U Shumela Ri Sa Ḓisoli
“Ndi hangwa zwithu zwi re murahu nda hovhelela zwi re phanḓa.”—VHA-FIL. 3:13.
1-3. (a) U ḓisola ndi u ita mini, nahone hu nga ri kwama hani? (b) Ri guda mini kha Paulo nga u shumela Mudzimu ri sa ḓisoli?
MUṄWE murendi ane a pfi J. G. Whittier o ṅwala uri: “A hu na maipfi ane a pfisa vhuṱungu u fana na ane a ri: ‘Ngavhe ndi!’” O vha a tshi khou ambela kha zwithu zwine ra ḓisola ngazwo, kana zwine ra tama u dovha ra zwi ita nga iṅwe nḓila. Ipfi u “ḓisola” ḽi amba u pfa vhuṱungu, kana u humbulesa nga ha zwithu zwi vhavhaho zwe zwa itea, kana zwe zwa si itee vhutshiloni, nahone zwi nga ita uri ri “lile vhukuma.” Roṱhe ro no ita zwithu zwine ra tama u nga ri nga humela murahu ra zwi ita nga iṅwe nḓila. Ndi zwifhio zwine na ḓisola ngazwo?
2 Vhaṅwe vhathu vho no ita vhukhakhi vhuhulwane vhutshiloni havho, u katela na u ita zwivhi zwihulwane. Vhaṅwe a vha athu ita zwivhi zwihulwane, fhedzi vha a ḓivhudzisa arali vho ita phetho dza vhuṱali vhutshiloni havho. Vhaṅwe vhathu vha a kona u hangwa zwe zwa itea vha bvela phanḓa na vhutshilo. Vhaṅwe vha dzulela u ḓisola na u pfiswa vhuṱungu nga zwe zwa itea vhutshiloni havho. (Ps. 51:3) Inwi ni wela kha vhafhio? Naa ni tama uri ngavhe zwi tshi konadzea uri u bva zwino ni shumele Mudzimu hu si na tshine na ḓisola ngatsho? Naa hu na muthu a re tsumbo ane na nga guda khae u ita nga u ralo? Ee, ni nga guda kha muapostola Paulo.
3 Vhutshiloni hawe, Paulo o ita vhukhakhi vhuhulwane, fhedzi o ita na dziṅwe phetho dza vhuṱali. O ḓisola vhukuma nga zwe a zwi ita mathomoni, fhedzi u shumela Mudzimu nga u fulufhedzea zwo mu thusa uri a bvelele vhutshiloni hawe. Kha ri vhone uri tsumbo yawe i nga ri gudisa mini nga ha u shumela Mudzimu ri sa ḓisoli.
ZWE PAULO A ḒISOLA NGAZWO
4. Ndi mini zwe zwa itwa nga muapostola Paulo tshifhingani tsho fhiraho, zwe zwa ita uri a ḓisole?
4 Musi Paulo a tshee muswa o vha e Mufarisei, nahone o ita zwithu zwe nga murahu a ḓisola ngazwo. Sa tsumbo, o ranga phanḓa fulo ḽa u tovhola vhafunziwa vha Kristo nga tshiṱuhu. Mafhungo o ṅwalwaho Bivhilini a amba uri nga u ṱavhanya nga murahu ha musi Stefano o no fela lutendo, “Saulo [we nga murahu a ḓivhiwa sa Paulo] a thoma u fara tshivhidzo lwa tshiṱuhu. O vha a tshi bva kha iṅwe nnḓu a tshi ya kha iṅwe, a tshi kokodza vhanna na vhafumakadzi, a tshi vha isa dzhele.” (Mish. 8:3) Mugudi wa Bivhili ane a pfi Albert Barnes o amba uri maipfi a Lugerika ane a ri, ‘U fara lwa tshiṱuhu’ ndi maipfi a re na tshileme ane a sumbedza uri “Saulo o vha a tshi fhisetshela u vutshela na u tovhola tshivhidzo tsha Vhakriste sa ḽivhanda.” Barnes o ri, Samusi o vha e Muyuda a fhiseaho, Saulo o vha a tshi tenda uri u khou ita mushumo we a ṋewa nga Mudzimu wa uri a fhelise Vhukriste. Nga zwenezwo, o tovhola Vhakriste nga tshiṱuhu, a “halifhela . . . vhanna na vhafumakadzi” a lingedza u vha fhelisa.—Mish. 9:1, 2; 22:4. *
5. Ṱalutshedzani nḓila ye Saulo a shanduka ngayo musi a tshi litsha u tovhola vhatevheli vha Yesu, a thoma u vha muthu ane a huwelela nga ha Kristo.
5 Saulo o vha o ḓiimisela u ya Damaseko u itela u khwikhwidza vhafunziwa vha Yesu nḓuni dzavho, na u vha isa Yerusalema uri vha ye u senga phanḓa ha Magota. Naho zwo ralo, o kundelwa ngauri o vha a tshi khou lwa na Ṱhoho ya tshivhidzo tsha Vhukriste. (Vha-Ef. 5:23) Musi Saulo e nḓilani ya u ya Damaseko, Yesu o amba nae, nahone a mbo ḓi pofula musi a tshi vhonetshelwa nga lupenyo. Yesu o mbo ḓi vhudza Saulo uri a dzhene Damaseko u swikela a tshi vhudzwa zwine a fanela u ita. Ri a zwi ḓivha uri ho mbo ḓi bvelela mini.—Mish. 9:3-22.
6, 7. Ndi mini zwine zwa sumbedza uri Paulo o ṱhogomela uri o ita zwithu zwi si zwavhuḓi tshifhingani tsho fhiraho?
6 Musi Paulo a tshi zwi ṱhogomela uri o khakha, o litsha u tovhola Vhakriste, a shanduka a vha Mukriste a fhiseaho ane a huwelela nga ha Kristo. Nga murahu o ṅwala uri: “Vhukuma, no pfa nga ha vhuḓifari hanga musi ndi tshi kha ḓi vha kha Vhuyuda, uri ndo vha ndi tshi dzulela u tovhola lwa tshiṱuhu tshivhidzo tsha Mudzimu na u lingedza u tshi fhelisa.” (Vha-Gal. 1:13) O dovha a amba nga ha zwithu zwe a vha a tshi ḓisola ngazwo musi a tshi ṅwalela Vhakorinta, Vhafilipi, na Timotheo. (Vhalani 1 Vha-Korinta 15:9; Vha-Fil. 3:6; 1 Tim. 1:13) Paulo o vha a sa ḓirwi khana musi a tshi ṅwala eneo mafhungo nga ha ene muṋe, fhedzi ho ngo lingedza u ita u nga a zwo ngo vhuya zwa vuwa zwo itea. O vha a tshi zwi ḓivha uri o ita vhukhakhi vhuhulwane.—Mish. 26:9-11.
7 Mugudi wa Bivhili ane a pfi Frederic W. Farrar, o amba nga ha “nḓila i tshusaho ye Saulo a shela ngayo mulenzhe kha u tovhola vhathu.” Farrar o dovha a amba uri musi hu tshi humbulwa nga ha zwenezwi zwiito zwivhi zwa u tovhola Vhakriste, ri a pfesesa uri zwi nga vha zwo mu pfisa vhuṱungu vhuhulu vhukuma, na nḓila ye vhaṅwe vhathu vha mu sasaladza ngayo. Khamusi nga zwiṅwe zwifhinga vhahashu vha zwivhidzoni zwo fhamba-fhambanaho zwe a vha a tshi zwi dalela vho vha vha tshi ya khae, kana hu tshi ḓa vhane vha khou ṱangana nae lwa u thoma vha ri, ‘Ndi iwe Paulo?—Ndi iwe we wa ri tovhola!’—Mish. 9:21.
8. Paul o ḓipfa hani nga tshilidzi na lufuno lwe a sumbedzwa nga Yehova na Yesu, nahone zwi ri ṋea ngudo ifhio?
8 Naho zwo ralo, Paulo o dovha a ṱhogomela uri vhuthu vhuhulu ha Mudzimu ho mu thusa uri a ite vhuḓinḓa hawe. Kha marifhi awe a 14, o amba nga ha yeneyo pfaneleo ya Mudzimu ya u vha na tshilidzi lu ṱoḓaho u vha 90, u fhira vhaṅwali vhoṱhe vha Bivhili. (Vhalani 1 Vha-Korinta 15:10.) Paulo o vha a tshi dzhiela nṱha tshilidzi tshee a sumbedzwa tshone, nahone o vha a tshi ṱoḓa u ita vhungoho ha uri ho ngo sumbedzwa vhuthu vhuhulu ha Mudzimu nga fhedzi. Nga zwenezwo, o “shuma u fhira” vhaapostola vhoṱhe. Tsumbo ya Paulo i sumbedza zwavhuḓi uri arali ra nga bula zwivhi zwashu, ra rembuluwa, nga mutheo wa tshiṱhavhelo tshi rengululaho tsha Yesu, Yehova u ḓo phumula na zwivhi zwihulwane zwe ra zwi ita. Ndi ngudo yavhuḓi kha vhoṱhe vhane vha wana zwi tshi konḓa u tenda uri tshiṱhavhelo tsha Yesu tshi a vha vhuyedza. (Vhalani 1 Timotheo 1:15, 16.) Naho Paulo o vha e mutovholi wa Kristo, o ṅwala uri: ‘Murwa wa Mudzimu, o mpfuna na u ḓiṋekedza a tshi itela nṋe.’ (Vha-Gal. 2:20; Mish. 9:5) Vhukuma, Paulo o guda u shumela Mudzimu a sa ḓisoli nga vhukhakhi hawe ha tshifhingani tsho fhiraho. Naa na inwi no guda u ita nga u ralo?
Paulo o guda u shumela Mudzimu a sa ḓisoli
NAA HU NA ZWINE NA ḒISOLA NGAZWO?
9, 10. (a) Ndi ngani vhaṅwe vhathu vha Yehova vha na zwine vha ḓisola ngazwo? (b) Ndi mini zwo khakheaho nga u dzulela u vhilaela nga vhukhakhi ho fhiraho?
9 Naa no vhuya na ita zwithu zwine na ḓisola ngazwo? Naa no no vhuya na fhedza nungo na maanḓa aṋu ni tshi khou tovhola zwithu zwo khakheaho? Naa no no vhuya na ita zwithu zwe zwa pfisa vhaṅwe vhuṱungu? Kana khamusi hu nga vha hu na zwiṅwe zwe na vhuya na ita zwine na ḓisola ngazwo. Mbudziso ndi ya uri, Ni ḓo ita mini nga hazwo?
10 Vhathu vhanzhi vha a vhilaela! U vhilaela nga ho kalulaho zwi nga ita uri ni ḓipfise vhuṱungu. Zwi nga ita uri ni ṱungufhale musi ni tshi dzulela u humbula nga ha vhukhakhi haṋu. Naa u vhilaela zwi ḓo piringulula vhuleme? Na luthihi! U vhilaela ndi u ḓifhedzela tshifhinga na nungo. Nṱhani ha u vhilaela, ni fanela u ita zwoṱhe zwine na nga kona u itela u piringulula vhuleme. Ni nga kha ḓi humbela pfarelo kha muthu we na mu khakhela, khamusi na dovha na vha na vhushaka havhuḓi nae. Humbulani uri ndi ngani no ita zwe na ita, u itela uri ni zwi iledze tshifhingani tshi ḓaho. Naho zwo ralo, nga zwiṅwe zwifhinga ni nga kha ḓi fanela u konḓelela vhuleme he ha vhangwa nga vhukhakhi haṋu. Fhedzi u vhilaela nga ha vhukhakhi ha tshifhingani tsho fhiraho zwi nga si ni thuse nga tshithu. Zwi nga ita uri ni konḓelwe nga u ita zwa khwine-khwine musi ni tshi shumela Mudzimu. U vhilaela a zwi vhuyedzi na luthihi.
11. (a) Ri nga wana hani tshilidzi tsha Yehova na vhuthu hawe vhuhulu? (b) Bivhili i ri ndi mini tshine tsha nga ri ṋea mulalo wa ngelelo nga ha vhukhakhi hashu ho fhiraho?
11 Vhaṅwe vhathu vha humbula uri vhukhakhi he vha vhu ita ndi vhuhulwane nga maanḓa, nahone a vho ngo fanelwa nga tshilidzi tsha Mudzimu. Vha nga vhona u nga vho khakhesa kana uri vho no khakha lunzhisa. Zwi re zwone ndi uri naho vho no khakha lunzhi-lunzhi tshifhingani tsho fhiraho, vha nga tenda uri vho khakha, vha rembuluwa, vha shanduka, vha kona u humbela Mudzimu uri a vha hangwele. (Mish. 3:19) Vha nga kona u wana tshilidzi tsha Yehova na vhuthu hawe vhuhulu, u fana na vhaṅwe vhathu vhanzhi. Yehova u sumbedza vhuthu vhuhulu vhathu vha ḓiṱukufhadzaho, vha fulufhedzeaho, na vhane vha ḓisola zwi tshi bva mbiluni nga ha zwivhi zwe vha zwi ita. Mudzimu o hangwela Yobo we a ri: “Ndi ḓi-sola ndó ḓi-shela mavu na milora.” (Yobo 42:6) Roṱhe ri fanela u dzhia vhukando ho teaho u itela uri ri songo tsha ḓivhona mulandu nga ha vhukhakhi hashu ho fhiraho, uri ri kone u vha na mulalo wa ngelelo. Bivhili i ri: “Mu-dzumba-zwe-a-tshinya ha vuledzi tshithu; hu hangwelwa ane a zwi bula a zwi laṱa.” (Mir. 28:13; Yak. 5:14-16) Nga zwenezwo, ri fanela u ḓiambulula kha Mudzimu, ra rabela u itela uri a ri hangwele, ra dovha ra dzhia vhukando vhune ha sumbedza uri ri a ḓisola nga zwe ra zwi ita. (2 Vha-Kor. 7:10, 11) Arali ra ita nga u ralo, ri ḓo ḓiphina nga tshilidzi tsha Mudzimu ane a ‘hangwela nga nḓila khulwane.’—Yes. 55:7.
12. (a) Ri nga edzisa hani tsumbo ya Davida musi ri na luvalo lu re na mulandu? (b) Yehova o ḓisola nga muhumbulo ufhio, nahone u ḓivha zwenezwo zwi ri thusa hani? (Sedzani bogisi.)
12 Thabelo i na maanḓa; ndi iṅwe nḓila ine Mudzimu a ri thusa ngayo. Davida o amba maḓipfele awe o dzikaho kha thabelo yawe i sumbedzaho lutendo yo ṅwalwaho buguni ya Dzipsalme. (Vhalani Psalme ya 32:1-5.) Musi Davida a sa athu bula tshivhi tshawe kha Mudzimu, o ṱhuphiwa nga luvalo lu re na mulandu! Zwi vhonala u nga o lwala muvhilini na ngeleloni, a ita na u tsikeledzea nga nṱhani ha u kundwa u ḓiambulula. Ndi mini zwe zwa ita uri Davida a hangwelwe na uri a ḓipfe o vhofholowa? Ndi u ḓiambulula hawe kha Mudzimu. Yehova o fhindula thabelo dza Davida, a mu khwaṱhisa uri a bvele phanḓa a tshi khunyeledza zwithu zwi vhuyedzaho vhutshiloni hawe. Nga hu fanaho, arali na rabela zwi tshi bva mbiluni, ni nga vha na vhungoho ha uri Yehova u ḓo thetshelesa khumbelo yaṋu i bvaho mbiluni. Arali vhukhakhi haṋu ha tshifhingani tsho fhiraho vhu tshi ni vhilaedzisa, itani zwoṱhe zwi re maanḓani aṋu, u itela u ita tshanduko dzi ṱoḓeaho. Dovhani ni vhe na fulufhelo ḽa uri Yehova o pfa thabelo yaṋu, a ni hangwela!—Ps. 86:5.
HUMBULANI NGA HA VHUMATSHELO
13, 14. (a) Ndi mini zwine ra fanela u zwi vhilaelela nga maanḓa? (b) Ndi mbudziso dzifhio dzine dza nga ri thusa u ṱolisisa vhuimo hashu zwino?
13 Hu ambiwa uri, ri nga guda kha zwe zwa itea tshifhingani tsho fhiraho, fhedzi a ro ngo fanela u dzula ri tshi vhilaela nga hazwo. Nga zwenezwo, nṱhani ha u vhilaela nga zwe zwa itea tshifhingani tsho fhiraho, ri fanela u vhilaela nga zwine zwa khou itea zwino, na zwine zwa ḓo itea tshifhingani tshi ḓaho. Ḓivhudziseni uri, ndi khou ita mini zwino? Ndi mini zwine nda khou kundelwa u zwi ita? Miṅwahani i si gathi i ḓaho, naa ndi ḓo tama uri ngavhe ndi songo ita zwithu nga yeneyi nḓila, kana ndi songo zwi ita na luthihi? Naa ri dzula ri tshi fulufhedzea zwino, zwine zwa ḓo ri thusa uri ri si ḓisole tshifhingani tshi ḓaho?
14 Samusi vhuṱungu vhuhulu vhu tsini, a ri ṱoḓi u ḓisola nga u ḓivhudzisa mbudziso dzi ngaho hedzi: ‘Naa ndo vha ndi tshi nga kona u ita zwo engedzeaho tshumeloni ya Mudzimu? Ndi ngani ndi songo vha muvulanḓila musi ndi tshi kha ḓi vha na tshibuli tsha u ita nga u ralo? Ndi mini zwe zwa nthivhela uri ndi si ite vhuḓidini ha uri ndi fanelee u vha mushumeli? Naa ndo ita vhuḓidini ho engedzeaho ha u ambara muthu muswa? Naa ndi muṅwe wa vhathu vhane Yehova a nga ṱoḓa vha tshi dzhena shangoni ḽawe ḽiswa?’ Nṱhani ha u vhilaela nga ha zwe ni si kone u zwi ita, vhilaelani nga ha zwine na khou zwi ita zwino, nahone ni ite vhungoho ha uri ni khou shumela Yehova nga maanḓa aṋu oṱhe. Dzhiani phetho dzine dza sa ḓo ita uri ni ḓisole nga murahu.—2 Tim. 2:15.
NI SONGO ḒISOLA TSHUMELONI YAṊU KHETHWA
15, 16. (a) Ndi mini zwe vhanzhi vha ḓidzima zwone u itela uri tshumelo ya Mudzimu i ḓe u thoma vhutshiloni havho? (b) Ndi ngani ri songo fanela u ḓisola nga ha zwe ra ḓidzima zwone ri tshi itela u vhea Muvhuso wa Mudzimu u thoma?
15 Naa hu na zwe na ḓidzima zwone u itela u vha tshumeloni ya tshifhinga tsho ḓalaho? Khamusi no litsha mushumo wavhuḓi vhukuma kana bindu ḽi bvelelaho, na leludza vhutshilo haṋu uri ni kone u fhedza tshifhinga tshinzhi ni tshi khou shumela Yehova. Kana khamusi no khetha u sa dzhenela mbingano, kana u sa vha na vhana u itela uri ni kone u shuma Bethele, u vha mushumi wa u fhaṱa kha maṅwe mashango, u vha mushumoni wa ḽiisela, kana tshumeloni ya vhurumiwa. Naa ni fanela u ḓisola nga ha phetho dzenedzo samusi zwino ni tshi khou aluwa ni tshumeloni ya Yehova? Naa ni fanela u vhona u nga zwe na ḓidzima zwone zwo vha zwi si zwa ndeme, kana uri no ita phetho dzenedzo nga tshifhinga tshi songo teaho? Na khathihi!
16 No ita dzenedzo phetho nga nṱhani ha u funa Yehova nga ho dzikaho, na u tama zwi tshi bva mbiluni u thusa vhaṅwe vhane vha toḓa u mu shumela. Ni songo humbula uri zwithu zwo vha zwi tshi ḓo vha khwine arali ni vhe no ita phetho dzo fhambanaho na dzenedzi. Ḓipfeni no fushea nga u ḓivha uri no ita zwe na vhona zwo tea nga tshenetsho tshifhinga. Ni fanela u takala nga u ḓivha uri no ita zwoṱhe zwi re maanḓani aṋu u itela u shumela Yehova. A nga si hangwe zwe na ḓidzima zwone vhutshiloni ni tshi itela dzina ḽawe. U ḓo ni fhaṱutshedza nga nḓila khulwane ye na sa i lavhelele, a ni ṋea na vhutshilo vhu re vhutshilo ha vhukuma vhune ha khou ḓa!—Ps. 145:16; 1 Tim. 6:19.
RI NGA SHUMA HANI RI SA ḒISOLI?
17, 18. (a) Ndi mini zwe zwa thusa Paulo uri a si ḓisole musi a tshi shumela Mudzimu? (b) No ḓiimisela u ita mini nga zwe zwa itea tshifhingani tsho fhiraho, zwine zwa khou itea zwino, na zwine zwa ḓo itea tshifhingani tshi ḓaho malugana na u shumela haṋu Yehova?
17 Paulo o guda mini, zwe zwa mu thusa uri a shumele Mudzimu a sa ḓisoli? Paulo o ṅwala uri: “Ndi hangwa zwithu zwi re murahu nda hovhelela zwi re phanḓa, ndi khou bvela phanḓa uri ndi swikelele tshipikwa.” (Vhalani Vha-Filipi 3:13, 14.) Paulo ho ngo dzulela u vhilaela nga vhukhakhi he a vhu ita musi a tshi kha ḓi fhisetshela Vhuyuda. Nṱhani hazwo, o ita zwoṱhe zwi ra maanḓani awe uri a dzule a tshi fulufhedzea, u itela uri a kone u wana malamba a u tshila nga hu sa fheli tshifhingani tshi ḓaho.
18 Roṱhe ri nga edzisa Paulo. Nṱhani ha u dzulela u ḽa mbilu nga vhukhakhi ha tshifhingani tsho fhiraho, ri tshi vhilaela nga zwine ra sa ḓo kona u zwi shandula, ri fanela u hovhelela zwa phanḓa. A zwi konadzei uri ri hangwe tshoṱhe vhukhakhi hashu, fhedzi a ro ngo fanela u dzulela u ḓivhona mulandu nga nṱhani ha vhukhakhi honoho. Ri nga ita vhuḓidini ha u hangwa, ra shumela Mudzimu nga maanḓa ashu oṱhe zwino, na u lavhelela vhumatshelo havhuḓi vhune ra ḓo vha naho!
