AGU APAI NANDU NA GUPAI DU TI KPOTOHO
Wai ka Mangasunge Wenengai na Gamo Regbo
“Ka mi nidunga adu na bakere regbo bere!” Bara wai mo nape gu fugo re? Ngba kura gene, regbo nga guhe nasa aboro dunduko i du kina sa, bambiko kina gu bangisa regbo du be agu aboro du na ome tiyo gbiati airakumuko, kinaha a du be airarungo gbiati agu aboro adunga ome tiyo ya. Kurii gure, irakumuko ho watadu irarungo rengbe ka dungura regbo ka igo ho te. Ho regbo nasusi ni, si ima susa asusa kindi. Gu pa tatamana du ho tie nga, ka mangasunge wenengai na gu regbo du berani. Rogo gini gene? Mo bingo aberãpai biama nga gu naima undo dungu aboro i mangisunge wenengai na gayo regbo.
Bambata Berãpai: Mo du ni Gu Boro Nambakada Apai ti Genehe
Mo peresipa gu kura apai mbatayo. Baibiri nafu gu rugute nga, “Oni rugutironi naapa agu apai duna nyanyakipaha gbe” (AFiripoio 1:10, NW) Si naida mo kekepa agu apai kusande nga gu mo aida ka mangaha du na nyanyakipaha watadu gu si aida i mangihe ni ipiipihe watadu si dunduko, mo ini gupai berãro yo nga gupai du na nyanyakipaha, ni kpiapai—ngbe riahe nga ga nyemu, si arengbanga kadu ni gupai si aida i mangihe ni ipiipihe te. Na gupai naima rengba kaa ngera wa si naida i mangihe ni ipiipihe—wa gu nga du pati tonatona gu gamo mbakadapai nga ga Terevisioni ni ngbaangba tiro gbe—arengba nga kadu ni gupai du na nyanyakipaha te. *
Mo berẽ kumbatayo. Batungusipai 10:10 naya: “Ka marã du ni kpurakpura ha, ka boro abeda nga rindihe ya, ni amánga sunge na ni ni ome susi,” si na gbia kurapai kutini nga: “Ono tatamana rengbe ka unda boro ka dia be pai.” Ginipai ani awirikaha? Ka pepai ngba kura gene, mo tẽrẽ gamo dewedi ni manga mo mbakadapai kumbatayo tipa si undo ro mo mangisunge na gamo regbo ngba wene gene. Mo mbupa manga gu rukutu wiri apai adunga na nyanyakipaha ya na nga gu nari kina gamo regbo. Ka mo bi tiro nga regbo kina bero awere mbiko mo ima nyasa gu sunge si naida mo mangihe, tipagine ka mo agbisongo ti ni nibasa tipa gu sunge mo amangi mbakadapai tipaha nga mo nika mangaha kusa ya? Ho mo aberã ni kumbatayo mo na kiiso pa agu apai mo amangaha na mo ki du wakina gu bamangisunge naterã gani dewedi.
Mo sa gamo raka si du taata. Mo wiriki wai ka ká agu apai nga gu adu nga na nyanyakipaha ya watadu na ri gamo regbo. Manga mbakadapai ka manga badungu apai gbiati ka bi badungu aboro ima rengba ka saro mo du rogo fuda berãse yo na ka mo dunga na ngbarago ya.
Ue Berãpai: Mo ne Agu Apai Nadĩ Gamo Regbo
Gbisigopai gbiati zanga manga diaberã niipo. “Gu ni nakparia kina pa yuge arũ nga he te; gu ni naberã kina pa mai ake nga he a te.” (Batungusipai 11:4) Ginipai ani awirikaha? Gbisigopai nadĩ gaani regbo gbiati agu apai rengbe ani ka mangaha. Gu basopobino nasungudo daho regbo nika du ni ni wenehe, ima rengba ka zanga rũhe watadu ke he ati yo. Wakina gure a, ani ima rengba ka mbu agu apai du rogo raka yo si sarani ka ani mangingo diaberã niipo ya. Watadu ani ima rengba kaa bihe nga si naida ani sungudi daho ani nika ino gu futufutuapai ni mbata dunduko du tipa pai ani kini ru ka manga diaberã. Rengo ngaha nga, nyanyakipa adiaberã kinaho si aida i mangi wetekapai amanga mbata tipaha na ka fura riihe. Asanza 14:15 naya: “Bangbasia nawisiga pa gani nduge wenengaĩ.” Ono gu rengo duho nga dungu adiaberã nakoda agu apai ani ainongo wai nzunzu si nika manga ya.—Batungusipai 11:6.
Du ni gu boro naida apai nimangi ni kina rengberengbehe. Yakoba 1:17, NW naya: “Gu tatamana naye ari yo [watadu be Mbori] duna ruru berã.” Kina rengo ngaha nga, gbegberẽpai ho du ti mangaapai dunduko wenengai kina ti genehe te! Kura aregbo kinaho ani naima rengba ka manga tirani nga ani naida apai naamanga dunduko kina ti genehe zanga wiri ingahe, gipai re ima rengba ka ye na gberãrago na zavura ki sarani ani nibi tirani nga ani na diabese te. Ni kpiapai, gu boro nawirika gu kura fugo, si naida ni ini gupai nga ni du wa ka ni amanga aingahe na ki rugutini a na gupai nga si naida ni wirikipai ti agu aingahe re. Ono tie gu boro naida apai nimangi wenengai kina ti genehe zanga ingahe, ima rengba kaa gunde agunde kini bere gupai nga ni nika pe gupai arunga ya—nga gu sino naima rengba ka sa ni ka ni iningo he ya. Si ni bawenepai tie nga si naida ani du na ruru bipai tipa agu apai ani aidaha! Asanza 11:2 naya: “Tatamana du fu agu yo du ni bayee yo.” Kurii gure, agu aboro du na ruru bipai na kidu na umbasitise, i naabingo tiyo nga si naida i nimangi apai dunduko kina ti genehe zanga ingahe te, na zavura ti kura aregbo i naamoma tiyo amoma.
“Boro Atumongo Nzunzu Tipa He Na Marã Te. Ono Boro Natumo Tipa He NA REGBO.”—Gupai Si aida Mo Mangihe Tona ti gu Regbo I Avunga Ro ki da Kuti gu Regbo Mo Nika Kpi Ti Ni
Biata Berãpai: Mo du na Ruru Bipai na ki Zanga Rõa Kina Kubani.
Mo du na ruru bipai tipa sunge gbiati regbo zambuasitise. “Hi be boro sa na zereda, ngba ti hi be boro ue be sunge na pa peka kina fuo yuge.” (Batungusipai 4:6) Agu aboro futiyo sa kina sunge zanga pirigo, dedede i naagbianga surungba gu nyanyaki asunge “be boro ue” amangaha te. Ka pepai taata, regbo naadunga berewe beyo gbiati ome te. Ono tie, airanyomoro tigayo i naaida kina “be boro ue” nga gu hi be zereda watadu i naaida kina regbo ongoda na kini gbarasipa wene regbo sunge. Baibiri nangarasa rani nga ani du na ruru bipai: Mo mangasunge nyanyaki na kini ngi mbiko surungbaha gamo sunge. Ngbatunga gu ngi re, “si nga gu gamahe nga ga Mbori.”—Batungusipai 5:19.
Si naida mo di regbo wenengai ka ra. Bake Baibiri aya: ‘Mi a pi ki nira zezeredi.’ (Atambuahe 4:8) Dungu agu aboro naima nyaka, si aida i ra tipa asaa muambe rogo yuru sa tipa ka gbia agu aundo dunduko si aidaha tipa kpotoboro na berãse yo. Nibipa gu yangara undo nga ga berãse yo du kusende re, rame nga gu wene gene ka mangasunge na regbo bambiko si naundo ka sa berã boro si du wenengai na rogo gi gene re, si ki sa boro ni wirikipai ni ipo. Ono tie zanga ra wenengai ima rengba ka sa boro ka ni iningo pai ni ipo ya na si ki fu bee kuti béno, manga aingahe, na si ki sa boro ni duadu nzengerenzengere.
Mo moi agu asásá mo naima rengba kada ti ni. “Ngera ni bangirise ngba ti ta ata ku bani na ku bani fuo nyemuahe.” (Batungusipai 6:9) Gini memepai du ane? Gu boro du na tatamana arengbanga ka mbu ti ni nyemuahe du na maapai kurii gani raka te, gbe gu nyemuahe nga gu adunga ni ruruhe ya watadu gu ka ni ambiisa ngaha ya. Kurii gure, ni ambunga ti ni fu gu sosodahe naye be wene takapandepa gu vovo ahe nakura watadu gu dia bape du taata te. Kuba gure, ni nawirika wai rengbe ni ka rengba kina be agu ahe rengbe ni ka gbiaha.—agu ahe ‘bangirini’ abihe.
Biama Berãpai: Wene Asino Ningbe Foro Kumbatayo
Mo wisigipa asino ro. Asino ro ima rengba ka undo ro mo mangi agu apai du ni wenehe, du na nyanyakipaha na nga gu rẽarẽ. Ka gamo raka nidu wa rindi guanza, ka asino ro du a wa kina rindi guanza. Sidu, wene asino naundo ro mo peresipa agu apai mbatayo du na nyanyakipaha rogo raka yo na kini mangisunge na gamo regbo ngba wene gene vuru asaa yo nibasasa na rogo a′uru ni basasa. Wari gu rengbe mo ka bi ngbatunga gu wene asino re ni? Dungu aboro ninaagbata ha rogo Baibiri i ima inopa wai du gaha tatamana ni bawenehe kisusi.—Asanza 2:6, 7.
Mo sa nyemuse si du ni bangua sino ro. AKorosaio 3:14 naya: “Nyemuse, nga gu ũvodatise nga ga ziaziapai.” Ani arengbanga nzunzu kadu na ngbarago na, kidu ni bandabanda rani berãni yo gu susi asusa gbe nga rogo gaani ngbadimokporo zanga na nyemuse te. Agu aboro abingo gu rengo re na nyanyakipaha ya isoke naperesapa aũkumuko ni bambatapai rogo gayo raka yo, arengbanga kadu nzunzu na ngbarago te. Nirengo, wene ndupai kinaho Baibiri naperesipa nyemuse ti ni ni bambata bangua sino na si ima fura tipaha wa bara akama.—1 AKorindo 13:1-3; 1 Yoane 4:8.
Mo moi regbo tipa ka mangapai kuti gu gamo azingo nga ga toro. Kumba du rimoko nga Jeoff adu na wene diako, na awiriyo ue, kidu na wene abakureako, na ko anaagbia wene mosoro ti gu sunge ko aamangaha bambungua yo. Wa si avura duwo, gako sunge dedede anaasa ko ko naagbia tiko na agu aboro narungo na aguyo na kpiko. Ko anaasana tiko nga: “Ya mo were du si aida raka du? Sidu, rogo gu kura uru sa, ko agbia agu awaraga aDezire Yekova akusaha na ki gbia ndikidi akaragapai kuti gu sanahe re.
Geoff asakipai tipa gupai ko aawirikaha fu diako gbiati awiriko na i aima du na nyemu ka wirikaha. Gu riikporo re atona ka wisigo Baibiri, si aundo yo i mbakadi gayo gene raka na i ki tona ka mangasunge na gayo regbo ngba wene gene kisusi. Gayo wisigo Baibiri a afu wene maabangirise fuyo tipa nyenye unga rogo gu zegino kpio gbiati arungo nikaa dunga berewe rogoho ya.—Yugoti 21:3, 4.
Gu pai namangi tipa Geoff natingida rani na afugo Yesu Kristo ho ko aya ni wẽ: “Aboro ngbarago nga agu aboro inipa gu gayó azingo nga ga toro.” (Matayo 5:3, NW) Ya mo mo na nyemu ka maa wiri bete regbo tipa ka mangapai kuti gu gamo azingo nga ga toro? Ka pe rengo, gu kura wene gene ho ngba kisusi gure, rengbe kafu tatamana foro na ki undo ro mo nimangisunge wenengai na gamo regbo angianga kina rogo bangisa uru sa ya ono rogo gamo raka yo dunduko te.
^ ekeb. 5 See “20 Ways to Create More Time,” in the April 2010 issue of Awake!