Kalap go long lista

Kalap go long lista bilong ol tok

STADI ATIKOL 22

SINGSING 127 Mi Mas i Stap Wanem Kain Man

Strongim Pasin Pren Bilong Yu Wantaim Poroman Yu Laik Maritim

Strongim Pasin Pren Bilong Yu Wantaim Poroman Yu Laik Maritim

“Bikpela samting . . . em i olsem, . . . yupela i bilasim insait bilong yupela.”1 PITA 3:4.

SKUL YUMI BAI KISIM

Dispela atikol bai stori long samting tupela man na meri i pren i ken mekim bilong strongim pasin pren bilong tupela, na olsem wanem ol narapela insait long kongrigesen i ken helpim ol.

1-2. Sampela i pilim olsem wanem long pasin bilong prenim wanpela?

 TAIM man na meri i pren, dispela em taim bilong amamas. Sapos yu wok long prenim wanpela long nau, yu bai laik long enjoim dispela haptaim. Planti marit i wanbel long dispela tok. Tsion, a em wanpela sista long Itiopia, em i tok: “Taim mi prenim man bilong mi, em haptaim we mi bin amamas tru. Mipela i save stori long ol bikpela samting na mipela i save lap tu. Mi amamas tru taim mi luksave olsem mi painim man em mi laikim tru na em i laikim mi tu.”

2 Tasol wanpela brata i stap long Netelan nem bilong em Alessio, em i tok: “Mi amamas tru long save gut long meri bilong mi taim mipela i wok long pren, tasol pasin pren bilong mipela i gat ol hatwok bilong en tu.” Long dispela atikol, yumi bai stori long sampela hevi em man na meri i pren inap feisim, na tu, yumi bai stori long sampela stiatok bilong Baibel we i ken helpim tupela long strongim pasin pren bilong ol. Yumi bai stori tu long olsem wanem ol narapela insait long kongrigesen i ken helpim tupela husat i pren.

RISEN NA TUPELA MAN NA MERI I SAVE PREN

3. Wanem risen na tupela man na meri i save pren? (Provep 20:25)

3 Taim tupela man na meri i pren, dispela em taim bilong amamas, tasol dispela em wanpela bikpela disisen ol i mekim we inap makim olsem tupela bai marit o nogat. Long weding de bilong tupela, man na meri i laik marit i save mekim tok promis long ai bilong Jehova olsem ol bai laikim na rispektim narapela narapela long laip olgeta bilong ol. Tasol paslain long yumi mekim wanpela tok promis, yumi mas skelim gut olgeta samting. (Ritim Provep 20:25.) Na em i bikpela samting long mekim olsem tu taim yu laik mekim tok promis bilong marit. Taim man na meri i pren, dispela em gutpela rot bilong tupela i ken save gut long narapela narapela na bai ol i ken mekim gutpela disisen. Sampela bai mekim disisen long marit, na sampela bai mekim disisen olsem ol i no ken pren moa. Tasol taim man na meri i mekim disisen long ol i no ken pren moa, dispela i no makim olsem tupela i mekim rong, nogat. Risen na tupela i pren em bilong save gut long narapela narapela, na dispela i helpim ol long mekim disisen olsem ol bai marit o nogat.

4. Wai na yumi mas holim stretpela tingting long pasin bilong prenim wanpela?

4 Wai na em i bikpela samting long yumi mas holim stretpela tingting long pasin bilong prenim wanpela? Taim ol singel i holim stretpela tingting, ol bai i no inap prenim wanpela em ol i no tingting long maritim em. Tasol i no ol singel tasol i mas holim kain tingting olsem, nogat. Yumi olgeta i mas holim stretpela tingting long dispela samting. Olsem, sampela i ting olsem sapos tupela man na meri i pren, orait ol i mas marit. Dispela kain tingting i mekim wanem long ol Kristen em ol i singel? Melissa, em wanpela singel sista long Amerika, em i tok: “Taim wanpela Witnes i prenim narapela, em i save pilim bikpela presa. Dispela i mekim na sampela i wok yet long pren, maski ol i bungim hevi long prensip bilong ol. Na ol narapela singel i no laik tru long prenim wanpela. Dispela i save putim bikpela presa long planti.”

SAVE GUT LONG NARAPELA NARAPELA

5-6. Taim tupela man na meri i pren, ol i mas save long wanem ol samting long narapela narapela? (1 Pita 3:4)

5 Sapos yu wok long prenim wanpela, orait wanem samting bai helpim yu long wokim disisen olsem yu bai maritim em o nogat? Yutupela i mas save gut long narapela narapela. Paslain long yutupela i kirap long pren, ating yu save pinis long sampela samting long em. Tasol nau rot i op long yu inap save gut moa long em i husat tru. (Ritim 1 Pita 3:4.) Dispela i makim olsem yu mas save gut long bilip bilong em i stap olsem wanem, pasin tru bilong em, na wei bilong em long tingting. Bihain long sampela haptaim, yu inap save long bekim bilong ol kain askim olsem: ‘Dispela man o meri inap stap olsem gutpela poroman marit bilong mi?’ (Prov. 31:​26, 27, 30; Efe. 5:33; 1 Tim. 5:8) ‘Mi inap soim em olsem mi laikim na tingim em na em inap mekim olsem long mi tu? Em isi long mitupela inap lusim tingting long ol pasin kranki bilong narapela narapela?’ b (Rom 3:23) Taim yutupela i wok long save gut moa long narapela narapela, tingim dispela: Pasin pren bilong yutupela bai kamap strong moa taim yutupela i redi long mekim ol senis i stret wantaim laik na tingting bilong narapela narapela, na i no ol samting em yutupela i wanbel long en.

6 Yu mas save tu long wanem ol narapela samting taim yu prenim wanpela? Paslain long filings bilong yupela i kamap strong tru, i gutpela long yupela i stori long sampela bikpela samting, olsem ol mak em yutupela i laik winim long bihain. Tasol olsem wanem long ol pesenel samting olsem helt, mani, o ol hevi i bin painim yupela long bipo? I no olsem yupela i mas stori long olgeta dispela samting taim yutupela i kirap long pren, nogat. (Skelim Jon 16:12.) Sapos yu pilim olsem yutupela i no pren longpela taim inap long yu ken stori long ol pesenel samting bilong yu yet, orait kamapim tingting bilong yu long em. Tasol bihain long sampela haptaim i lus, pren bilong yu i mas save long ol dispela samting bambai em i ken mekim gutpela disisen. So tingim olsem taim bai kamap we yu mas toktok gut wantaim em long ol dispela samting.

7. Hau tupela man na meri i pren i ken save gut long narapela narapela? (Lukim tu blok “ Taim Yu Prenim Wanpela Husat i Stap Longwe.”) (Lukim tu ol piksa.)

7 Hau yu ken save gut tru long wanpela? Wanpela gutpela rot em long toktok gut wantaim narapela narapela na kamapim tingting tru bilong yutupela yet, na givim ol askim na putim gut yau taim narapela i toktok. (Prov. 20:5; Jems 1:19) Bilong mekim olsem, i gutpela long yutupela i mekim ol samting wantaim we inap opim rot long yupela i ken toktok gut wantaim, olsem kaikai wantaim, wokabaut wantaim long pablik ples, na autim tok wantaim. Na tu, yupela i ken save gut long narapela narapela taim yupela i spendim taim wantaim ol famili na ol pren bilong yupela. Na makim tu ol samting em yupela i ken mekim wantaim, na bai yu inap lukim pasin em pren bilong yu i save mekim long ol narapela long kain kain taim na ples. Lukim samting em Aschwin long Netelan i bin mekim. Em i stori long taim em i prenim Alicia, em i tok: “Mipela i mekim ol samting wantaim we i helpim mipela long save gut long narapela narapela. Planti taim em ol liklik samting, olsem redim kaikai wantaim o mekim ol narapela wok wantaim. Long ol dispela taim, mipela i luksave long ol gutpela pasin na ol pasin kranki bilong narapela narapela.”

Taim yu na pren bilong yu i mekim sampela samting wantaim we i opim rot long yutupela i ken toktok gut wantaim, dispela bai helpim yupela long save gut long narapela narapela (Lukim paragraf 7-8)


8. Tupela man na meri i pren inap kisim wanem gutpela helpim taim ol i stadi wantaim?

8 Narapela rot yupela i ken save gut long narapela narapela em long stadi wantaim long tok bilong Baibel. Sapos yutupela i marit, yupela i mas makim haptaim bilong mekim famili lotu, na long dispela rot yutupela bai putim God i stap olsem nambawan bikpela samting insait long marit bilong yupela. (Ekl. 4:12) Olsem na long nau yet taim yutupela i pren, i gutpela long makim haptaim bilong stadi wantaim. Em tru olsem taim tupela man na meri i pren, i no olsem ol i kamap famili pinis na man em i stap olsem het bilong meri, nogat. Maski i olsem, taim yutupela i stadi wantaim long olgeta taim, yupela i ken save gut long bilip bilong narapela narapela i stap olsem wanem. Max na Laysa, em tupela marit i stap long Amerika, ol i stori long narapela gutpela helpim ol i kisim taim ol i stadi wantaim long taim ol i pren. Max i tok: “Taim mipela i kirap long pren, mipela i stadi long ol pablikesen i stori long topik bilong prenim wanpela, marit, na famili laip. Taim mipela i stadi long ol dispela pablikesen, dispela i opim rot long mipela i stori long ol bikpela samting em mipela inap pilim hatwok long stori long en.”

OL NARAPELA SAMTING BILONG TINGIM

9. Taim tupela man na meri i pren, ol i mas tingim wanem ol samting taim ol i laik tokim ol narapela long dispela nius?

9 Yutupela i mas tokim husat olsem yupela i pren? Dispela em disisen yu na pren bilong yu wantaim i mas mekim. Taim yutupela i kirap long pren, ating yupela bai tokim wan wan man tasol long dispela nius. (Prov. 17:27) Long dispela rot, ol narapela i no inap givim planti askim long yupela na yupela i no inap pilim presa long mekim disisen hariap. Tasol sapos yupela i no tokim wanpela, ating yutupela i no inap bung wantaim ol narapela bikos yupela i pret olsem ol bai painimaut. Na dispela inap kamapim bikpela hevi. So em i gutpela tingting long tokim ol narapela em ol inap givim gutpela edvais na helpim yutupela. (Prov. 15:22) Olsem, yupela i ken tokim ol wanfamili bilong yupela, ol pren i gat bikpela krismas, na ol elda Kristen.

10. Long wanem rot man na meri i ken bihainim klinpela pasin taim ol i pren? (Provep 22:3)

10 Hau yupela i ken bihainim klinpela pasin taim yupela i pren? Taim filings bilong yutupela i kamap strong moa, yupela bai laikim moa yet narapela narapela. Wanem samting i ken helpim yupela long bihainim yet klinpela pasin taim yupela i pren? (1 Kor. 6:18) Abrusim pasin bilong stori long ol samting bilong maritpasin, no ken stap yutupela yet, na no ken dring planti alkohol. (Efe. 5:3) Sapos yupela i mekim ol dispela samting, dispela i ken kirapim laik long bel bilong yutupela na yupela bai pilim hatwok long mekim pasin i stret. Oltaim yutupela i mas stori gut long ol samting yupela i ken mekim na bai yupela i bihainim klinpela pasin long taim yupela i pren. (Ritim Provep 22:3.) Lukim wanem samting i bin helpim Dawit na Almaz em tupela i bilong Itiopia. Ol i tok: “Mipela i save spendim taim wantaim long ol ples i gat planti manmeri i stap long en o taim mipela i stap wantaim ol pren bilong mipela. I no gat wanpela taim mipela i stap mipela yet insait long kar o long haus. Dispela i helpim mipela long abrusim ol samting i save kamap we inap traim mipela long mekim pasin i no stret.”

11. Tupela man na meri i pren i mas tingim wanem ol samting taim ol i laik soim olsem ol i laikim narapela narapela?

11 Yu ting i stret long man na meri i pren i ken soim olsem ol i laikim narapela narapela? Taim pasin laikim bilong yutupela i kamap strong moa, ating yupela bai laik long soim olsem yupela i laikim tru narapela narapela long pasin i stret long ples yupela i stap long en. Tasol sapos bel bilong yupela i kirap, dispela inap mekim na i hatwok long yupela i mekim gutpela disisen. (Sol. 1:2; 2:6) Na tu, taim yu soim long pasin bilong yu olsem yu laikim man o meri yu prenim, yu inap pilim hatwok long bosim gut bel na yu inap mekim pasin i no stret. (Prov. 6:27) Olsem na taim yutupela i kirap long pren, i gutpela long stori long ol rot yupela i ken soim olsem yupela i laikim narapela narapela na i stret wantaim ol stiatok bilong Baibel. c (1 Tes. 4:​3-7) Yutupela i ken askim yupela yet olsem, ‘Ol man i stap long ples bilong mipela bai gat wanem tingting taim ol i lukim mipela i soim olsem mipela i laikim narapela narapela? Taim mitupela i soim olsem mipela i laikim narapela narapela, dispela inap kirapim laik long bel bilong mitupela?’

12. Taim man na meri i pren i no wanbel long sampela samting, ol i mas holim wanem tingting?

12 Yutupela i ken mekim wanem sapos yupela i no wanbel long sampela samting? Olsem wanem sapos sampela taim yutupela i no wanbel long sampela samting? Yu ting dispela i makim olsem pasin pren bilong yutupela i no stap strong? Nogat, i no olsem. Olgeta man na meri i pren, sampela taim ol i no save wanbel long sampela samting. Bilong marit i ken stap strong, man na meri marit i mas rispektim narapela narapela na redi long mekim ol senis i stret wantaim laik na tingting bilong poroman marit bilong ol. So pasin yupela i bihainim long stretim ol hevi long nau inap soim olsem marit bilong yupela bai stap strong long bihain o nogat. Yutupela i ken askim yupela yet olsem: ‘Mipela i save toktok gut wantaim long pasin isi na pasin rispek? Mipela i redi long tokaut long ol pasin kranki bilong mipela yet na wok strong long kamap gutpela moa? Mipela i redi long bihainim tingting bilong narapela, na tok sori na fogivim narapela narapela?’ (Efe. 4:​31, 32) Sapos yupela i no save wanbel long ol samting na oltaim yupela i kros, orait dispela hevi bai stap yet bihain long yupela i marit. Sapos yu luksave olsem pren bilong yu i no stret long yu, orait gutpela disisen em yutupela wantaim i ken mekim em long no ken pren moa. d

13. Tupela man na meri i pren i ken tingim wanem ol samting bilong save ol i mas pren i go inap wanem taim?

13 Yutupela i mas pren i go inap long wanem taim? Taim wanpela i hariap long mekim ol disisen, em inap bungim hevi. (Prov. 21:5) Olsem na yutupela i mas pren i go inap long yutupela i save gut long narapela narapela. Tasol yutupela i no ken pren longpela taim tru sapos i no gat gutpela risen long mekim olsem. Baibel i tok: “Samting man i ekspektim na i no kamap, dispela i save mekim man i bel hevi.” (Prov. 13:12) Na tu, sapos yutupela i pren inap longpela taim tru, yupela inap pilim hatwok long sakim traim bilong mekim pasin pamuk. (1 Kor. 7:9) Olsem na abrusim pasin bilong tingting planti long yutupela i mas pren i go inap long wanem taim, mobeta yu askim yu yet olsem, ‘Mi mas save long wanem ol narapela samting long pren bilong mi bambai mi ken mekim gutpela disisen?’

HAU OL NARAPELA INAP HELPIM TUPELA EM OL I PREN?

14. Ol narapela i ken mekim wanem bilong helpim tupela man na meri i pren? (Lukim tu piksa.)

14 Sapos yumi save olsem tupela man na meri i pren, orait yumi ken mekim wanem bilong helpim ol? Yumi ken invaitim ol long kaikai wantaim yumi, joinim yumi long taim bilong famili lotu, o bung wantaim yumi bilong kisim amamas. (Rom 12:13) Long ol dispela taim, tupela inap save gut moa long narapela narapela. Olsem wanem? Ol i nidim wanpela long raun wantaim ol, helpim ol long sait bilong trenspot, o wanpela ples we tupela i ken toktok gut wantaim? Sapos olsem, yu ting yu inap helpim ol? (Gal. 6:10) Alicia em yumi stori pinis long em, em i stori long samting em na Aschwin i amamas long en. Alicia i tok: “Mipela i tenkyu tru olsem sampela bratasista i tokim mipela olsem mipela i ken go long haus bilong ol sapos mipela i nidim ples we mipela i ken toktok gut wantaim na i gat ol narapela tu i stap.” Sapos tupela man na meri i pren i askim yu long raun wantaim ol, orait dispela em gutpela rot yu inap helpim ol. Tasol was gut olsem yu no ken lusim tupela yet i stap, na tu, luksave long wanem taim i stret long yu ken lusim tupela inap liklik haptaim bambai ol i ken toktok long sampela pesenel samting.—Fili. 2:4.

Sapos yumi save long tupela em ol i pren, yumi ken painim ol rot bilong helpim tupela (Lukim paragraf 14-15)


15. Ol pren i ken mekim wanem samting moa bilong helpim tupela em ol i pren? (Provep 12:18)

15 Narapela rot yumi ken helpim tupela em ol i pren em long rot bilong ol tok yumi mekim na ol tok yumi no mekim. Sampela taim, yumi mas bosim gut bel na no ken mekim wanpela tok. (Ritim Provep 12:18.) Olsem, ating yumi laik tru long tokim ol narapela olsem tupela i kirap long pren, tasol ating tupela yet i laik tokim ol narapela long dispela nius. Yumi no ken tok baksait long ol o sutim tok long ol long ol pesenel samting bilong tupela. (Prov. 20:19; Rom 14:10; 1 Tes. 4:11) Na tu, ating tupela i no inap amamas long ol komen o ol askim ol narapela i mekim bilong putim presa long ol long marit. Wanpela sista nem bilong em Elise na man bilong em i tok olsem: “Mitupela i sem taim ol narapela i askim mipela long ol weding plen bilong mipela, em samting mitupela i no bin stori yet long en.”

16. Yumi mas mekim wanem taim tupela man na meri i no pren moa?

16 Olsem wanem sapos tupela man na meri i wokim disisen olsem ol bai i no pren moa? Yumi no ken askim ol long ol pesenel samting bilong ol o sutim tok olsem wanpela bilong tupela i gat asua. (1 Pita 4:15) Wanpela sista nem bilong em Lea, em i tok: “Mi harim olsem ol narapela i kamapim ol tingting bilong ol yet long risen na mi na wanpela brata i no pren moa. Mi bel hevi tru.” Olsem yumi stori pinis, taim tupela man na meri i mekim disisen olsem ol bai i no inap pren moa, dispela i no makim olsem ol i mekim disisen i no stret, nogat. Dispela i makim olsem pasin pren bilong tupela i inapim wok bilong en, olsem em i helpim tupela long mekim gutpela disisen. Maski i olsem, disisen bilong tupela inap mekim ol i bel hevi tru na ol inap pilim olsem ol i stap wanpis. So i gutpela yumi painim ol rot bilong mekim isi bel bilong ol.—Prov. 17:17.

17. Tupela man na meri i pren i mas wok yet long mekim wanem?

17 Olsem yumi skelim pinis, pasin pren namel long man na meri i gat ol hatwok bilong en, tasol em taim bilong amamas tu. Jessica i tok: “Mi mas tok tru olsem, long prenim wanpela em bikpela wok tru. Tasol mi amamas olsem mi yusim gut taim na strong bilong mi long save gut long poroman marit bilong mi.” Sapos yu na wanpela i pren long nau, orait yutupela wantaim i mas wok yet long mekim ol samting bilong save gut long narapela narapela. Taim yutupela i mekim olsem, dispela bai strongim pasin pren bilong yutupela, na dispela bai helpim yutupela long mekim gutpela disisen tru.

SINGSING 49 Amamasim Bel Bilong Jehova

a Mipela i senisim sampela nem.

b Bilong save long sampela moa askim bilong skelim, lukim buk Questions Young People Ask—Answers That Work, Volume 2, p. 39-40.

c Taim wanpela i pilai long sem bilong narapela, dispela i makim olsem em i mekim pasin pamuk, na i stret ol elda long kongrigesen i mas kamapim wanpela komiti bilong harim kot long dispela samting. Na tu, pasin bilong pilai long susu na pasin bilong stori long ol samting bilong maritpasin long rot bilong salim teks mesis o toktok long fon, dispela inap makim tu olsem ol elda i mas kamapim wanpela komiti bilong harim kot taim ol i skelim pinis olgeta samting.

d Bilong kisim sampela save moa, lukim atikol “Askim” long Wastaua bilong Ogas 15, 1999.