvwa kuluska kali, kuti tileki kutuwaku ku chivwanu.” (Ahe. 2:1) Tingatuwaku ku chivwanu taŵeni kwambula kuziŵa. Sonu kuti venivi vileki kutichitikiya, “tikhumbika kuŵikapu mtima ukongwa” asani tisambira mazu ngaku Chiuta kwali mphakutija pamwenga pa maunganu. Mwaviyo, weyosi wakhumbika kujifumba kuti: ‘Kumbi ndeche kusambira fundu zipusu? Kumbi ndichita waka vinthu mwachiziŵirizga waka kwambula kuŵikiyapu mtima pa fundu zauneneska? Kumbi ndingachita wuli kuti ndije wakukhwima mwauzimu?’ Kuti tije akukhwima mwauzimu, tikhumbika kufwiyapu kuchita vinthu viŵi ivi. Chakwamba tikhumbika kuyesesa kungaziŵa umampha Mazu ngaku Chiuta. Ndipu chachiŵi tikhumbika kusambira kuvwiya.
Mungaziŵengi Umampha Mazu Ngaku Chiuta
7. Kumbi tingayanduwa wuli asani titingaziŵa umampha Mazu ngaku Chiuta?
7 Paulo wangulemba kuti: “Munthu weyosi yo walutirizga kumwa mkaka watingaziŵa cha mazu nga urunji, chifukwa ndi litema.” (Ahe. 5:13) Kuti tije akukhwima, tikhumbika kungaziŵa umampha mazu ngaku Chiuta pamwenga kuti uthenga wo wakutilembe. Pakuti uthenga uwu usanirika mu Mazu ngaki Bayibolu, tikhumbika kusambira mwaphamphu Malemba ndipuso mabuku ngo “kapolu wakugomezgeka ndi wazeru” watitipaska. (Mate. 24:45-47) Venivi vingatiwovya kusambira maŵanaŵanu ngaku Chiuta kweniso kusambiza lusu lidu lakuŵanaŵana. Ŵanaŵaniyani vo Mkhristu munyaki zina laki Orchid * wangukamba. Iyu wanguti: “Kaŵikaŵi tikumbusika kuti tiŵerengengi Bayibolu, ndipu venivi vandiwoya ukongwa. Vingunditole pafufupi vyaka viŵi kuti ndimalizi kuŵerenga Bayibolu losi, kweni venga nge kuti ndikumana nayu kakwamba Mlengi wangu. Ndingusambira vakukwaskana ndi nthowa zaki, vo watanja, vo watinkha kweniso ukulu wa nthazi zaki ndipuso zeru zaki. Kuŵerenga Bayibolu kwandiwovya ukongwa pa nyengu zo ndakumananga ndi masuzgu pa umoyu wangu.”
8. Kumbi ntchinthu wuli cho chingachitika asani Mazu ngaku Chiuta ngagwira ntchitu paku isi?
8 Asani tiŵerenga Mazu ngaku Chiuta nyengu zosi, tizomereza kuti ‘nthazi’ ya uthenga waki yigwirengi ntchitu paku isi. (Ŵerengani Aheberi 4:12.) Venivi vingatiwovya kuti tisinthi mijalidu yidu ndipu Yehova wangayamba kutiyanja ukongwa. Kumbi namwi muwona kuti mukhumbika kusaniya nyengu yakuŵerenge Bayibolu ndi kuŵanaŵaniyapu vo likamba?
9, 10. Kumbi kungaziŵa umampha Mazu ngaku Chiuta kusazganjipu? Konkhoskani chakuyeruzgiyapu.
9 Kuliziŵa umampha Bayibolu kusazgapu vinandi kuluska kuziŵa waka vo likamba. Ŵanthu wo Paulo wanguŵazumbuwa kuti malitema, aviziŵanga vinthu vinyaki vo Mazu ngaku Chiuta ngakamba. Kweni suzgu lenga lakuti avigwiriskiyanga ntchitu cha pa umoyu wawu. Tingakamba kuti yiwu awuziŵanga umampha cha uthenga wa mu Bayibolu chifukwa anguzomereza cha kuti uŵalongozgengi asani asankha vakuchita.
10 Kungaziŵa umampha Mazu ngaku Chiuta kung’anamuwa kuziŵa vo ngakamba kweniso kuvigwiriskiya ntchitu. Vo vinguchitikiya Mkhristu munyaki zina laki Kyle vilongo mo tingachitiya venivi. Kyle wangupambana maŵanaŵanu ndi yo wagwiranga nayu ntchitu. Kumbi iyu wanguchita wuli kuti wanozgi vinthu? Iyu wangukamba kuti: “Lemba lo linguza mwaliŵi mumaŵanaŵanu mwangu nda Aroma 12:18, lo likamba kuti: ‘Jani mwachimangu ndi ŵanthu wosi, nge mo mungafiskiya.’ Mwaviyo, ndingupempha munyangu kuti tikumani asani taŵeluka.” Yiwu angukambiskana umampha, ndipu munyaki wangumuwonga Kyle chifukwa cha kuchitapu kanthu. Kyle wangukamba kuti. “Ndingusambirapu kuti kugwiriskiya ntchitu fundu za mu Bayibolu ndichu chinthu chakwenere nyengu zosi.”
Sambirani Kuvwiya
11. Kumbi ndi vinthu wuli vo vilongo kuti kuvwiya kutuŵa kwakusuzga asani vinthu veumampha cha pa umoyu?
11 Kugwiriskiya ntchitu fundu zo tasambira mu Malemba kungaŵa kwakusuzga, ukongwa asani vinthu ve umampha cha pa umoyu. Mwakuyeruzgiyapu, Yehova wati wafwatuwa waka Ayisirayeli ku ukapolu ku Ijipiti, yiwu “angwamba kupindana ndi Mozesi” ndipuso angulutirizga “kuyesa Yehova.” Chifukwa wuli? Chifukwa chakusoŵa maji ngakumwa. (Eki. 17:1-4) Kweniso yiwu anguswa dangu laki mwakusopa ngoza pati pajumpha waka myezi yiŵi kutuliya po anguchitiya phanganu ndi Yehova ndi kuzomera kuti achitengi “mazu ngosi ngo Yehova wakamba.” (Eki. 24:3, 12-18; 32:1, 2, 7-9) Kumbi yiwu anguchita venivi chifukwa cha mantha ŵati awona kuti Mozesi waswera kusika mu Phiri la Horebu mo Chiuta wamupaskanga ulongozgi? Panyaki kumbi yiwu aŵanaŵananga kuti Aamaleki azengi so kuziŵayukiya ndipu atherengi chifukwa chakuti Mozesi yo wangusoske muchanya manja ngaki pakwamba kuti awini nkhondu pengavi? (Eki. 17:8-16) Panyaki nadi, kweni kwali ŵenga ndi vifukwa wuli, fundu njakuti Ayisirayeli “angukana kumuvwiya.” (Machi. 7:39-41) Paulo wanguchiska Akhristu kuti ‘ayesesi’ kuti aleki ‘kutole jalidu la kuleka kuvwiya’ lo Ayisirayeli ŵenga nalu po awopanga kusere mu Charu Chakulayizgika.—Ahe. 4:3, 11.
12. Kumbi Yesu wangusambira wuli kuvwiya, nanga ntchinthu wuli cho chinguchitika chifukwa cha venivi?
12 Kuti tije akukhwima tikhumbika kuyesesa kuvwiya Yehova. Nge mo Yesu Khristu wakutilongore, masuzgu ngo tikumana nangu ndingu ngatitisambiza kuti tije akuvwiya. (Ŵerengani Aheberi 5:8, 9.) Yesu waŵavwiyanga Awisi chinanga mphanyengu yo wenga kuchanya. Kweni wati waza panu pacharu, kuti wafiski kuchita khumbu la Awisi, wakhumbikanga kumalana ndi masuzgu, urwirwi ndipuso kusuzgika maŵanaŵanu. Chifukwa cha kulutirizga kuvwiya chinanga kuti wakumananga ndi masuzgu ngakulu, Yesu wanguŵa “wakufikapu” ndipu wenga wakwenere udindu wasonu wo Chiuta wamunozgiyanga wakuja Fumu ndipuso Wasembi Mura.
13. Kumbi ntchitu wuli cho chilongo kuti tasambira kuvwiya?
13 Nanga isi? Kumbi nasi te akusimikiza kuvwiya Yehova chinanga mpha nyengu yo tikumana ndi masuzgu ngakulu? (Ŵerengani 1 Peturo 1:6, 7.) Chiuta wakutipaska ulongozgi wakuvwika umampha pa nkhani ya mijalidu, kuchita vinthu mwauneneska, kugwiriskiya ntchitu umampha lilimi, kuŵerenga ndipuso kusambira Malemba, kuwungana kweniso kugwiraku ntchitu yakupharazga. (Yoswa 1:8; Mate. 28:19, 20; Aefe. 4:25, 28, 29; 5:3-5; Ahe. 10:24, 25) Kumbi titimuvwiya Yehova pa nkhani zenizi chinanga mpha nyengu yo tikumana ndi masuzgu? Asani tivwiya ndikuti tilongo kuti te akukhwima mwauzimu.
Kumbi Kuja Akukhwima Mwauzimu Nkhwakovya Wuli?
14. Konkhoskani chakuwoniyapu cho chilongo kuti munthu waja wakuvikilirika asani ngwakukhwima mwauzimu.
14 Mkhristu watuŵa wakuvikilirika ukongwa asani wakusambiza umampha lusu laki lakuŵanaŵana kuti wapambanisengi pakati pa chamampha ndi chiheni mucharu ichi cho ŵanthu ŵaki “akuleka kuziŵa mijalidu yamampha.” (Aefe. 4:19) Mwakuyeruzgiyapu, mubali munyaki zina laki James yo nyengu zosi waŵerenga ndi kulunguruka mabuku ngo ngakonkhoska Bayibolu, wangusaniya ntchitu kumalu nganyaki. Kwenuku, anyaki wosi wo wagwiranga nawu ntchitu ŵenga anthukazi pe. James wangukamba kuti: “Anthukazi wosi ŵenaŵa ŵenga ndi mijalidu yabwekabweka. Kweni yumoza wawonekanga nge we ndi mijalidu yamampha ndipu wangulongo kuti wakhumbanga kusambira vinandi vakukwaskana ndi uneneska wa mu Bayibolu. Kweni pa nyengu yo tenga tawaŵi muofesi wangwamba kundikopa. Nyengu yeniyo, ndingukumbuka nkhani yinyaki ya mu Chigongwi cha Alinda ya mubali yo wangukumana ndi mayeseru ngakuyanana ndi ngenanga kuntchitu. Munkhani yeniyi mwenga chakuwoniyapu chaku Yosefi ndi muwolu waku Potifara. * Mwaliŵiliŵi, ndingumututuza munthukazi yo ndipu wanguthaŵa.” (Gene. 39:7-12) James wawonga ukongwa chifukwa pengavi cho chinguchitika ndipu wangulutirizga kuja ndi njuŵi yituŵa.—1 Timo. 1:5.
15. Kumbi ntchinthu wuli cho chichitika ndi mtima widu wakuyeruzgiya asani te akukhwima mwauzimu?
15 Kweniso asani ndisi akukhwima mwauzimu, mtima widu wakuyeruzgiya uja wakuvikilirika ndipu tilandizgika cha ndi “visambizu vakupambanapambana kweniso vachilendu.” (Ŵerengani Aheberi 13:9.) Asani titesesa kuti tije akukhwima mwauzimu, tiŵika maŵanaŵanu ngidu ngosi pa “vinthu vakukhumbika ukongwa.” (Afi. 1:9, 10) Venivi vititiwovya kuti timuwongengi ukongwa Chiuta ndipuso vinthu vosi vo iyu wakutipaska kuti vitiwovyi. (Aro. 3:24) Mkhristu yo ngwakukhwima “ukongwa pa kuvwisa vinthu,” ndiyu waja ndi mtima wakuwonga kweniso waja pa ubwezi wakukho ndi Yehova—1 Akori. 14:20.
16. Ntchinthu wuli cho chinguwovya mzichi muyaki kuti mtima waki ‘uŵi wakukho’?
16 Mzichi munyaki zina laki Louise wangukamba kuti kwa nyengu yitali wati wabatizika waka, waŵikanga ukongwa mtima waki wosi pa kukondwesa ŵanthu. Iyu wangukamba kuti: “Ndachitanga vinthu viheni cha, kweni mtima wangu wafikangapu cha asani ndichita vinthu vauzimu. Ndinguwona kuti nditenere kusintha asani ndikhumba kuti ndichitiyengi Yehova vosi vo ndingafiska. Chinthu chikulu ukongwa cho ndingusintha chenga chakuti ndingwamba kusopa Yehova ndi mtima wangu wosi.” Chifukwa chakuchita venivi mtima waku Louise ‘ungukho.’ Venivi vinguzimuwovya pa nyengu yo wangutama matenda ngakulu. (Yako. 5:8) Louise wangukamba kuti, “Ndingusuzgika ukongwa, kweni ndingundere pafupi ukongwa ndi Yehova.”
‘Muvwiyengi ndi Mtima Wosi’
17. Ntchifukwa wuli kuvwiya kwenga kwakukhumbika ukongwa mu nyengu ya akutumika?
17 Ulongozgi waku Paulo wakuti ‘yesesani kuti mufiki pakukhwima,’ ungutaska Akhristu wo ajanga mu Yerusalemu ndi mu Yudeya. Wo anguvwiya ulongozgi uwu anguja masu mwauzimu ndipu anguwamu ŵati awona visimikizu vo Yesu wangukamba kuti asani aziviwona, “aziyambi kuthaŵiya kumapiri.” Yiwu ŵati awona kuti asilikali ŵa Aroma azingilizga ndipuso ayamba kusere mu Yerusalemu, anguziŵa kuti amiya “chinthu chakuseruska cho chisakaza, . . . [cho] chama mumalu ngakupaturika,” ndipu nyengu yakuti athaŵiyi yakwana. (Mate. 24:15, 16) Chifukwa chakuvwiya vo Yesu wanguŵatcheŵeska, Akhristu ŵenaŵa anguthaŵa mu tawuni ya Yerusalemu yechendabwanganduliki. Ndipu wakulemba mbiri munyaki zina laki Eusebius, wakukamba kuti Akhristu yaŵa anguthaŵiya kutawuni ya Pela yo yenga muchigaŵa chamapiri cha Giliyadi. Venivi vinguŵawovya kuti avikiliriki ku soka likulu ukongwa lo linguwiya Yerusalemu.
18, 19. (a) Ntchifukwa wuli tikhumbika kuvwiya mazuŵa nganu? (b) Kumbi tazamukambiskananji mu nkhani yakulondopu?
18 Kuvwiya chifukwa chakuti te akukhwima mwauzimu, kwazakutiwovya kuti nasi tiziponi pa nyengu yo uchimi waku Yesu wakuti “kwazamukuŵa chisuzgu chikulu cho chechendachitikepu,” wazamufiskikiya. (Mate. 24:21) Tazamuvwiya ulongozgi wewosi wo tazamulonde kutuliya ku “mteŵeti wapanyumba wakugomezgeka.” (Luka 12:42) Mwaviyo, sonu ndiyu nyengu yakuti tisambiri ‘kuvwiya ndi mtima wosi’!—Aro. 6:17.
19 Kuti tifiki pakukhwima, tikhumbika kusambiza lusu lidu lakuŵanaŵana. Kuti tifiski venivi, tikhumbika kungaziŵa umampha Mazu ngaku Chiuta kweniso titenere kusambira kuvwiya. Kweni pe masuzgu nganandi ngo achinyamata akumana nangu asani atesesa kuti aje Akhristu akukhwima. Mu nkhani yakulondopu tazamukambiskana vo tingachita kuti timalani ndi masuzgu ngenanga.
[Mazu ngamumphata]
^ ndimi 7 Mazina nganyaki ngasinthika.
^ ndimi 14 Wonani nkhani yamutu wakuti “Olimba Pokana Kuchita Tchimo,” mu Chigongwi cha Alinda cha Chicheŵa cha October 1, 1999.
Kumbi Mwasambiranji?
• Kumbi kuja akukhwima mwauzimu kung’anamuwanji, nanga tingachita wuli kuti tije akukhwima?
• Kumbi kungaziŵa umampha Mazu ngaku Chiuta kungakuwovyani wuli kuti mufiki pakukhwima?
• Kumbi tisambira wuli kuvwiya?
• Kumbi tiyanduwa wuli asani te akukhwima?
[Mafumbu]
[Chithuzi]
Kugwiriskiya ntchitu fundu za mu Bayibolu kutitiwovya kuti timalisengi umampha masuzgu
[Chithuzi]
Akhristu a mu nyengu ya akutumika wo anguvwiya ulongozgi waku Yesu angutaskika