Ni gargelnageg ko duw ni 1935 u Darlaston ni bang u Black Country nreb e binaw ni bay u England. Kan tunguy fithingan e re binaw ney ni aray rogon ni bochan e ba paath’ath lan e lang riy ya boor e factory u rom. Nap’an ni gaman sogonap’an aningeg e duw rog, me tabab e gallabthir rog ni ngar filed e Pi Mich Rok Jehovah e Bible. Ma nap’an ni fel’ yangareg, me mich u wan’ug ni ireray e tin riyul’, ma aram mug un ko taufe ko duw ni 1952 u nap’an ke gaman 16 e duw rog.

Bang ko ngiyal’ nem mug tabab ko maruwel u reb e factory nib ga’ ni yima ngongliy e tools nge part ko karrow nge otobay riy. Nni tabab i fil ngog rogon ni nggu maruwel u reb e liw nib tolang ni ka nog e company secretary ngay, ma rug baadag e re maruwel nem.

Nap’an ni yog e en ma lekag e ulung ngog ni nggu tabab i yarmiy e Fol Babyor ko Ulung ni yima tay u lan e wik ko ulung nug ma un ngay u Willenhall, ma bay ban’en nib t’uf ni nggu dugliy. Machane ba mo’maw’ ngog ya ngiyal’ nem e l’agruw e ulung nug ma un ngay. Ra lan e wik ma gu ma un nga reb e ulung nth’abi chugur ko gin gu ma maruwel riy u Bromsgrove nsogonap’an 20 e mayel palogin ko gin gu ma par riy. Ma ra tungun e wik u nap’an ni kug sul nga tabinaw ko gallabthir rog, ma aram mug un ko bin baaram e ulung u Willenhall.

Bochan nug baadag ni nggu ayuweg e ulung rok Jehovah, ma aram me m’agan’ug ngay ni nggu rin’ e n’en ke yog faen ni ma lekag e ulung ni yugu aram rogon nthingar gu tal ko fare maruwel nrug baadag. Dariy ba ngiyal’ ni kug kalngan’ug ko n’en kug dugliy ni aram e nggu pag Jehovah ni nge pow’iy e kanawo’ rog, ma re n’ey e kari yibnag e felfelan’ nga lan e yafos rog.

Nap’an nug be un ko bin baaram e ulung u Bromsgrove, ma gamow mada’ reb e walag nib pin nib pidorang ma ma tiyan’ ko pigpig rok ngak Jehovah ni ka nog Anne ngak. Gu mabgolgow ko duw ni 1957, ma nga tomuren mug unew ko regular pioneer, nge special pioneer, ma ka ug lekagew e ulung, mu kug pigpiggow u Bethel. Ba gel e felfelan’ ni ke yibnag Anne nga lan e yafos rog.

Nap’an e duw ni 1966, ma rug felfelan’gow ya gu unew ko bin 42 e class u Gilead. Tomuren min pi’mow  nga Malawi ni aram bang u Africa ni boor e girdi’ ni ma yog nib gol e girdi’ riy. Machane dag lemnagew ndabi n’uw nap’an ni gamow ra par u rom.

Gu tawgow nga Malawi ko February 1, 1967. Tomuren reb e pul nni fil e thin u rom ngomow, ma aram min dugliy ni nggu mang reb e district overseer. Karrow romow e boor yang nrayog ni nge yan riy, ere ma lemnag boch e walag demtrug e gin nrayog ni ngan fek riy ni kub muun lan e lul’ ngay nib toar. Machane de riyul’ e re n’ey, ya kemus ni gin nrib sop’ling e ran riy e rayog ni nge yan riy. Bay yu ngiyal’ ni ug parew u boch e naun ni kan ngongliy ko but’ ma kan chigiy ko rouy, ma ra ngal’an e n’uw mab t’uf ni ngan tay bangi plastic nga tan e chig riy ya nge dabi lul’. Yugu aram rogon ni boor e magawon ni ug mada’nagew u nap’an nug tababgow ko missionary, machane ri gamow baadag e maruwel ni kan pi’ ngomow!

Nap’an e pul ni April, mug wan gu nang ni ke tabab e magawon u lan e re nam nem. Gu rung’ag ba welthin u radio ni ke pi’ Dr. Hastings Banda ni ir e president u Malawi. I yog ko re welthin rok nem nder pi’ e Pi Mich Rok Jehovah e tax, maku yad be magawonnag rogon e maruwel ko am. De riyul’ e pi thin ney. Gamad manang ni fan ni yibe yog e pi thin nem e bochan ni gamad be par u mathilin ngongolen e am, maku da gur chuw’iyed yungi card ni fan ko am.

Nap’an ni taw ko pul ni September, ma gamad beeg u lan e shimbung ni be yog e president ni be k’aring e pi walag e magawon u gubin yang. I yog u nap’an reb e muulung ni tay girdien e am ndab ki n’uw nap’an ma bayi taleg e maruwel ni be tay e Pi Mich Rok Jehovah u rom. I buch e re n’ey ko October 20, 1967. De n’uw nap’an nga tomuren, me yib e polis nge girdien e immigration nga branch ofis ngar ninged, ma rogned ko pi missionary ni ngar chuwgad ko re nam nem.

Tomuren dalip e rran nug parew u kalbus, ma aram min pi’mow nga Mauritius nreb e nam ni bay u tan pa’ yu Britain. Machane de pagmow e am nu  Mauritius ni nggu parew u rom ni gamow l’agruw e missionary. Ere ni pi’mow nga Rhodesia (ni chiney e yima yog ni Zimbabwe). Nap’an nug tawgow ngaram, ma gamow mada’nag be’ nib pumoon ni girdien e immigration nib gel e thin rok, me yog ngomow ndabin pagmow ni nggu warow nga daken e nam. I gaar, “Kan chuwegmew u Malawi, maku dan pagmew ni ngam parew u Mauritius, ma chiney e kam bow ngaray.” Ere tabab Anne ko meyor ya bod ndariy reb e pi nam ney ni yi baadag ni nggu parew riy! Ka chingiyal’ nem ma gu baadag ni nggu sul nga tafenag u England. Tomur riy min pagmow ni nggu parew ko branch ofis e re nep’ nem, machane mi nog ngomow nra bin migid e rran ma thingar gu warow ko tochuch rorad. Kari aw parowmow, machane gu ululgow ni nggu pagew fan urngin ban’en ngak Jehovah. Faani bin migid e rran ko mithigyal’, mug gingow ya nog nrayog ni nggu parew u Zimbabwe u lan ba ngiyal’. Dab gu pagtalin rogon e lem rog e rofen nem, ya ri mich u wan’ug ni be pow’iy Jehovah e kanawo’ romow.

Nap’an nug bay ko branch ofis u Zimbabwe, mi nog ngog ni nggu maruwel ko Service Department ni nggu ayuweg yu Malawi nge yu Mozambique. Ngiyal’ nem e ba gel e gafgow ni yibe tay ko pi walag u Malawi. Bang ko maruwel rog e aram e gu ma pilyeg e pi report ni ma yib ko pi walag ni pumoon ni yad ma lekag e ulung u Malawi. Bay reb e rran nug maruwel nge nep’ ni nggu mu’nag reb e pi report ney, ma aram mu ug yor u nap’an nug be beeg murung’agen e gafgow ni yibe tay ngak pi walageg u rom. * Machane rogon e yul’yul’ nge michan’ rorad, nge athamgil ni yad be tay e ri pi’ e athamgil nga lanin’ug.​—2 Kor. 6:4, 5.

Gu rin’ed urngin e tin rayog romad ni nggu pied e ggan ni fan ko tirok Got ban’en ko pi walag ni ka yad bay u Malawi nge piin kar milgad nga Mozambique. I chuw e pi walag ni yad ma pilyeg e babyor ko thin ni Chichewa ni aram e thin nib ga’ ni yima yog u Malawi, nga ranod nga tafen reb e walag ni pumoon u Zimbabwe ni bay e milay’ rok nib ga’ ngaur pilyeged e babyor u rom. I toy e re walag ney boch e naun ni nge par e pi walag ney riy nge ofis ni ngar maruwelgad riy. Ma aram e gin nra pared riy ngar ululgad i rin’ e maruwel rorad nib ga’ fan ni aram e yad be pilyeg e pi babyor rodad nib puluw e thin riy ko Bible.

Gu yarmiyed ni nga i un e pi walag ni pumoon ni yad ma lekag e ulung u Malawi ko district convention ni un tay ko thin ni Chichewa u Zimbabwe ni gubin e duw. Aram e ngiyal’ ni yad ma fek babyoren e welthin ni kan pi’ u nap’an e convention. Ma nap’an ni yad be sul i yan nga Malawi, ma aram mu ur weliyed ko pi walag e n’en kan weliy ko pi convention nem u rogon nrayog rorad. Bay reb e duw u nap’an nra bad nga Zimbabwe, mug yarmiyed ni ngan tay fare Kingdom Ministry School ni nge pi’ e athamgil nga laniyan’ e pi walag ney.

Nap’an e February ko duw ni 1975, mug milekag nga Mozambique ni nggu mada’gad e Pi Mich ni kar milgad u Malawi ngaram ni yad ma par ko yungi n’en ma par e girdi’ riy ni kar milgad ko nam rorad. Pi walag ney e yad be fol ko tin kab beech e yaram ni be yib ko ulung rok Jehovah, nib muun ngay ni kan yarmiy ni bay e piin piilal ni nga u rogned e thin. Boor ban’en ni yarmiy e pi piilal nem ni ngaun rin’ nib muun ngay ni ngaun pi’ e welthin ni fan ko yoor, ma yibe weliy u taabang e thin nu Bible ni fan ko yu rran nge Fare Wulyang ko Damit, maku yibe tay e pi assembly. Kar yarmiyed e yungi n’em ni bod e gin yima tay e convention riy ni bay e piin yad be yarmiy rogon e klin ni yibe tay, nge ggan ni yibe f’oth u daken e pi walag, nge piin yad be matanag. Boor ban’en ni ke yag ni nge rin’ e pi walag ney ni yad ba yul’yul’ ni bochan e be tow’athnagrad Jehovah. Ere nap’an nug chuw u rom ma rib gel e athamgil ni kar pied nga lanin’ug.

Tomuren e duw ni 1970, me tabab e branch ofis u Zambia ni ngaur ayuweged yu Malawi. Machane ba ga’ ni kug ma lemnag e pi walag u Malawi maku gu ma pi’ e meybil rorad, ma boor e walag ni ku yad ma rin’ e re n’ey. Bochan ni gag reb i girdien e Branch Committee u Zimbabwe, ma bay in yay ni ug mada’gad e pi walag ni pumoon ni kar bad ni owchen e tochuch rodad, nib muun ngay e pi walag ni pumoon ni yad ma yog e thin u Malawi, ngu South Africa, ngu Zambia. Gubin yay ni gamad ra mada’ ma gamad ma fith ni ma lungumad, “Mang e ka bay nrayog ni nggu rin’ed ni fan ko pi walag u Malawi?”

 Munmun me war e gafgow ni yibe tay ko pi walag. Pi walag nra milgad u Malawi e ra tababgad ni ngar sulod ngaram, ma piin ndar chuwgad u rom e munmun me war e togopuluw ni yibe tay ngorad. Ki tabab e pi nam u toobrad ni ngar pied mat’awun e Pi Mich Rok Jehovah nrayog ni ngaur muulunggad ma yad be machib. Ku aram e n’en ni rin’ yu Mozambique ko duw ni 1991. Machane i lungumad u wan’mad, ‘Wuin e ra puf rogon e Pi Mich Rok Jehovah u Malawi?’

Munmun me thil rarogon e am nu Malawi, ma nap’an e duw ni 1993 mar pied mat’awun e Pi Mich Rok Jehovah nrayog ni ngaur muulunggad ma yad be machib. De n’uw nap’an nga tomuren u nap’an ni gamow be non reb e missionary, me fitheg ni gaar, “Ka ga ra sul nga Malawi?” Ngiyal’ nem e ke gaman 59 e duw rog, ere lungug ngak, “Danga’, ya kug pilibthir!” Machane rofen nem me taw e thin ngomow ni ke yib ko fare Ulung ni Ma Pow’iyey ni yibe yog ngomow ni nggu sulow ngaram.

Ri gamow baadag e maruwel romow u Zimbabwe, ere rib mo’maw’ ni nggu dugliyew e n’en nggu rin’ew. Gamow ba felfelan’ u rom ma boor e fager nib manigil ni ke yag ngomow. Rib gol fare Ulung ni Ma Pow’iyey ya rogned ngomow ni faanra ka gamow baadag ni gamow be par u Zimbabwe, ma rayog. Ere ba mom ni nggu mel’egew e re pa’ i kanawo’ ni nggu lekew ma gamow par u Zimbabwe. Machane be yib ngan’ug ni ug lemnag rogon ni digey Abraham nge Sarah taferow nib manigil u nap’an ni ke yoor e duw rorow ni bochan e ngar folgow ko n’en ke yog Jehovah.​—Gen. 12:1-5.

Ere gu dugliyew ni nggu folgow ko ulung rok Jehovah, ma aram ma gamow sul nga Malawi ko February 1, 1995. Ma rofen nem e ra gaman 28 e duw nga tomuren e rofen nth’abi som’on nug tawgow ngaram. Nni sunmiy reb e Branch Committee ni aram e gag nge ku l’agruw e walag ni pumoon, ma de n’uw nap’an nga tomuren ma gamad tabab ko maruwel ni gamad be yarmiy e maruwel ko Pi Mich Rok Jehovah u rom.

Gub tow’ath ni kug guy rogon ni ke ayuweg Jehovah e maruwel ke mon’og nib papey! Ba papey ni yoor e pi tamachib u rom, ya nap’an e duw ni 1993 ma sogonap’an 30,000, ma nap’an e duw ni 1998 ma ke pag 42,000. * I m’agan’ fare Ulung ni Ma Pow’iyey ngay ni ngan ngongliy reb e branch ofis nib beech ni nge yarmiy rogon urngin e maruwel nib t’uf ni nggu rin’ed u rom. Gu chuw’iyed bangi binaw u Lilongwe ni 30 e acre ga’ngin, min teg ni nggu maruwel ko fare construction committee.

Brother Guy Pierce nreb i girdien fare Ulung ni Ma Pow’iyey e ir e pi’ e welthin u nap’an nni madnomnag  e re branch ofis nem ni ke m’ay ko May 2001. Ba pag l’agruw e biyu’ e Pi Mich nra uned ko re madnom nem, ma yooren i yad e ke pag 40 e duw ni kan taufenagrad. Nap’an nni taleg e maruwel rodad u rom ma boor e duw nib gel e gafgow ni un tay ko pi walag ney ni yad ba yul’yul’. Yugu aram rogon ni yad ba gafgow, machane ba gel e michan’ rorad mab chugur e tha’ u thilrad Jehovah. Ma chiney e yad ba felfelan’ ngay ni ngar guyed boch e bin nib beech e Bethel rorad ni ka fini m’ay. Gubin yang ni u ranod riy ko re Bethel nem ma yad be yon’ e pi tang rodad ni yad be fol u rogon ni ma tang yu Africa. Dariy ban’en ni kug guy ni kari yibnag e felfelan’ ngog ni bod e n’en nug guy e rofen nem. Re n’ey e micheg nri ma tow’athnag Jehovah e piin yad ma par ni yad ba yul’yul’ u fithik’ e pi skeng ni yad ma mada’nag.

Tomuren ni m’ay e re branch nem, ma aram mu un pieg ni nggu wan gu pi’ e welthin u nap’an ni yibe madnomnag reb e Tagil’ e Liyor ni ka fini m’ay. Ngiyal’ nem e be yib angin ko pi ulung u Malawi e n’en ke yarmiy e ulung rodad ni aram e ngan toy boch e Tagil’ e Liyor nib papey ko pi nam nib gafgow e pi walag riy. Kafram e bay boch e ulung ni ur mada’gad u nochi naun ni kan ngongliy ko gek’iy ni eucalyptus. Ur fanayed e rouy ni nge mang chig riy mar ngongliyed e benchi u langgin ko but’. Ma chiney e yad be ngongliy e rengnga u lan bogi ban’en ni kar ngongliyed ni bod e stof, mar fanayed ni ngar toyed boch e tagil’ e muulung nib fel’ yaan. Machane yad baadag ni benchi e ngan tay nga lan e pi Tagil’ e Liyor nem ni bochan e boor e girdi’ nrayog ni ngar pared nga daken!

Kub gel e felfelan’ ni kug tay ni kug guy rogon ni ke ayuweg Jehovah e girdi’ ni ngar ilalgad ko tirok ban’en. Ba ga’ nug ma ngat ko pi walag nu Africa ni ka yad ba pagel ni bochan e yad ma ognaged yad ni ngar pied e ayuw, mab papey ni ma mit boor ban’en ngorad ko skul ni ke tay e ulung rok Jehovah ngorad nge pi maruwel ni yad ma rin’. Bochan e re n’ey, ma aram fan ni boor e maruwel ni un pi’ ngorad u Bethel ngu lan e ulung. Bay boch e walag ni pumoon u rom ni boor i yad e ba mabgol nni dugliyrad ni ngaur lekaged e ulung, mab gel e athamgil ni ur pied ko pi walag ko pi ulung nem. Yu wu’ i mabgol ney e kar dugliyed ndab ra fakayed e bitir u lan e biney e m’ag, ya nge yag nra yoornaged e tin yad be rin’ ni fan ngak Jehovah, ni yugu aram ni yooren e girdi’ ni kub muun girdien e tabinaw rorad ngay e yad ma lemnag ni piin mabgol e thingar ra fakayed e bitir.

Tomuren 52 e duw ni kug par u Africa, ma aram mug m’ar. I m’agan’ fare Ulung ni Ma Pow’iyey ko n’en ni yog e Branch Committee ni aram e ngan sulwegmow nga Britain ni nggu pigpiggow u rom. Ri kireban’mow ni nggu digeyew e maruwel ni gamow be rin’ nri gamow baadag, machane rib fel’ rogon ni be ayuwegmow e pi walag ko Bethel u Britain e chiney ni kug pilibthirgow.

Ba mich u wan’ug nre n’ey ni kug pag Jehovah ni nge pow’iy e kanawo’ rog e aram e n’en th’abi fel’ ni kug dugliy ni nggu rin’ u lan e yafos rog. Faan gomanga gu taga’ ko tin gu be finey ni gu manang, ma rib thil rogon e par rog e chiney. Gubin ngiyal’ ni manang Jehovah e n’en nib t’uf ni nggu rin’ ya nge yag nug lek e “bin nib mat’aw e kanawo’.” (Prov. 3:5, 6) Nap’an ni ka gub pagel, ma rug baadag ni nggu fil rogon ni yima rin’ e maruwel u reb e company nib ga’. Machane ke pi’ e ulung rok Jehovah ni bay u ga’ngin yang e fayleng reb e maruwel ngog nrib gel e felfelan’ ni kug tay riy. Rib gel e felfelan’ ni kug tay ko pigpig rog ngak Jehovah keb i mada’ ko chiney!