1-2. Eeghe kụ iḍighi kụ aZizọs aḅạ bọ ikpo onhụ phọ edi bọ siphẹ Jọn 4:35, 36?

AZIZỌS aago ghan ekpisi iizo kụ aghị erelhe phọ odị. Kụ amhiịn iizo abarley dị eeni purukụ ozuphọgh ni. (Jọn 4:3-6) Iizuphạ phọ kenighẹ obugha esi inya unwanyụ. Kụ aZizọs aghaạph iyaạr dị eeni eḍighi ni iikia, mọ: “Imaạr ephogh iizo phọ. Eḍien phọ mesoor, kụ amem ibugha phọ meteẹny.” (Bạl Jọn 4:35, 36.) Odị rakaạph ghan eeghe siẹn phọ?

² Siẹn phọ aZizọs rakaạph ghan ilọ oḍighi awe bumatuạn. Tuutughiạn ipẹ purukụ emite bọ. Ghalhamọ r’iduọn abuọ aJu phọ ro/lhean ghan bọ ni r’abuọ aSameria phọ, aZizọs aghaạph ni oghaạph phọ aḅenhị anhịr olọ aSameria—kụ anhịr phọ alher ri rurụ anhaghạn! Okạr agey, mem mọ aZizọs rakaạph bọ ilọ “eḍien phọ mesoor” bọ, ibadị abuọ aSameria dị onhaghạn aani ilọ aZizọs ḍighaạgh anhịr phọ udạph ni anhịr phọ oghị onhaghạn aani oghaạph phọ aZizọs. (Jọn 4:9, 39-42) Iniin idị oghaạph dị egbolomaam esi aBaibul phọ ephẹn phọ eḅẹm mọ: “Ikpukpụ phọ awe phọ olhọgh bọ . . . iḍeenhaan mọ bidị okịgh ni iizuphạ dị menhighẹ obugha.”

3. Ika kụ idị otuughaạny aani eḍeenhaan phọ aZizọs keḍighi idị nạ kaḍighi ogey okaaphọm?

³ Kokaạph aani ika ilọ abuphẹ yira rokaạph ghan bọ iiḅi iinhaghạn phọ koḅenhị? Nạ amiịn ni bidị idiphọ iizuphạ dị meteẹny obugha ḍughụm? Kosighẹ iraạr araraạr kụ olegheriom mughumọ iduọn phọ ni. Eḅẹl phọ, Nạ kakaạph ghan iiḅi iinhaghạn phọ r’oogboronhom. Ibugha phọ re/bia ghan; kụ ka/piemhi mem. Omhunhenhiom iyạl, nạ kamoọgh ni ibo mem dị awe omhegheron agey oru esi oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ. ABaibul phọ aḅẹm mọ: “Awe romoọgh ghan oḅaạl olhoghi mem ibugha.” (Isa. 9:3) Omhunhenhiom iraạr, nạ kamiịn torobọ oye idiphọ odị katue ni aḍighi aani onyọ amatuạn aKraist,  kụ nạ alhegheri idị nạ kakaạph kụ keḅeraạn nyodị.

4. Yira kotuughạ eeghe esi otelhedom mọ aPọl siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ?

⁴ AZizọs o/phogh ghan buọ aSameria phọ idiphọ abutelhedom mọ odị ophogh ghan bọ. Kparipẹ ghụn, odị amhiịn bidị idiphọ awe dị kotue ni oḍighi bumatuạn odị. Ewạ ni dị yira komiịn aani we ekool phọ ayira idiphọ awe dị kotue ni oḍighi aani bumatuạn aKraist. Otelhedom mọ aPọl aphighi ni imạ eḍeenhaan dị yira kotuughaạny aani. Yira kotuughạ eeghe esi odị? Siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ, yira kooḅeghiọn ipẹ odị arue ghan bọ (1) alhegheri omheeraam abuphẹ odị aghaạph bọ r’aḅenhị, (2) arọph ghan anhaghanhạn raraạr dị eḅeraạn we phọ, ḅilhẹ (3) amhiịn we phọ odiphọ abudị kotue ni oḍighi aani bumatuạn aZizọs.

5. Eeghe kụ iḍighi kụ edughanhaan ghan bọ Pọl ogaạph iiḅi iinhaghạn phọ siphẹ obughotu phọ?

⁵ APọl agbor ghan aghaạph oghaạph phọ ilhoghi arubughotu abuọ aJu phọ. Esi omaạm, oniin obughotu epẹ Tesalonikạ, “esi iraạr aḍio ophooghian [odị] aaḅeghiọn ghan rikpịgh aḍinyạ iigbia phọ [r’abuọ aJu phọ].” (Iiḍighi 17:1, 2) APọl aphoomhị ghan ni loor mem lọ rakaạph siphẹ obughotu phọ. Idị eḍighi bọ uukonhom nyodị idiphọ onyọ aJu. (Iiḍighi 26:4, 5) APọl aaḍikuan ghan r’abuọ aJu phọ, kụ iḍighi kụ idughanhaan ni nyodị oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ oḅenhị abidị.—Fil. 3:4, 5.

6. Ika kụ idị abuphẹ aPọl aghaaphạn bọ epẹ aḍighi phọ Atẹns ogbatanhaạn r’abuphẹ odị aghaaphạn bọ siphẹ obughotu phọ?

⁶ Mem mọ abuọ igbiphoghọm mọ okpaariọm bọ Pọl oḍuạ aTesalonikạ r’aBeria, odị aḍuạ ni aghị Atẹns. R’osi epẹ phọ, “odị aghị ghan ni obughotu phọ aagbaghanaạn r’abuọ aJu phọ r’aruuruen phọ rokueni ghan bọ [Enhaạn].” (Iiḍighi 17:17) Kuolọ mem dị aPọl rakaạph iiḅi iinhaghạn phọ epẹ aḍighi phọ, awe phọ onhaghanhạn bọ nyodị ugbatanhaạn ni. Igbo abuphẹ ronaghanhạn bọ nyodị pọ abuphẹ rooḅeghiọn ghan bọ itughemhị phọ, r’abudị r’odạph ghan itughemhị Epikurios, bidị umiịn dom mọ aPọl idiphọ “imoom itughemị.” Kụ oḅenhị nyodị mọ: “Nạ asighẹ iiruen araraạr radoghoḍi rurụ ayoor.”—Iiḍighi 17:18-20.

7. Odaphạn Iiḍighi 17:22, 23, ika kụ idị aPọl aaḅenhion eten oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ odị?

⁷ Bạl Iiḍighi 17:22, 23. Eten phọ epẹ aPọl aghaạph ghan bọ iiḅi iinhaghạn phọ aḅenhị we Atẹns igbatanhaạn ni r’ipẹ odị aghaạph ghan bọ aḅenhị buọ aJu phọ. Eeni aPọl apuruan ni loor mọ, ‘Awe Atẹns phọ abuẹn phọ omeeraam eeghe?’ Odị amhaạr ri aaḅeghiọn ghan marugh awe phọ r’eten iiseeny phọ abidị. Edị etum siphẹ, aPọl awaaghị ni amhiịn raraạr dị bidị  omheeraam dị emhoọgh muḅọph r’igey phọ edi bọ siphẹ igẹ iigbia phọ. Oye dị rakaạph ghan ilọ aBaibul phọ aḅẹm mọ, “Idiphọ onyọ aKristẹn dị aḍighi olọ aJu, odị alhọgh ni elhegh mọ abuọ aGrik phọ oḍighi bọ buọ aruru phọ roo/ḅereghị ghan ‘egey’ Enhaạn aKristẹn phọ r’abuọ aJu phọ, kuolọ odị akparaghạ ghan oḍeenhaan mọ Enhaạn phọ odị ragbeelhom bọ i/ḍighi eeruen esi abuọ Atẹns phọ.” APọl adaphạn ipẹ odị amhiịn bọ kụ amhiighom oghaạph phọ odị. Odị aḅenhị buọ Atẹns phọ mọ adom mọ odị aphạm bọ iḍuạ esi “Emụgh” phọ bidị u/Iegheri bọ kụ rokueni bọ kụ eru. Ghalhamọ r’iduọn abuọ Atẹns phọ u/legheri bọ ni igẹ iigbia phọ agey, aPọl oo/tughiạn mọ bidị ko/tue oḍighi Kristẹn. Kparipẹ ghụn odị amhiịn bidị idiphọ iizuphạ dị meteẹny obugha, kụ odị aaḅenhion eten oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ odị.

8. (a) Eeghe kụ kelhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh olhegheri ekụ iiḅereghị awe ekool phọ anyinha? (b) Eḍighi maạr dị oye aḅenhị nyinhạ mọ onọ amoọgh ni ekụ iiḅereghị elọ onọ, nạ kapagharanhaạn ika?

⁸ Idiphọ aPọl, maạr ghan aphogh. Pogh ghan raraạr dị keḍeenhaan nyinhạ remeeraam awe ekool phọ anyinha. Eeghe araraạr kụ edị uwotu phọ asighẹ anhighemhiọm otu phọ odị obobọ moto odị? Aḍien phọ odị, iinmenian phọ odị, eten phọ aseere bọ loor phọ odị, ghalhamọ kẹn r’ikpo onhụ phọ eḍeenhaan ni ekụ iiḅereghị phọ odị ḍughụm? Eeni aḅenhị nyinhạ mọ onọ amoọgh ni ekụ iiḅereghị elọ onọ. Mem dị ipẹ phọ emiteenhaan okọy eten dị agbatanhaạn dị oghol mọ Flutura, odị aphagharanhaạn mọ, “Mị u/tu siẹn okpaariọm anạ mọ meeraam iphẹn mị amheeraam bọ, kuolọ mị uru aḅaanhaạn aani anạ idị egbolhomhaam iphẹn phọ . . . “

9. Ighẹn kụ araraạr dị oye dị amhoọgh aani ekụ iiḅereghị katue ni ameeraam dị yira omheeraam aani ni?

⁹ Eeghe arumhuoghaạph kụ edị nạ katue ni aaḅeeghiọn r’oye dị amhoọgh ni ekụ iiḅereghị elọ odị? Kparaghạ ghan owạ araraạr dị iyạl phọ anyinha emheeraam. Eeni odị raaḅereghị aani ghan ni eginha egey Enhaạn phọ, eeni odị alọgh ni elhegh Zizọs idiphọ Opeliạ omhạr awe, ḅilhẹ odị amheeraam ni mọ yira odi mem asipioghọm dị resi eekunha. Daphạn iyaạr dị iyạl phọ anyinha emheeraam kụ aghaạph dom aBaibul phọ eten dị keḍạ ḍiḅeraạn oye phọ.

10. Yira kokparaghạ ghan oḍighi eeghe, kụ eeghe kụ iḍighi?

¹⁰ Legheri ni mọ k/oomo araraạr phọ ipẹ ekụ iiḅereghị phọ rotughemhị ghan bọ kụ edị awe romeeraam ghan. Kụ iḍighi kụ mem dị nạ rolhegheri ekụ iiḅereghị oye phọ, kparaghạ awạ amhiịn ipẹ odị r’aloor amheeraam bọ. Oniin okọy eten dị agbatanhaạn, epẹ Australia dị oghol mọ David aḅẹm mọ: “Ibadị mosighẹ itughemhị olhegheri iyaạr aḅirinhi phọ ooḅughonhom omheeraam aruukụ iiḅereghị phọ abidị.” ADonalta, anhịr olọ Albania, aḅẹm mọ: “Ibadị abudị yoor roteẹny ghan epẹ erugh phọ, roḅẹm ghan mọ bunọ omoọgh ni ekụ iiḅereghị elọ abunọ,  kụ esighẹ rekị kụ ogbi oḅẹm mọ bunọ u/kạr umeeraam Enhaạn.” Oniin onyọ umor dị aḍighi onyọ amisonarị epẹ Argentina alhọgh ni elhegh mọ abuniin awe roḅẹm ghan mọ bunọ omeeraam ni itughemhị iraạr arumhụgh kụ eniin phọ, kuolọ rookia ghan ni mughumọ Odẹ phọ, r’Oọny phọ ḅilhẹ r’uwaloor iigbia phọ oḍighi ni eniin Enhaạn. Kụ aḅẹm mọ “Olhegheri iduọn phọ ridughanhaan ghan imhị omhiịn araraạr dị oye phọ r’amhị oḅọph ni omheeraam.” Kụ iḍighi kụ kparaghạ ghan alhegheri ipẹ awe phọ okạr bọ omheeraam. Bịn idiphọ aPọl, nạ katue ni “atophorọn bidị aḅaranaạn Kraist.”—1 Kọr. 9:19-23.

11. Odaphạn Iiḍighi 14:14-17, ika kụ idị aPọl aghaạph ghan oghaạph phọ odị eten dị keḍạ ḍiḅeraạn awe phọ epẹ Listra?

¹¹ Bạl Iiḍighi 14:14-17. APọl awaaghị ghan ni alhegheri raraạr dị eḅeraạn buphẹ odị rakaạph bọ kaḅenhị, kụ adạph ghan pạ amhiighom oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ. Esi omaạm, egu awe dị odị aghaaphạn epẹ Listrạ u/kạr ulegheri ilọ Igẹ Iigbia phọ. Kụ agbiran ghan r’abidị eten dị bidị kotue ni onaghanạn. Odị aghaạph ilọ ibugha dị enhighẹ ḅilhẹ r’ilọ oghelhọm aghuḍum. Odị asighẹ ikpo onhụ r’areḍeenhaan kụ aghaaphọm ghan p’idị awe phọ onaghanạn.

12. Ika kụ idị nạ katue atọph amhiịn iyaạr dị eḅeraạn oye phọ, kụ adạph pạ amiighom oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ?

¹² Tọph ghan anaghanạn raraạr phọ ipẹ eḅeraạn bọ we ekool phọ anyinha, kụ adaphạn amhiighom oghaạph phọ anạ. Ika kụ idị nạ katue alegheri raraạr dị eḅeraạn uwotu phọ mem dị nạ rakpụl k’odị? Ewạ kẹn ni mọ, maạr ghan aphogh. Eeni odị razụph ghan iizuphạ, rabạl ghan ḍinyạ, raselemi ghan moto, obobọ raḍighi ghan enhọn iyaạr. Lọ edugh ni pọ nạ atue ni asighẹ iyaạr phọ odị raḍighi bọ amiighom oghaạph phọ. (Jọn 4:7) Galhamọ r’iinmenian oye bịn ketue ni ekaạph ilọ oye phọ—idiphọ eelhe odị, oḍighi odị, obobọ idọ areephegh ozaamiạn aloor dị eḅeraạn nyodị. AGustavo aḅẹm mọ, Mị ughaaphạn ni onyọ ugheel oọny dị mamhạn 19 asiạ dị akpologhiạn asuomạ dị odorọ ogbogh omoọr suọr. Kụ mị apuru nyodị ilọ asuomạ phọ, kụ odị uḅenhị imhị ipẹ eḍighi bọ kụ omoọr suọr phọ aḅeraạn bọ nyodị. Araghaạph phọ ipẹ phọ imiteom ni ituughạ aBaibul, kụ nyiidiphọ odị maḍighi oniin onyọ umor ayira.”

13. Ika kụ idị nạ katue akaạph ilọ iikolobian itughemhị aBaibul phọ ayira eten dị keḅeraạn oye?

 ¹³ Mem dị nạ amhiigh otuughạ aBaibul phọ r’oye, ḍighi idị ituughạ phọ keḅeraạn nyodị; aḅilhẹ aḍeenhaan nyodị odọ idị ituughạ phọ keloghonhaạn nyodị ḍighaạgh. (Jọn 4:13-15) Esi omaạm, oniin anhịr dị aḍeenhaan ḍiḅeraạn aḅenhị ni umarani dị oghol mọ Poppy mọ aḍigh otu. APoppy amhiịn ni ḍinyạ askul anhịr phọ dị okọm siphẹ iikpe phọ dị reḍeenhaan ghan mọ anhịr phọ aprofesọ dị ratughemhị ghan ogbogh askul, aPoppy aghaạph ni akpaariọm mọ yoor phọ kẹn rotughemhị aani ghan ni we dị eego esi aBaibul phọ r’ituughạ phọ yoor rokị ghan bọ. Anhịr phọ amheeraam ni otuughạ aBaibul phọ, kụ aghị ituughạ ḍieriphọ aḍio phọ, aḅilhẹ aghị aani ookpomhoghan eghir phọ adaphạn bọ siphẹ. Alhạ reten bịn odị aḍiiny muụm. Puruan loor mọ: ‘Eeghe kụ iḅeraạn buẹn mị raḅilhẹ ghan bọ kuḅulha aphogh? Mị katue ni akaạph ilọ ituughạ aBaibul phọ ayira eten dị keḍạ ḍiḅeraạn oye ḍughụm?’

14. Ika kụ idị nạ katue aaḅenhion eten itughemhị aBaibul phọ anạ odaphạn sidọl awe phọ?

¹⁴ Nạ romhiigh otughemhị oye Baibul phọ, seere ni olhoghi emitenhom odị r’araraạr aḍiḅeraạn odị, kụ aakolobian ghan torobọ ekpịgh ituughạ phọ anyinha. Idiphọ nạ raakolhobian bọ, sopha riisi aBaibul aạl, sividio oḍeenhaan, ḅilhẹ r’oghaạph omaaniọm dị kamiteom igey aBaibul phọ. Puruan loor mọ, ‘Eeghe kụ kekạr eḍạ ḍiḅeraạn eḅilhẹ etir ekpom opọ mị ratughemhị bọ Baibul phọ?’ (Prov. 16:23) Anhịr dị ratuughạ ghan Baibul phọ r’okọy eten dị oghol mọ Flora epẹ Albania, aḅẹm mọ, “Mị ka/tue ni bịn ameeraam itughemhị oḅetenhu esi aḍuugh phọ.” AFlora o/kpaariọm nyodị omheeraam. Odị aḅẹm mọ, “Mị ragbi mọ ewạ dị odị kapụr alhegheri Enhaạn phọ eguanhaan bọ oḅerion abuphẹ momuughu bọ.” Emhiigh mem mọ amuphẹ phọ kụ eghiọm ghisigh aFlora agbon ghan ilọ ephomhoghiạn, r’osụ olhoghi phọ, ḅilhẹ r’iikpọ phọ aZihova. Onyebel roten, anhịr phọ amheeraam ni oḅetenhu esi aḍuugh phọ. Nyiidiphọ anhịr phọ maḍighi aani onyọ Ogbaanhaạn AZihova dị amhoọgh oophugh.

15. Odaphạn Iiḍighi 17:16-18, ighẹn iḍighinhom araraạr awe aGrik iḍiodi phọ kụ iiḅaghamhị Pọl, kụ eeghe kụ iḍighi kụ odị aghiọm bọ ni ghisigh aghaạph iiḅi iinhaghạn phọ aḅenhị buọ Atẹns phọ?

¹⁵ Bạl Iiḍighi 17:16-18. APọl o/sighẹ mọ awe phọ Atẹns ko/tue oḍighi bumatuạn aKraist, ghalhamọ r’iduọn iiḅereghị ikaaneẹn araraạr, ipesi, ḅilhẹ r’olhegheri iyaạr aḅirinhi phọ kụ emuza bọ ni ekpisi phọ abidị, ḅilhẹ o/ḅonyonhu ozuan loor itonyonhaan phọ abidị. APọl r’aloor bịn aḍighi ni oḍighinhom ‘ikarạph, agbiphoghọm ghan we, asuọm ghan onhụ bunhọn,’ kụ agbi bọ oḍighi onyọ aKristẹn. (1 Tim. 1:13) Idiphọ aZizọs amhiịn bọ mọ aPọl katue ni aḍighi onyọ amatuạn odị, kụ edị aPọl amhiịn aani mọ abuọ Atẹns phọ kotue ni oḍighi aani bumatuạn aKraist. Bịn akpọ-olhoghi phọ aPọl o/gbọl.—Iiḍighi 9:13-15; 17:34.

16-17. Eeghe kụ iḍeenhaan mọ awe kirokirọ kotue ni oḍighi bumatuạn aKraist? Ngọ eḍeenhaan.

¹⁶ Awe kirokirọ uḍighi ni bumatuạn aZizọs siphẹ oḅẹl okuron asiạ phọ. Mem mọ aPọl agẹ bọ ḍinyạ phọ aghiọm Kristẹn phọ orọl bọ Korịnt, egbogh emhạ aGrik phọ, odị aḅẹm mọ abuniin siphẹ ookpomhoghan phọ opọ phọ uḍighi ghan ni busoroghuom iilhogh, obobọ urọl ghan ni dọl e/ḅaạl. Kụ odị apumom mọ: “Buniin anyina irọl li idiphọ phọ, kụ miwoph inyina osighẹ esi ikarạph phọ.” (1 Kọr. 6:9-11) Nạ mutue ni amhiịn aani mọ awe phọ abuphẹ phọ kotue ni onmia oḍighi bumatuạn aKraist ḍughụm?

¹⁷ Rodon, ibadị onyaaghiạn ni onmia oḍighi aani abumatuạn aKraist. Esi omaạm epẹ Australia, okọy eten dị agbatanhaạn dị oghol mọ Yukina amhiịn ni mọ torobọ oye katue ni amegheron agey atu esi iiḅi iinhaghạn phọ. Ḍiniin aḍio,  epẹ otu oḍighi phọ abidị, odị amhiịn ni esina onyanhị dị adorọ yogh raraạr loor phọ, kụ iinmenian phọ emhoọgh idị erọl. AYukina aḅẹm mọ: “Mị ughiilhaan ni eḅẹl amem mọ, kụ ipẹ reten kụ mị amhiigh oghaaphạn odị. Mị umhiịn mọ odị amoọgh ni ḍiḅeraạn aBaibul phọ dị iniin araraạr phọ adorọ bọ loor odị iḍighi siikpịgh Okọ suọr phọ!” Anhịr phọ amhiigh ni otuughạ aBaibul phọ ḅilhẹ aghị aani ghan ituughạ. *

18. Eeghe kụ iḍighi kụ i/wạ bọ osophonhaan awe ooruẹn?

¹⁸ AZizọs aatughiạn ghan ni mọ ibadị awe kụ koḍighi bumatuạn odị, mem mọ aḅẹm bọ mọ ibugha phọ meteẹny ḍughụm? Eeye. ABaibul phọ maḅẹm ni mọ iphurukpu awe bịn kụ komoọgh omheeraam okị esi odị. (Jọn 2:37, 38) Kụ aZizọs amoọgh kẹn ni iikpọ obạl arokpom. (Mat. 9:4) Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, odị agbon ghan ni iphurukpu abuphẹ komeeraam bọ nyodị kụ aghaạph ghan iiḅi iinhaghạn phọ aḅenhị oomo awe r’oophugh. P’eeghe idị ewạ dị yira kokaạph ghan oḅenhị torobọ oye, okel eegharạ osoph ghan ooruẹn ongọ awe ekool phọ ayira, siẹn dị yira ko/tue bọ obạl rokpom! Kparipẹ ghụn, miịn mọ awe kotue ni oḍighi aani bumatuạn aKraist. AMarc, onyọ amisonarị epẹ Burkina Faso, aḅẹm mọ: “Abuphẹ mị aatughiạn ghan bọ mọ kokiọm ni ghisigh ituughạ phọ abidị, uwilhẹ ni. Kuolọ buphẹ mị aatughiạn ghan bọ mọ ko/kiọm ghisigh kụ uḍighi ghụn agey. Mị malhegheri mọ ekạr enighẹ dị yira komeera mọ uwaloor phọ aZihova kụ uḍiemhiom iyira.”

19. Yira kopogh ghan ika we ekool phọ ayira?

¹⁹ Eḅẹl amem mọ nạ atue ni aatughiạn mọ abudị oghịgh iizuphạ dị meteẹny obugha u/lo siphẹ ekool phọ anyinha. Kuolọ maạr aatughiạn ipẹ aZizọs aḅenhị bọ butelhedom m’odị. Iizuphạ phọ mesoor, iduọn phọ pọ, amem ibugha phọ meteẹny. Awe kotue ni onmia oḍighi aani bumatuạn aKraist. AZihova amiịn buphẹ kotue bọ ni oḍighi bumatuạn aKraist idiphọ “araraạr dị emhạn maạr iboom.” (Hag. 2:7) Eḍighi maạr dị yira osighẹ aani we eten phọ epẹ aZihova r’aZizọs osighẹ bọ, yira kolegheri ni raraạr aḍiḅeraạn phọ abidị ḅilhẹ r’emitenhom mọ abidị. Yira ko/miịn bidị idiphọ aruuruen, kuolọ idiphọ awe dị kotue ni oḍighi aani bumor r’abumarani ayira.