EMHUOGHAẠPH ITUUGHẠ PHỌ 31
AḌUỌR PHỌ 12 Great God, Jehovah
Iikolhobian Dị AZihova Amiteom Olhoghonhaạn Awe Ḍighaạgh Okpạr Opu Ikarạph R’aḍuugh
“Enaạn iphomoghiạn iboom aḅirini phọ, dị tutụ engọ ogina Oọny phọ odị.”—JỌN 3:16.
EGBON
Raraạr dị aZihova maḍighi olhoghonhaạn ayira ḍighaạgh okpạr opu ikarạph, ḅilhẹ r’idị odị maḍighi pidị yira otue omoọgh ghuḍum k’agee-pọ.
1-2. (a) Ikarạph p’eeghe, kụ eeghe kụ kilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh okpạr opu? (Miịn kẹn “Ikpo Onhụ Dị Ogbạ.”) (b) Eeghe asipuru kụ edị yira kooḅeghiọn siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ, kụ ighẹn inhọn asipuru kụ edị Otu Okoriom mọ ophọn phọ kapanyanhaạn? (Miịn kẹn “Iyaạr Dị Abuphẹ Robạl Bọ Kolọgh Elhegh.”)
AZIHOVA aphomhoghiạn nyinhạ asiemhi k’iḍighen? Olhegheri ophagharanhaạn phọ, ooḅeghiọn raraạr dị aZihova maḍighi ophẹl anạ osighẹ esi ikarạph r’aḍuugh. Ikarạph a eḍighi ni mulhọgh ḍien ayira, dị oginha ayira bịn ko/tue okpạr opu. Yira roḍighi ghan ni ikarạph torobọ aḍio, kụ loor esi ikarạph phọ ipẹ phọ yira olhe bọ erua kụ edị yira romugh ghan bọ. (Rom 5:12) Kuolọ iiḅi iinhaghạn edi ni. AZihova maguanhaan ophẹl ayira osighẹ esi ikarạph r’aḍuugh!
2 Dị remạn ni 6,000 asiạ, aZihova malhoghonhaạn ni ḍighaạgh we orue oḍighi arighirị odị ghalhamọ r’iduọn u/munhughan bọ. Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị uphomhoghiạn iyira. AZihova amhiigh ophomhoghiạn awe k’amem mọ odị alhẹm bọ oḅẹl olom r’anhịr phọ. Kụ loor esi iduọn aZihova aphomhoghiạn bọ we iboom, odị maḍighi ni ibadị araraạr olhoghonhaạn awe ḍighaạgh mem dị oḍighi ikarạph. Enhaạn alegheri ni mọ ikarạph rekọm ghan ḍuugh kụ odị o/wạ mọ yira omhugh, odị rawạ ghụn mọ yira orọl k’agee-pọ. (Rom 6:23) Siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ yira kooḅeghiọn iraạr asipuru: (1) Eeghe oḍuom olhoghi kụ edị aZihova mangọ omhạr awe? (2) Eeghe araraạr kụ edị awe phọ orọl bọ iḍiodi phọ oḍighi orue omhoọgh akuuḅi aghisigh aZihova? (3) AZizọs aḍighi eeghe orue ophẹl awe osighẹ esi ikarạph r’aḍuugh?
EEGHE OḌUOM OLHOGHI KỤ EDỊ AZIHOVA MANGỌ OMHẠR AWE?
3. Eeghe kụ imite siphẹ oghoony phọ Iden?
3 Mem mọ aZihova alhẹm bọ Adạm r’Iv, odị awạ mọ bidị omhoọgh oḅaạl olhoghi, pọ kụ iyaạr phọ odị angọ bọ bidị emạ esi orọl r’oḍighi oḍighi. Odị aḅilhẹ kẹn ni aḍighi bidị olom r’anhịr. AZihova aḅenhị bidị omhạr omuzeḍi, pidị anmụny phọ abidị r’abidị oḍighi idị oomo ade phọ ketọl aani idiphọ oghoony phọ Iden. Kuolọ odị angọ ni bidị oniin olhogh kụ aphụr bidị rurụ mọ eḍighi maạr dị bidị u/naghanhạn itọ phọ odị, bidị komugh ni. Kụ iduọn yira olhegheri bọ ni, ookpaạny dị u/pomoghiạn aZihova obobọ bidị aru ni adẹgh Adạm r’Iv aphogh, kụ bidị omheel oḍighanhaan, oḍighi ipẹ ookpaạny phọ awạ bọ. Kparipẹ r’oḍuom olhoghi Odẹ k’akẹ phọ abidị maḍeenhaan bọ bidị ephomhoghiạn, bidị ugbagharạn ghụn nyodị. Ipẹ aZihova aghaạph bọ ituụgh ni emite. Loor esi iduọn Adạm r’Iv u/naghanhạn bọ Enhaạn, bidị ukpọ ni kụ eekunha phọ omhugh.—Gen. 1:28, 29; 2:8, 9, 16-18; 3:1-6, 17-19, 24; 5:5.
4. Eeghe kụ iḍighi kụ aZihova alọgh bọ ḍien ikarạph kụ aḅilhẹ bọ rawạ olhoghonhaạn ayira ḍighaạgh okpạr opu? (Rom 8:20, 21)
4 AZihova aḍighi idị ogẹ olhọgh esi raraạr phọ iphẹn emite bọ, pidị ilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh olhegheri iyaạr phọ eḍighi bọ kụ odị alhọgh bọ ḍien ikarạph. Ikarạph repuẹ ghan siya phọ ayira r’aZihova, keḅilhẹ ekọm ḍuugh. (Isa. 59:2) ASetan alọgh ḍien aZihova r’awe, pọ kụ iyaạr phọ odị aḍighi bọ idị Adạm r’Iv oḍighi ikarạph. Kụ odị akiọm ni ghisigh raḍighi ghan iniin phọ rodon. Mem mọ aSetan aḍighi bọ idị Adạm r’Iv opiomạn, odị aatughiạn mọ odị masophoghom igbiighi phọ aZihova amhooghonhaạn bọ omhạr awe. Kuolọ aSetan o/lhegheri esi dị aZihova aphomhoghiạn we asi. Enhaạn o/nme ipẹ odị agbiighinhaan bọ omhạr awe. Loor esi iduọn odị aphomhoghiạn bọ omhạr awe, odị angọ ni bidị oḍuom olhoghi. (Bạl Rom 8:20, 21.) AZihova alhegheri ni mọ abuniin anmụny Adạm r’Iv kopomhoghiạn ni nyodị kụ oḅilhẹ okparaghạ ghan onhaghanhạn odị. Idiphọ Odẹ r’Olemhiạ, aZihova amiteom ni iikolhobian dị bidị kotue oḍuraan otuman nyodị kụ oḅilhẹ omoọgh peleẹny esi ikarạph r’aḍuugh. AZihova aḍighi eeghe pidị iphẹn phọ etue emite?
5. Apụr amem kụ edị aZihova aganhanhamhi bọ mọ oḍuom olhoghi odi ni dị awe komoọgh peleẹny? Gbạ. (Genesis 3:15)
5 Bạl Genesis 3:15. Mem mọ Adạm r’Iv opiomạn bọ, aZihova amiteom ni oḍuom olhoghi esi osophonhaan aSetan ooruẹn amuphe. Enhaạn aḅẹm mọ komạr ri oọny dị kapẹl omhạr awe. Oọny phọ ophọn phọ kapiemhi ni Setan kụ aḅilhẹ aḍighi idị araraạr ketọl idiphọ erọl ghan bọ siphẹ oghoony phọ Iden. (1 Jọn 3:8) Kuolọ aSetan kakọm ni imhinhimhiịn r’aḍuugh angọ oọny phọ ophọn phọ. Kụ ipẹ phọ kekọm ni eboom eephinha engọ aZihova. AZihova amheera ni mọ oọny phọ odị amhiinhọm aḅilhẹ amhugh pidị omhạr awe omoọgh peleẹny esi ikarạph r’aḍuugh!
AWE PHỌ ORỌL BỌ IḌIODI PHỌ UḌIGHI EEGHE ORUE OMHOỌGH AKUUḄI AGHISIGH AZIHOVA?
6. Eeghe iyaạr kụ edị Ebel r’aNoa r’abunhọn awe dị omhoọgh omheeraam oḍighi orue oḍuraan otuman aZihova?
6 Iduọn amem rekị bọ ni, aZihova aganhanhamhi ni ipẹ keego bọ kụ omhạr awe kotue bọ oḍuraan otuman nyodị. Mem mọ Adạm r’Iv opiomạn bọ, Ebel aḍighi bọ omhunhenhiom iyạl oọny abidị, kụ oḅẹl oye dị amhoọgh omheeraam aghị esi aZihova. Loor iduọn Ebel aphomhoghiạn bọ aZihova kụ aḅilhẹ bọ rawạ oḍighi ipẹ keḅeraạn bọ nyodị, odị asighẹ ni iyool-igạ phọ odị, dị emhaạr ebunhabunhạ aphighironhọm ekiạ angọ nyodị. AZihova asighẹ ni ekiạ phọ odị ḍughụm? Ii, loor esi dị aBaibul phọ aḅẹm mọ, “aZihova asẹph ni Ebel r’ekiạ phọ odị.” (Gen. 4:4) AZihova asighẹ kẹn ni inhọn arikiạ dị aNoa r’abunhọn awe dị ophomhoghiạn oḅilhẹ oḍuom nyodị olhoghi ophinyọn. (Gen. 8:20, 21) Iduọn aZihova asighẹ bọ rikiạ phọ iphẹn phọ eḍeenhaan mọ awe dị u/munhughan kotue ni omoọgh kuuḅi aghisigh odị oḅilhẹ oḍuraan otuman nyodị. b
7. Iduọn Ebraham amheera bọ ni osighẹ oọny phọ odị ophighironhọm ekiạ itughemhị iyira eeghe ilọ aZihova?
7 AZihova aḅenhị ni Ebraham, aḍighi bọ oye dị amhoọgh omheeraam dị akpạr osighẹ oginha oọny phọ odị ophighironhọm ekiạ. Ephẹn phọ iyaạr dị ekpạr ri iboom oḍighi. Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, Ebraham asighẹ ni oọny phọ odị aghị ophighironhọm ekiạ phọ. Kuolọ mem mọ Ebraham rawạ bọ oghiigh oọny phọ odị, Enhaạn asophoghom ni nyodị. Ipẹ emitenhaan bọ Ebraham itughemhị iyira mọ aZihova anyaaghiạn ni osighẹ oọny phọ odị aphomhoghiạn bọ ophighironhọm ekiạ, loor esi ephomhoghiạn.—Gen. 22:1-18.
8. Arikiạ phọ aZihova aḅenhị bọ we phọ odị iḍiodi phọ ophinyọn, itughemhị iyira eeghe? (Leviticus 4:27-29; 17:11)
8 Mem mọ aZihova angọ bọ we phọ Izrạl Olhogh phọ, odị aḅenhị ni bidị rikiạ dị bidị kopinyọn pidị odị asạr ikarạph abidị abilhenhaạn. (Bạl Leviticus 4:27-29; 17:11.) Arikiạ phọ ipẹ phọ iḍeenhaan ghan mọ aZihova kamiteom ni ekiạ dị ketagharạn omhạr awe esighẹ esi ikarạph. Ariil phọ Enhaạn ughaạph ni mọ komiinẹ ni oọny phọ opọ phọ aḍighi bọ Oọny dị Enhaạn aphomhoghiạn iboom kụ oḅilhẹ okiigh idiphọ oyool-ogạ dị rowạ ophighironhọm ekiạ. (Isa. 53:1-12) Iphẹn phọ eḍeenhaan mọ aZihova raguanhaan ghan osighẹ oọny phọ odị aphomhoghiạn bọ ophighironhọm ekiạ pidị awe omoọgh etagharạn esi ikarạph r’aḍuugh. Ephẹn phọ eekiạ iyaạr dị aZihova aḍighinhaan oomo awe, eḅarạm bọ ni nyinhạ!
AZIZỌS AḌIGHI EEGHE ORUE OPHẸL AWE?
9. AJọn opọ aḍiinye ghan bọ we muụm mọ aghaạph eeghe iyaạr ilọ aZizọs? (Hibru 9:22; 10:1-4, 12)
9 Siphẹ oḅẹl okuron asiạ oghiil aKristẹn phọ, ebenhẹ Enhaạn dị oghol mọ Jọn, opọ aḍiinye ghan bọ we muụm mọ amhiịn ni Zizọs opọ aNazerẹt phọ kụ aḅẹm mọ: “Ophọn phọ kụ Oọny Iyool Ogạ phọ Enaạn eseere bọ otagharanạm aḅirini phọ esi ikarạph phọ abidị!” (Jọn 1:29) Ikpo onhụ phọ ipẹ phọ iḍeenhaan mọ aZizọs kụ oọny phọ Enhaạn kasighẹ bọ amunhenhiom ruguanhaan phọ odị. AZizọs kasighẹ ghuḍum mọ odị apighironhọm ekiạ. Nyiidiphọ amem mọ meteẹny dị oọny phọ ophọn phọ kapẹl we asighẹ esi ikarạph k’agee-pọ.—Bạl Hibru 9:22; 10:1-4, 12.
10. Ika kụ edị aZizọs aḍeenhaan mọ odị aru “omạgh abuḍighinom ikarạph”?
10 Ghalhamọ r’iduọn aZizọs alhoghonhaạn bọ ni ḍighaạgh oomo awe, odị akạr agbon ongọ olhoghonhaạn aḍighaạgh buphẹ olhoghoma bọ mọ bunọ abuḍighinhom ikarạph. Odị amhạgh bidị oru oḍighi abutelhedom odị. Odị alhegheri ni mọ ikarạph kụ ekpanhạ iyaạr phọ ekọm bọ imhinhimhiịn engọ we. Esi iduọn phọ, odị akạr alhoghonhaạn ḍighaạgh we dị romiinhọm loor esi ikarạph dị bidị oḍighi. Dị eego esi oghaạph omaaniọm odị aḅẹm ni mọ: “Buphẹ u/moon bọ kụ ropir ghan oyil, k/abuphẹ omoon bọ . . . Mị u/tuạn omạgh abugey kụ aru bọ. Mị uru ghụn ni omạgh abuḍighinom ikarạph.” (Mat. 9:12, 13) AZizọs atuụgh ni ipẹ odị aghaạph bọ kụ aḍighi. Mem dị oniin anhịr asighẹ izin odị aatolhom ruwol aZizọs, odị aḅaanhaạn ni anhịr phọ eyoghoyoghọ eten kụ asạr ikarạph anhịr phọ awilhenhaạn. (Luk 7:37-50) Odị aḅilhẹ kẹn ni atughemhị anhịr olọ aSameria igey phọ ghalhamọ r’iduọn odị alhegheri bọ ni mọ anhịr phọ odi ghan r’oye dị u/ḍighi olom odị. (Jọn 4:7, 17-19, 25, 26) Kụ ghalhamọ r’iduọn awe romugh ghan bọ loor esi ikarạph, Enhaạn angọ ni Zizọs iikpọ oḅerion awe kirokirọ dị omhuughu.—Mat. 11:5.
11. Eeghe kụ iḍighi kụ awe dị oḍighi ghan ikarạph owạ ghan bọ orọl r’aZizọs?
11 Dị iikia i/lo, yira onaghanhạn ni iyaạr phọ eḍighi bọ kụ awe dị oḍighi ghan ikarạph oghị ghan bọ oteẹny Zizọs. Odị azoọm ghan bidị eyoghoyoghọ eten kụ aḅilhẹ aḍeenhaan ghan bidị ogbolhomaam. Bidị u/kiilaan ghan otuman aZizọs. (Luk 15:1, 2) AZizọs asẹph ni we phọ abuẹn oḍeenhaan bọ mọ bidị omoọgh omheeraam esi odị. (Luk 19:1-10) Kụ idiphọ Odẹ phọ odị, aZizọs anmạ ghan ni we ighirigiir. (Jọn 14:9) Dị eego esi ikpo onhụ r’eḍighinhom araraạr, aZizọs aḍeenhaan ni mọ Odẹ phọ odị amoọgh ni ogbolhomaam awe aḅilhẹ ranmạ ghan bidị ighirigiir. AZizọs alhoghonhaạn ni ḍighaạgh buḍighinhom ikarạph dị rowạ onmia, onme areten phọ abidị. Odị aḍighi iduọn phọ loor esi dị apomhoghiạn bidị kụ aḅilhẹ rawạ dị bidị kokpạr opu ikarạph kụ oḍighi bumatuạn odị.—Luk 5:27, 28.
12. AZizọs aghaạph eeghe idị egbolhomaam ḍuugh phọ odị kamugh bọ?
12 AZizọs alhegheri ni mọ odị kasighẹ ghuḍum mọ odị apighironhọm ekiạ. Odị aḅenhị ghan ni bumatuạn phọ odị mọ kobool li nyodị kụ okạn nyodị loor oreeny okiigh. (Mat. 17:22; 20:18, 19) Odị alhegheri ni mọ ekiạ phọ odị kụ kesighẹ ikarạph aḅirinhi phọ idiphọ aJọn r’abunhọn ariil phọ Enhaạn oghaạph bọ. AZizọs aḅilhẹ kẹn ni aḅẹm mọ mem dị odị amhugh, odị “kaḍur ri oomo awe” atumeriom loor odị. (Jọn 12:32) Esi iduọn phọ, oye dị rawạ oḅaalhamhị olhoghi Enhaạn kamoọgh omheeraam akị esi aZizọs kụ aḅilhẹ atuughaạny nyodị. Oye dị aḍighi iduọn phọ kụ edị kotagharạn “osighẹ ḍighaạgh ikarạph.” (Rom 6:14, 18, 22; Jọn 8:32) Aloor esi ophẹl ayira kụ edị aZizọs r’akpọ oḅio ameera bọ ni omhugh.—Jọn 10:17, 18.
13. Eeghe araraạr kụ edị aZizọs amhiinhọm kụ agbi bọ omhugh, kụ aḍuugh phọ odị itughemhị iyira eeghe ilọ aZihova? (Miịn kẹn afoto phọ.)
13 Oyaghirị aZizọs aal li Zizọs kụ awe aRom mọ osiph nyodị omhiinhẹ kụ oḅilhẹ oḅenhị yogh. Kụ ekureriom mọ okạn nyodị loor oreeny oghiigh. AZihova alhoghoma ni eboom eephinha dị epu nyepẹ aZizọs, mem mọ odị ramiịn bọ dị aZizọs ramiinhọm. Obọ aZihova amoọgh ni iikpọ osiemhi eekunha imhinhimhiịn phọ aZizọs, kuolọ odị o/ḍighi idiphọ. Eeghe kụ iḍighi kụ Odẹ dị aphomhoghiạn oọny odị idiphọ, o/ḍighi bọ iyaạr mem mọ oọny phọ odị ramiinhọm bọ? Loor esi dị uphomhoghiạn iyira. AZizọs aḅẹm mọ: “Enaạn iphomoghiạn iboom aḅirini phọ, dị tutụ engọ ogina Oọny phọ odị, ilọ torobọ oye lọ ameeraam nyodị ka/pe, kamoọgh ghụn ghuḍum k’agee-pọ.”—Jọn 3:16.
AZihova alhoghoma ni eboom eephinha mem mọ ameera bọ mọ Oọny phọ odị amhugh otagharạn ayira osighẹ esi ikarạph r’aḍuugh (Miịn ekpịgh phọ 13)
14. Ekiạ phọ aZizọs eḍeenhaan eeghe?
14 Aḍuugh phọ aZizọs kụ ekpanhạ eten dị aZihova aḍeenhaan mọ odị apomhoghiạn ni nmụny phọ Adạm r’Iv molhe bọ erua ikarạph. Iphẹn phọ eḍeenhaan mọ aZihova akạr kụ aphomhoghiạn nyinhạ iboom. Odị angọ oginha oọny phọ odị kụ aḅilhẹ akparạm eboom eephinha pidị aphẹl nyinhạ asighẹ esi ikarạph r’aḍuugh. (1 Jọn 4:9, 10) Odị rawạ ni olhoghonhaạn atorobọ onyọ ayira ḍighaạgh pidị yira otue okumu nyodị oḅilhẹ okpạr opu ikarạph k’agee-pọ!
15. Yira koḍighi eeghe orue omhooghọm asuọ ekiạ etagharạn phọ aZizọs, eḍighi bọ inmo dị Enhaạn ingọ iyira?
15 Enhaạn rasạr ghan ikarạph ayira kawilhẹ dị eego esi ekiạ etagharạn phọ odị asighẹ bọ oginha Oọny phọ odị kụ aphighironhọm. Kuolọ orue omhoọgh osạr owilhenhaạn phọ, ewạ ni dị yira koḍighi iyaạr. Eeghe kụ iyaạr phọ? AJọn opọ aḍiinye ghan bọ we muụm mọ r’aZizọs uḅenhị ni iyira iyaạr phọ. Bidị uḅẹm mọ: “Ikiton esi ikarạph phọ anyina. Omạr phọ k’Enaạn masi siẹn edạ aḍighaạgh.” (Mat. 3:1, 2; 4:17) Esi iduọn phọ, eḍighi maạr dị yira rowạ ni oḍuraan otuman aZihova r’oḅilhẹ omhoọgh osạr owilhenhaạn esi ikarạph phọ ayira, pọ ewạ mọ yira okiton. Kuolọ oye dị maḍighi ikarạph kaḍighi eeghe oḍeenhaan mọ odị makiton, ḅilhẹ ika kụ edị oḍighi iduọn phọ rilhoghonhaạn ghan iyira ḍighaạgh okpạr opu ikarạph phọ ayira? Yira komiịn ni ophagharanhaạn phọ emhuoghaạph phọ etum bọ siẹn.
AḌUỌR PHỌ 18 Etagharạn Phọ Eekiạ Inmo
a IKPO ONHỤ DỊ OGBẠ: Siphẹ aBaibul phọ, ekpo onhụ phọ “ikarạph” ketue ni emạ iyaạr dị yira oḍighi dị i/ḅeraạn aZihova. Kụ ketue kẹn ni eḅilhẹ emạ dọl e/munhughan phọ yira olhe bọ erua ḍighaạgh Adạm. Kụ aloor esi ikarạph phọ yira olhe bọ erua kụ edị yira romugh ghan bọ.
