ÓRÒ 1
?Ofotɩnelë powu ëë kë eyaya nahɔnrɛnë wú?
1. ?Ofotɩ nfre nkpɔca nʋn sɛvighɩ oo n’ye é?
SƐVIGHƖ oonelë powu ghë, ngiki fannga nhɛn ehɛ kɔ yɛsɛ n’ye kebë esʋ Ofo. Ese, n’ye kë eba esʋ Ofonë ghe nʋn nkpɔkpɔnë. Ngiki aghɔ eyi Banbara ofotɩ, ngiki agheci esʋ kelë kpowukpowúelë ofo. Kelë aghɔ esë, kë eyi kretiɛn ofotɩ. Ese, gha lɛ́ ofotɩ nfre arɩ esëkpɔ ëë nʋn sɛvighɩ oo n’ye wo. Banbara ofotɩnë ghë, mbra lɛ, bunë kë ebɔ ewu nahɔnrɛnë lɛ, nʋnnʋn agha tete. Bunë ngiki elɛ esʋ Ofo oo jɔghɔ ghënë, ghe lɛ́ nkpɔkpɔnë aʋnku fuɔ ghë. Ofotɩnë kë ehɛ kɔ kë lɛ́ kretiɛn ofotɩnë bɔ́bɔ́ esë, kë wúwughë. Àlɛ́ kë abɔ ofotɩ ologbɔnelë aba cɛcɛ, ofotɩ jɛelë fannga nhɛn kpa nʋn sɛvighɩ oo n’ye.
Yɛsɛ n’ye elë ofotɩnë bë elɛ nahɔnrɛnë bu
2. (a) ?Wɔ́wɔ́, bu nkpɔca elɛ yiki eyi ofotɩ nfre nkpɔ ghë é? (b) ?Bu nkpɔca ghe ya n’ye elë ofotɩnë eyɛ Ofo aɛn wué?
2 ?Mabughëwu ngiki esʋ Ofo fɛ n’ye kë eba elɛnë mɩnɛn é? Wɔ́wɔ́, ngiki fannga nhɛn eyi ofotɩnë kelë shìelë eyinë ghë. Bunë ngiki lɛ́ lahɔ gbonë eci n’ye ngiki eba esʋ Ofo amɛnnë aba. Nakwa nkpɔ ehɛ kɔ: “Aghnɩnë kë eyi Banbara ofotɩ, kë ghʋ ngiki aghʋ Saaranë ngboru gbo álɛ kebë eyi Banbara ofotɩ, [...] kretiɛnghɩ esë bá nhɛn lɛ́ álɛ ngiki bë eyi kretiɛn ofotɩ Saaranë oghoshi gbe. Saaranë ngboru gbo, aghɩnë kë eyi Banbara ofotɩnë, kë bɔ́ dɛngi ghʋ aghʋ, ese Saaranë oghoshi gbe, kretiɛnghɩ bɔ́ tú ghʋ aghʋ.” (Africains : un héritage triple, Anglɛ ghë) Ebise, elë afannga nhɛn, elë edi akɔnda n’ye elë ofotɩnë eyɛ Ofo aɛn. Ese, gha lɛ́ noo elë kpowukpowúelë lɛ, elë shìelë lɛ eyi ofotɩ nfre nkpɔ ghë, ë ebë eka ehɛ kɔ yɛsɛ wo.
3-5. ?Mabu eboka elë álɛ ebë emʋn n’ye gha lɛ́ ofotɩnelë powu ëë kë eyaya nahɔnrɛnë wué?
3 Ofotɩ fannga nhɛn ehɛ kɔ kebë eɔsɛ eyaya ngiki n’ye kebë eba esʋ Ofo eyɛsɛ. Ese, n’ye Ofo bá nʋnnë lɛ, bunë Ofo evivi n’ye ebë elɛnë lɛ, kë eyaya bu nfre nfre jɔ ntɔnelë ghë. Édi bu ntɛnɩ akɔnda: Eɲë wú juman puɔpuɔ nkpɔ. Mici pidɛnë eɲë édi jumannë, eɲë ece n’ye eɲë kpashi gbɔnë gha nʋnghë. N’yonë, eɲë evivi jumanghɩnelë arɩ jɔ álɛ kebë eya eɲë bunë eɲë élɛ. Nkpɔ ehɛ kɔ eɲë kpashi evivi n’ye eɲë évɛvɛ aʋn shi. Lafuɔ ehɛ kɔ eɲë épia aʋnnë powu. Arɩghonë ehɛ kɔ eɲë ébɔ nakwa ekɛkɛ ngiki.
4 Eji ee ghë, eɲë evivi jumanghɩnelë jɔ álɛ eɲë emʋn n’ye eɲë kpashinë bá nʋn. Nkpɔ ehɛ kɔ eɲë kpashinë lɛ́ casɔghɔje ca-ca nhɛn, në ɔɔ mëlɔ dɔ́. Lafuɔ ehɛ kɔ në lɛ́ ghedi, në hɔ́sɛ, në kpa yɛ́ opu. Arɩghonë ehɛ kɔ eɲë kpashinë gha lɛ́ yikpe, esë yighɔ ëë lɛ́ ëë. N’yonë, eɲë gha ɔɔsɛ eɲë ehɛ kɔ kelë arɩ powu kë ehɛ nahɔnrɛ. Àlɛ́ eɲë evivi n’ye kë gha ewɔ eɲë juman puɔpuɔ ntɔnë ghë wunë, agheci eɲë elele mɛnsɩ eviɛ n’ye eɲë kpashinë bá nʋn, alɛ bunë në evivi n’ye eɲë elɛnë lɛ teteghë.
5 Ebë eɔsɛ ebɔ bu ntɔnë epɔpɔ ofotɩ ghë. Noo ngiki ehɛ jɔ nfre fannga nhɛn Ofo sɛ alɛ bunë Ofo evivi n’ye ebë elɛnë lɛ ghënë, yɛsɛ n’ye ebë emʋn, kɔ́ n’ye elë eba esʋ Ofonë sheghë alɛ nahɔnrɛnë lɛ o. ?Ese, élé ebë eba eɔsɛ emʋn nahɔnrɛ Ofo sɛ é?
