Эргим чок апарган улузувуска кандыг идегел барыл?

«Кажан кижи өлген соонда, катап чурттаар бе?» — деп, хөй чыл бурунгаар Иов айтырган (Иов 14:14). Сен база ол дугайында бодап чадавас боор сен. Бир эвес сен мырыңай маңаа, чер кырынга, арта эң-не эки байдалга бодуңнуң чоок улузуң-биле ужуражып болурунуң дугайында билип алган болзуңза, канчап баар турдуң?

Библия мындыг аазаашкын берип турар: «Сээң мөчээннериң дирлип келир, өлген мөчүлер туруп келир!» Библия оон ыңай: «Шынны сагып турар улус черни салгаар база аңаа чурттаар»,— деп чугаалап турар (Исаия 26:19; Псалом 36:29).

Ол аазаашкыннарга шынап-ла бүзүрээр дизе, биске чамдык эге баштайгы айтырыгларга харыылар херек апаар. Кижилер чүге өлүп турар? өлген кижилер кайдал? Олар катап чурттап болур дээрзинге чүге бүзүрелдиг бооп болур бис?

Өлүм база кажан бис өлүп каарывыска, чүү болурул?

Эгезинде-ле Бурган кижилерниң өлүмүн күзевейн турган деп, Библия тодаргайы-биле көргүзүп турар. Ол бирги кижилерни, Адам биле Еваны чаяагаш, черге турган Едем аттыг дываажаңга чурттадып каан. Бурган оларга өзүп көвүдезин база чурттап турган дываажаң черни бүдүн чер кырынга улгаттырар кылдыр даалга берген. Бир эвес олар ооң айтыышкынын дыңнавайн барган болза, чүгле ынчан өлүр турганнар (Бытие 1:28; 2:15—17).

Адам биле Ева Бурганның буянын үнелевейн, дыңнангыр эвес апарган ужурунда, оларга баш бурунгаар чугаалап каан шииткел таварышкан. «Черден алдынган болганыңда, черже дедир эглип келир сен; чүге дизе доозун сен, ынчангаш доозунче эглир сен» — деп, Адамга Бурган чугаалаан (Бытие 3:19). Адам бодунуң чаяаттынарының бетинде чок турган; ол анаа доозун турган. Бодунуң дыңнангыр эвезинден, азы бодунуң хай-бачыдындан, Адам доозунче эглир шииткелге, чок болур байдалга таварышкан.

Ынчангаш өлүм дээрге чуртталга чогу-дур. Библия ол ылгалды онзалап демдеглеп турар: «Бачыт дээш кеземче — өлүм, а Бурганның белээ — мөңге чуртталга» (Римчилерге 6:23). өлүм — дээрге долузу-биле медерел чок байдал деп, Библия көргүзүп турар: «Дириг кижилер өлүр деп билир, а өлген кижилер чүнү-даа билбес (Екклесиаст 9:5). Кажан кижи өлүрге, Библия ёзугаар, дараазында чүүл болур: «Ооң тыны үнерге, ол дедир черже эглип келир; ол-ла хүн шупту ооң бодалдары чиде бээр» (Псалом 145:3, 4).

Ынчалза-даа бир эвес Едемге ол дүрүмнү чүгле Адам биле Ева сагывайн барган болза, чүге бистер шупту өлүп турар бис? Ол чүге ындыг бооп турары дээрге-ле, бис Адамның дыңнавайн барган соонда төрүттүнген болганывыста, шуптувус хай-бачытты болгаш өлүмнү салгаан бис. Библия тайылбырлап турар: «Чаңгыс кижиден [Адамдан] дамчыштыр хай-бачыт өртемчейже кирип келген, а бачыттан өлүм, шак-ла ынчалдыр өлүм шупту кижилерже дамчый берген» (Римчилерге 5:12; Иов 14:4).

Ынчалза-даа кандыг-бир кижи: «Кижи өлүп каарга, артып каар өлүм чок сүнезини чок чүве бе?» — деп айтырыгны салып болур чадавас. Улустуң хөй кезии аңаа өөредип турар болгаш безин өлүм — өске чуртталгаже чедирер эжик деп турарлар. Ынчалза-даа ол бодал Библиядан үнмейн турар. Харын-даа, сен бодуң тын сен деп, Бурганның Сөзү өөредип турар. Херек кырында, сээң тының дээрге сен бодуң сен, сээң бүгү-ле угаан-сарыыл болгаш күш-шыдал шынарларың-биле кады (Бытие 2:7; Второзаконие 27:25; Притчи 2:10). «Бачытты кылып турар тын өлүр» — деп, Библия чугаалап турар (Иезекииль 18:4). Кижиниң мага-боду өлген соонда өлбес сүнезини бар деп, Библия кайда-даа өөретпейн турар.

Кижилер канчаар катап чурттап болурул

Кажан өлүм болгаш бачыт өртемчейже кирген соонда, Бурган өлген кижилерни диргизиишкин таварыштыр чуртталгаже эгидер деп бодунуң бодалын ажыткан. Ынчангаш Библия тайылбырлап турар: «Бурган ооң оглун өлүглерден безин катап диргизиптер деп, Авраам бүзүреп турган» (Еврейлерге 11:17—19). Авраамның бүзүрели хоозун эвес турган, чүге дээрге Библия Бүгү чүвени шыдаар Бурганның дугайында: «Бурган — өлүглерниң эвес, а дириглерниң Бурганы-дыр! Бурганга хамааржыр бүгү улус дириг-дир!» — деп чугаалаан (Лукадан 20:37, 38).

Ийе, Бүгү чүвени шыдаар Бурганның күжүнден аңгыда бодунуң шиитпири-биле кижилерни диргизер күзели бар. «Ындыг боорга, элдепсинмеңер: чевеглерде чыдар бүгү улус Ооң үнүн дыңнааш, чевеглерден туруп кээри үе-шактың келгени бо-дур» — деп, Иисус Христос чугаалаан (Иоанндан 5:28, 29; Ажыл-чорудулгалар 24:15).

Удаваанда, Иисус ол сөстерни чугаалаан соонда, ол Наин деп израильдиң хоорайындан үнген хөөржүдүлге үезинде хөй шуушкан чонга ужурашкан. Мөчээн аныяк оол дулгуяк херээженниң чаңгыс оглу болган. Иисус ооң кыдыг-кызыгаар чок кударалын көргеш, ону дыка кээргээн. Ынчангаш ол өлген оолдуң мөчүзүнге дужааган: «Аныяк оол! Сеңээ чугаалап тур мен: туруп кел!». Оол ковайып келгеш, олуруп алган соонда, Иисус ону авазынга берипкен (Лукадан 7:11—17).

 Шак-ла ынчаар, ол дулгуяк херээженниң таварылгазында ышкаш, кажан Иисус Иаир деп синагога даргазының бажыңынче кирген соонда, дыка улуг өөрүшкү болган. Ооң мурнунда ооң 12 харлыг уруу чок апарган. Ынчалза-даа кажан Иисус Иаирниң бажыңынче кирип келген соонда, ол чок апарган бичии уругнуң чанынче чоокшулааш, мынча дээн: «Туруп кел, кызыжак!» Ол туруп келген! (Луканың 8:40—56).

Кезек үе эрткен соонда, Иисустуң эжи, Лазарь чок апарган. Кажан Иисус ооң суурунче чеде бээрге, Лазарь дөрт хонук дургузунда өлүг турган. Ооң угбазы Марфа хөлчок муңгарап-даа турган болза, ол идегелди илередип: «Сөөлгү хүнде, катап дирлиишкин үезинде, ооң катап дирлип кээрин билир мен» — деп чугаалаан. Ынчалза-даа Иисус чевегге чеде бергеш, дашты ап кааптар кылдыр дужаагаш: «Лазарь, куй иштинден үнүп кел!» — деп кыйгырган. Ол үнүп келген! (Иоанның 11:11—44).

Ам дараазында чүүл дугайында бодап көрем: Лазарь дөрт хонук дургузунда өлүг тургаш кандыг байдалга турганыл? Лазарь бодун дээрге дываажаңга азы эрлик оранынга хилинчектенип турганының дугайында чүү-даа чугаалаваан. Бир эвес ол аңаа турган болза, ону чигзиниг чокка чугаалаптар ийик. Чок, өлген Лазарь долузу-биле медерел чок байдалга турган. Бир эвес Иисус ону ынчан диргиспейн барган болза, ол шак-ла ындыг байдалга «сөөлгү хүнде, катап дирлиишкин үезинге» чедир артар турган.

Шыны херек, Иисустуң хуулгаазыннары чүгле түр када ажыктыг болган, чүге дизе ооң диргизип каан кижилери катап өлүп калганнар. Ынчалза-даа ол ооң-биле Бурганның күжүнүң ачызында мөчээн кижилер шынап-ла катап чурттап шыдаар деп чүвени 1900 чыл бурунгаар-ла бадыткаан! Ынчангаш бодунуң хуулгаазыннары-биле Иисус улуг эвес хемчээлге Бурганның Чагыргазының адаанга чүү болурун көргүскен.

Кажан чоок кижи өлүп каарга

Өлүм-дайзын дээптерге, дирлиишкин болур дээрзинге бүзүреп-даа турар болзуңза, сээң ажыг-шүжүүң дыка улуг бооп болур. Авраам ооң кадайы катап чурттаар дээрзинге бүзүреп-даа турган болза, дөмей-ле номчуп турарывыска, «Шак ол черге Авраам кажыыдап, ыглап-сыктаан» (Бытие 23:2). А Иисус хамаарылгазын канчаар илередип турганыл? Кажан Лазарь өлүп каарга, Иисус «боду база сеткилинден кажыыдап, хөлзей берген», болгаш ооң соонда удаваанда «ол ыглай берген» (Иоанның 11:33, 35). Ынчангаш бир эвес сен ынак чоок кижини чидиргеш, ыглап-сыктаар болзуңза, ол кошкааның демдээ болбас.

Чаш төлдүң өлүмү ылаңгыя ава кижиге хилинчектиг бооп турар. Ынчангаш ава кижи ханы кажыыдалдыг бооп болур деп, Библия ажыы-биле чугаалап турар (4 Царств 4: 27). Ынчанмыже, бодунуң ажы-төлүн чидирген адазынга ол база берге бооп болур. «О, кым-на меңээ сээң орнунга өлүрүн чөпшээрерил»,— деп, Давид хаан Авессалом дээр оглун чидиргеш, уё-човууртап турган (2 Царств 18: 33).

Дөмей-ле, сен диргизиишкин болурунга бүзүреп турар болганыңда, сээң кударалың ындыг кончуг часкарар аргажок хире болбас. Библияның чугаалап турары дег, сен «идегээр чүвези чок өске улус дег, өлгеннер дээш муңгаравас» сен (1 Фессалоникажыларга 4:13). Ооң орнунга сен мөргүл ачызында Бурганче чоокшулаар сен, а «Ол сени деткиир» деп, Библия бүзүредип турар (Псалом 54:23).

Еврей бижилгелер (Ветхий Завет) Синодалдыг үндүрүлгезин очулдурган, а Христиан Грек Бижилгелер (Новый Завет) — «Чаа Дугуржулга-Чагыгдан» бердинген.