1. Aparadaịs aruwaloor phọ p’eeghe, kụ eeghe kụ edị i/wạ mọ oḍighi?

 APARADAỊS odi ni rodon siẹn ade phọ dị abugey awe odi kụ roḍighi igey araraạr. Kụ rekur r’irubal awe dị rokelhọm egey eephọ. Abuphẹ odi bọ siphẹ aparadaịs phọ ophọn phọ osopha ni mọ r’amem r’amem bidị ko/ḍuạ. Kụ bidị rowạ kẹn ni dị ibadị awe koḍighan bidị okelọm aani. Oghelhọm eeghe? AParadaịs aruwaloor phọ! a

2. Eeghe kụ iḍighi kụ aparadaịs aruwaloor phọ aḍighan bọ elhegh?

² Dị eḍighi ni iidaạny, aZihova malhẹm amiteom aḅirinhi eborọph igbo aḅirinhi phọ ophọn phọ aSetan makiton bọ aḍighi esi olhoghoḍiạn asiḍien, aḅirinhi ikarạph awe, ḅilhẹ r’ooto r’osooromineen. (1 Jọn 5:19; Ogan. 12:12) Enhaạn ephomhoghiạn phọ ayira amiịn ni iiḅaghamhị phọ okarạph aḅirinhi phọ ophọn phọ rakọm bọ, epẹ kụ iyaạr phọ odị angọ bọ rebenhẹ phọ odị dọl eborọph, obọ orue oghị ghisigh okumu nyodị r’ibo. Ekpo Onhụ phọ Odị ekaạph mọ aparadaịs aruwaloor phọ aḍighi esi “oghoph” ḅilhẹ r’esi “oghoony iizuphạ dị amuboom amuụm odi ude.” (Isa. 4:6; 58:11) R’aḍisẹph phọ aZihova, abuphẹ odi bọ siẹn aparadaịs phọ ophọn phọ omoọgh ni oḅaạl olhoghi r’eborọph etigheri mugbagarạ amem asiḍio eekunha phọ.—Isa. 54:14; 2 Tim. 3:1.

3. Ika kụ edị ipẹ oghaạph bọ siphẹ Isaiah emhụ phọ 65 ephụr emhunhughan?

³ Dị eego esi oyil phọ Aizaya, aZihova aghaạph ni idị adọl awe phọ odi bọ siphẹ aparadaịs aruwaloor phọ ketọl. Ipẹ aZihova aghaạph bọ edi siphẹ Isaiah emhụ phọ 65, kụ iphụr emhunhughan lhạ phọ 537 B.C.E. Lhạ phọ aḍiphẹ phọ utagharạn ni buọ aJu phọ dọl arebenhẹ epẹ Babilọn kụ bidị oḅula epẹ ade  phọ abidị. AZihova asẹph ni we phọ odị kụ aḅilhẹ alhoghonhaạn bidị ḍighaạgh oḅilhẹ onhighemhị egbogh emhạ phọ aJeruselem oogulhemhi bọ, r’oḅilhẹ olhọgh otu iiḅereghị phọ aḍighi bọ ekpanhạ esi igey iiseeny siphẹ Izrạl.—Isa. 51:11; Zech. 8:3.

4. Ika kụ idị imiịn phọ oghaạph bọ siphẹ Isaiah emhụ phọ 65 remunughan ḍio phọ arodon?

⁴ Imiịn phọ Aizaya imhoọgh ni omhunhughan dị amhunhenhiom iyạl, kụ imhiigh omhunhughan lhạ phọ 1919 C.E. Mem mọ opọ phọ kụ edị otagharạn we phọ aZihova aḍio phọ arodon ḍighaạgh ABabilọn Ogbogh phọ. Bịn enụm enụm aparadaịs aruwaloor phọ amhiigh olheeny elheeny siẹn oomo ade phọ. Abukaaphọm ilọ Omhạr phọ dị omhoọgh oophugh umiteom ni ibadị arookpomhoghan oḅilhẹ omhiigh omhuum araagharạ abuọ aKristẹn. Alhephiri r’anmariịr dị oḍighi ghan buugamhạ awe, oḅo ghan ilọ inhạm, omhiigh okpolhoghiạn “igey aroozọ phọ olẹm bọ oghighemiọm Enaạn.” (Efẹ. 4:24) Ii, ibadị aḍisẹph phọ Aizaya aghaạph bọ kekạr emunughan eten iphulhupul siphẹ omhoom aḅirinhi phọ ratu bọ. Toroboiperolbọ, yira omoọgh ni ḍisẹph kirokirọ dị yira rokelhọm nyiidiphọ siẹn aparadaịs aruwaloor phọ. Uguạ, ooḅeghiọn ipẹ aparadaịs aruwaloor phọ utir bọ iyira r’ephigh phọ i/wạ bọ dị yira koḍuạ siẹn aparadaịs aruwaloor phọ.

ARARAẠR DỊ ABUPHẸ ODI BỌ SIPHẸ APARADAỊS ARUWALOOR PHỌ ROKELHỌM GHAN

5. Idiphọ oguanhaan bọ siphẹ Isaiah 65:13, eeghe kụ edị yira rokelhọm siẹn aparadaịs aruwaloor phọ?

⁵ Omoon loor oḅilhẹ oomhanham. Eten dị eegholhaan ni, oyil phọ Aizaya aḍeenhaan ogbaranhaạn adọl aghuḍum dị odi igbo abuphẹ odi bọ siphẹ aparadaịs aruwaloor phọ r’abuphẹ u/lo bọ. (Bạl Isaiah 65:13.) Dị u/kụl ḍighaạgh, aZihova amiteom ni raraạr phọ ipẹ abuphẹ rooḅereghị bọ nyodị omhoghi bọ orue oḍuraan ogbị odị. Odị ungọ ni iyira uwaloor iigbia phọ, Ekpo Onhụ phọ odị, ḅilhẹ r’inhọn araraạr okparamhiọm omheeraam mọ ayira pidị yira otue omoọgh “elọ olhe, . . . ophughọl, . . . [oḅilhẹ omoọgh ibo].” (Poghom Ogananami 22:17.) Kuolọ buphẹ u/lo bọ siphẹ aparadaịs aruwaloor phọ “okoọny eḍien r’amuụm kasiph ni . . . , [ḅilhẹ] koofolhomhi ni.” Bidị u/moọgh siya arighirị r’aZihova.—Amos 8:11.

6. Ika kụ edị aJoel 2:21-24 eghaạph ilọ iniin inmo phọ aZihova ungọ bọ iyira, kụ ika kụ edị yira kotue omooghọm suọ?

⁶ Siẹn imiịn phọ iphẹn phọ, aJoel asighẹ ni raraạr dị eetura idiphọ ibiakpạ, miim, bilhẹ r’amunhụm-oliv aḍeenhaan mọ aZihova rangọ ghan ni rebenhẹ phọ odị raraạr dị bidi omhoghi, kụ iphẹn phọ eḅaramaạm kẹn eḍien aruwaloor. (Joel 2:21-24) Odị raḍighi ghan iphẹn phọ dị eego esi aBaibul phọ, rinyạ ookpomhoghan phọ, osoph intanẹt phọ ayira, ituughạ phọ ayira, rookpomoghan eghir phọ, ḅilhẹ r’eephugh phọ. Yira kotue ni omooghọm suọ raraạr phọ iphẹn phọ torobọ aḍio, kụ iphẹn phọ keḍighi iyaạr dị yira komoon oḅilhẹ oomhanham eten aruwaloor.

7. Eeghe kụ rengọ ghan we phọ aZihova ibo? (Isaiah 65:14)

⁷ Ibo r’ogbaanyạn. Awe phọ Enhaạn kotue ni “omoọr suọr ibo” loor esi dị bidị osereghiạn aZihova. (Bạl Isaiah 65:14.) Igey phọ r’aruguanhaan phọ edi bo siphẹ aBaibul phọ rikparamhị ghan bọ iyira ḅilhẹ r’iidereghị phọ yira romoọgh ghan bọ esi aruguanhaan phọ edi bọ siphẹ Ekpo Onhụ phọ Enhaạn r’oḍuom olhoghi phọ yira okpasị bọ siphẹ ekiạ etagharạn phọ aKraist remuzeḍi ghan “ekpom mọ ayira r’ibo.” Oghaaphạn ghan abumor r’abumaranhi phọ ayira ilọ araraạr phọ iphẹn phọ ekạr kụ rengọ ghan ogey oḅaạl-olhoghi!—Ps. 34:8; 133:1-3.

8. Eeghe iyạl ikpanhạ araagharạ kụ edị abuphẹ odi bọ siẹn aparadaịs aruwaloor phọ rokelhọm ghan?

⁸ Ephomoghiạn r’amuḅọph kụ iniin ikpanhạ  araagharạ dị abuphẹ odi bọ paradaịs aruwaloor phọ rokelhọm ghan. “Araagharạ phọ iphẹn phọ” rilhoghonhaạn ghan iyira ḍighaạgh olhegheri ipẹ omhoom aḅirinhi phọ katọl bọ, mem dị awe phọ aZihova kokelhọm ephomhoghiạn r’amuḅọph dị apu ophọn bidị omhoọgh bọ nyiidiphọ. (Kọl. 3:14) Onyọ umaranhi ayira aghaạph ni ilọ iyaạr dị odị aphụr alhọgh elhegh eḅẹl amem mọ odị azuan bọ we phọ aZihova, odị aḅẹm mọ: “Mị u/moọgh ghan oḅaạl olhoghi, ghalhamọ r’amem dị mi odị r’abuọ eghunotu amhị. Eḅẹl amem dị mị akạr amiịn we dị roḍeenhaan egey ephomhoghiạn igbo abidị, pọ amem mọ mị azuan bọ Bugbaanhaạn AZihova.” Torọ oye dị rawạ omhoọgh ogey oḅaạl-olhoghi r’ogbaanyạn pọ aru aḍigh aani siẹn aparadaịs aruwaloor phọ yira rokelhọm bọ. Etigheri idị aḅirinhi phọ ootughiạn ilọ arebenhẹ aZihova, bidị omoọgh ni ḍigey aḍien ghisigh aZihova r’oomo abudị rooḅereghị nyodị.—Isa. 65:15.

9. Isaiah 65:16, 17 aguanhaan eeghe ilọ araraạr phọ rekọm ghan bọ iiḅaghamhị kingọ iyira?

⁹ Kopooghian oḅilhẹ opoomhị loor. Isaiah 65:14 eḅẹm mọ buphẹ osopha bọ mọ bidị ko/ḍigh siphẹ aparadaịs aruwaloor phọ “komoghiom r’okururu.” Kuolọ kokaạph ika ilọ oomo araraạr phọ mekọm bọ eephinha r’iiḅaghamhị engọ we phọ Enhaạn? ABaibul phọ aḅẹm mọ, “iiḅaghamhị phọ ipẹ emite bọ mem dị ebia, meten kụ obula.” (Bạl Isaiah 65:16, 17.) AZihova kaḍighi idị iiḅaghamhị phọ ayira keḍuạ, kụ yira koo/tughiạn ghan mun eephinha iiḅaghamhị kirokirọ phọ yira osoman ghan bọ.

10. Uḍighi ika kụ nạ asereghiạn bọ eepoogh ooḍikuan r’abumor r’abumaranhi phọ? (Miịn kẹn afoto phọ.)

¹⁰ Ghalhamọ r’anyiidiphọ, bịn yira rologhoma ghan dị aloor ayira repọ ghan mem dị yira oghị ituughạ. Mem dị yira oghị ituughạ yira ropooghian ghan ni esi onyạgh aloor phọ ḅilhẹ r’oḅonyonhu ozuan phọ iiḅaghamhị okarạph aḅirinhi phọ ophọn phọ rekọm ghan bọ. Mem dị yira oḍeenhaan ghan ephomhoghiạn, ibo, eephọ, igbiririph, ḅilhẹ oyoghoyoghọ pọ yira roḍighi ghan idị amarugh aparadaịs aruwaloor phọ kamaạr apọ orọl. Araagharạ phọ iphẹn phọ eḍighi aani pakirị eemhumha uwaloor iigbia phọ. (Gal. 5:22, 23) P’eeghe idị eḍighi iyaạr aḍisẹph oḍighom aani apakirị ookpomhoghan phọ Enhaạn! Abuphẹ u/ḍuạ bọ siẹn aparadaịs aruwaloor phọ kokạr kụ omiịn omhunhughan oguanhaan phọ Enhaạn, ongọ ayira “ḍimhoom ade r’imhoom asikẹ.”

11. Odaphạn Isaiah 65:18, 19 ika kụ edị ewạ mọ aparadaịs aruwaloor phọ aZihova amiteom bọ atir nyinhạ?

¹¹ Ibo r’oḅaạl olhoghi. Aizaya aghị ni ghisigh amạ iyaạr phọ eḍighi bọ kụ ekpẹ bọ dị yira komoọgh “ibo r’oḅaạl olhoghi” siẹn aparadaịs aruwaloor phọ. AZihova kụ amiteom paradaịs aruwaloor phọ ophọn phọ. (Bạl Isaiah 65:18, 19.) Iikia i/lo odị usighẹ bọ iyira  raḍighinhom olhoghonhaạn aḍighaạgh we oḍuạ esi aḍigharaghạr ade arookpomhoghan aḅirinhi phọ ophọn phọ amuụm igey phọ u/lo bọ kụ oḍigh aani isiẹn aparadaịs aruwaloor phọ! Olhoghi ayira aḅaạl li esi aḍisẹph kirokirọ phọ yira rokelhọm bọ loor esi iduọn yira odi bọ siẹn igey phọ. Kụ rinyu ghan ni iyira oghaạph oḅenhị aani abunhọn ilọ iphẹn phọ.—Jer. 31:12.

12. Nạ aloghoma ika ilọ aruguanhaan phọ oghaạph bọ oghol siphẹ Isaiah 65:20-24, kụ eeghe kụ iḍighi?

¹² Yira robo ni koḅilhẹ oḅaạl olhoghi omhoọgh aani asiya eephọ r’aZihova. Gbiom olhoghi ilọ araraạr phọ yira komiịn bọ oḅilhẹ oḍighi siphẹ omhoom aḅirinhi phọ Enhaạn! ABaibul phọ aguanhaan mọ: “Anmụny asipugh . . . ko/mugh mun eghoroghọr, kụ oomo awe kotọl li opeelhe onhụ asiạ phọ abidị.” Yira “kodoghoḍi ni ruutu kụ otughogh r’aloor [kụ yira] kozụph iimhumha avain kụ opughọl miim mọ.” Yira “ko/kumuan ghan mun kụ epe oopho” loor esi dị yira koḍighi we dị “aZihova masẹph.” Odị uguanhaan iyira dọl eborọph, ghuḍum dị agbaanyạn, r’ogey ogbi aghuḍum. “Tutụ [yira] rolọ komhạgh” nyodị bịn odị alegheri ni ipẹ yira rowạ bọ, kụ odị “kagbaanyanmhị ruuphuạ atorobọ iyaạr dị repooghu.”—Isa. 65:20-24; Ps. 145:16.

13. Ika kụ edị Isaiah 65:25 egbạ ilọ onmia phọ ratọl ghan bọ mem dị awe omhiigh okumu aZihova?

¹³ Eephọ r’oghoph. R’olhoghonhaạn aḍighaạgh uwaloor iigbia phọ Enhaạn, ibadị dị orọl ghan dọl iigamaniạn r’iguegue monmeeghi ibadị araraạr siphẹ adọl aghuḍum mọ abidị. (Bạl Isaiah 65:25.) Bidị mokpạr opu ikarạph araagharạ phọ bidị omhoọgh ghan bọ. (Rom. 12:2; Efẹ. 4:22-24) Ii, arebenhẹ phọ Enhaạn ropiomạn ghan ni, loor e/munughan phọ abidị. Kuolọ, aZihova maakpomoghi “oomo awe” dị ophomhoghiạn nyodị r’oniin atum nyoniin. Kụ iphẹn phọ meḍighi idị bidị omhoọgh eephọ r’amuḅọph siphẹ igbo phọ abidị. (Taị 2:11) Iphẹn phọ iiḍaạny dị ogina Enhaạn phọ apeleghiom bọ bịn kụ katue aḍighi!

14. Ika kụ edị ipẹ edi bọ Isaiah 65:25 emhunhughan dọl aghuḍum oniin onyọ umor?

¹⁴ Awe kotue ni okạr onme roozọ abidị? Tuutughiạn ilọ eḍeenhaan phọ ephẹn phọ. Oḍoọgh oọny dị maghiighị ni ikoli ibadị amem, ramạn bọ 20 asiạ bịn adọl ipesi phọ r’iigamaniạn phọ odị ekạr bịn elhoghorị. Molhọgh ghan ni nyodị ikoli loor amoto dị odị amhi, aḅom aḍigh otu awe, ḅilhẹ r’inhọn iigamaniạn. Odị anyạ ghan elhebiri torobọ amem mọ. Mem mọ odị aphụr bọ anhaghạn igey aBaibul phọ aḅilhẹ amhiigh ituughạ Abugbaanhaạn AZihova, bịn odị aru asopha mọ odị, kakuọm ghuḍum mọ odị orọl aani isiphẹ aparadaịs aruwaloor phọ. Odị ragbor ghan ni kootughiạn k’amem mọ odị aḍiiny bọ muụm ipẹ ikpo onhụ phọ edi bọ Isaiah 65:25 egbolomaam bọ nyodị. Odị makiton abilẹ yogh iigamaniạn r’araagharạ anạm-dikạ aḍighi oye eephọ dị amhoọgh raagharạ iyool ogạ.

15. Yira utụ eeghe kụ rowạ ghan bọ mọ abunhọn uḍighan iyira siẹn aparadaịs aruwaloor phọ, kụ ika kụ edị yira kotue oḍighi iduọn phọ?

¹⁵ Isaiah 65:13 emiighom r’ikpo onhụ phọ: “Iphẹn kụ edị Uw-emhoọgh Itooghị phọ Zihova aḅẹm.” Kụ ekpịgh phọ 25 ekureri r’ikpo onhụ phọ “Iphẹn kụ idị aZihova aghaạph.” Ikpo onhụ phọ odị re/bi ghan. (Isa. 55:10, 11) Aparadaịs aruwaloor phọ odi ni nyiidiphọ dị yira romiịn. AZihova malhẹm amiteom imạ eghunotu awe dị rooḅereghị nyodị. Igbo awe phọ odị, yira kotue ni okelhọm eephọ r’eborọph siẹn aḅirinhi phọ ophọn phọ eephọ i/lo bọ. (Ps. 72:7) Loor ariphigh phọ iphẹn phọ, yira rowạ ni olhoghonhaạn aḍighaạgh bulọ omheera oru oḍighom aani eghunotu arebenhẹ phọ aZihova ephẹn phọ. Yira kotue ni oḍighi iduọn phọ eḍighi maạr dị yira ogbon oḍighi awe bumatuạn.—Mat. 28:19, 20.

 IDỊ YIRA KOTUE OḌẠ BUNHỌN OLỌGH AANI SIẸN APARADAỊS ARUWALOOR PHỌ

16. Eeghe kụ keloghonhaạn ḍighaạgh we orue oḍigh isiẹn aparadaịs aruwaloor phọ?

¹⁶ Torobọ onyọ ayira amoọgh ni ephigh iyaạr oḍighi orue oḍighi idị amarugh aparadaịs aruwaloor phọ kaḍạ ḍiḅeraạn abunhọn. Orue oḍighi iduọn phọ, pọ yira omoọgh otuughaạny aZihova. Odị ra/kpaariọm ghan we oḍigh isiẹn ookpomhoghan phọ odị. Kparipẹ ghụn, odị ramiigha ghan loor kaḍur “aIoghomạ” we. (Jọn 6:44; Jer. 31:3) AZihova kakạr kụ aḍur aloghomạ we iiḅi arokpom dị otuughạ ilọ araagharạ ephomhoghiạn phọ odị. Ika kụ idị imạ araagharạ r’aroozọ phọ ayira keḍạ we elọgh aani siẹn aparadaịs aruwaloor phọ?

17. Ika kụ edị yira kotue oḍạ bunhọn olọgh aani siẹn aparadaịs aruwaloor phọ?

¹⁷ Eniin eten dị yira kotue oḍạ bunhọn olọgh aani isiẹn aparadaịs aruwaloor phọ pọ ozoọm ghan abuẹn r’ayira rooḅereghị bọ aZihova eten ephomhoghiạn ḅilhẹ r’onmạ ighirigiir. Mem dị abumhoom awe oru ituughạ, yira oḍighi idị bidị kologhoma aani idiphọ abumhoom abuọ aKorịnt iḍiodi phọ olhoghoma bọ eḅẹl amem dị bidị oghị ituughạ. Bidị uḅẹm mọ: ‘lgey ni, Enaạn edi ni igbo phọ anyina.’ (1 Kọr. 14:24, 25; Zech. 8:23) Esi iduọn phọ, yira omoọgh osighẹ oḍighinhom oromha phọ aḅẹm bọ mọ ‘imoọgh eephọ igbo phọ anyina.’—1 Tẹs. 5:13.

18. Eeghe kụ ketue eḍạ we elọgh siẹn ookpomhoghan phọ?

¹⁸ Oomo amem okparaghạ ghan omhiịn abumor r’abumaranhi phọ ayira eten phọ epẹ aZihova ramiịn ghan bọ. Yira koḍighi iduọn phọ esi ogbon ghan imạ araagharạ abidị, ke/munughan phọ moọny amem keḍuạ bọ. Yira kotue ni osighẹ uwaloor ephomhoghiạn oolemhiom iikpalhaghiạn dị yira omhoọgh igbo ayira esi odaphạn oromha phọ aḅẹm bọ mọ “imoọgh ghan igbiririph, enmạ ghan ighirigiir, esạr ghan ikarạph ewilenaạn.” (Efẹ. 4:32) Bịn meḍạ aani  we dị rowạ mozoọm aani bidị eten phọ ephẹn phọ elọgh siẹn aparadaịs aruwaloor phọ. b

TỌL LI SIẸN APARADAỊS ARUWALOOR PHỌ

19. (a) Idiphọ oḍeenhaan bọ siphẹ igbe phọ “ Bidị Uḅuạ Kụ Oḅilhẹ Oḅula,” eeghe kụ edị awe dị moḅuạ ghan kụ oḅilhẹ oḅula siẹn aparadaịs aruwaloor phọ oghaạph? (b) Yira osopha oḍighi eeghe? (Miịn kẹn afoto phọ.)

¹⁹ P’eeghe idị yira rosereghiạn paradaịs aruwaloor phọ! Ranighẹ ghan bịn kapu ipẹ arọl ghan bọ, kụ awe dị moḍigh rooḅereghị aZihova robụgh ghan bịn. Eḍighi edị yira kokiọm ghisigh osereghiạn paradaịs aruwaloor phọ aZihova mamiteom bọ ungọ iyira. Torobọ oye dị rawạ oomhanham, omhoọgh ogbaanyạn, omhoọgh aloor dị ephọ, ḅilhẹ r’oghoph pọ kaḍigh kụ aḅilhẹ akiọm ghisigh atọl siẹn aparadaịs aruwaloor phọ! Kuolọ, ogona ni loor, loor esi dị aSetan o/nhaanhị owạ areten oḍighi idị yira koḍuạ siẹn aparadaịs aruwaloor phọ. (1 Pit. 5:8; Ogan. 12:9) Ku/meera r’amem r’amem dị odị kamoọgh ekol. Olhọgh inyaạm dị emhanhạm oghoph enhighẹ phọ, ḍibaạl phọ, ḅilhẹ r’eephọ aparadaịs aruwaloor phọ.