Tugambire ha bwomeezi bwawe obw’okaba okyali muto.

Nkazalirwa Italy omu mwaka ogwa 1943. Nyowe n’abagenzi bange abaisiki n’aboojo tukakurra omu kyaro ekitaito nambere isiitwe yakorraga kubaija hamu n’okulima. Bazaire baitu bakatworoora kurungi tusobole kuba kuba Abakatuliki abarukugonza muno Ruhanga.

Kiki ekyakuleetiire kugonza kufooka omupaadiri?

Obunkaba nkyali muto, nagonzaga kuhuliiriza abapaadiri omu kelezia. Amaraka gaabo hamu n’emigenzo eibakoraga byansemezaaga. Nahabweki nkacwamu kufooka mupaadiri. Obunahikize emyaka 13, nyina nyowe akantwara omu isomero lya bbodingi eryatekanizaaga abasigazi kusobora kweyongera kutendekebwa kufooka abapaadiri.

Omu kutendekwa kwanyu, mwasomaga Baibuli ?

Nangwa. Obunahikize emyaka 15, omu h’abatwegesaaga akampa akatabu akaali karumu ebitabu by’enjiri ebirukubazaaho obwomeezi bwa Yesu obw’akaba ali omu nsi n’atebeza kandi nkakasoma emirundi nyingi. Obunahikize emyaka 18, nkagenda Roma kusomera omu yunivasite z’abakatuliki eziri hansi y’obusobozi bwa paapa. Nkega Orulatini, Oruyonaani, eby’ebyafaayo, ebifirosofu, eby’ebitekerezo, hamu n’eby’ediini. Nobukiraaba ngu twasomaga enkarra ezitwabaga tukwasire omu mutwe, kandi twahurraga amasomo nigasomwa omu kusaba okwa Sande,titwasomaga rundi kwega Baibuli.

Okafooka mukuru wa seminaliyo. Eki kyatwarramuga kwegesa?

Emirimo yange yabaga y’omu ofiisi honka. Baitu n’ayegesaaga ebirukukwata ha biragiro bya Second Vatican Council.

Habwaki watandikire kugurukyagurukya ekeleziya?

Haroho ebintu bisatu ebyantalibanizaaga. Ekelezia yayejumbiraga omu by’obulemi. Abantu obubaakoraga ebintu ebibi tibafubirwaga. Kandi n’enyegesa ezimu ez’ekikatuliki zaali nizibuzabuza. Ekyokurorraho, mali Ruhanga ow’engonzi n’asobora kufubira abantu ebiro n’ebiro hanyuma y’okufa? Ekindi, mali Ruhanga agonza twikale nitugarukamu esaara emirundi nyingi obu nitukozesa esapuli? *

Kiki ekiwakozere?

Nkasaba Ruhanga obukonyezi obu amaziga niganduga omu maiso. Ekindi, nkagura Baibuli ey’empindura ya Catholic Jerusalem Bible, eyali yakaturukibwa omu rulimi oru Itale, natandika kugisoma. Sande emu nyekyakara, nkaba ninyahura ebijwaro byange hanyuma ya misa, hakaija abasaija babiri omu seminaliyo. Bakanyeyanjurra nk’Abakaiso ba Yahwe. Tukamara esaaha nyingi nitubazaaho Baibuli n’obwokurorraho obw’ediini ey’amananu.

Abagenyi banu okabatekerezaaho ki?

Nkagonza muno omulingo baali nibagumya ebibaali nibabaza n’omulingo kyabanguhiraga kubazaaho enkarra kuruga omu Baibuli einkaba nyine. Hanyuma y’akasumi, ow’Oruganda arukwetwa Mario, akatandika kumbungira. Akaba aine okugumiisiriza kandi akaba ali mwesigwa—buli Kyamukaaga nyenkyakara yaijaga saaha isatu, kandi busaho ekyamulemesaaga.

Abapaadiri abandi baatekerezaaga ki obubaaroraga Abakaiso ba Yahwe nibakubungira?

Nabaraalizaaga kwija kutweteranizaaho omu kwega kwaitu baitu busaho ayakitwaire nk’ekikuru. Baitu nyowe nayegondezaaga omu bintu nkaba ninyega. Nkeega ebintu ebirungi muno, nk’ekyokurorraho ensonga habwaki Ruhanga akyagumiisirize ebintu ebibi n’okubonabona—ekintu ekyali kimazire akasumi nikintalibaniza.

Abaali nibakukira obukuru batalengeho kukulemesa kwega Baibuli?

Omu mwaka gwa 1975, nkagenda Roma emirundi nyingi nalengaho kubasobororra entekereza yange ha binkaba ninyega. Bakalengaho kuhindura entekereza yange baitu busaho yali n’akozesa Baibuli. Hakumalirra, omu Janwali 9, 1976, nkahandiikira Roma nimbamanyisa ngu tinkyali Mukatuliki. Hanyuma y’ebiro bibiri, nkaruga omu seminaliyo nagenda omu rusorrokano rwange orw’okubanza n’Abakaiso ba Yahwe kandi rukaba ruli rusorrokano orukooto, orukaba ruroho ebitebe bingi. Buli kimu kyali nikyahukanira kimu hali ebi ebinkaba manyiriire! Abakaiso ba Yahwe bona baali baine Baibuli kandi baali nibahondera embazo ezirukubazaaho ebintu ebirukwahukana obuzaabaga nizigenda omu maiso.

Ab’omuka y’owanyu bakatekereza ki ha ncwamu yaawe?

Abarukukira obwingi bakampakaniza muno. Baitu hanyuma, nkakimanya ngu omu ha bagenzi bange akaba nayega Baibuli n’Abakaiso ba Yahwe omu Lombardy ekicweka ekiri omu matemba g’ihanga lya Italy. Obunagenzere kumubungira, Abakaiso ba Yahwe omu kiikaro eki bakankonyera kutunga omulimo n’ahokwikara. Kandi omwaka ogu obugwali guli haihi kuwaho, nkabatizibwa nk’omu h’Abakaiso ba Yahwe.

Oine eky’orukweijukya?

Busaho ekindukweijukya na kimu! Hati nimpurra nyiriire haihi na Ruhanga habwokuba ebindukumumanyaho nibisigikirra ha Baibuli hatali ha migenzo y’ediini rundi obufirosofu. Kandi hati nyegesa abandi ebindukugumya kuruga ha mutima.