Agbʋʋn 2022 Avɛ-enɛn-nkpɔ dimanshë mici 20 ghë, Conférence des Nations unies sur le climat, óó kë elɛlɛ ëë COP27 rére. Àlɛ́ bɔ́bɔ́ kë sɛ́ mbë shi n’ye kebë ebɔ shigha eba cɛ̀cɛ eboka oo nfre nfrenë aviɛlɛ fannga nhɛn efɩ kelë, cibɩnë epetèpetènë ghëwunë, kelë afannga nhɛn kë hɛ́ kɔ aviɛlɛ ntɔnelë ghe eji wo.

•   Agbʋʋn 2022 Avɛ-enɛn-nkpɔ ëë mici 19 ghënë, Antonio Guterɛsënë lɛ́ Ɔrganizasiɔn dɛ nasiɔn zini sekretɛrë ʒeneralënë hɛ́ kɔ: “Sɛ eyɛyɛ më n’ye edísʋ n’ye ebë ebɔ shigha eba cɛ̀cɛ álɛ ebë ebɔ eboka aghɩnë aviɛlɛ efɩ kelë, cibɩnë epetèpetènë ghëwunë.” Në kpa hɛ́ kɔ: “Ese, emʋ́n ayɔghɔ nhɛn n’ye bu ntɔnë esëkpɔ gha ɔɔsɛ bë epi [...] Elë eshipatanë nʋn fɛ ghɩnë nʋn dɔtɔrë óó nʋn rɔ lɛ nkwɔ lɛ ncɔcɔ, óó bayɛ n’ye dɔtɔrëghɩ bë eboka ëënë mɩnɛnnë.”

•   “Ɲan gbɔɔje, cibɩnë epetèpetènë bá eɔsɛ elɛ aviɛlɛ fannga nhɛn bë eshu eshipata n’ye, óó bá eci ngiki powu aba.”—Jɔ ntɔnë ëë Meri Robinsɔnë hɛ́ agbʋʋn 2022 Avɛ-enɛn-nkpɔ ëë mici 20 ghë, ëënë lɛ́ yighɔnë bá Irlandë oonë shi lahɔ gbonë lɛ, Haut-Commissaire des Nations unies aux droits de l’homme hɔnë esë lɛnë.

 Ncasɔghɔnelë lɛ ngɔyighɔnelë lɛ kë erie, bunë bë eɔsɛ eshu ngbeɲi gbo eshipatanë ghënë ghëwu. ?Ese, gufrëmɔndɔnnelë bë eɔsɛ eo-omu edi juman eɲi kelë mbënë shi álɛ kebë elɛ bu bë eyi ayɔghɔ ghë, kebë ebaba cibɩnë epetèpetènë eyɛ wú? ?Mabu jɔ Biblënë ehɛ é?

 Biblënë ehɛ elë kɔ, àlɛ́ bɔ́bɔ́ gufrëmɔndɔnnelë bë eɔsɛ ebaba cibɩnë epetèpetè bunë jɔghɔ eyɛnë, kë gha ɔɔsɛ kebë ebaba kwapowu eyɛ wo. Wu bu aɲʋn ghëwu:

•   “Bunë kúrunë gha ɔɔsɛ bë ebɩ.”—Ecclésiaste 1:15.

   Jɔ ntɔnë eshi: Gufrëmɔndɔnnelë, kë gha ɔɔsɛ kebë elɛ bunë kë evivinë kwapowu, noo ngiki gha ɔɔ shigbë n’ye kebë emimi kelë esë aɛn (Jérémie 10:23). Àlɛ́ bɔ́bɔ́ maɛnnelë kë ao-omu, àlɛ́ bɔ́bɔ́ kë alele mɛnsɩ adɔ tete, kë gha ɔɔsɛ kebë ebaba maɛn jɔnelë powu eyɛ wo.

•   “Noo ngiki bá ekolo kelë esëkpɔ, kë bá ekolo shigha, [...] kë akɛkɛ jɔ alɔ kelë kë ghe ebɔ.”—2 Timothée 3:2, 3.

   Jɔ ntɔnë eshi: Biblënë hɛ́ ayɔghɔ nhɛn báshi kɔ ngiki bá edi kelë esëkpɔ akɔnda, kë ghe edisʋ ghe edi juman alɛ aghɩ fuɔ lɛ, álɛ kebë elɛ oohʋn bë eyɛsɛ elɔ ngiki powu.

 Ese, n’ye bu bë eba eyi eyɛsɛ elɔ eshipatanë ghe pie jɔnë gufrëmɔndɔnnelë kë ehɛ kɔ kebë elɛnë ghë wo. Ofo nɩ́ Ghɩnë bayɛ álɛ bë emimi maɛnnë powu aɛnnë bɔ́, ëë lɛ́ Ʒezi Krisë. Kpe jɔnë Biblënë ehɛ Ʒezi sɛ:

•   “Gufrëmɔndɔnnë bá eba ëë abafu ghë. Kë bá elɛlɛ në Jɔogho yɔghɔ, Ofonë ɔɔ mɛnsɩ, ananan Shì, bɛtɛɛ Kpashi.”—Isaïe 9:6.

 Ʒezi ëë lɛ́ Ofo Shibanë blengbi, gufrëmɔndɔnnë nʋn oforu gbonë (Matthieu 6:10). Në ɔɔ mɛnsɩ, aɛn ji në shi, në ekpa evivi n’ye në éce eshipatanë lɛ aghɩnë kë ehʋn-oo ëë ghënë lɛ aɛn ghë (Psaume 72:12, 16). Ʒezi aɛnmiminë ghë, oforu gufrëmɔndɔnnë bá ekpʋsʋ aghɩnë kë “ecɔghɔ eshipatanë” shi, bá ekpa ebaba eshipatanë eyɛ álɛ ngiki bë ekpa eɔsɛ ehʋn-oo ëë ghë eyɛsɛ lapɔ.—Révélation 11:18; Isaïe 35:1, 7.

 Álɛ fë ékpa emʋn bu edɔ bunë bë elɛ cibɩnë ghe epetèpetè ghe ecɔghɔ bu n’ye wunë, ka jɔ ntɛnɩ: « Les changements climatiques et notre avenir : qu’en dit la Bible ? ».