3 Dyondza Ntiyiso Hi Yesu

“Xikwembu xi rhandze misava swinene xi kala xi nyikela hi N’wana wa xona la tswariweke a ri swakwe, leswaku un’wana ni un’wana loyi a kombisaka ripfumelo eka yena a nga lovisiwi kambe a va ni vutomi lebyi nga heriki.”—Yohane 3:16.

HA YINI SWI TIKA? Van’wana va vula leswaku a ku si tshama ku va ni munhu loyi a vuriwaka Yesu emisaveni. Van’wana va pfumela leswaku u ve kona kambe va vula leswaku a a ri munhu loyi a tolovelekeke loyi a feke khale.

U NGA XI HLULA NJHANI XIHINGA XEXO? Tekelela mudyondzisiwa Nataniyele. * Munghana wakwe Filipi u n’wi byele leswaku u kume Mesiya, ku nga “Yesu, n’wana wa Yosefa, loyi a humaka eNazareta.” Hambiswiritano, Nataniyele a nga pfumelanga leswaku Filipi u kume Mesiya ntsena hileswi a n’wi byeleke tano. Entiyisweni u te: “Xana ku nga huma nchumu lowunene eNazareta?” Hambileswi a a kanakana, u xi amukerile xirhambo xa Filipi lexi nge, “tana u ta vona” hi wexe. (Yohane 1:43-51) Na wena u ta vuyeriwa loko u tikambisisela vumbhoni malunghana na Yesu. U nga endla yini?

Kambisisa matimu ya leswaku Yesu a a ri munhu wa xiviri. Josephus na Tacitus a va ri van’wamatimu vambirhi lava xiximekaka lava hanyeke eka lembe-xidzana ro sungula naswona a va nga ri Vakreste. Va hlamusele Yesu Kreste tanihi munhu wa xiviri loyi a tshameke a hanya emisaveni. Loko Tacitus a hlamusela ndlela leyi Nero Mufumi wa Rhoma a va soleke ha yona Vakreste hikwalaho ka ndzilo lowu veke kona eRhoma hi 64 C.E., u tsale a ku: “Nero u wu xanise swinene ntlawa lowu a wu vengiwa, lowu vanhu a va wu vitana Vakreste, lowu a wu lumbeteke leswaku hi wona wu vangeke ndzilo lowu. Kreste, loyi vito ra vona ri humaka eka yena, u dlayiwile hi nkarhi wa ku fuma ka Tiberiyo hi yin’wana ya tindhuna-nkulu ta hina, ku nga Pontiyo Pilato.”

Malunghana ni timhaka leti tsariweke hi van’wamatimu va lembe-xidzana ro sungula ni ra vumbirhi leti vulavulaka hi Yesu ni Vakreste vo sungula, Nkandziyiso wa 2002 wa buku yin’wana wu ri: “Timhaka teto ti kombisa leswaku eminkarhini ya khale hambi ku ri vanhu lava a va lwisana ni vukhongeri bya Vukreste a va swi kanetanga leswaku Yesu u tshame a hanya emisaveni hakunene, kambe ti kanetiwe ro sungula hi swivangelo leswi nga twaliki eku heleni ka lembe-xidzana ra vu-18, hi lembe-xidzana ra vu-19 ni le ku sunguleni ka lembe-xidzana ra vu-20.” (Encyclopædia Britannica) Hi 2002, xihloko xin’wana lexi tsariweke hi mugandlisi wa phepha-hungu rin’wana xi vule leswi: “Swidyondzi swo tala, handle ka swidyondzi swin’wana leswi nga pfumeriki leswaku Xikwembu xi kona, se swa pfumela leswaku Yesu wa Nazareta u tshame a hanya hakunene emisaveni.”—The Wall Street Journal.

Kambisisa vumbhoni bya leswaku Yesu u pfuxiwile. Loko Yesu a khomiwe hi vakaneti vakwe,  vanghana vakwe lavakulu va n’wi fularherile naswona munghana wakwe Petro hi ku chava u n’wi landzurile a vula leswaku a nga n’wi tivi. (Matewu 26:55, 56, 69-75) Endzhaku ka ku khomiwa ka Yesu, valandzeri vakwe va hangalakile. (Matewu 26:31) Kutani hi xitshuketa, va sungule ku hiseka swinene. Hi xivindzi Petro na Yohane va vulavule ni wanuna loyi a endleke kungu ra leswaku Yesu a dlayiwa. Vadyondzisiwa va Yesu va susumeteleke ku twarisa tidyondzo takwe eMfun’weni hinkwawo wa Rhoma, va tihlawulela ku fa ematshan’weni yo landzula ripfumelo ra vona.

Hi xihi xivangelo xin’wana lexi endleke leswaku langutelo ra vona ri cinca hi ndlela yoleyo? Muapostola Pawulo u vule leswaku Yesu u pfuxiwile eka lava feke naswona u “humelele eka Khefasi [Petro], ivi a humelela eka lava 12.” Pawulo u engetele a ku: “Endzhaku ka sweswo u humelele eka vamakwerhu vo tlula 500 hi nkarhi wun’we.” Vanhu vo tala lava swi voneke hi mahlo a va ha hanya hi nkarhi lowu Pawulo a tsaleke marito wolawo ha wona. (1 Vakorinto 15:3-7) Vanhu lava kanetaka mhaka ya leswaku Yesu u pfuxiwile eku feni a swi ta va olovela ku kaneta vumbhoni bya munhu un’we kumbe vambirhi lava swi voneke hi mahlo. (Luka 24:1-11) Kambe vumbhoni bya vanhu vo tlula 500 lava n’wi voneke hi mahlo byi swi kombise erivaleni leswaku Yesu u pfuxiwile eku feni.

HI BYIHI VUYELO BYA KONA? Lava pfumelaka eka Yesu ni ku n’wi yingisa va nga rivaleriwa swidyoho swa vona ni ku va ni ripfalo leri baseke. (Marka 2:5-12; 1 Timotiya 1:19; 1 Petro 3:16-22) Loko va fa, Yesu u tshembisa ku va pfuxa “hi siku ro hetelela.”—Yohane 6:40.

Leswaku u kuma rungula leri engetelekeke, vona ndzima 4 leyi nge, “Yesu Kreste I Mani?,” ni ndzima 5 leyi nge, “Nkutsulo I Nyiko Ya Nkoka Leyi Humaka Eka Xikwembu,” ebukwini leyi nge Xana Bibele Yi Dyondzisa Yini Hakunene? *

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Ku fana na Nataniyele, kambisisa vumbhoni malunghana na Yesu