Skip to content

Skip to table of contents

Ino Mbuti Mbondikonzya Kulizunda Sunko?

Ino Mbuti Mbondikonzya Kulizunda Sunko?

Bakubusi Balabuzya

Ino Mbuti Mbondikonzya Kulizunda Sunko?

Kakwiindide buyo ciindi cisyoonto Karen kali kupobwe, wabona basankwa bobilo babbuka kabanyamwide zibbeeke. Izili muzibbeeke oomu zilizyibidwe. Karen wakabamvwa basankwa aaba kabaamba kuti kuya kuba bukoko bunji kupobwe eeli. Pele Karen kunyina naakabaambila makani aaya bazyali bakwe. Wakali kuyeeya kuti basankwa aaba basobana buyo akaambo kakuti wakalizyi kuti kunakuli bapati muŋanda oomu. Mpoonya, Karen wamvwa ijwi lyamuntu ngwazyi kusyule lyakwe. “Ino uyanda nzi kuno, uyanda buyo kutunyonganya.” Karen wazinguluka wabona mweenzinyina Jessica kajisi mabbodela obilo aabukoko aajaludwe kale. Katambika Karen bbodela lyomwe, Jessica wati: “Utandaambili kuti tonywi akaambo kakuti ucili mwana.” Karen uyanda kukaka. Pele camupa kuti abutambule bukoko oobu ncakuti tayandi kumunyemya Jessica mweenzinyina. Karen tayandi kuti ooyu ayeeye kuti waboola buyo kubanyonganya mbuli mbwaambide. Alimwi Jessica ulalilemeka. Ikuti kanywa walo nkokuti andime inga ndanywa. Karen mumoyo wati: ‘Mbukoko buyo oobu. Taceelene akunywa misamu iikola naab koonana.’

NOCILI mwana, masunko alakonzya kuba munzila zisiyene-siyene. Kanji-kanji, ajatikizya baabo batali basankwanyoko naa basimbinyoko. Ramon, * musankwa wamyaka yakuzyalwa iili 17 waamba kuti: “Kucikolo basimbi balakatazya. Balayanda kukujatauka kutegwa babone ncoticite. Tabaleki pe nokaka buti.” Awalo Deanna, musimbi wamyaka yakuzyalwa iili 17 ujisi cakuluula cikozyenyi. Wakati: “Umwi musankwa wakandikumbata. Ndakamutapula akumwaambila kuti, ‘utakaciinduluki kabili! Alimwi tandikuzyi akukuzyi!’”

Andiwe ulakonzya kusunkwa, alimwi masunko alakonzya kulibonya kuti taamani. Umwi Munakristo wakacipandulula boobu: “Masunko ali mbuli muntu uuzumanana kukonkomona kumulyango nokuba kuti tamumwiinguli.” Sena ulaakucimwa akaambo kakusunkwa lyoonse? Mucikozyanyo, sena ulaakusunkwa kucita zyintu eezyi?

□ Kufweba

□ Kunywa bukoko

□ Kubelesya misamu iikola

□ Kweebelela zyintu ziletela muzeezo

□ wakoonana

□ Kucita bwaamu

□ Azimwi buyo ․․․․․

Ikuti naa kuli cimwi ncookkwenyuna akati kazyeezi, utayeeyi kuti tocikonzyi kuba Munakristo. Ulakonzya kwiiya mbokonzya kuleka kulombozya kucita zibi. Munzila nzi? Inga cagwasya kuzyiba cipa kuti usunkwe. Kolanga twaambo ootu totatwe.

1. Kutalondoka. Bantu batalondokede boonse balanyomenena kucita cibi. Naba mwaapostolo Paulo—Munakristo uusimide—cakusyomeka wakati: “Ciindi cinjanda kucita kabotu, nceciindi ncicona nce[ndi]li aaco cibi.” (Ba-Roma 7:21) Cakutadooneka, naba muntu uululeme zimwi ziindi ulakonzya kuba “[a]zisusi zyanyama niziba zisusi zyameso.” (1 Johane 2:16) Pele kuzumanana kuba amizeezo mibi cipa kuti twiindile kunyomenena kucita cibi nkaambo Bbaibbele lyaamba kuti: “Zisusi zyamita buyo, zilazyala zibi.”—Jakobo 1:15.

2. Zyintu nzyotubona izyoongelezya. Imasunko ali koonse-koonse. Ba Trudy baluula kuti: “Kucikolo alimwi akumilimo, bantu lyoonse babandika buyo makani aakoonana. Acipekupeku amumavidiyo makani aaya atondezyegwa mbuli kuti ncintu cikondelezya kapati. Inga mapenzi aboola tokonzyi kwaabona.” Ikwiinda muzyintu zyakabacitikila, ba Trudy balizyi mbokunyonganya kapati kuyunga ooku. Baamba kuti: “Nindakali amyaka iili 16 ndakali kuyeeya kuti tulayandana kapati amusankwa wakandisyabide. Bamaama bakandikkazyika ansi akundaambila kuti ndiya kumita ikuti naa ndazumanana kweenda amusankwa ooyu. Tindakakkomana bamaama nibakandaambila makani aali boobu. Kwiinde buyo myezi yobilo, ndakamita.”

3. “Zisusi zyabwanike.” (2 Timoteo 2:22) Majwi aaya alabikkilizya kufwumbwa zisusi zidumide kubwana mbuli kuyanda kukkomanisya bamwi naa kulikomezya. Tacili ceenzu kulimvwa boobu, pele ikuti muntu tacenjeli kulakonzya kupa kuti ciindile kukatazya kuzunda sunko. Mucikozyanyo, ikunyomenena kuba ampuwo akupegwa bulemu kulakonzya kupa kuti utaciti zyintu zibotu nzyookayiisyigwa abazyali. Eeci ncecakamucitikila Steve naakajisi myaka iili 17. Wakati: “Ndakabazangila bazyali bangu akutalika kucita kufwumbwa nceyanda, kubikkilizya azyoonse nzyobakandikasyide kucita—eezyi zyakacitika mazuba buyo masyoonto kuzwa nondakabbapatizyigwa.”

Masimpe, masunko aaya alakatazya. Nokuba boobo, ulakonzya kwaazunda. Munzila nzi?

▪ Cakusaanguna, kolizyiba sunko likukatazya kapati. (Ndiza wacita kale oobo atala aawa.)

▪ Mpoonya inga walibuzya kuti: ‘Ino ndilili nondisunkwa kapati?’ Kkwenyuna mukabbokesi kali koonse akati katootu:

□ Nondili kucikolo

□ Nondili kumilimo

□ Nondili ndelikke

□ Azimwi buyo

Ikuzyiba nokonzya kusunkwa, kulakonzya kukugwasya kulizunda. Mucikozyanyo, koyeeya kaambo kali kumatalikilo aacibalo eeci. Ncinzi cakapa Karen kuzyiba kuti kwakali kuyooba mapenzi kupobwe nkwaakaunkide? Ino ncinzi ncakeelede kucita kutegwa atasunkwi?

▪ Ino mbokunga (1) walizyiba sunko alimwi (2) wazyiba nolikonzya kucitika, nkokuti ulilibambilide kubweza ntaamu. Ncoyelede kusaanguna kucita nkubona mbokonzya kulizunda sunko. Kolemba ansi aawa ncokonzya kucita.

․․․․․

․․․․․

(Zikozyanyo: Ikuti lyoonse wazwa kucikolo uswaanganya beenzinyoko ibakusungilizya kufweba, ndiza inga wacinca nzila njoyinda kutegwa kotaswaangani ambabo. Ikuti lyoonse kotambula zifwoto a Intaneti naa zyakubala ziletela muzeezo wakoonana nzyootalomba buya, inga wabikka mapulogilamu aasinkila makani oonse aazwa kuli sikwaatumina alimwi akumakkeyala aa Intaneti aambi aajisi makani aali boobu. Alimwi, ulakonzya kubikkila maano kukubelesya mabala aayelede mumuncini wakkompyuta eelyo noyandaula twaambo.)

Masimpe ngakuti, tokonzyi kwaayeleba masunko oonse. Kufwumbwa ciindi ulakonzya koongelezyegwa kapati—ambweni aciindi ncotayeeyeli. Ino inga wacita buti kukaambo aaka?

Kolibambila. Ciindi Jesu naakali “kusunkwa [a] Saatani,” wakakaka mpoonya aawo. (Marko 1:13) Nkaambo nzi? Nkaambo wakalizyi kale cakucita kujatikizya twaambo ooto. Kwaayeeya makani aaya. Jesu tanaakali mbuli muncini, wakali kuyeeya. Wakali kukonzya kuzundwa asunko. Pele wakalikanzide kale kutobela Bausyi lyoonse. (Johane 8:28, 29) Jesu wakaamba masimpe naakati: “Ndaseluka kuzwa kujulu, takuli kucita ncenjanda ndemwini, pele nkucita luyando lwayooyo uwakandituma.”—Johane 6:38.

Kolemba ansi aawa twaambo tobilo ncoyelede kulizunda sunko lilaakukucitikila alimwi anzila zyobilo nzyokanza kubelesya kutegwa ulizude.

1. ․․․․․

2. ․․․․․

Koyeeya kuti ikuti lyakuzunda sunko, ulaba muzike wazisusi zyako. (Tito 3:3) Toyelede kweendelezyegwa azisusi zibi. Uyandika kuyuma kutegwa ukuzunde kulombozya kwako ikutali kuti kwalo kukuzunde.—Ba-Kolose 3:5.

Zibalo azimbi zijisi mutwe wakuti “Bakubusi Balabuzya” zilakonzya kujanwa aa Intaneti akkeyala ya www.watchtower.org/ype

Bupanduluzi buyungizidwe

^ munc. 4 Mazyina mucibalo oomu acincwa.

TWAAMBO TWAKUYEEYA

▪ Sena zilenge zilondokede zilakonzya kusunkwa?—Matalikilo 6:1-3; Johane 8:44.

▪ Ciindi nozunda sunko, mbuti kusyomeka kwako mbokubajatikizya bamwi? —Tusimpi 27:11; 1 Timoteo 4:12.

[Caption on page 17]

MUZEEZO

Koyeeyela limwi ncokonzya kucita ikuti umwi wakoongelezya kucita cibi. Utalibiliki pe. Toyandiki kwaambaula munzila iitondezya kuti ulalisumpula. Kanji-kanji, icalo ciyandika nkutondezya kuti wakaka ncobeni. Mucikozyanyo, kuti sicikolonyoko wakupa tombwe kuti ufwebe, inga waamba buyo kuti: “Utalikatazyi buyo. Tandifwebi pe.”

[Cifwanikiso icili apeeji 18]

Ikuti lyakuzunda sunko, ulaba muzike wazisusi zyako