Aghʋghʋ alɔnë damë yi orù dɔ́ tete.

•   “Agbʋʋnnë sásɛnë ghënë, gufrëmɔndɔnnë kë nʋnnʋn maɛnnë ghënë, kë sɔ́ shighanë jí nkpiti ngbudukɛ kpɩrɩkpɩtɩ nkpɔ abɩ aghʋ nfre nfre ghë (1 300 000 000 000 000 F CFA). Àlɛ́ kë abɔ shighanë kë sɔ́ agbʋʋn 2023 ghë apɔpɔ shighanë kë sɔ́ agbʋʋn nfre nfrenë sásɛnë ghënë, 2023 ee shighanë kë sɔ́në damë dɔ́ tete.”—The Washington Post, agbʋʋn 2024 Avɛ-aɲʋn mici 13.

 Gha lɛ́ shigha esëkpɔ ëë kë ecɔghɔ aghʋghʋ ghë wo. Elë ébɔ bu nkpɔ cece ntɛnɩ egbagba ëë shi: Aghʋnë kë eghʋ Ikrɛnë gbonë.

•   Sonjaghɩ. Bunë ngiki wɛ́sɛnë jɔghɔ ehɛ kɔ píe n’ye aghʋnë bá óo-órò mɩɩ lɛ́ agbʋʋn aɲʋn pëlɛnë, sonjaghɩnë kë rɔ́ alɛ kelë ntɛnɩ bu lɛ́ kelë lɛnë, ɲan leje kebë elɛ ngiki 500.000.

•   Oonë ngiki. Fɛ n’ye Ɔrganizasiɔn dɛ nasiɔn zininë eba ehɛnë mɩnɛn, oonë ngikinë kë rɔ́ alɛ kelë ntɛnɩ bu lɛ́ kelë lɛnë, kë dɔ́ she 28.000. Ese, Ɔrganizasiɔn dɛ nasiɔn zininë kpashi gbɔ nkpɔ hɛ́ kɔ: “Aghʋnë kë ghʋ́ mɩɩ shu nhɛn óó eci oonë ngikinë abanë, elë gha ɔɔsɛ ebë eɲi bunë cɔ́ghɔnë eyimbu.” a

 Pɛnë ngiki edamë ewu aɛn aghʋnë kë eghʋ maɛnnë powu ghënë damë dɔ́ tete.

•   Ngbudukɛ 114. Bu ntɔnë ëë lɛ́ ngikinë kë já-kpà ɲá kelë oonë shi yí aghʋghʋ lɛ kpatakpata lɛ ghëwu óó kë ɲí kelë eyimbu maɛnnë powu ghë, agbʋʋn 2023 Avɛ-ɲaakonë ghë.

•   Ngbudukɛ 783. Bu ntɔnë ëë lɛ́ ngikinë àghʋ ee kelë óó kë ɲí kelë eyimbu maɛnnë powu ghë. “Aghʋnë ngiki eghʋnë, ëë elɛ àghʋ edamë eyo ngiki edɔ, noo aghɩnë àghʋ edamë ee kelë maɛnnë powu ghënë, àlɛ́ kë abɔ 100, kelë 70 ehʋn-oo aʋnkunë kë eghʋ aghʋ lɛ, aʋnkunë kpatakpata nʋn lɛ.”—Programme alimentaire mondial.

 ?Aghʋghʋ bá erere mici nkpɔ wú? ?Ebë eɔsɛ ejì ntɩ n’ye bɛtɛɛ bá enʋnghë mici nkpɔ wú? ?Cibɩ nkpɔ bá eshu n’ye ghɩʋn ghe kpa ghe edi yalɛ n’ye wué? ?Cibɩ nkpɔ esë bá eshu n’ye ngiki powu bá ewu ayɔghɔ bunë eshipatanë esɛnë ghë álɛ kebë edi bu mɩɩ àmɛn bë ee kelë wú? ?Mabu jɔ Biblënë ehɛ é?

 Biblënë hɛ́ báshi kɔ aghʋghʋ ologbɔ bá enʋnghë. Abaji-mbë ghë, Biblënë bɔ́ ghɩnë mɔn so gbɔnngɔ nkpɔ ghënë hɛ́ aghʋghʋnë jɔ.

•   “Gbɔnngɔ fuɔ nkpɔ kpa sɔ́, sɛ nʋn ëë fɛ la mɩnɛn. Ghɩnë mɔn so ëë ghënë, kë lɔ́ ëë shigbë álɛ bë eghɔ bɛtɛɛ enɩ eshipatanë ghë álɛ ngiki bë ee kelë esë. Kë kpa lɔ́ ëë dɛngi gbɔ nhɛn.”—Révélation 6:4.

 Gbɔnngɔ fuɔ aɲʋn píe gbɔnngɔ ntɔnë eji sɔ́. Abaji-mbë ghënë, gbɔnngɔ aɲʋn ntɔnelë ëë lɛ́ àghʋnë nʋnghë dɔ́në lɛ, rɔnë orogba lɛ bu fuɔ lɛ ésenë lɛ (Révélation 6:5-8). Álɛ fë ékpa emʋn bu edɔ jɔ ntɔnë óó Biblë hɛ́ báshinë ghë lɛ, bunë ghëwu emʋ́n yɛsɛ n’ye bu ntɔnë eshu elë cibɩnë ghë lɛnë, ka jɔ ntɛnɩ: « Les cavaliers de l’Apocalypse : qui sont-​ils ? »

 Ɲan gbɔɔje, kë ghe kpa ghe ebɔ bu ayɔghɔnë nʋnnʋn eshipata n’yenë ghe eghʋ aghʋ n’ye. Ese, gha lɛ́ ngiki mɛnsɩnë ëë bë eɔsɛ elɛ bu bë eba nhɛn eyi wo. Biblënë ehɛ kɔ:

•   Ofo bá elɛ ‘aghʋ bá erere eshipatanë powu ghë.’—Psaume 46:9.

•   Ofo bá ebaba bunë aghʋghʋ cɔ́ghɔnë powu eyɛ. “Ná ekuku kelë murú powu shi, rɔ ghe kpa ghe enʋnghë n’ye, aviɛlɛ lɛ, mëlegba lɛ, busʋsʋ lɛ ghe kpa ghe enʋnghë n’ye. Alahɔ bunelë sásɛ.”—Révélation 21:4.

•   Ofo bá elɛ ngiki powu bë enʋn bɛtɛɛ ghë mɩɩ bë elɛ ananan. “Më ngikinë bá enʋn aʋnkunë bɛtɛɛ nʋn, aʋn nfre nfrenë sɛnishi nʋn, murunɩ aʋnkunë lɛ́ dɛɛn.”—Isaïe 32:18.

 Fɛ n’ye jɔnë Biblënë hɛ́ báshinë eba eya mɩnɛnnë, aghʋghʋ lɛ bu nfre nfre fuɔ lɛnë elë ewu eshu amɛnnë eya n’ye cibɩnë bɛtɛɛnë bá enʋnghënë bá eshu pete.

 ?Élé Ofo bá eba elɛ ngbeɲi gbo oohʋn bɛtɛɛ ntɔnë bë eshu é? Ná eghʋ̀ ëë gufrëmɔndɔnnë nʋn oforu gbo óó kë ekpa elɛlɛ ëë Ofo Shibanë ghë elɛ bu ntɔnë (Matthieu 6:10). Álɛ fë émʋn bunë lɛ́ Shiba ntɔnë lɛ, bunë fá ewu Shiba ntɔnë ghëwunë lɛnë, kpɩ video jɛ ntɛnɩ: ?Mabu lɛ́ Ofo Shibanë é?