ÓRÒ 2
?Élé eɲë éba eɔsɛ emʋn nahɔnrɛ Ofo sɛ é?
1, 2. ?Bu nkpɔca eya bunë ghëwu yɛsɛ n’ye ebë eviɛ bunë bë eya elë nahɔnrɛ, óó ngiki powu bë edisʋ ebɔ ofotɩ jɔ ghë é?
?ÉLÉ ebë eba eɔsɛ emʋn Ofo é? ?Bayɛ n’ye ebë ewɛsɛ bunë ofotɩ fannga nhɛn eyayanë powu wú? Elë gha ɔɔsɛ ebë elɛ bu ntɔnë. ?Àlɛ́ bɔ́bɔ́ elë aɔsɛ alɛ bu ntɔnë, élé ebë eba emʋn buyaya ntɛnɩ sheghënë é?
2 Noo akɔndanë ngiki edi Ofo ghënë nʋnnʋn agha dɔ́në, yɛsɛ n’ye ebë eviɛ bunë bë eya elë nahɔnrɛ, óó ngiki powu bë eɔsɛ edisʋ ebɔ. Fɛ bu ntɛnɩ mɩnɛn: Eɲë yí jɛku álɛ eɲë éve tɛ̀tɛ̀ (ëë lɛ́ tisi), ese aɛngba já eɲë ghë. Buyiyighonë ehɛ kɔ tɛ̀tɛ̀në lɛ́ mɛtrë arɩ, ese eɲë ehɛ kɔ tɛ̀tɛ̀në gha pí mɛtrë arɩnë. ?Élé eɲë éba eɔsɛ eji jɔ ntɔnë shi é? Yɛsɛ n’ye eɲë ébɔ mɛtrë epɔpɔ tɛ̀tɛ̀në.
3. ?Mabughëwu kë ghɛ́ghɛ Biblënë é?
3 ?Ɔɔ bu nkpɔnë bë eɔsɛ eya elë nahɔnrɛnë ngiki powu bë edisʋ ebɔ ofotɩ jɔ ghë wú? Ao, bu ntɔnë ëë lɛ́ Biblënë. Ofo lɛ́ kë ghɛ́ghɛ Biblënë álɛ ngiki powu, n’ye kë anʋn powu, kebë eɔsɛ emʋn nahɔnrɛ ëë sɛ. Kë sɔ́ Biblë fannga nhɛn. Kë ghɛ́ghɛ ëë mbë dɔ́ she 2.600 ghë, aghɔ lɛ́ omumu, aghɔ lɛ́ gbo. N’yonë, ngiki fannga nhɛn bë eɔsɛ eka nahɔnrɛnë kebë emʋn Ofo sɛnë kelë omu mbë ghë.
4. ?Nda nkpɔca nʋn Biblënë ghë é?
4 Biblë lɛ́ bu yɔghɔ gbɔ tetenë Ofo hɔ́ elë. Në eya elë bunë elë gha ɔɔsɛ ebë emʋn aʋn fuɔ. Në ehɛ elë aghɩnë kë ehʋn-oo oforu gbonë jɔ. Në eya elë n’ye Ofo eba edi akɔnda, n’ye Ofo bá nʋn, në ekpa eya elë bunë Ofo evivi n’ye bë elɛ. Në ehɛ elë n’ye Ofo eba elɛ bu alɛ ngiki lɛ, píe lahɔ gbo mɩɩ shú amɛn. Në ehɛ elë bunë bá eshu ngbeɲi gbo. Në ekpa eya elë n’ye ebë eba eɔsɛ ewu ananan oohʋn shigbënë.
Bunë ghëwu eɲë éɔsɛ ebɔ Biblë ewu nahɔnrɛ
5. ?Bu nkpɔca eya n’ye Biblë lɛ siansë lɛ jɔnë kë ehɛnë sheghë é?
5 Bu fannga nhɛn eya elë bunë ghëwu ebë eɔsɛ ebɔ ewu nahɔnrɛ n’ye Biblënë lɛ́ Ofo Mbë. Bu ntɔnelë nkpɔ ëë lɛ́ n’ye, jɔnë Biblë ehɛnë lɛ, jɔnë siansë ehɛnë lɛ sheghë. Lahɔ gbo, maɛnnë powu ghë, ngiki dí akɔnda n’ye bu nkpɔ ɲí eshipatanë shi. Fɛ bu ntɛnɩ mɩnɛn: Sɛvighɩ oo n’ye, ngiki dí akɔnda n’ye orovi nkpɔ ëë hánka eki 3.500 ɲí eshipatanë shi ngboru gbo, kpa hánka eki 3.500 ɲí ëë shi oghoshi gbe. Ese, agbʋʋn 3.500 sáasɛ, aghɩnë kë ghɛ́ghɛ Biblënë nkpɔ hɛ́ kɔ Ofo lɛ́ “eshipatanë fɩshi, bʋʋn gha ɲi ëë shi.”—Job 26:7.
6. ?Bu gbɔ tete nkpɔca eya n’ye Biblënë píe Ofo ee gbo é?
6 Bu gbɔ tetenë eya n’ye Biblënë píe Ofo ee gbonë, ëë lɛ́ ngbeɲi gbo jɔnë ehɛ óó powu epɔ eshu cɛɛnë. Ofo gha nʋn fɛ ngiki mɩnɛn. Në mʋn bunë bá eshu ngbeɲi gbonë powu ayɔghɔ nhɛn. Jɔnë në ehɛnë powu, elɛ-mɩɩ-elɛ, epɔ eshu cɛɛ.
7. ?Jɔnë Biblë hɛ́ báshinë, nkpɔca shú lahɔ gbo é?
7 Lahɔ gbo, jɔnë Biblë hɛ́ báshinë afannga nhɛn shú. Fɛ bu ntɛnɩ mɩnɛn: Biblë hɛ́ teteghë n’ye kë bá ehʋn Ʒezi, Bɛtleɛmë oonë ghë. Biblë hɛ́ jɔ ntɔnë báshi agbʋʋn 700 sáasɛ. Agbate, bu ntɔnë shú cɛɛ. (Mika 5:2; Matthieu 2:3-9) Ʒezi jɔnë Biblë hɛ́ báshinë, aghɔ yá n’ye yighɔnë gha mʋn yikpe se wunë, ëë bá ehʋn Ʒezi. Biblë kpa yá n’ye kë bá eve në edi shigha ogbo fù 30 ghëwu. Jɔ ntɔnelë powu shú cɛɛ. Teteghë, yiki gha ɔɔsɛ bë ehɛ jɔ ntɔnelë ebashi!—Isaïe 7:14; Zekaria 11:12, 13; Matthieu 1:22, 23; 27:3-5.
8. ?Jɔnë Biblë hɛ́ báshinë, nkpɔca eshu amɛn é? ?Mabu bu ntɔnelë eya elë é?
8 Jɔnë Biblë hɛ́ báshinë, afannga nhɛn eshu amɛn. Kpe kelë aghɔ:
-
“Ootu bá eghʋ ootu fuɔ aghʋ, shiba bá eghʋ shiba fuɔ aghʋ. Eshi ologbɔ bá ekɔ, aʋnku nkpɔ alɛ lafuɔ lɛ ghë, aghö lɛ orogbanë ecɔ lɛ bá enʋnghë.”—Luc 21:10, 11.
-
“Nkɔdi bá edɔ.”—Matthieu 24:12.
-
“Mici fɛjinelë ghë, [...] ngiki bá ekolo kelë esëkpɔ, kë bá ekolo shigha, [...] kë ghe ewu shìelë ghɩ, [...] kë ghe eɲi oghorumɔn shi, kë bá eghʋ mëlɔ edɔ, kë ghe ekolo bu yɔghɔ, [...] kë bá eya n’ye ghɩʋn gha pí kelë ghë, kë bá ekolo gbegbe eshe Ofo.”—2 Timothée 3:1-5.
?Mëkɔ eɲë ewu n’ye bu ntɔnelë eshu amɛn o? Nahɔnrɛnë Biblë ehɛnë lɛ, jɔnë në ehɛ ebashi óó eshu cɛɛnë lɛ, eya n’ye Biblënë gha nʋn fɛ nakwa gbeenelë mɩnɛn. Biblënë lɛ́ Ofo Mbë!—2 Timothée 3:16.
?Biblënë péte wú?
9, 10. ?Mabu eya n’ye Ofo gha ɲá ngiki shi álɛ kebë epete Biblënë wué?
9 Édi akɔnda n’ye eɲë lɛ́ juman-ku nkpɔ kpashi. Eɲë bába mbra álɛ jumanghɩnelë bë ekpʋ. ?Àlɛ́ eɲë kaɛngho nkpɔ péte mbranë eɲë ghɛ́ghɛ dáshinë, mabu eɲë élɛ é? ?Mëkɔ eɲë éghɛghɛ bunë kë pétenë eba oku o? Fɛ nhɛn mɩnɛn, Ofo ghe ɲa ngiki shi álɛ kebë epete nahɔnrɛnë nʋn Biblënë ghënë.
10 Aghɩnë kë víɛ n’ye kebë epete bunë Ofo Mbënë eyayanë, kë gha ɔɔsɛ. Biblënë eɔ́ amɛnnë, àlɛ́ elë abɔ ëë apɔpɔ lahɔ eenë ghë, kë lɛ́ nkpɔkpɔnë. Bu ntɔnë eya n’ye, agbʋʋn fannga nhɛn sáasɛ kʋra, ese Biblënë gha péte.