Ndikuwiya mutawuni ya Székesfehérvár, mucharu cha Hungary. Tawuni iyi yendi mbiri yapade ukongwa ya vinthu vo vachitikanga kali vyaka 1,000 kuvuli uku. Kweni ndichita chitima asani ndakumbuka vinthu vinandi vo vingunangika chifukwa cha vinthu vakofya vo vinguchitika pa nkhondu yachiŵi yapacharu chosi.

Ndeche mwana ndajanga ndi agogu, anyinawu a ama, zina lawu a Elisabeth. Agogu anthukazi ŵenaŵa angundisambiza kuti ndigomezgengi Chiuta. Kwambiya nde ndi vyaka vitatu, mazulu ngengosi ini ndi agogu tapempheranga pempheru lo nyengu zinyaki lidanika kuti Pempheru la Ambuya. Kweni ndavwisanga mbwenu cha vo pempheru lenili lang’anamuwanga mpaka po ndingufikiya vyaka va mu ma 20.

Ndajanga ndi agogu chifukwa apapi ŵangu agwiranga ntchitu msana ndi usiku viyo kuti asaniyi ndalama zakuti aguliyi nyumba yamampha ukongwa. Kweni asani pajumpha masabata ngaŵi takumananga pamoza pa zuŵa la Chisulu ndi kuryiya chakurya pamoza. Yeniyi yajanga nyengu yakukondwesa ukongwa.

Mu 1958, apapi ŵangu angugula nadi nyumba yo akhumbanga. Vati vachitika viyo, ndingutuwaku kwa agogu, ndingwamba kuja kunyumba ya ama ndi ada. Kweni likondwa lenili linguto nyengu cha chifukwa ada angufwa pati pajumpha myezi 6 ndi nthenda ya kansa.

Yapa ndingutimbanyizgika maŵanaŵanu ukongwa. Ndikumbuka kuti ndapempheranga kwaku Chiuta kuti: “A Chiuta, ndingukupemphani kuti muŵataski ada. Ndikhumba kuti ndijengi ndi yiwu. Ntchifukwa wuli mwalekanga kumuka mapempheru ngangu?” Ndakhumbisiskanga kuti ndiziŵi ko ada ŵangu aluta. Ndajifumbanga kuti, ‘Kumbi aluta kuchanya? Kumbi mo vachitikiya yapa ndikuti mbwenu kwamala, ndazakuŵawona so cha?’ Ndakhumbiranga ukongwa asani ndiwona anyangu kuti ŵeche ndi ada ŵawu.

Kwa vyaka vinandi ndalutanga pa muwunda wa ada pafufupi zuŵa lelosi ndipu ndapempheranga kuti: “Chondi a Chiuta, ndiwovyeni kuti ndiziŵi ko kwe ada.” Ndapempheranga kuti ndiziŵi so chifukwa cho taŵanthu tikulengeke.

Ndati ndafika vyaka 13, ndingwamba kusambira Chijeremani. Chifukwa chakuti chineneru cha Chijeremani che ndi mabuku nganandi, ndawonanga kuti panyaki mumabuku ngenanga ndimu ndingasaniya liŵi kwamuka kwa mafumbu ngangu. Mu 1967, ndinguluta ku Germany ndipu ndingwamba kusambira mutawuni ya Jena, yo pa nyengu yo yenga chigaŵa cha East Germany. Ndayanjanga ukongwa kuŵerenga mabuku nga zeru za ŵanthu a ku Germany, ngo ngakambanga chifukwa cho ŵanthu akujaliyaku pacharu. Chinanga kuti ndasaniyangamu fundu zinyaki zakukondwesa, kweni palivi buku lo ndingusaniyamu fundu zakundifika pamtima kuti ndimukiki mafumbu ngangu. Ndingulutirizga kupemphera kwaku Chiuta kuti wandimuki mafumbu ngangu.

Mu 1970, ndinguwere ku Hungary. Kwenuku ndiku ndingukumana ndi msungwana munyaki zina laki Rose yo pavuli paki ndinguzitorana nayu. Pa nyengu iyi ndipu charu cha Hungary che mu ulamuliru wachikomyunizimu. Pati pajumpha nyengu yimanavi, ini ndi Rose tingusamiya ku Austria. Kweni takhumbanga kuti tiziluti ku Sydney, mucharu cha Australia, ko ajanga asibweni ŵangu.

Te ku Austria ndingusaniya ntchitu. Zuŵa linyaki munyaki yo ndagwiranga nayu ntchitu wangundikambiya kuti Bayibolu ndilu lingamuka mafumbu ngangu ngosi. Wangundipaska mabuku nganandiku ngo ngakonkhoskanga fundu za mu Bayibolu. Chifukwa chakuti ngangundikondwesa ukongwa kweniso ndakhumbanga kuziŵa vinandi, ndingufwiyapu kungaŵerenga mpaka kumaliza. Mwaviyo, ndinguŵalembe kalata Akaboni aku Yehova wo alembanga mabuku ngeningo, kuŵapempha kuti anditumiziyi mabuku nganyaki.

Pa zuŵa lo takumbukiyanga kuti tamala chaka kutuwa po tingutoliyana, kunyumba kwidu kunguza Kaboni waku Yehova wachinyamata. Iyu wangundipingiya mabuku ngo ndingudanisa kweniso wangundipempha kuti tiyambi kusambira Bayibolu ndipu ndinguzomera. Chifukwa chakuti ndakhumbisisanga kuziŵa vinandi, ndasambiranga kaŵi pa sabata, ndipu zuŵa lelosi ndasambiranga kwa maola 4.

Ndakondwanga ukongwa ndi fundu za mu Bayibolu zo Akaboni andisambizanga. Ndinguzizwa ukongwa ŵati andilongo zina lakuti Yehova mu Bayibolu langu la Chihangare. Kwa vyaka 27 vo ndalutanga kutchalitchi kwidu, ndenga ndechendavwepu kuti zina laku Chiuta ndi Yehova. Ndingukondwa ukongwa ndi mo Bayibolu lamukiyanga mafumbu ngangu mwakuvwika umampha. Mwakuyeruzgiyapu, ndingusambira kuti akufwa aziŵa kanthu cha ndipu aja waka nge agona tulu takufwa natu. (Wakutawula 9:5, 10; Yohane 11:11-15) Ndingusambira so kutuliya mu Bayibolu kuti mucharu chifya, “nyifwa yazamuŵaku so cha.” (Chivumbuzi 21:3, 4) Sonu ndigomezga ndi mtima wosi kuti ndazakuŵawona so ada chifukwa mucharu chifya “kwazamuja chiyuka.”—Machitidu 24:15.

Rose nayu wangwamba kusambira Bayibolu limoza ndi ini. Nayu wakondwanga ukongwa ndi vo tasambiranga ndipu tinguluta panthazi mwaliŵi ukongwa mwakuti tingumaliza buku lo tasambiranga myezi yiŵi pe. Talutanga so ku maunganu nga Akaboni aku Yehova ku Nyumba ya Ufumu. Tinguzizwa ukongwa kuwona kuti Akaboni atanjana ukongwa, atovyana kweniso akoliyana ukongwa.—Yohane 13:34, 35.

Mu 1976, ini ndi Rose tinguzomerezeka kusamiya ku Australia. Tati tafika waka, tingwamba kufufuza Akaboni aku Yehova ndipu tinguŵasaniya. Yiwu angatilondere umampha ukongwa ndipu mu 1978 tingubatizika ndi kuja Akaboni aku Yehova.

Ndikusaniya kwamuka kwa mafumbu ngo ngangundizunguza mutu kwa nyengu yitali. Kusambira vakukwaskana ndi Yehova kwandiwovya kuti ndiyambi kumuyanja ukongwa kweniso kuti ndimuwonengi kuti Mbada ŵangu achanju. (Yakobe 4:8) Ndipu nkhani yakuti ndazakuŵawona so ada ŵangu yitindikondwesa ukongwa pa umoyu wangu.—Yohane 5:28, 29.

Mu 1989, ini ndi Rose tinguwere ku Hungary kuti tikakambiyeku abali ŵidu, mabwezi ngidu kweniso ŵanthu anyaki vo tasambiranga mu Bayibolu. Tawovyapu ŵanthu 70 kuziŵa vo Bayibolu lisambiza ndi kwamba kuteŵete Yehova, ndipu ama nawu mbamoza mwa ŵanthu ŵenaŵa.

Ndingupempha Yehova kwa vyaka 17 kuti ndisaniyi kwamuka kwa mafumbu ngangu. Kweni sonu pajumpha vyaka 39 kutuliya po Yehova wakumukiya pempheru langu ili. Panu ndeche kulutirizga kupemphera ndipu nditimuwonga ukongwa Yehova chifukwa wakundimuka vo ndamupemphanga kwambiya ndeche mwana.