EMHUOGHAẠPH ITUUGHẠ PHỌ 32
AḌUỌR PHỌ 44 Iiḅereghị Olhoghonhaạn Aḍighaạgh
AZihova Rawạ Mọ Oomo Awe Okiton
“[AZihova] . . . o/wạ ophiemi r’oniin oye, odị rawạ ghan ghụn mọ oomo phọ awe phọ okiton esi ikarạph phọ abidị.”—2 PIT. 3:9.
EGBON
Iyaạr dị oye kaḍighi oḍeenhaan mọ odị makiton r’iyaạr phọ eḍighi bọ kụ ewạ bọ okiton ḅilhẹ r’idị aZihova malhoghonhaạn we ḍighaạgh okiton esi ikarạph dị bidị oḍighi.
1. Oye dị akiton kaḍighi eeghe oḍeenhaan mọ odị makiton?
EWẠ NI mọ yira okiton mem dị yira oḍighi ikarạph. ABaibul phọ aḍeenhaan mọ mem dị oye akiton, oye phọ ralọgh ghan ni ḍien ikarạph phọ. Oye phọ rasopha ghan kẹn mọ onọ ka/ḍighi mun ikarạph phọ ipẹ phọ.—Mat. 3:8; Iiḍ. 3:19; 2 Pit. 3:9.
2. Eeghe kụ iḍighi kụ yira kotuughạ bọ olegheri iyaạr dị okiton esi ikarạph aru? (Nehemiah 8:9-11)
2 Ekpẹ ni dị torobọ oye kalegheri iyaạr dị okiton esi ikarạph eru. Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị yira ropiomạn ghan ni torobọ aḍio loor esi ikarạph phọ yira olhe bọ erua ḍighaạgh Adạm r’Iv. (Rom 3:23; 5:12) Oye o/lho dị ra/piomạn ghan. Ghalhamọ r’awe dị omhoọgh omheeraam dị akpạr idiphọ otelhedom mọ Pọl bịn ikparanhaạn ghan ni eeni amem oḍighi ipẹ enhighẹ bọ. (Rom 7:21-24) Kuolọ yira kotuạn mọ yira ropiomạn ghan ni bịn otọl dọl okururu ḍughụm? Eeye. AZihova aḍighi Enhaạn onmạ ighirigiir kụ rawạ kẹn ni mọ yira omhoọgh oḅaạl olhoghi. Ooḅeghiọn eḍeenhaan awe aJu phọ orọl bọ mem mọ aNehemiah. (Bạl Nehemiah 8:9-11.) AZihova o/wạ dị bidị kokol ikarạph phọ bidị oḍighi bọ mem dị eten okururu. Odị awạ ghụn dị bidị kokumu nyodị r’oḅaạl olhoghi. AZihova alegheri ni mọ mem dị yira okiton, yira romoọgh ghan ni oḅaạl olhoghi. Pọ kụ iyaạr phọ odị rutughemhị bọ iyira iyaạr dị okiton aru. Eḍighi maạr dị yira okiton esi ikarạph phọ ayira, yira kotue ni okuphom owol mọ Odẹ phọ ayira ranmạ ghan bọ we ighirigiir kasạr ri ikarạph phọ ayira abilhẹ.
3. Yira kooḅeghiọn eeghe siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ?
3 Siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ yira kopanyanhaạn iraạr asipuru dị egbolhomaam okiton esi ikarạph. Eḅẹl phọ, aZihova aḅenhị we phọ Izrạl mọ bidị koḍighi eeghe oḍeenhaan mọ bidị mokiton? Omhunhenhiom iyạl, ika kụ edị aZihova alhoghonhaạn ḍighaạgh we dị oḍighi ikarạph okiton? Omhunhenhiom iraạr, ika kụ edị aZizọs atughemhị butelhedom mọ odị iyaạr dị okiton esi ikarạph eru?
AZIHOVA AḄENHỊ WE PHỌ IZRẠL MỌ BIDỊ KOḌIGHI EEGHE OḌEENHAAN MỌ BIDỊ MOKITON?
4. AZihova aḅenhị we phọ Izrạl mọ bidị koḍighi eeghe oḍeenhaan mọ bidị mokiton?
4 Mem mọ aZihova angọ bọ we phọ Izrạl iilhogh phọ, bidị uguanhaan ni aZihova mọ bidị konaghanhạn ni nyodị. AZihova aguanhaan ni bidị mọ eḍighi maạr dị bidị onhaghanhạn iilhogh phọ odị angọ bọ, pọ odị kakoph ni aḅilhẹ asẹph bidị. AZihova aḅẹm kẹn ni mọ: “Iilhogh phọ iphẹn mị alhọgh bọ ringọ inyinha ḍio phọ arodon i/kpạr ḅilhẹ iilhogh phọ edi ni r’anyinha.” (Deut. 30:11, 16) Kuolọ eḍighi maạr dị bidị u/naghanhạn iilhogh phọ obobọ omhiigh ooḅereghị inhọn arumhụgh, odị ka/koph mun bidị, kụ bidị komiinhọm ni. Ghalhamọ r’iduọn phọ, bidị kotue ni oḅilhẹ omoọgh kuuḅi aghisigh Enhaạn “eḍighi maạr dị bidị okiton oḅula esi aZihova kụ onhaghanhạn eḍọgh phọ odị.” (Deut. 30:1-3, 17-20) Eḍighi maạr dị bidị okiton, aZihova kaḍuraan ni atuman bidị kụ aḅilhẹ kẹn asẹph bidị.
5. AZihova aḍighi eeghe mem mọ awe phọ odị u/naghanhạn bọ nyodị? (2 Kings 17:13, 14)
5 Awe phọ aZihova asaḅạr bọ egbạ-gbạ amem, u/naghanhạn ghan nyodị. Bidị uuḅereghị ghan ikaaghinheẹn araraạr kụ oḅilhẹ oḍighi ghan inhọn araraạr dị eeph iboom. Loor esi iduọn phọ, bidị umiinhọm ni. Kuolọ aZihova aghiọm ni ghisigh alhoghonhaạn ghan bidị ḍighaạgh pidị okiton. Mem emạn mem, odị arom ghan ni riil phọ odị oghị oḅenhị awe phọ mokiton oḅilhẹ okumu nyodị.—Bạl 2 Kings 17:13, 14.
6. Ika kụ edị aZihova asighẹ riil phọ odị aḍighinhom otughemhiọm awe phọ odị iyaạr phọ eḍighi bọ kụ ewạ bọ mọ bidị okiton? (Miịn kẹn afoto phọ.)
6 Dị eego esi ariil phọ, aZihova agbor ghan ni aphụr we phọ odị rurụ aḅilhẹ aalemhi bidị mem dị opiomạn. Dị eego esi aJerimaya, Enhaạn aḅenhị ni we phọ odị mọ: “Iḅula esi amhị, nyinha awe phọ Izrạl rebilhẹ ghan bọ Enhaạn phọ anyinha . . . Mị aḍighi oye onmạ ighirigiir, ḅilhẹ mị ka/kạgh mun olhoghi . . . Mị inyinha ki/ghaghạm olhoghi k’agee-pọ. Imeeraam bịn mọ nyinha epiomạn ni ḅilhẹ mọ nyinha meḅaạr emhụ ekị esi aZihova.” (Jer. 3:12, 13) Dị eego esi aJuẹl, aZihova aḅenhị we phọ odị mọ: “Ikiton r’oomo olhoghi, eḅula esi amhị.” (Joel 2:12, 13) Kụ dị eego esi Aizaya, odị aḅenhị we phọ odị mọ: “Iitolha siloor anyinha eḅaạl, ibilhẹ yogh oomo ikarạph phọ iphẹn mị amhiịn bọ nyinha reḍighi bọ. Ikunughi oḍighi ikarạph.” (Isa. 1:16-19) Dị eego esi Ezekiel, aZihova apuru ni we phọ odị mọ: “Nyinha reetughiạn ghan mọ mị amoọgh ni oḅaạl olhoghi ophiemi okarạph oye? . . . Eeye, mị rawạ ghan ghụn mọ odị akiton pidị odị atọl. Mị u/wạ ophiemi r’oniin oye . . . Ikiton eḍuạ esi ikarạph phọ anyinha obọ nyinha etọl.” (Ezek. 18:23, 32) Olhoghi aZihova raḅaạl ghan mem dị awe okiton esi ikarạph phọ abidị loor esi dị odị rawạ mọ bidị orọl k’agee-pọ! Esi iduọn phọ, aZihova ra/tọl ghan bịn kakori mọ bidị okiton kụ agbi olhoghonhaạn abidị ḍighaạgh. Omhiịn inhọn areḍeenhaan.
AZihova agbor ghan ni arom riil phọ odị oghị oḅenhị awe phọ odị oḅaạr bọ emhụ mọ bidị okiton (Miịn siikpịgh phọ 6-7)
7. Dị eego esi aHosea r’anhịr phọ odị, aZihova atughemhị we phọ odị eeghe iyaạr?
7 AZihova asighẹ ni Hosea r’anhịr phọ odị Gomer atughemhiọm we phọ odị ephigh iyaạr. AGomer awilhẹ ni Hosea olom mọ odị amhiigh olhe emhạ. AGomer katue ni anmia ḍughụm? AZihova opọ alhegheri bọ ekpom atorobọ oye aḅenhị Hosea mọ: “Ḅilhẹ ni aghị aḍeenhaan ephomhoghiạn phọ anạ oliom emhạ anhịr phọ, pomhoghiạn nyodị idiphọ mị aphomhoghiạn bọ we phọ Izrạl ghalhamọ r’iduọn bidị okiton bọ ilhoghi abidị ropogh inhọn arumhụgh.” (Hos. 3:1; Prov. 16:2) Lọgh elhegh mọ ikpo onhụ phọ ipẹ phọ eḍeenhaan mọ anhịr phọ aHosea akiọm ni ghisigh rale ghan emhạ. Ghalhamọ r’iduọn phọ, aZihova aḅenhị Hosea mọ asạr awilhenhaạn Gomer kụ aḅilhẹ asighẹ nyodị idiphọ anhịr odị. a AZihova aḅenhị Hosea oḍighi iduọn phọ omạ oḍeenhaan awe phọ odị mọ ghalhamọ r’iduọn bidị roḍighi bọ ni ikarạph, odị akiọm ni ghisigh apomhoghiạn bidị. Pọ kụ iyaạr phọ odị ratom ghan bọ riil phọ odị olhoghonhaạn abidị ḍighaạgh okiton esi ikarạph araraạr phọ bidị roḍighi bọ. Iphẹn phọ itughemhị iyira mọ aZihova “opọ alhegheri bọ torobọ ekpom” rakparaghạ ghan ni olhoghonhaạn oye dị raḍighi ghan ikarạph ḍighaạgh pidị akiton. (Prov. 17:3) Omhiịn reḍeenhaan awe dị aZihova akparaghạ olhoghonhaạn aḍighaạgh okiton.
IKA KỤ EDỊ AZIHOVA ALHOGHONHAẠN ḌIGHAẠGH WE DỊ OḌIGHI IKARẠPH OKITON?
8. AZihova aḍighi eeghe olhoghonhaạn aKen ḍighaạgh pidị akiton? (Genesis 4:3-7) (Miịn kẹn afoto phọ.)
8 AKen kụ oḅẹl oọny Adạm r’Iv, kụ odị alhe ni erua ikarạph ḍighaạgh odẹ r’onhiin phọ odị. Oḅarạm isiẹn, aBaibul phọ akaạph ilọ odị mọ: “Odị aḍighi ghan ikarạph.” (1 Jọn 3:12) Eeni epẹ kụ iḍighi bọ iyaạr phọ aZihova “aghel bọ Ken r’ekiạ phọ odị.” Kparipẹ r’onme araagharạ phọ odị, “aKen aghạgh ghụn olhoghi iboom kụ aghire.” AZihova aḍighi eeghe olhoghonhaạn aKen ḍighaạgh? Odị aḅaanhaạn Ken. (Bạl Genesis 4:3-7.) Lọgh elhegh mọ aZihova asighẹ eyoghoyoghọ eten kụ aḅenhiọm Ken mọ odị kasẹph ni nyodị eḍighi maạr dị odị aḍighi ghan raraạr dị enhighẹ. AZihova aphụr kẹn ni Ken rurụ mọ ighạgh ilhoghi phọ odị ketue ni eḍighi idị odị kaḍighi iyaạr dị i/nighẹ. Kuolọ dị eeph ni iboom, aKen o/nhaghanhạn aZihova. Odị o/meera osighẹ olhoghonhaạn aḍighaạgh phọ aZihova pidị odị akiton. Ipẹ aKen aḍighi bọ iḍighi ni idị aZihova asopha mọ onọ ka/loghonhaạn mun ḍighaạgh bunhọn awe pidị okiton ḍughụm? Eeye!
AZihova akparaghạ ni olhoghonhaạn aḍighaạgh Ken, kụ aḅenhị nyodị mọ onọ kasẹph ni nyodị eḍighi maạr lọ odị akiton (Miịn ekpịgh phọ 8)
9. Ika kụ edị aZihova alhoghonhaạn Devid ḍighaạgh okiton?
9 AZihova akạr kụ aphomhoghiạn Uw-emhạ phọ Devid. Odị aḅẹm mọ aDevid “oye ologhi” odị. (Iiḍ. 13:22) Kuolọ aDevid alhe ni emhạ aḅilhẹ akọ enu. Odaphạn olhogh phọ aZihova angọ bọ Mozis, iphẹn phọ eḍighi ni igbogh ikarạph dị ekpẹ oghiigh aDevid. (Lev. 20:10; Num. 35:31) Ghalhamọ r’iduọn phọ, aZihova awạ ni reten olhoghonhaạn aDevid ḍighaạgh pidị akiton. b Odị arom ni oyil phọ odị, Netan, oghị oteẹny aDevid ghalhamọ r’iduọn aDevid ko/ḍeenhaan bọ mọ odị makiton. ANetan aḍighinhom ni oghaạph omaaniọm dị atir ekpom aDevid. Oghaạph omaaniọm mọ alhoghonhaạn ni Devid ḍighaạgh omiịn mọ odị mapiomạn aZihova. Kụ ipẹ phọ eḍighi idị aDevid akiton. (2 Sam. 12:1-14) Odị agẹ ni ḍuọr dị eḍeenhaan mọ odị makiton. (Ps. 51, r’igẹ dị edi anyụ emhuoghaạph phọ) Aḍuọr phọ odị agẹ bọ reedereghị ghan ni ibadị awe dị opiomạn keḅilhẹ enyu bidị okiton. P’eeghe idị olhoghi ayira aḅaạl loor iduọn aZihova alhoghonhaạn bọ Devid ḍighaạgh okiton.
10. Nạ aloghoma ika ilọ okparạm mọ r’osạr owilhenhaạn phọ aZihova raḍeenhaan ghan bọ we dị oḍighi ikarạph?
10 AZihova alọgh ni ḍien oomo odọ kirokirọ ikarạph. (Ps. 5:4, 5) Toroboiperolbọ, odị alegheri ni mọ yira ole erua ikarạph. Kụ loor esi iduọn odị uphomhoghiạn bọ iyira, odị rulhoghonhaạn ghan iyira ḍighaạgh orue okpạr opu ikarạph. Odị rakparaghạ ghan ni olhoghonhaạn aḍighaạgh ghalhamọ r’awe dị oḍighi igbogh ikarạph pidị okiton oḅilhẹ oḍuraan otuman nyodị. Eḍighi ni iyaạr iidereghị olhegheri mọ odị aakolhobian ni osạr owilhenhaạn ayira! Ootughiạn ghan ilọ okparạm r’osạr owilhenhaạn phọ aZihova kinyaamhị iyira oghiọm aghisigh orọl adọl dị ekpẹ oḍuom olhoghi, kụ oogborion ghan okiton mem lọ yira oḍighi ikarạph. Ooḅeghiọn nyiidiphọ idị aZizọs atughemhị butelhedom mọ odị iyaạr dị okiton esi ikarạph eru.
IKA KỤ EDỊ AZIZỌS ATUGHEMHỊ BUTELHEDOM MỌ ODỊ IYAẠR DỊ OKITON ESI IKARẠPH ERU?
11-12. Eeghe oghaạph omaanhiọm kụ edị aZizọs aḍighinhom otughemhiọm ayira mọ aZihova anyaaghiạn ni osạr owilhenhaạn ayira? (Miịn oḅẹl opoḍi phọ.)
11 Mem mọ eteẹny bọ dị aMesaya phọ katu siẹn ade phọ, aZihova arom ni Jọn opọ aḍiinye ghan bọ we muụm mọ ophụr awe phọ rurụ mọ okiton. Kụ aZizọs aḍighi kẹn ni iniin phọ.—Mat. 3:1, 2; 4:17.
12 Mem mọ aZizọs arọl bọ siẹn ade phọ, odị atughemhị ni we mọ Odẹ phọ odị akạr rawạ osạr owilhenhaạn awe mem lọ opiomạn. Eniin eten dị odị aḍighi iphẹn phọ pọ ongọ oghaạph omaaniọm ilọ oọny phọ aphe bọ. Oọny phọ ophọn phọ asopha oḍuạ olhoghi otu oghị oḍighi ikarạph araraạr. ‘Mem dị odị aloghoma loor odị,’ odị asopha ni oḅula olhoghi otu. Odẹ phọ aḍighi eeghe mem mọ amhiịn bọ oọny phọ odị? AZizọs aḅẹm mọ mem dị oọny phọ odi ni ‘k’egher obobọ eekelạ ekpisi, odẹ phọ odị amiịn ni nyodị, kụ amoọgh igbiririph esi odị, kụ aghiil aghị aghurughi obobọ aḅol nyodị, kụ akpụn okpo odị.’ Oọny phọ oo/tughiạn mọ odẹ phọ odị kasạr ri abilhenhaạn nyodị, esi iduọn phọ alhọm ghụn oḍighi ebenhẹ odẹ phọ odị. Kuolọ odẹ phọ asạr ri awilhenhaạn nyodị kụ amhạgh nyodị mọ “oọny phọ amị ophọn,” kụ asighẹ nyodị alhọgh otu. Odẹ phọ aḅẹm mọ oọny phọ odị “aphe ni kụ mamite.” (Luk 15:11-32) Dị iikia i/lo, mem mọ aZizọs arọl bọ epẹ k’akẹ, odị amiịn ni ibadị amem dị Odẹ phọ odị aḍeenhaan igbiririph kụ aḅilhẹ asạr awilhenhaạn we dị oḍighi ikarạph kuolọ mokiton. Oghaạph omaaniọm mọ aZizọs aḍeenhaan mọ aZihova Odẹ phọ ayira aḍighi Enhaạn onmạ ighirigiir, kụ iphẹn phọ eḍighi ni iyaạr iidereghị!
Siphẹ aḍidogh phọ aZizọs, odẹ phọ akiil rakị oḅọl oọny phọ aḍuạ bọ olhoghi otu phọ ratigheel bọ (Miịn siikpịgh phọ 11-12)
13-14. Otelhedom mọ Pita atuughạ eeghe iyaạr dị egbolhomaam okiton, kụ odị atughemhị eeghe bunhọn? (Miịn kẹn afoto phọ.)
13 Otelhedom mọ Pita atuughạ ni ḍighaạgh aZizọs idị aZihova rasạr ghan kawilhenhaạn we dị oḍighi ikarạph kụ okiton. APita apiomạn ghan ni ibadị amem kuolọ aZizọs asạr ghan ni awilhenhaạn nyodị. Esi omaạm, aPita aḅonyonhu ni azuan mem mọ apharanhaạn bọ Uw-emhoọgh phọ odị iraạr amem. (Mat. 26:34, 35, 69-75) Kuolọ mem mọ oḅeton bọ Zizọs, odị amitenhaan ni Pita mem dị oginha odị bịn odi. (Luk 24:33, 34; 1 Kọr. 15:3-5) AZizọs alhegheri ni mọ aPita makiton, esi iduọn phọ odị awạ ghan eepoogh oḍeenhaan aPita mọ onọ masạr ri abilhenhaạn nyodị.
14 Loor iduọn aPita alhegheri bọ ni idị retọl ghan mem dị osạr owilhenhaạn oye dị apiomạn kuolọ makiton, odị arue ni atughemhị aani bunhọn awe ilọ okiton. R’olhe bọ eyaạl aPentikọst lhạ phọ 33 C.E, aPita angọ ni oghaạph igbo awe aJu dị ko”mheeraam Kraist kụ aḅenhị mọ bidị kụ ughiigh bọ aMesaya phọ. Kuolọ r’eten ephomhoghiạn odị aḅenhị ni we phọ mọ: “Ikiton esi ikarạph phọ anyina esoman Enaạn, obọ [aZihova] agbuurogh ikarạph phọ anyina.” (Iiḍ. 3:14, 15, 17, 19) Ikpo onhụ phọ aPita iḍeenhaan mọ oye dị akiton kanme eten iitughiạn r’eḍighinhom araraạr phọ odị, kụ agbon oḍighi araraạr dị keḅeraạn Enhaạn. Ikpo onhụ phọ odị iḅilhẹ kẹn ni eḍeenhaan mọ aZihova kasạr ri abilhenhaạn oye lọ makiton obobọ agbuurogh ikarạph oye phọ asighẹ. Ibadị asiạ reten, aPita agẹ ni ḍinyạ aghiọm buphẹ r’odị oḅọph bọ omheeraam mọ kụ aḅẹm mọ: “[AZihova] . . . raminoghọm ghan ghụn ikarạph phọ anyina, idị eḍighi bọ odị o/wạ ophiemi r’oniin oye, odị rawạ ghan ghụn mọ oomo phọ awe phọ okiton esi ikarạph phọ abidị.” (2 Pit. 3:9) Ghalhamọ yira uḍighi ni igbogh ikarạph kụ okiton, yira kotue ni okuphom owol mọ aZihova masạr ri ikarạph phọ ipẹ phọ uwilhenhaạn iyira!
R’eten ephomhoghiạn aZizọs asạr ri awilhenhaạn Pita mem mọ akiton bọ kụ aḅilhẹ akparamhị nyodị (Miịn siikpịgh phọ 13-14)
15-16. (a) Iigo ika kụ aPọl alhegheri bọ iyaạr dị osạr owilhenhaạn aru? (1 Timoti 1:12-15) (b) Yira kooḅeghiọn eeghe emhuoghaạph phọ etum bọ siẹn?
15 ASọl opọ aTasọs phọ aḍighi ni ibadị ikarạph araraạr dị ewạ mọ odị akiton aḅilhẹ alhọm osạr owilhenhaạn. Odị agbiphoghọm ni kụ aḅilhẹ amhiinhẹ bumatuạn phọ aKraist. Eeni ibadị aKristẹn phọ orọl bọ mem mọ amuphẹ phọ uutughiạn ni mọ aSọl ka/tue ni bịn anmia. Kuolọ aZizọs alhegheri ni mọ aSọl katue ni akiton esi ikarạph phọ odị. AZizọs r’Odẹ phọ odị umhiịn ni imạ araagharạ dị aSọl amhoọgh. Pọ kụ iyaạr phọ aZizọs aḅẹm bọ mọ: “Mị masaḅạr nyodị omiteom aḍien amị.” (Iiḍ. 9:15) Orue oḍighi idị aSọl kakiton, aZizọs aḍighi ni iiḍaạny. (Iiḍ. 7:58–8:3; 9:1-9, 17-20) Mem mọ aSọl aḍighi bọ onyọ aKristẹn phọ, uḅilhẹ ghan omhạgh nyodị mọ Pọl. Kụ egbạ-gbạ amem, odị aḅạ ghan ni ikpo onhụ dị eḍeenhaan mọ odị asereghiạn ni onmạ ighirigiir phọ aZihova r’aZizọs moḍeenhaan bọ nyodị. (Bạl 1 Timoti 1:12-15.) Otelhedom mọ Pọl aḅẹm mọ aloor esi igbiririph phọ Enhaạn kụ edị odị rakparaghạ ghan bọ olhoghonhaạn awe ḍighaạgh dị kokiton.—Rom 2:4.
16 Eniin amem, otelhedom mọ Pọl anhaghạn ni mọ ookpomhoghan phọ odi bọ Korịnt omeera mọ opesiom ipesi arọl siphẹ ogbo phọ abidị. APọl aḅenhị bidị oḍighi eeghe? Ipẹ odị aḅenhị bọ bidị oḍighi iḍeenhaan mọ aZihova raliọm ghan rebenhẹ phọ odị loor esi ephomhoghiạn, ḅilhẹ mọ odị ranmạ ghan ni ighirigiir bulọ oḍeenhaan mọ bunọ mokiton. Emhuoghaạph phọ etum bọ siẹn, yira kooḅeghiọn idị yira kotue otuughaạny aani onmạ ighirigiir phọ aZihova.
AḌUỌR PHỌ 33 Ler Dool Phọ Anạ Angọ AZihova
a Ipẹ aZihova aḅenhị bọ Hosea oḍighi phọ egbatanhaạn ni r’idị odị aghaạph ḍio arodon. Rodon, dị eego esi Oọny phọ odị aZihova uḅenhị iyira mọ oye dị olom obobọ anhịr alhe emhạ katue ni akạ pinien phọ eḍighi maạr lọ awạ.—Mat. 5:32; 19:9.
b Miịn emhuoghaạph phọ “What Does Jehovah’s Forgiveness Mean for You?” edi bọ Watchtower, aNovember 15, 2012, ipoḍi phọ 21-23, siikpịgh phọ 3-10.
