1. Gini tandu rengbe ka undo rani ani wiriki asino Mbori?

YEKOVA ima fu gu tandu furani nga ani gi tirani na pa gupai namanga kura aboro. Ani ima rengba ka inopa gu igirã du boro rogoho ka si vura du vuru nga ngbatunga gupai namanga ni re aamanganga rani mbata te. (Oni gedi AEfeso 5:1, 2.) Wai du rengbe ani ka mangasunge na gi gamahe Mbori nafuhe furani re ngba wene gene? Ginipai rengbe ani ka mangaha ka zanga imisa aboro na gi gamahe re?

2. Wai du du Yekova ho du ani ni rogo aimisiri?

² Zanga kapa, ani na ngbarago mbiko gupai nga Mbori kidopa gu raka zanga kpio ku ngbangbaturũ yo fu mbedimbedi aKristano na nyenye unga ku auru kpotosende fu ga Yesu ruru “kura akandoro.” (Yo. 10:16; 17:3; 1 Kor. 15:53) Rengo ngaha nga, gu kpakaraapai namanga areme arengbanga ka gbarasapa gu raka nika du ngbangbaturũ yo zanga kpio watadu nyenye unga auru kpotosende ane te. Yekova ima inopa agu aigirã ani agbiatirani na ni kina wai ko ainipa gu rungo aYisaraere aagbiatiyo na ni Ezipeta yo. Nirengo, rago anaagberã tiko mbiko “gayo aimisiri dunduko.”  (Yes. 63:9) Kama agarã kusa, aYudo adu na gunde mbiko avurayo aidanga i dua yekaru te, ono Mbori aya: ‘Gu ni ka zadi yo ni nazada kina rindi bangiriko.’ (Zek. 2:8) Kina wai nagude nidu na nunga wiiri, kinawo du nyemuse asa Yekova tipa ko mangipai tipa gako aboro. (Yes. 49:15) Ti kura aregbo, Yekova namaa tiko amaa kuba rani na ko ima fu gu tandu re furani a.—Tam. 103:13, 14.

3. Ginipai nayugo gupai nga Yesu adu na nunga aboro?

³ Yesu aima inopa gu igirã nangia ga kura aboro, wa si avura du vurũ nga ko agbianga tiko na ngbatunga gu igirã re te. Ni kpiapai, badungu aboro anaaraka na kina gunde be abarumbatayo rogo pambori, nga agu aboro naana nanga yo na kini ru dungu andiko nga ga wiri aboro kuriyo. (Mt. 23:4; Mk. 7:1-5; Yo. 7:13) Boro ho narengbe ka gundesi Yesu watadu ka nanga ko te, ono ko aima gia tiko na gupai naamanga yo wa si avura du nga ko agbianga tiko na gupai re te. Sidu, “ho ko abi arimbasa ni, nungayo ki mangi ko, bambiko i arungo, ki nigbandaka, wa kina agu akandoro adu nga na babandara ti ra ya.” (Mt. 9:36) Wakina Bako, Yesu adu na nyemuse gbiati nunga aboro.—Tam. 103:8.

4. Wai du Yesu adu ho ko abi gu rungo ni nga ga kura aboro?

⁴ Ho Yesu abi aboro ni i ni rungo, si asako ko yugu nyemuse fuyo. Rogo gi gene re, ko ayugu gu nyemuse du ti Bako. Tingbafuo Yesu tungusipai tipa gbanga regbo, ko na gako abawiriki aaida ka ndu ku rogo kparakpara ba tipa ka ongoda. Ono tie, mbiko nunga gu dungu agu aboro naasungudo ko, ko adi regbo “ki tona yugo dungu apai fu yo.”—Mk. 6:30, 31, 34.

5, 6. Tipa ka wirika ga Mbori nyemuse, si naida ani mangi wai fu kura aboro? Oni funga kpiapai. (Oni bi gu sura du ti tonatonaha.)

⁵ Ani rengbe ka wirika ga Mbori nyemuse ngba gu gene ani amangapai na gaani amurakporo ngbaha. Ani yugungo ho na kpiapai: Ani yanga paranga Kristano ani nika yamba ko nga Alan naberãpa gbinza wirina angeranga wenengai ya na si fuko ni kpakarapai ko gedipai. Na si ni kpakarapai fuko a ko tungusipai kporo na kporo. Alan tingidi gu fugo Yesu naya: “Wa oni akpi nyemu aboro nimangi fu roni, oni mángi he fu yo kina wo a.” (Rk. 6:31) Alan sana tiko nga, ‘Ginipai mi aida kura aboro mangihe fere?’ Gako ziazia karagapai nga, ‘Mi naida i ngi kuro na mi!’ Ono gu gbinza wirina re arengbanga ka ngi kuro te. Fugo Yesu nayugo gupai nga, si naida ani sana tirani nga, ‘Ginipai ka mi idi kura boro mangihe fere ka si du nga mi rogo gu ngbatungapai du ni rogoho re?’

⁶ Alan nga gbinza boro te, ono ko naberãpa wai ka i niya gbinza boro nga ko. Ko nadia regbo na gu wirina re na kini degetuko ho ko afura ni. Tooni tooni, Alan tona ka gia tiko na wai duhe ni kpakarapai fu gbinza boro tipa ni gedi Ziazia Kekeapai watadu ka tanga ti akporo na tungusapai. Ho Alan na gii tiko ni na gu kpakarapai du tipa gu gbinza wirina re, ko bi gupai si aida ko mangihe, na ko naida aida ka undo gu gbinza wirina re. Ani ima rengba ka mangapai wakina gure a. Tipa ka wirika ga Mbori nyemuse, si naida ani moi tirani rogo gu bangiriba nga ga awirinarani.—1 Kor. 12:26.

7. Wai du rengbe ani ka ino kura aboro wenengai si ki sarani ani inipa gayo igirã?

⁷ Si ni taatapai tipa ka inopa gu igirã gu kura aboro agbiatiyo na ni te. Dungu aboro nagbiatiyo na agu akpakarapai ani ainongo  pai tipaha ya. Agu akurayo na igirã kpotose, kaza, watadu gbinza. Agu akurayo nasovura kuti gu rungo du yo na ni kpotoyo yo mbiko bakere gberãrago ti tise, bakere gunde, watadu sangbana gu gbegberẽ pai namangi yo. Kurii gure, aguyo naraka rogo gu kporo du aboro na gayo apambori ni bakiakia, watadu gu vungugude adu nga gani badiarogatise ti ni ya. Aboro dunduko nagbiatiyo na akpakarapai, na dedede si rengbe kadu nga gupai ani aagbianga tirani na ni mbata ya. Ti ngbatunga agu aregbo du wa gure, wai rengbe ani ka wirika ga Mbori nyemuse? Si naida ani degeturani wenengai daho ani ka rugatirani ni na gupai nafuda gu boro re. Gipai re nika sarani ani wiriki ga Yekova nyemuse ni manga ani pai kuti gani nyemupai. Agu apai du tipa aboro ni bakiakia, ono ani rengbe arengba ka ngarasayo yo rogo toro yo na ki undo yo rogo mangimangipai yo.—Oni gedi ARomo 12:15; 1 Petero 3:8.

8. Ginipai naundo Yesu ko du na wenesino?

⁸ Wiri Mbori aya: “gu Ko du ni Bahe . . . naina pai fu aboro gbangbati na aboro ingapai.” (Rk. 6:35) Nirengo, Yesu aima wirika ga Mbori wenesino. Ginipai naundo ko ko mangihe wo? Ko anaamangapai fu aboro ngba wene gene ni berãko tipa gu sangbanapai fugoko na gako mangapai arengbe kadu na ni kurii kura aboro. Ni kpiapai, dee aboro aima ino ri nga boro ingapai aye fuo Yesu, kini kpari na kini wege nduko na aume. Yesu aima ino gupai nga ri aima saberã ri, na ko aima inopa gu gberãrago ka ri adu na ni ka ko amangipai furi ngba gbegberẽ gene. Kuba gure, ko atambua ri na ki mbupai furi. Ho Farusi sa aaidanga ni na gupai namangi re ya, Yesu afura fuko ngba wene gene.—Rk. 7:36-48.

9. Ginipai rengbe ka undo rani ani wiriki ga Mbori wenesino? Oni funga kpiapai.

⁹ Wai rengbe ani ka wirika ga Yesu wenesino? Gu mokedi nangia Pauro akepai ki ya: “Ka ga Gbia moyambu tá nga kpata ya, ono ni du ni bayee ni fu aboro dũ.” (2 Tim. 2:24) Agu aboro du na tatamana nabi wai rengbe yo ka mangapai kuti gupai du ni kpakarakpakaraha tipa ka zanga imisa kura aboro. Oni berẽnga wai rengbe ani kadu na wenesino rogo ngbatungapai wa gere: Basunge yo, gaani bangerekuriisunge amanganga gani sunge wenengai te. Ginipai ka ani mangihe? Wirina di gbanga regbo zanga ye tipa dunguratise, ye ku ba dunguratise yo. Ginipai ani nika pehe funi? Ka irakporo ya gene tungusapai yo, “Regbo bere awere te.” Ya mo ani airisa gani bipai? Gaani badiarogatise ya furani wẽ, “Tipagine mo aape nga gupai fere ti ni mo nika mangaha Rago Nzengu ya?” Ya mo ani akaragapai ngba wene gene? Ka ani moi tirani rogo gu bangiriba nga ga kura aboro na ki berẽpa wai rengbe fugo rani ka du na ome kurii yo, ani rengbe arengba ka fura ngba wene gene na ki wiriki ga Yekova wenesino.—Oni gedi Asanza 15:28.

10, 11. Ginipai rengbe ka undo rani ani wiriki ga Mbori tatamana? Oni funga kpiapai.

¹⁰ Pa rengba ani ka bi tirani rogo gupai yo ata manganga rani ya ima rengba ka undo rani ani wiriki ga Yekova tatamana na ki bi gu sangbanapai rengbe ka ye mbiko gaani mangapai. Tatamana dagba abangua asino Yekova yo, na ka ko idi ka mangasunge na ni, ko ima rengba ka mangasunge na ni tipa ka ino gupai nika manga ku mbatayo na sangbanaha. Ani arengbanga ka bipai ku mbatayo wo te, ono si naida ani berẽ aberã tipa gupai rengbe ka ye mbiko sangbana gupai ani aida ka mangaha. AYisaraere aberãnga  pa gu gbegberẽ sangbanapai basasangba Mbori arengbe ka ye na ni te. Wa si avura du nga Mbori aima manga dungu wene apai fu aYisaraere, Moize aima ino gupai nga i nika manga gupai amanga du ni gbegberẽhe bangiri Yekova. Ko abi bia ku bangiri aYisaraere nadu na agi afugo re rogoho: “Bambiko i nga gu rikaaboro zanga rugapai, ka rugatinapai adu nga rogo yo yo ya. Ako! ka i angia airatatamana, ka i arugu tiyo na gere, ka i aini pa digida gayo apai!”—Pa Rug. 31:29, 30; 32:28, 29.

¹¹ Tipa ka wirika ga Mbori tatamana, si naida ani berẽ watadu ka bi gu sangbanapai rengbe ka ye be gaani mangapai. Ni kpiapai, ka si du nga ani rogo mbakadapai nga ga rogatise, si naida ani inipa gu ome du nyemu kodaba na ni. Ka ani ya mangingo gu mbakadapai watadu gupai rengbe ka maa gaani wene pagume na Yekova ngbapai ya! Kuba gure, si naida ani mangipai kuti gu fugo Mbori naya: “Ngangarã boro nabi kere pai, ki gbu; ono zangainahe nandu andu kindi, ki bi mbusa tipa ha.”—Snz. 22:3.

12. Wai du rengbe berãkuriipai kadu ni gbegberẽhe?

¹² Boro tatamana ima ino gupai nga berãkuriipai ima rengba kadu wakina we. Ka ani mangisunge na we ngba wene gene si ima rengba kadu ni wenehe, wa gu nga manga gaani riahe. Ono we ima rengba kadu ni gbegberẽhe ka si du nga ani amanganga sunge na ni ngba wene gene te, na si ima rengba ka zo bambu na ki imi agu aboro na raka rogoho. Wakina gure a, berãkuriipai ima rengba kadu ni wenehe ka si du nga si nika undo rani ani wiriki Yekova. Ono tie, si rengbe kadu ni gbegberẽhe ka si du nga ani naberãpa wasiwasi apai. Ni kpiapai, ka si du nga sinorani du nga kaa berãpa manga ingapai, si rengbe ka sarani ani mangi gupai ngaha re. Nirengo, berãkuriipa wasiwasi mangaapai rengbe ka imo rani rogo toro yo!—Oni gedi Yakoba 1:14, 15.

13. Gini ngbatunga gene raka Eva arengbe ka berãha riri yo?

¹³ Oni kparia nga wai gu bambata dee nangia Eva asonosi nyemu ri gu zuzungua i aya ka i ri nga ha ya nga “ngua ina wenepai na gbegberẽpai.” (Bam. P. 2:16, 17) Gu wo re aya furi wẽ: “Oni akpí nga wa sa te. Bambiko Mbori ini ya ni gu rago ka oni ri zuzuhe bangironi azá aza, oni ki du wa kina Mbori.” Ho Eva “abi he ni ya gu ngua re wene riahe du, si wenengaĩ bangirise,” sangbanaha angia gine? “Ri ki kati zuzuhe ki ri he; ri ki fu he fu kumbari nadu na ri, ko ki ri he a.” (Bam. P. 3:1-6) Eva abi gupai nga wenepai du Satana agumbaha furi re. Kuba gupai nga Mbori pe gupai furi naadu ni  gbegberẽhe watadu wenehe, ri adiberã tipa tiri. Na gberẽ wai gu ngbatunga aberã re adu! Vurube gu ingapai nangia ga kumbaku Eva nangia Adamu, “gbegberẽpai akuru ku zegino mbiko boro sa.”—Rom. 5:12.

14. Wai Ziazia Kekeapai aundo rani ani ne gbegberẽ mangapai?

¹⁴ Gu ingapai Eva amangihe ati Edene yo angianga wasiwasi kodaba te. Ono tie, Yesu aima zahe ti berãpa kpia wasiwasi mangapai. Ko aya: “Gu ni nangana de ni nyemu ri ni ima manga bari na ri kpotoni yo.” (Mt. 5:28) Kurigure, Pauro azahe nga: “Ka oni igi nga he fu borose ka zeresa gaha nyemuhe ya.”—Rom. 13:14.

15. Gini ngbatunga ũkumuko si aida ani igihe, na tipagine?

¹⁵ Gu kura gbegberẽ berãpai nga ka berãpa tise ni irakumuko ki zanga kaa maaberãse tipa Mbori. Nirengo, ga irakumuko ahe ‘wa bagbanga ngapa bakporo nabanda gani berã.’ (Snz. 18:11) Yesu ape pangbanga nga gu nayugopa gu gbegberẽpai namangi gu boro “naiga gani ũkumuko tigani, ka ni akumuko nga fu Mbori ya.” (Rk. 12:16-21) Yekova na ngbarago ho ani amanga gupai ni nafu ngbarago fuko. (Snz. 27:11) Nairiwo gu ngbarago du ani na ni ho Yekova aida ni na gaani pai mbiko ani naiga ‘ũkumuko ni gaani ku ngbangbaturũ yo’! (Mt. 6:20) Zanga kapa, du na wene pagume na Yekova nga gu nyanyakipa ũkumuko rengbe kadu berani.

16. Ginipai rengbe ka undo rani be bakabangirise?

¹⁶ Ani berẽnga kina pa gu bakabangirise rengbe ani kadu na ni ka si du nga ani namanga ome ka ‘dúngura ũkumuko ni gaani zegino.’ (Mt. 6:19) Yesu amangisunge na kpiapai ka yugo wai “berã pa zegino, na gu nanga he nga ga ũkumuko” narengbe ka gbarasapa gu wene pangbanga nga ga Kindo. (Mt. 13:18, 19, 22) Si ngia ani na bakabangirani tipa marã watadu ani abakanga bangirani te, gu kura aboro naberã dungu gbegberẽ apai nga gu rengbe ka manga. Ono tie, bakabangirise rengbe ka gbarasapa rani rogo borose yo na rogo toro yo. Ani kido kuti Yekova na ki tingidi gupai nga “rungo boro ku kpotoni yo nazoga ni ku sande, ono wene fugo nafu ngbarago fu ni.” (Snz. 12:25) Wene afugo na ngarasaro be gu boro ini gupai du tipa rani rengbe ka sa ngbaduraniyo si ngi. Peka agu apai nafuda rani fu avungurani, gaani badiarogatise, watadu gu boro ani akido kutini du na gu bipa nga ga Mbori ima rengba ka undo rani ani sovura kuti gaani abakabangirise.

17. Wai du Yekova aundo rani ho du ani ni na bakabangirise?

¹⁷ Boro ho nagia tiní na pa gaani bakabangirise susi Yekova te, Pauro aya: “Ka oni ídi nga fu pai si fudi roni wa sa ya; ono oni yúgu gaoni sanahe fu Mbori dunduko rogo kpe na zungaditise ni tambuahe. Na gu zereda nga ga Mbori nagasi rugatinapai dunduko, si abánda kpotoroni yo na gaoni berã rogo Kristo Yesu yo.” (Frp. 4:6, 7) Mo berẽnga pa agu aboro nabanda rani rogo toro yo nga awirinarani, abaakumba, ruru kangara moyambu, amaraika, Yesu, gbiati Yekova.

18. Wai rengbe berãkuriipai ka undo rani?

¹⁸ A wa bi anihe, berãkuriipa ima rengba ka undo rani ani wiriki asino Mbori, wa gu nga nyemuse. (1 Tim. 1:11; 1 Yo. 4:8) Ani nika du na ngbarago ka ani yugu ndikidi nyemuse, ka ani berãpa gu gbegberẽpai rengbe ka ye be gaani mangapai, na ki ne bakabangirise nga gu rengbe ka gbarasapa gu ngbarago du ani na ni. Sidu tie, ani mangingo sunge amanga wenengai na gu tandu Mbori nafuhe furani nga ka berãpa gu maabangirise du ku mbatayo na ki wiriki ga Yekova nyemuse, wenesino, tatamana, na ngbarago.—Rom. 12:12.