Pfukelani kha mafhungo

Pfukelani kha zwi re ngomu

U Ṱoḓa Lupfumo Lwa Ngoho

U Ṱoḓa Lupfumo Lwa Ngoho

“Ḓiiteleni dzikhonani nga lupfumo lwa ḽino shango.”—LUKA 16:9.

NYIMBO: 32, 154

1, 2. Kha ano maitele a zwithu, ndi ngani hu tshi ḓo dzula hu na vhathu vha shayaho?

ṊAMUSI vhuimo ha zwa ekonomi a si havhuḓi. Vhaswa vhanzhi vha wana zwi tshi vha konḓela u wana mushumo. Vhanzhi vha vhea vhutshilo havho khomboni vha tshi pfulutshela mashangoni o pfumaho. Nḓala yo phaḓalala fhethu hoṱhe u katela na mashangoni o pfumaho. Shangoni ḽoṱhe, vhathu vho pfumaho vha khou ṋaṋa u pfuma ngeno vha shayaho vha tshi khou ṋaṋa u tambula. Hu anganyelwa uri muthu muthihi o pfumesaho u na tshelede nnzhi vhukuma u fhira tshelede ya vhathu vha phesenthe dza 99 yo ṱanganyiswa. A huna vhuṱanzi ho fhelelaho ha zwenezwo zwithu, fhedzi a huna o hanedzaho uri vhathu vha dzibilioni vha khou tambula vhukuma ngeno vhathu vho pfumaho vha tshi khou ṋaṋa u pfuma. Yesu o amba uri: “Vhashai ni ḓo dzula ni navho.” (Marko 14:7) Ndi ngani zwo tou ralo?

2 Yesu o vha a tshi zwi ḓivha uri vhuimo ha zwino ha ekonomi a vhu nga ḓo shanduka u swikela Muvhuso wa Mudzimu u tshi ḓa. Zwa politiki na zwa vhurereli u katela na “vhavhambadzi” vha re na tseḓa vhe ha ambiwa nga havho kha Nzumbululo 18:3, ndi tshipiḓa tsha shango ḽa Sathane. Vhathu vha Mudzimu a vha ḓibaḓekanyi na zwa politiki na vhurereli ha mazwifhi, fhedzi vhunzhi havho a vha koni u ṱutshela tshoṱhe vhuvhambadzi ha ḽino shango ḽa Sathane.

3. Ri ḓo ṱolisisa mbudziso dzifhio?

3 Sa Vhakriste, zwi ḓo vha zwavhuḓi uri ri ṱolisise mavhonele ashu nga ha vhuvhambadzi ha musalauno nga u ḓivhudzisa uri: ‘Ndi nga shumisa hani zwithu zwanga zwi vhonalaho u sumbedza uri ndi a fulufhedzea kha Mudzimu? Ndi mini zwine zwa nga nthusa uri ndi si mbwandamele kha vhuvhambadzi ha ḽino shango? Ndi mini zwine zwa sumbedza uri vhathu vha Mudzimu vha a mu fulufhela tshoṱhe kha ḽino shango ḽi tsikeledzaho?’

TSHIFANYISO TSHA MUKOMA A SONGO LUGAHO

4, 5. (a) Kha tshifanyiso tsha Yesu, mukoma o ḓiwana e kha vhuimo vhufhio? (b) Ndi nyeletshedzo ifhio ye Yesu a ṋea vhatevheli vhawe?

4 Vhalani Luka 16:1-9. Tshifanyiso tsha Yesu tsha mukoma a songo lugaho tshi ita uri ri humbulisise nga ha enea mafhungo. Musi o no pomokwa uri ha londi thundu, onoyo mukoma “o shumisa vhuṱali,” a ḓiitela “dzikhonani” uri dzi mu thuse musi a tshi xelelwa nga vhukoma hawe. * Vhukuma, Yesu o vha a sa khou ṱuṱuwedza vhafunziwa vhawe uri vha ite zwi songo lugaho u itela uri vha kone u sedzana na ḽino shango. O ṱalusa honoho vhuḓifari sa ha “vhathu vha ḽino shango,” fhedzi o shumisa tshenetsho tshifanyiso u itela u vha gudisa ngudo ya ndeme.

5 U fana na mukoma we a ḓiwana e kha vhuimo vhu konḓaho, Yesu o vha a tshi zwi ḓivha uri vhunzhi ha vhatevheli vhawe vha ḓo ḓitshidza nga nḓila dza vhuvhambadzi ha ḽino shango vhu songo teaho. Yesu o vha ṱuṱuwedza a ri: “Ḓiiteleni dzikhonani nga lupfumo lwa ḽino shango uri musi lu tshi fhela, [Yehova na Yesu] vha ni ṱanganedze vhudzuloni ha lini na lini.” Ri nga guda mini kha nyeletshedzo ya Yesu?

6. Ri zwi ḓivha hani uri vhuvhambadzi ha musalauno ho vha vhu si tshipiḓa tsha ndivho ya Mudzimu?

6 Naho Yesu a sa ṱalutshedzi uri ndi ngani o amba uri lupfumo a lwo ngo luga, Bivhili i zwi vhea khagala uri vhuvhambadzi ho vha vhu si tshipiḓa tsha ndivho ya Mudzimu. Yehova o ṋea Adamu na Eva zwoṱhe zwe vha vha vha tshi zwi ṱoḓa ngei Edeni. (Gen. 2:15, 16) Nga murahu, musi muya mukhethwa u tshi shuma tshivhidzoni tsha vhaḓodzwa vha ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha, “ho vha hu si na na muthihi we a vha a tshi dzhia thundu dze a vha e nadzo sa dzine dza vha dzawe e eṱhe, fhedzi vho vha vha tshi kovhekana zwithu zwoṱhe zwe vha vha vhe nazwo.” (Mish. 4:32) Muporofita Yesaya o amba nga ha tshifhinga tshine vhathu vhoṱhe vha ḓo takalela zwithu zwoṱhe zwine zwa ḓo vha hone kha ḽifhasi. (Yes. 25:6-9; 65:21, 22) Fhedzi nga u ya ha tshifhinga, vhatevheli vha Yesu vha fanela u “shumisa vhuṱali” u itela uri vha kone u ḓitshidza vha tshi shumisa “lupfumo lwa ḽino shango” ngeno vha tshi khou ṱoḓa u takadza Mudzimu.

U SHUMISA ZWAVHUḒI LUPFUMO LWA ḼINO SHANGO

7. Ndi ifhio nyeletshedzo ine ra i wana kha Luka 16:10-13?

7 Vhalani Luka 16:10-13. Mukoma we a bulwa kha tshifanyiso tsha Yesu o vhumba vhukonani u itela u ḓivhuyedza. Naho zwo ralo, Yesu o ṱuṱuwedza vhatevheli vhawe uri vha vhumbe vhukonani nae na Yehova. Ndimana dzi re nga fhasi ha tshenetsho tshifanyiso dzi sumbedza uri Yesu o vha a tshi ṱoḓa uri ri pfesese uri nḓila ine ra shumisa ngayo “lupfumo lwa ḽino shango” i nga sumbedza arali ri tshi fulufhedzea kha Mudzimu. Yesu o vha a tshi khou amba uri ri nga “sumbedza uri [ri] a fulufhedzea” naho ri na lwonolo lupfumo kana ri nga kona u langa lwonolo lupfumo musi ri tshi lu wana. Nga nḓila-ḓe?

8, 9. Ṋeani tsumbo dza nḓila ine vhaṅwe vha sumbedza ngayo u fulufhedzea musi vha tshi shumisa zwithu zwavho zwi vhonalaho.

8 Iṅwe nḓila ine ra nga sumbedza ngayo uri ri a fulufhedzea musi ri tshi shumisa zwithu zwashu zwi vhonalaho, ndi nga u ṋeela kha mushumo wa shango ḽoṱhe we Yesu a amba uri u ḓo vha hone. (Mateo 24:14) Muṅwe ṅwananyana wa ngei India o vha e na kubogisi kuṱuku kwa u vhulunga tshelede nahone nga zwiṱuku nga zwiṱuku o vha a tshi dzhenisa mapeni khakwo, o litsha na u renga zwitambiswa. Musi kwonoko kubogisi ku tshi ḓala, o ṋeela nga yeneyo tshelede kha mushumo wa u huwelela. Muṅwe wahashu wa ngei India ane a vha na bulasi ḽa dzikhokhonathi, o ṋeela nga dziṅwe khokhonathi ofisini ya vhaṱalutshedzeli ya ngei Malayalam ngauri u vhona u nga muṋeelo wawe ndi muhulwane u fhira u ṋeela nga tshelede. O shumisa vhuṱali. Nga hu fanaho, vhahashu vha ngei Gerika vha ṋeela nga mapfura a muṱwari, tshizi na zwiṅwe zwiḽiwa muṱani wa Bethele.

9 Muṅwe wahashu wa tshinnani wa ngei Sri Lanka ane zwino a dzula kha ḽiṅwe shango, o ṋeela nga nnḓu yawe uri i shumiswe u farela miṱangano na mabuthano na uri hu dzule vhathu vha re tshumeloni ya tshifhinga tsho ḓalaho. Onoyo wahashu o ḓidzima zwiṅwe zwithu nahone zwi thusa vhukuma vhahuweleli vha henefho vha si na zwavho. Kha mashango e mushumo washu wa thivhelwa hone, vhahashu vho vula mahaya avho uri a shumiswe sa Holo dza Muvhuso nahone vho tendela vhavulanḓila vhanzhi na vhaṅwe vha si na tshelede uri vha farele hone miṱangano vha sa badeli tshelede nnzhi.

10. Ndi dzifhio dziṅwe phaṱutshedzo dzine ra nga vha nadzo musi ri tshi vha na mafunda?

10 Dzenedzo tsumbo dzi sumbedza nḓila ine vhathu vha Mudzimu vha ‘fulufhedzea ngayo kha zwiṱuku,’ musi vha tshi shumisa zwithu zwavho zwi vhonalaho zwine zwa vha zwiṱuku musi zwi tshi vhambedzwa na lupfumo lwa muya. (Luka 16:10) Dzenedzi khonani dza Yehova dzi ḓipfa hani nga honoho u ḓidzima? Vha a pfesesa uri u vha na mafunda ndi nḓila ya u wana lupfumo lwa “vhukuma.” (Luka 16:11) Muṅwe wahashu wa tshisadzini ane a ṋeela tshifhinga tshoṱhe u itela u tikedza mushumo wa Muvhuso, o amba nga ha phaṱhutshedzo dze a dzi wana a ri: “U ṋeela nga zwithu zwi vhonalaho zwo ita uri ndi tshenzhele zwithu zwinzhi zwi songo ḓoweleaho miṅwahani minzhi yo fhiraho. Ndo ṱhogomela uri musi ndi tshi vha na mafunda nga ho engedzeaho na vhaṅwe vha a ntsumbedza mafunda. Zwino ndi vho hangwela nga ho engedzeaho, a thi tsha ṱavhanya u fhelela vhathu mbilu nahone ndi a kona u ṱanganedza musi zwithu zwi sa tshimbili zwavhuḓi na u ṱanganedza nyeletshedzo.” Vhanzhi vho guda uri u vha na mafunda zwo vha vhuyedza vhukuma.—Ps. 112:5; Mir. 22:9.

11. (a) U ṋea zwi sumbedza hani u “shumisa vhuṱali”? (b) Ndi mini zwine zwa khou itea kha vhathu vha Mudzimu ṋamusi? (Sedzani tshifanyiso tsha u thoma.)

11 Ri vha ri tshi khou “shumisa vhuṱali” musi ri tshi shumisa zwithu zwashu zwi vhonalaho u itela u tikedza Muvhuso. Zwi ita uri ri vhe na tshibuli tsha u thusa vhaṅwe. Vhane vha kona u thusa nga yeneyo nḓila ngeno vha sa koni u shela mulenzhe vhuḓinḓani lwa tshifhinga tsho ḓalaho kana u pfulutshela kha maṅwe mashango, vha a ḓivha uri miṋeelo yavho i a tikedza vhaṅwe vhuḓinḓani. (Mir. 19:17) Miṋeelo ya u ḓifunela i thusa uri hu vhe na khandiso nahone i tikedza mushumo wa u huwelela fhethu ho ḓalaho vhathu vha shayaho hune ha vha na vhathu vhanzhi vhane vha khou ḓa ngohoni. Lwa miṅwaha minzhi, mashangoni a ngaho Congo, Madagascar na Rwanda, kanzhi vhahashu vha fanela u khetha vhukati ha u rengela miṱa yavho zwiḽiwa kana u renga Bivhili nahone nga zwiṅwe zwifhinga mutengo wa Bivhili u lingana na tshelede ine muthu a i hola nga vhege kana nga ṅwedzi. Zwino, nga nṱhani ha uri vhathu vhanzhi vha a ṋeela na “u linganyisela” kha zwa masheleni, ndangulo ya Yehova yo ita ndugiselelo ya uri hu ṱalutshedzelwe na u ṋea Bivhili muraḓo muṅwe na muṅwe wa muṱa nga mahala u katela na vhagudi vha Bivhili. (Vhalani 2 Vhakorinta 8:13-15.) Nga zwenezwo, vhane vha ṋea na vhane vha ṱanganedza vha nga vha khonani dza Yehova.

U ILEDZA U SA MBWANDAMELA “KHA ZWA MABINDU”

12. Abrahamu o sumbedza hani uri o vha a tshi fulufhela Mudzimu?

12 Iṅwe nḓila ine ra nga vha ngayo na vhushaka na Yehova ndi nga u sa mbwandamela kha vhuvhambadzi ha ḽino shango na u shumisa vhuimo hashu u itela u ṱoḓa lupfumo lwa “vhukuma.” Abrahamu munna wa lutendo we a tshila misini ya kale, o ṱutshela vhutshilo ha vhuphuvhe-phuvhe ngei Uri, a ya u dzula denndeni nahone a vha na vhushaka ho khwaṱhaho na Yehova. (Vhaheb. 11:8-10) Tshifhinga tshoṱhe, o dzula a tshi fulufhela Mudzimu sa Muṋei wa lupfumo lwa vhukuma, ho ngo ṱoḓa zwithu zwi vhonalaho zwe zwa vha zwi tshi ḓo ita u nga ha fulufheli Mudzimu. (Gen. 14:22, 23) Yesu o ṱuṱuwedza vhaṅwe uri vha vhe na lwonolo lutendo nahone a vhudza munna wa mupfumi a ri: “Arali u tshi ṱoḓa u shumela Mudzimu nga ho fhelelaho, tshimbila u rengise thundu dzau u ṋee vhashai nahone u ḓo vha na lupfumo ṱaḓulu, u kone u ḓa u vhe mutevheli wanga.” (Mat. 19:21) Onoyo munna o kundelwa u vha na lutendo lu fanaho na lwa Abrahamu, fhedzi vhaṅwe vho sumbedza uri vha fulufhela Mudzimu nga ho fhelelaho.

13. (a) Paulo o ṋea nyeletshedzo ifhio Timotheo? (b) Ri nga shumisa hani nyeletshedzo ya Paulo ṋamusi?

13 Timotheo o vha e munna wa lutendo. Musi o no vhidza Timotheo uri u “ḽiswole ḽavhuḓi ḽa Kristo Yesu,” Paulo o ri: “A hu na ḽiswole ḽine ḽa ḓidzhenisa kha zwa mabindu, ḽi tshi itela uri ḽi takalelwe nga we a ḽi ṅwalisa uri ḽi vhe ḽiswole.” (2 Tim. 2:3, 4) Vhatevheli vha Yesu ṋamusi, u katela na vhaḓinḓa vha fhiraho milioni vha re tshumeloni ya tshifhinga tsho ḓalaho vha ita zwoṱhe zwine vha nga kona u itela u shumisa nyeletshedzo ya Paulo. Samusi vha tshi hana u tsikeledzwa nga khunguwedzo na nga shango ḽo vha tangaho, vha humbula nyeletshedzo ine ya ri: “Mupambi u luvha he a pamba.” (Mir. 22:7) Sathane u ṱoḓa ri tshi fhedza tshifhinga tshashu na nungo sa dziphuli dza vhuvhambadzi ha ḽino shango ḽawe. Dziṅwe phetho dzine ra dzi dzhia dzi nga ita uri ri mbwandamele zwikolodoni lwa miṅwaha minzhi. Vhaṅwe vha hadzima tshelede nnzhi u itela u badela nnḓu, u badela tshikolo, goloi dza vhunzhili-nzhili u katela na minyanya ya maṱhakheni nahone zwenezwo zwi nga ita uri vha mbwandamele zwikolodoni. Ri sumbedza uri ri shumisa vhuṱali musi ri tshi leludza vhutshilo hashu, u fhungudza zwikolodo na tshinyalelo dzashu nahone zwenezwo zwi ita uri ri shumele Mudzimu ro vhofholowa nṱhani ha u vha phuli dza vhuvhambadzi ha musalauno ha ḽino shango.—1 Tim. 6:10.

14. Ri fanela u ḓiimisela u ita mini? Ṋeani tsumbo.

14 Arali ri tshi ṱoḓa uri ri vhe na vhutshilo ho leluwaho, ri fanela u ḓivhetshela zwipikwa. Vhaṅwe vhavhingani vho vha vhe na bindu ḽihulu. Naho zwo ralo, lutamo lwa u dovha vha dzhenela tshumelo ya tshifhinga tsho ḓalaho lwo vha ṱuṱuwedza uri vha rengise bindu, tshikepe tshavho na zwiṅwe zwithu. Nga zwenezwo, vho thusa nga u ḓifunela kha mushumo wa u fhaṱa ofisi khulwane dza shango ḽoṱhe dza ngei Warwick, New York. U shuma Bethele ya ngei Warwick na ṅwananyana wavho na mukwasha lwa dzivhege dzi si gathi u katela na vhabebi vha mukwasha zwo vha phaṱhutshedzo yo khetheaho. Muṅwe wahashu wa tshisadzini ane a vha muvulanḓila wa ngei Colorado kha ḽa U.S.A., o wana mushumo wa tshifhinganyana banngani. Mutholi wawe o takadzwa nga mushumo wawe nahone a mu fulufhedzisa uri u ḓo engedza muholo wawe kararu arali a tenda u shuma tshifhinga tshoṱhe. Naho zwo ralo, samusi wonoyo mushumo wo vha u tshi ḓo ita uri a si tsha livhisa ṱhogomelo vhuḓinḓani, o hana yeneyo khumbelo. Dzenedzo ndi tsumbo dzi si gathi dza zwithu zwinzhi zwe vhashumeli vha Yehova vha ḓidzima zwone. U ḓiimisela hashu u vhea zwithu zwa Muvhuso u thoma zwi sumbedza uri ri dzhiela nṱha vhushaka hashu na Mudzimu na lupfumo lwa muya u fhira zwine vhuvhambadzi ha ḽino shango ḽa musalauno ha ṋea zwone.

MUSI ZWITHU ZWI VHONALAHO ZWI TSHI FHELA

15. Ndi lupfumo lufhio lune lwa ita uri ri fushee vhukuma?

15 U vha na zwithu zwi vhonalaho a zwi sumbedzi uri no fhaṱutshedzwa nga Mudzimu. Yehova u fhaṱutshedza vho “[pfumaho] kha mishumo yavhuḓi.” (Vhalani 1 Timotheo 6:17-19.) Sa tsumbo, musi Lucia * wa ngei Italy a tshi pfa uri hu na ṱhoḓea ya vhahuweleli ngei Albania, o pfulutshela henefho nga 1993, e si na mushumo wa u ḓitshidza, fhedzi o fulufhela Yehova nga ho fhelelaho. O guda Lualbania nahone o thusa vhathu vha fhiraho 60 uri vha lovhedzwe. Naho vhunzhi ha vhashumeli vha Mudzimu vha sa huweleli tsimuni dzo raloho, zwoṱhe zwine ra zwi ita u itela u thusa vhathu uri vha gude nga ha Mudzimu ndi zwithu zwine riṋe na vhenevho vhathu ra ḓo zwi dzhiela nṱha lwa tshoṱhe.—Mat. 6:20.

16. (a) Ndi mini zwine zwa ḓo itea kha vhuvhambadzi ha musalauno? (b) Zwenezwo zwi fanela u ita uri ri vhe na mavhonele afhio nga ha zwithu zwi vhonalaho?

16 Yesu o amba uri: ‘Musi lupfumo lwa ḽino shango lu tshi fhela,’ ho ngo amba uri arali lwa “fhela.” (Luka 16:9) Kha ano maḓuvha a vhufhelo, dziṅwe bannga dzo fhelelwa nga tshelede nahone ekonomi a i ho kha vhuimo havhuḓi, fhedzi tshifhingani tshi ḓaho zwithu zwi ḓo ṋaṋa u vhifha. Dzipolitiki, vhurereli na zwa vhuvhambadzi zwine zwa vha tshipiḓa tsha maitele a Sathane zwi ḓo fhela. Muporofita Hesekiele na Tsefanya vho dzula vho amba uri musuku na maseṱha zwi ḓo vha zwithu zwa ndeme kha vhuvhambadzi ha ḽino shango, fhedzi hu si kale zwi ḓo vha zwi si tsheena mushumo. (Hesek. 7:19; Tsef. 1:18) Ri ḓo ḓipfa hani arali ri tsini na u fa nahone ra ṱhogomela uri ro ḓidzima zwiṅwe zwithu ri tshi itela “lupfumo lwa ḽino shango”? Ri nga ḓipfa u fana na munna we a shuma vhutshilo hawe hoṱhe uri a vhe na tshelede nnzhi, fhedzi mafheleloni a wana uri a si ya vhukuma. (Mir. 18:11) Vhukuma, mafheleloni lwonolo lupfumo lu ḓo fhela, nga zwenezwo, ni songo litsha tshibuli tsha u vhumba vhukonani na Yesu na Yehova. Zwoṱhe zwine ra zwi ita ri tshi itela Muvhuso wa Yehova zwi ita uri ri pfume nga lwa muya.

17, 18. Khonani dza Mudzimu dzo lavhelela mini?

17 Musi Muvhuso wa Mudzimu u tshi ḓa, a ri tsha ḓo badela zwikolodo zwa nnḓu na rennde, zwiḽiwa zwi ḓo vha zwo wa mpale nahone a ri nga zwi rengi, hu nga si vhe na ṱhoḓea ya madokotela kana mishonga. Vhathu vha Yehova vha re kha ḽifhasi vha ḓo ḓiphina nga zwine vha ḓo zwi wana henefho. Musuku, maseṱha na dzhuwele zwi ḓo shumiselwa u khavhisa, zwi nga si ite uri vhathu vha pfume. Madanda a vhuimo ha nṱha, matombo na tsimbi zwi ḓo shumiswa u fhaṱa nnḓu dzavhuḓi. Khonani dzi ḓo ri thusa zwi tshi bva mbiluni, hu si uri dzi khou ṱoḓa u badelwa. Vhathu vha ḓo shumisa zwithu vhoṱhe kha ḽifhasi.

18 Zwenezwi ndi zwiṅwe zwa tshipiḓa tsha ifa ḽa thengo khulu ḽa vhane vha vhumba vhukonani na Yehova na Yesu. Vhagwadameli vha Yehova kha ḽifhasi vha ḓo huwelela nga dakalo musi vha tshi pfa maipfi a Yesu ane a ri: “Iḓani inwi no fhaṱutshedzwaho nga Khotsi anga, iḽani ifa ḽa Muvhuso wo lugiselwaho inwi u bva tshee shango ḽa sikwa.”—Mat. 25:34.

^ phar. 4 Yesu ho ngo amba uri onoyo mukoma o khakha kana hai. Ipfi ḽa Lugerika ḽine ḽa ri u “pomokwa” kha Luka 16:1, ḽi nga amba uri hu na muthu o ambaho mazwifhi madala-dala nga ha onoyo mukoma uri ho ngo vha na vhulondi. Naho zwo ralo, Yesu o livhisa ṱhogomelo kha zwe zwa itwa nga onoyo mukoma, hu si kha zwe zwa ita uri a litshiswe u vha mukoma.

^ phar. 15 Nganeavhutshilo ya Lucia Moussanett i wanala kha thero ya Awake! ya ḽa 22 June 2003, masiaṱ 18-22.