OMHEERAAM amoọgh ni agey iikpọ. Esi omaạm, ghalhamọ r’iduọn aSetan rawạ ghan bọ okạ asiya phọ ayira r’aZihova, omheeraam kuloghonhaạn iyira ḍighaạgh okoronaan “oomo ikpinạ epo phọ Eru ketum bọ niạn etạph ghan etuom.” (Efẹ. 6:16) R’omheeraam, yira kotue ni okaran iiḅaghamhị dị ebụgh idiphọ eeḅarạph. AZizọs aḅenhị bumatuạn phọ odị mọ: “Eḍighi iyaạr dị nyina emoọgh omeeraam dị aghom idiphọ ekpo amustạd, kụ eḅenị eeḅarạph phọ ephẹn mọ ‘Tuphuronu aghị enọn esi,’ bịn ketuụgh ni idiphọ eḍighi.” (Mat. 17:20) Eḍighi bọ edị omheeraam katue bọ ni akparamhị siya phọ ayira r’aZihova, pọ ooḅeghiọn sipuru phọ iphẹn: Eeghe kụ omheeraam mọ? Ika kụ idị adọl ekpom mọ ayira ketue etir omheeraam mọ ayira? Ika kụ idị yira kotue okparamhị omheeraam mọ ayira? Yira komoọgh omheeraam okị esi anhiạn?—Rom. 4:3.

Omheeraam mọ apelhom olhegheri obobọ olhọgh elhegh igey phọ, loor esi dị ghalhamọ “aruru bịn elegheri aani ni [mọ Enhaạn edi ghan ni] reekpeka ghan.” (Jems. 2:19) Kụ eeghe kụ omheeraam mọ?

ABaibul phọ akaạph mọ omheeraam mọ odi bọ iyạl agạ. Eḅẹl phọ, “Omoọgh omeeraam pọ ominọgh ighọr mọ komoọgh ni raraạr phọ ipẹ oḍuom bọ oIoghi phọ.” (Hib. 11:1) Eḍighi maạr dị nạ amhoọgh omheeraam, nạ kakuphom ni owol mọ oomo araraạr phọ ipẹ aZihova aghaạph bọ inẹ ni ḅilhẹ mọ kemunughan ni. Esi omaạm, aZihova aḅenhị buọ Izrạl phọ mọ: “Eḍighi maạr dị nyinha erue ni ekạ iyọ phọ amhị idị egbolhomaam ḍio ḅilhẹ r’iyọ phọ amhị idị egbolhomaam ḍughul, osophoghom mọ aḍio ki/ḅaạl obobọ aḍughul ki/kul mem mọ ekpeanhaạn bọ, pọ bịn kụ amem dị iyọ phọ amhị idị egbolhomaam Devid ketue ekạ.” (Jer. 33:20, 21) Nạ maghiilhaan ghan ni mọ erumuḍio phọ ke/mite mun ḅilhẹ mọ ke/meel mun, dị keḍighi iyaạr dị aḍio ke/ḅaạl ghan mun obobọ aḍughul ke/kul ghan mun ḍughụm? Eḍighi maạr dị nạ u/moọgh iikia ilọ iilhogh phọ reeḅakị bọ ipẹ ade phọ reeghiraan ghan bọ ḅilhẹ r’ipẹ aḍughul rekul ghan bọ keḅilhẹ eḅaạl, nạ kamoọgh ni iikia ilọ aruguanhaan Olemiạ phọ amiteom bọ iilhogh phọ iphẹn phọ ḍughụm? Eeye!—Isa. 55:10, 11; Mat. 5:18.

Omhunhenhiom iyạl, omheeraam mọ pọ “oIegheri okuphom owol ilọ araraạr phọ ipẹ yira k”omiịn bọ.” (Hib. 11:1b.) Esi omaạm. Oḅẹm mọ obumoọny apuru nyinhạ mọ, ‘Nạ ulhegheri ika mọ ookuugh odi ghan ni?’ Ghalhamọ r’iduọn nạ ko/mhiịn ghan bọ ookuugh, eeni nạ kaloghonhaạn ni ḍighaạgh obumoọny phọ oḍeenhaan odị raraạr dị eḍeenhaan mọ ookuugh odi ghan ni—idiphọ ophooghuom izon anạ omiteom, omạ araraạr dị ookuugh alhereghi, ḅilhẹ r’inhọn. Mem dị obumoọny phọ akạr amhiịn mọ araraạr phọ iphẹn ekạr ri edi ghan, kameeraam ni mọ edugh ni omheeraam araraạr dị ko/mhiịn ghan riḍien. Igini phọ kẹn, omheeraam mọ rakpasị ghan esi ariphigh.—Rom. 1:20.

Eḍighi bọ edị omheeraam akpasị esi oḍighi ghan araraạr dị eḍeenhaan mọ oye phọ amoọgh ni omheeraam, pọ orue omhoọgh omheeraam, ewạ dị oye phọ kamoọgh “olegheri iyaạr phọ opọ igey phọ.” (1 Tim. 2:4) Kuolọ i/munheen siphẹ. Otelhedom mọ aPọl agẹ mọ: “Oye lọ ameeraam ni r’oIoghi phọ odị, [Enhaạn] kesighẹ ni mọ odị oye aruukuan ni.” (Rom. 10:10) Oye phọ ka/meeraam igey phọ bịn kuolọ kamaghamhị maạr. Pọ bịn kụ amem dị kenyu nyodị oḍeenhaan omheeraam, iduọn phọ pọ, oye phọ kaḍighi ghan idị eḅọph r’igey phọ. (Jems. 2:20) Oye dị u/sereghiạn igey phọ ra/meeraam ghan ghalhamọ r’amem dị okạr ri omạ riphigh oḍeenhaan, loor esi aremheeraam r’aruuphuạ  iphulhupul dị odị u/meera ubilhẹ. (2 Pit. 3:3, 4; Jud 18) Epẹ kụ iyaạr phọ ghalhamọ r’amem aBaibul phọ, k/oomo abuphẹ omhiịn bọ iiḍaạny phọ oḍighiyogh bọ kụ umhoọgh omheeraam. (Num. 14:11; Jọn 12:37) Uwaloor iigbia phọ Enhaạn ramitoem ghan omheeraam loor abuphẹ omhaghamhị bọ maạr igey phọ.—Gal. 5:22; 2 Tẹs. 2:10, 11.

ADevid aḍighi aani ni oniin oye dị amhoọgh omheeraam dị aḍighan elhegh. (Hib. 11:32, 33) Toroboiperolbọ, k/oomo abuọ eghunotu phọ aDevid kụ umhoọgh odọ omheeraam mọ opọ phọ. Esi omaạm, eniin amem okumor umor phọ aDevid, Eliab, aḍeenhaan ni e/moọgh omheeraam esi oḅaạm aDevid mem mọ aDevid aḅẹm bọ mọ onọ kabian ni aGolayat. (1 Sam. 17:26-28) Ro/marạm ghan oye omheeraam; obobọ ro/le ghan erua ḍighaạgh odẹ r’onhiin, kụ iḍighi kụ omheeraam mọ aDevid aḍuạ esi asiya phọ odị r’aZihova kụ amite.

Siphẹ Psalm 27, aDevid aganhanhamhi ni ipẹ dị arue bọ amhoọgh omheeraam dị akpạr. (Ekpịgh phọ 1) ADevid agbirima ghan idị memitenhaan ghan nyodị igbaany ḅilhẹ r’idị aZihova mazoọm ghan mulhọgh ḍien phọ odị. (Siikpịgh phọ 2, 3) Odị akạr kụ amhaghamhị maạr iikolobian iiseeny phọ aZihova. (Ekpịgh phọ 4) ADevid aḍighan ghan r’abuerị awe phọ aaseeny Enhaạn siphẹ otu iiḅereghị phọ. (Ekpịgh phọ 6) R’ikpukpụ ni, odị awạ ghan ni olhoghonhaạn aḍighaạgh aZihova esi iiḅereghị. (Asiikpịgh phọ 7, 8) ADevid awạ kẹn ni dị kotomoghiom nyodị eten phọ Enhaạn. (Ekpịgh phọ 11) Omheeraam mọ akạr kụ amạn maạr esi aDevid dị tutụ odị apuru mọ: “Omheeraam kụ mu/lo bọ mị mutọl bọ eghẹn?”—Ekpịgh phọ 13.

Nạ katue ni amoọgh aani odọ omheeraam mọ aDevid eḍighi maạr dị nạ atuughaạny raagharạ phọ ogbạ bọ siphẹ Psalm 27. Eḍighi bọ edị omheeraam akpasị esi ogey olhegheri iyaạr, pọ amem dị nạ aghiọm ghisigh atuughạ ghan Ekpo onhụ phọ Enhaạn ḅilhẹ r’arinyạ phọ Ookpomhoghan phọ omiteoghom bọ, kụ edị kedughanhaan nyinhạ omhuum eemuma uwaloor iigbia phọ k’Enhaạn. (Ps. 1:2, 3) Lọgh ghan mem agbirima mem dị nạ ratuughạ. Eḍighi maạr dị yira ogbirima ghan esi ipẹ yira otuughạ bọ, keḍighi iyaạr dị yira kokuamhị osereghiạn igey phọ. Mem dị osereghiạn phọ anạ esi aZihova abụgh, eephuạ phọ anạ oḍighi oḍeenhaan omheeraam kebụgh ni esi oghị ghan ituughạ r’oghaạph ghan ilọ oḍuomolhoghi phọ anạ oḅenhị aani abunhọn. (Hib. 10:23-25) Ḅilhẹ kẹn, mem dị yira oghiọm ghisigh ‘ooḅereghị ghan oomo amem ḅilhẹ u/dugh,’ pọ yira roḍeenhaan ghan mọ yira omoọgh ni omheeraam. (Luk 18:1-8) Loor esi iduọn phọ, ‘Ka/soph ghan mem ooḅereghị’ aZihova, kụ oḍuom ghan olhoghi mọ odị ‘kụ ruuko ghan iyira.’ (1 Tẹs. 5:17; 1 Pit. 5:7) Omheeraam runyu ghan iyira oḍighi ipẹ enhighẹ bọ, kụ oḍighi ghan ipẹ enhighẹ bọ rekparamhị ghan omheeraam mọ ayira.—Jems. 2:22.

Ḍughul phọ aḍiphẹ eḅaạl odị kamugh bọ, aZizọs aḅenhị bumatuạn phọ odị mọ: “lmeeraam ghan [Enhaạn], eḅiIẹ ghan imeeraam imị.” (Jọn 14:1) Esi iduọn phọ, i/wạ mọ yira omhoọgh omheeraam oghị esi aZihova bịn kuolọ esi aZizọs kẹn. Ika kụ idị nạ katue bọ  amoọgh omheeraam akị esi aZizọs? Uguạ ooḅeghiọn omhiịn iraạr areten.

Eḅẹl phọ, sighẹ etagharạn phọ idiphọ inmo k’Enhaạn dị odị anmoom nyinhạ r’aloor. Otelhedom mọ aPọl aḅẹm mọ: “mị odimom omeeraam mọ mị amoọgh bọ esi Oọny phọ [Enhaạn], opọ uphomoghiạn bọ imị kụ ughol bọ imị kụ amugh bọ.” (Gal. 2:20) Esi iduọn phọ, eḍighi maạr dị nạ amhoọgh ni omheeraam aghị esi aZizọs, nạ kameeraam ni akuphom owol mọ ungọ ekiạ phọ olhoghonhaạn anạ ḍighaạgh, osạr owilhenhaạn ikarạph ph’anạ, ḅilhẹ r’ongọ anạ oḍuomolhoghi aghuḍum k’agee-pọ, roḍeehaan idị Enhaạn ephomoghiạn nyinhạ r’aloor. (Rom. 8:32, 38, 39; Efẹ. 1:7) Iphẹn phọ kelhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh owilhẹ ootughiạn ghan ikarạph dị nạ aḍighi igbaany.—2 Tẹs. 2:16, 17.

Edị emhunhenhiom iyạl, ḍuraan agbị aZihova esi iiḅereghị loor esi ekiạ phọ aZizọs. Loor esi ekiạ etagharạn phọ aZizọs, yira kotue ni ooḅereghị aZihova “Siphẹ kụ edị yira komoọgh onmạ ighirigiir, oḅilẹ oboọr oghọr dị kuloghonaạn ghan iyira ḍighaạgh mem lọ ikuom iyira.” (Hib. 4:15, 16; 10:19-22) Iiḅereghị riloghonhaạn ghan iyira ḍighaạgh okpạr opu inyuughiom oḍighi ikarạph.—Luk 22:40.

Omhunhenhiom iraạr, naghanhạn Zizọs. Otelhedom mọ aJọn agẹ mọ: “Opọ ameeraam bọ Moọny phọ mamoọgh ghuḍum k’agee-pọ phọ; kụ olọ [aḅaạr emhụ aghị esi oọny] phọ ka/moọgh ghuḍum, kụ aghelhẹ phọ [Enhaạn] kameeIom ni nyodị k’agee-pọ.” (Jọn 3:36) Lọgh elhegh siẹn phọ mọ aJọn agbạ ni agbatạn omhoọgh omheeraam r’oḅaạr emhụ. Loor esi iduọn phọ, nạ anhaghanhạn ghan Zizọs p’iduọn phọ nạ amoọgh ni omheeraam akị esi odị. Onhaghanhạn aZizọs pọ odaphạn ghan “ologh phọ aKraist,” iduọn phọ pọ, oomo ipẹ odị atughemhị bọ aḅilhẹ bọ atọ. (Gal. 6:2) Nạ aḅilhẹ kẹn ranaghanhạn ghan Zizọs mem dị nạ adaphạn iiḅakiọm ‘ebenẹ phọ akpẹ bọ oḍuomolhogh aḅilhẹ asụ olhoghi.’ (Mat. 24:45) Esi onhaghanhạn ghan aZizọs, nạ kamoọgh ni inyaạm okaran iiḅaghamhị dị eghịgh ogbagarạ oghim.—Luk 6:47, 48.

Eniin amem, oye alọ ni aḅenhị Zizọs mọ: “Mị ameeraam ni! Eru dị omeeraam mọ amị magbem, pọ uloghonaạn imị ḍighaạgh!” (Mạk 9:24) Oye phọ ophọn phọ amhoọgh ni oọny omheeraam, kuolọ odị alhọgh ni elhegh mọ ewạ ni dị odị kamoọgh omheeraam dị abụgh. Idiphọ oye phọ ophọn phọ, oomo phọ ayira omoghi aani ni omhoọgh omheeraam dị abụgh. Kụ oomo phọ ayira kotue ni okparamhị omheeraam mọ ayira nyiidiphọ. Iduọn yira momhiịn bọ, yira rokparamhị ghan omheeraam mọ ayira mem dị yira otuughạ Ekpo Onhụ phọ Enhaạn oḅilhẹ ogbirima ghan, kụ iphẹn phọ keḍighi idị yira kokuamhị osereghiạn aZihova. Omheeraam mọ ayira kaḅilhẹ kẹn ni akpạr mem dị yira—ooḅughonhaan ghan r’abuẹn r’ayira oḅọph bọ omheeraam mọ—ooḅereghị aZihova, oḅenhị aani bunhọn awe ilọ oḍuomolhoghi phọ ayira, ḅilhẹ orolhonhaạn ghan esi iiḅereghị. Opumom isiẹn, mem dị yira okparamhị omheeraam mọ ayira, yira komoọgh ni iikpiạ dị epeleghiom ḍighaạgh aZihova. Ekpo Onhụ phọ Enhaạn iḅenhị iyira mọ: “iiḅi asiya, isighẹ omeeraam mọ anyina aakuan bọ aseleman, eeneghiọm ghan ghuḍum mọ anyina . . . obọ ephomoghiạn phọ odị iteẹny inyina.”—Jud 20, 21.