Di bu ntɛnɩ akɔnda: Àlɛ́ Julia ekpɩ ëë esë vɛ ghë, në ewu n’ye në píɛ dɔ́. Shìelë lɛ cɛwuelë lɛ, kë hɛ́ në kɔ në lɛ́ “rɩɛnje nhɛn” kʋra, ese në ehɛ ëë esë kɔ: “Yɛsɛ n’ye më ekpa ehʋnngo je.”

Trɛrɛe, Julia dí akɔnda n’ye në ékpa elɛ bu edɔ álɛ në “ehʋnngo je.” Bunë në élɛnë ëë lɛ́ n’ye në érɛ aghö mici jee nhɛn...

?Àlɛ́ fë edi akɔnda fɛ Julia mɩnɛn, mabu fë élɛ é?

N’ye fë eba ewu fë esënë, àlɛ́ fë edi ëë akɔnda, gha lɛ lakwa ëë lɛ́ ëë wo. Agbate, Biblë ehɛ eyikpe lɛ eyighɔ lɛnë kë yɛsɛnë jɔ, fɛ Sara lɛ, Rashɛlë lɛ, Abigailë lɛ, Ʒozɛfë lɛ, Davidë lɛ mɩnɛn. Yighɔ nkpɔ, kë elɛlɛ ëë Abishagë, Biblë ehɛ kɔ në “yɛsɛ mɩɩ nɛ́piɛ.”—1 Rois 1:4.

Ese, ncasɔghɔ lɛ ngɔyighɔ lɛ fannga nhɛn, kë edi kelë sɛnë akɔnda mɩɩ enɛ epiɛ. Bu ntɔnë bë eɔsɛ elɛ kebë ewu mian. Kpɩ bu ntɛnɩelë:

• Ngiki wɛ́sɛ bu, kë wú n’ye eyighɔ-mbogho 100 ghë, kelë 58 kë hɛ́ kɔ kë píɛ dɔ́, amëlɔ kelë 17 ëë kë píɛ.

• Bunë ngiki wɛ́sɛnë, lafuɔ yá n’ye eyighɔ 100 ghë, kelë 45 kë gha píɛ, ese kë dí akɔnda n’ye kë píɛ mɩɩ nɛ́piɛ!

• Bunë ncasɔghɔ lɛ ngɔyighɔ lɛ jɔghɔ kë elɛ álɛ kebë ehʋnngonë, lɛ́ kë ɲí orogbanë kë elɛlɛ ëë anorɛksi. Orogba ntɔnë elɛ kë ghe vivi n’ye kebë edi bu.

   Àlɛ́ bu ghe gba fë ebëlɛ di-ghë, àlɛ́ fë gha dí bu, ese aghö ghe yo fë wunë, viɛ boka. Bɔ jɔ ntɔnë ka di kɔ́ më-shìelë o, kɔ́ ghɩmɛn nkpɔ o. Biblë ehɛ kɔ: “Cɛwu tete eya kolo cibɩ powu, në lɛ́ nɔnjɛnë kë hʋn ëë álɛ bë eboka cɛwu mian cibɩ ghë.”—Proverbes 17:17.

Teteghë, n’ye ghɩ bá nʋn ëë oghorumɔn ghënë ëë elɛ, kɔ́ kë eda ëë sɛ o, kɔ́ kë eka ëë miji o. Damë kpɩ Absalɔmë, oodishì Davidë jɛ yikpenë. Biblë ehɛ kɔ:

“Yiki gha yɛsɛ gha dɔ́ fɛ Absalɔmë mɩnɛn. Kë gha lé yiki eyi gha dɔ́ fɛ në mɩnɛn. [...] Bu gha tá ëë sɛ joʋn-joʋn.”—2 Samuel 14:25.

Ese, yikpeje ntɔnë ece ëë esë orù, në eviɛ bu ologbɔ, në edi nkɔ! Bu ntɔnë ghëwu, Biblë ghe hɛ́ Absalɔmë jɔ yɔghɔ. Biblë eya n’ye në lɛ́ yikinë aɛnba ghe ɲi ëë, në ghe di ecele, në ɔɔ tiɛ pʋpʋ.

Bu ntɔnë ghëwu, Biblë eo elë jɔ yɔghɔ ntɛnɩ:

“Ékaci ghɩ puɔpuɔ.”—Colossiens 3:10.

“Eɲë gha bɔ aɛn gha bá bunë eɲë éwɔ álɛ ngiki bë ewunë esëkpɔ ghë [...]. Ese, fùnë eɲë etanë ghë ëë kebë ewu eɲë eyɛsɛ.”—1 Pierre 3:3, 4.

Agbate, yɛsɛ n’ye fë éce fë sɛnë aɛn ghë, gha lɛ́ bu pʋ ëë lɛ́ ëë wo. Ese, ntɛnɩ fë éce aɛn ghë edɔnë, ëë lɛ́ ghɩnë fë lɛ́ teteghënë. Bu ayɔghɔnë fë elɛ amɛnnë ëë bë elɛ ngiki bë eda fë sɛ ayɔghɔ nhɛn ngbeɲi gbo, ese gha lɛ́ mɛnsɩnë fë ɔɔnë lɛ, sɛnë fë yɛnë lɛ wo! Yighɔjenë kë elɛlɛ ëë Felisia hɛ́ kɔ: “Sɛyɛnë ëë ngiki eboepi ewu, ese ghɩ tetenë fë lɛ́në lɛ, bu ayɔghɔnë fë elɛnë lɛ, ëë ngiki bë eghaghaghë edɔ.”

?N’ye fë eba ewu fë esënë, erɔrɔ fë sɛ shi mici jɔghɔ wú?

?Fë boepi dí akɔnda n’ye fë ébɔ kpe epia sɛ shi efufu álɛ fë kpa eyɛsɛ edɔ wú?

?Àlɛ́ fë aɔsɛ, mabu fë evivi n’ye fë epete fë sɛnë ghë é? (Bɔ bu jighe ntɛnɩ fë evivinë.)

• N’YE MË BÁ FÓ

• N’YE MË BÁ PÍƐ

• MË OROFƲ

• MË NGƆ

• MË AGBA

• MË SƐAKƆ

Jɔ pidɛ aɲʋnnë kë evivinë, àlɛ́ fë ehɛ kɔ ao, jɔ arɩ ghënë kë evivinë esë, àlɛ́ fë ebɔ bu ejighe kɔ́ arɩ o, kɔ́ edɔ eshe ntɔnë o, le jɔ ntɛnɩ aɛn ghë: Mʋn yɛsɛ n’ye, agheci, n’ye fë eba ewu fë esë apʋpʋ ghënë, gha lɛ́ nhɛn ëë ngiki eba ewu fë. N’ye fë eba ewu fë esënë, bë eɔsɛ elɛ opu bë eji fë mɩɩ bë enɛ epiɛ ekpete nhɛn.—1 Samuel 16:7.