Nghena endzeni

Hundzela eka leswi nga endzeni

DOMINICAN REPUBLIC

Ntshunxeko Wo Chumayela

Ntshunxeko Wo Chumayela

Trujillo A Dlayiwa

Hi 1960, vulawuri bya tihanyi bya Trujillo a byi soriwa hi matiko yo hambana-hambana ni ku kanetiwa hi vanhu va tiko rero. Hi nkarhi wa nkwetlembetano wolowo wa tipolitiki, Milton Henschel wo huma entsindza wa misava hinkwayo wa Timbhoni ta Yehovha u endzele etikweni rero kutani a ya enhlengeletanweni ya masiku manharhu hi January 1961. A ku ri ni vanhu va 957 eka nhlangano wa mani na mani naswona ku khuvuriwe vanhu va 27. Hi nkarhi wa riendzo rakwe, Makwerhu Henschel u pfune vamakwerhu ku tlhela va sungula ku hlela ntirho wo chumayela ni ku endla mepe wa nsimu.

Enrique Glass na Julián López, a va averiwe ku endzela mavandlha. Julián u ri: “Mavandlha mambirhi lawa a ndzi ma endzela a ma ri evuxeni bya tiko, kasi laman’wana hinkwawo a ma ri en’walungwini. Mavandlha hinkwawo lawa a ma endzeriwa hi Enrique a ma ri exiphen’wini xa le vuxeni ni xa le dzongeni.” Maendzo wolawo hinkwawo ma endle leswaku mavandlha ma kota ku tlhela ma fambisana ni nhlengeletano naswona ma pfune vamakwerhu leswaku va akeka hi tlhelo ra moya.

Salvino na Helen Ferrari va ri endleleni yo ya eDominican Republic, hi 1961

Salvino na Helen Ferrari, lava nga mathwasana ya tlilasi ya vumbirhi ya Giliyadi va fike hi 1961. Ntokoto lowu va veke na wona tanihi varhumiwa eCuba wu tikombe wu ri lowu pfunaka swinene eka ntshovelo lowukulu wa moya eDominican Republic. Salvino u hetelele a tirha eka Komiti ya Rhavi kukondza a fa hi 1997, kasi Helen u ve eka ntirho wa nkarhi hinkwawo ku ringana malembe ya 79, lawa yo tala ya wona a ma heteke a ri murhumiwa.

Endzhaku ka ku fika ka vaka Ferrari, vulawuri bya tihanyi bya Trujillo byi hele hi vusiku bya May 30, 1961, loko vadlayi va balesele movha wakwe hi maqulu. Hambiswiritano ku dlayiwa kakwe a ku endlanga leswaku ku va ni rhula hi tlhelo ra tipolitiki, kutani tiko ri ye emahlweni ri va ni nkwetlembetano wa tipolitiki ku ringana malembe yo hlayanyana.

Ntirho Wo Chumayela Wu Ya Emahlweni

Hi nkarhi wolowo, ku fike varhumiwa lava engetelekeke. William Dingman loyi a ri eka tlilasi yo sungula ya Giliyadi ni nsati wakwe, Estelle, swin’we na Thelma Critz na Flossie Coroneos, va susiwe erhavini ra le Puerto Rico va yisiwa eDominican Republic endzhaku ka masiku mambirhi Trujillo a dlayiwile. William u te: “Etikweni a ku ri ni nkwetlembetano loko hi fika naswona a ku ri ni nyimpi. A ku chaviwa vanhu lava pfukelaka mfumo naswona masocha a ma secha un’wana ni un’wana loyi a a famba hi gondzo lerikulu. Hi yimisiwe ko hlayanyana etindhawini leti vanhu va sechiwaka eka tona naswona mindzhwalo ya hina a yi sechiwa endhawini yin’wana ni yin’wana. A ku humesiwa swilo hinkwaswo leswi a swi ri etibegeni ta hina, hambi ku ri swilo leswitsongo.” A swi tika ku chumayela exiyin’weni xo tano lexi nga ni khombo xa tipolitiki.

Thelma Critz na Estelle na William va ka Dingman va ha ri etikweni ni sweswi endzhaku ka loko va hete malembe ya 67 va ri karhi va endla ntirho wa vurhumiwa hi ku hiseka

William u te: “Hi nkarhi wa vulawuri bya tihanyi bya Trujillo vanhu a va byeriwe leswaku Timbhoni ta Yehovha i Makhomunisi naswona a ti kahle. . . . Kambe, hakatsongo-tsongo hi swi kotile ku herisa xihlawuhlawu.” Hikwalaho ka sweswo, vanhu lava engetelekeke lava nga ni timbilu letinene va amukele rungula ra Mfumo. Eku heleni ka lembe ra ntirho ra 1961, a ku ri ni maphayona yo hlawuleka ya 33 etikweni.