1. Eeghe kụ iḍeenhaan mọ ephomhoghiạn i/lo ḍio arodon?

ABAIBUL phọ aḅẹm ni mọ siḍio eekunha phọ, awe “ko/moọgh ghan igbiririph.” (2 Tim. 3:1, 3) Yira romiịn ni dị iphẹn phọ remunhughan ḍio arodon. Esi omaạm, irubal asipinien mekạ, kụ mekọm idị oniin ra/wạ ghan mun omhiịn oniin, ḅilhẹ ibạm anmụny phọ molhoghoma mọ u/pomoghiạn bidị. Ghalhamọ r’arughunotu dị odi ni oniin phọ otu phọ bịn eeni odi dọl dị eghịgh mudị aruuruen. Oniin oye dị ratomoghiom ghan rughunotu aḅẹm mọ, “ogbon ghan asikomputa, igbogh asifon, obobọ ophegh asividio gem meḍighi idị aburudẹ r’aburunhiin r’anmụny abidị mookeleghạn siloor. Bịn ghalhamọ r’iduọn bidị odi bọ ni oniin phọ otu phọ, oniin nyoniin o/kạr olhegheri.”

2-3. (a) Odaphạn Rom 12:10, abuọ anhiạn kụ edị yira koḍeenhaan ghan ephomhoghiạn amatir? (b) Yira kooḅeghiọn eeghe siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ?

² Yira ku/meera eegharạ e/moọgh ephomhoghiạn phọ edi bọ siẹn aḅirinhi phọ eḍigh siloor ayira. (Rom 12:2) Ku/ḍeenhaan ghan ephomhoghiạn anmụny onhiin ogina abuọ eghunotu ayira bịn, kuolọ oḅarạm ghan buẹn r’ayira oḅọph bọ omheeraam mọ. (Bạl Rom 12:10.) Ephomhoghiạn amatir p’eeghe? Ephomhoghiạn amatir remạ ghan ephomhoghiạn phọ retọl ghan bọ igbo anmụny onhiin. Epẹ kụ edọ phọ ephomhoghiạn phọ ewạ bọ dị yira komoọgh okị esi abumor r’abumarani phọ siẹn ookpomhoghan phọ. Yira oḍeenhaan ephomhoghiạn amatir, pọ yira rologhonhaạn ghan ḍighaạgh ophamhanhạm amuḅọph phọ eḍighi bọ ekpanhạ apakirị iiseeny phọ ayira.—Mic. 2:12.

³ Uguạ, ooḅeghiọn omhiịn iyaạr dị yira kotue otuughạ esi areḍeenhaan aBaibul dị kilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh oḍeenhaan ghan ephomhoghiạn anmụny onhiin.

4. AJems 5:11 iḅenhị iyira eeghe ilọ ipẹ ephomhoghiạn phọ aZihova elheeny bọ?

⁴ ABaibul phọ agananamhi ni imạ araagharạ phọ aZihova. Esi  omaạm, aḅẹm ni mọ “Enaạn phọ ephomoghiạn.” (1 Jọn 4:8) Mem dị yira otuughạ olhegheri iphẹn phọ rinyu ghan iyira oḍuraan otuman odị. ABaibul phọ aḅilhẹ kẹn aḅẹm mọ aZihova “amoọgh ni iboom igbiririph r’onmạ ighirigiir.” (Bạl Jems 5:11.) P’eeghe emạ eten dị ikpo onhụ phọ iphẹn phọ egbạ eegholhomhi ephomhoghiạn phọ aZihova amhoọgh bọ aru esi ayira!

5. Ika kụ idị aZihova raḍeenhaan ghan onmạ-ighirigiir, kụ ika kụ idị yira kotue otuughaạny aani nyodị?

⁵ Lọgh elhegh mọ aJems 5:11 esighẹ ephomhoghiạn amatir phọ aZihova ekomọm enhọn eegharạ dị riḍur ghan iyira ketumeriom nyodị—eegharạ onmạ-ighirigiir phọ odị. (Ex. 34:6) Eniin eten dị aZihova ruḍeenhaan ghan iyira onmạ-ighirigiir pọ esi osạr ghan owilhenhaạn asipiomạn phọ ayira. (Ps. 51:1) Siẹn aBaibul phọ, onmạ-ighirigiir apelhom ni oḅẹm mọ osạr owilhenhaạn bịn. Onmạ-ighirigiir phọ pọ iyaạr phọ epẹ retir ghan bọ oye oḍighi iyaạr omiteom mem dị amhiịn oye dị odi esi iiḅaghamhị. AZihova akaạph ni amiteom mọ eephuạ phọ odị amhoọgh bọ olhoghonhaạn ayira ḍighaạgh epu ni nyephẹ onhiin amhoọgh bọ aghị esi oọny odị. (Isa. 49:15) Mem dị yira odi esi iiḅaghamhị, onmạ-ighirigiir phọ aZihova ranyu ghan ni nyodị olhoghonhaạn ayira ḍighaạgh. (Ps. 37:39; 1 Kọr. 10:13) Yira kotue ni oḍeenhaan onmạ-ighirigiir bumor r’abumarani phọ ayira esi osạr ghan owilhenhaạn abidị ḅilhẹ ku/lọgh ghan iyaạr olhoghi mem dị bidị upiomạn iyira. (Efẹ. 4:32) Enhọn ekpanhạ eten dị yira kotue oḍeenhaan onmạ-ighirigiir bumor r’abumarani phọ ayira pọ olhoghonhaạn ghan abidị ḍighaạgh mem dị bidị osoman ḍikparamhinheẹn adọl. Mem dị ephomhoghiạn inyu iyira oḍeenhaan onmạ-ighirigiir bunhọn, pọ yira rotuughaạny ghan aZihova, opọ amhoọgh bọ iboom igbiririph r’onmạ ighirigiir dị apelheghiom.—Efẹ. 5:1.

6. Ika kụ idị aJonatan r’aDevid oḍeenhaan ephomhoghiạn anmụny onhiin siphẹ igbo phọ abidị?

⁶ ABaibul phọ apamanhạm ni reḍeenhaan awe dị u/munughan dị oḍeenhaan ephomhoghiạn anmụny onhiin. Esi omaạm, aJonatan r’aDevid. ABaibul phọ aḅẹm mọ: “AJonatan asighẹ righirị Devid kụ aphomhoghiạn nyodị idiphọ aloor phọ odị.” (1 Sam. 18:1) Mem mọ osagharạn bọ Devid  osighẹ esi aSọl idiphọ uw-emhạ, aSọl amhoọgh ni eḍịm aghị esi aDevid kụ awạ reten oghiigh odị. Kuolọ aJonatan oọny phọ odị o/ḍighan aani odẹ phọ odị rawạ bọ oghiigh aDevid. AJonatan r’aDevid ughunyan ni ophamhanhạm arighirị dị oniin kabakị ghan nyoniin oomo amem.—1 Sam. 20:42.

7. Eeghe kụ mitue ekikima Jonatan r’aDevid oḍighi arighirị?

⁷ Ephomhoghiạn anmụny onhiin phọ erọl bọ igbo aJonatan r’aDevid ekạr kụ eḍighan elhegh loor esi dị ibadị araraạr irọl li dị mitue ni ekikima bidị oḍigh arighirị. Esi omaạm, aJonatan asighẹ 30 asiạ kụ aghupheriom Devid. AJonatan mutue ni aḅẹm mọ onọ ka/tue aḍigh righirị r’oye dị r’odị u/ḍighi iigbo, ḅilhẹ dị olhegheri iyaạr phọ ko/mhanhạm. Kuolọ, aJonatan o/zoọm Devid idiphọ, alhọgh ni nyodị eghuan.

8. Eeghe kụ iḍighi kụ nạ kaḅẹm bọ ni mọ aJonatan aḍighi ni ogbogh oyaghirị aDevid?

⁸ AJonatan mutue ni amhoọgh eḍịm aghị esi aDevid. Idiphọ oọny Uw-emhạ phọ Sọl, aJonatan mutue kẹn ni aḅẹm mọ onọ kụ amhoọgh elhiom odạ idiphọ okpanhạ oọny. (1 Sam. 20:31) Kuolọ, aJonatan o/ḍighi idiphọ, asooromhi loor kụ aḅạr aZihova. Esi iduọn phọ, odị abakị ni eten dị emhunhughan opọ aZihova masaḅạr bọ oḍighi uw-emhạ, Devid. Odị aḅạr Devid agey, ghalhamọ r’iduọn ekọm bọ ni ophin olhoghi engọ Sọl odẹ phọ odị.—1 Sam. 20:32-34.

9. AJonatan amhiịn ni Devid idiphọ oye dị r’odị rookonoghiạn odạ ḍughụm? Gbạ.

⁹ AJonatan amhoọgh ephomhoghiạn phọ epẹ edi ghan bọ igbo anmụny onhiin kụ aghị esi aDevid, esi iduọn phọ odị o/mhiịn Devid idiphọ oye dị r’odị rookonoghiạn odạ. AJonatan ophelhegbe oye dị asilor orạph akumhụgh ḅilhẹ r’oye eghạm dị akpọ oḅio. Olegheriom nyodị r’odẹ phọ odị Sọl, idiphọ awe dị “okem ghan opu uga” ḅilhẹ “okpạr opu anamdikạ.” (2 Sam. 1:22, 23) Esi iduọn phọ, aJonatan mutue ni aghol emhụ iduọn phọ abaga. Odị oo/pikian obobọ o/ghaghạm Devid olhoghi. Kparipẹ ghụn, aJonatan aphomhoghiạn Devid loor akpọ oḅio phọ r’obeḍenhọm aZihova phọ aDevid. Okạr oghaạph, amem mọ aDevid aghiigh bọ Golayạt kụ edị aJonatan amhiigh bọ ophomhoghiạn odị idiphọ aloor phọ odị. Ika kụ idị yira kotue oḍeenhaan aani edọ ephomhoghiạn anmụny onhiin phọ ephẹn phọ bumor r’abumarani phọ ayira?

10. Remạ ghan eeghe ophomhoghiạn oniin atum nyoniin r’oomo olhoghi omhadạn?

¹⁰ ABaibul phọ uḅenhị iyira mọ “oniin aphomoghiạn nyoniin r’oomo ologhi odị amadạn.” (1 Pit. 1:22) AZihova aḍighi ni iphẹn phọ uḍeenhaan iyira. Odị uphomhoghiạn iyira amadạn, kụ eḍighi maạr dị yira oḅạr nyodị, iyaạr i/lo dị ketue esophoghom nyodị ophomhoghiạn ayira. (Rom. 8:38, 39) Ekpo onhụ aGrik phọ “omadạn” remạ ghan oḍur odoonyẹ—iduọn phọ pọ olhọgh inyaạm dị emhanhạm oḍeenhaan ghan ephomhoghiạn. Eeni amem, kewạ dị yira ‘kodoonyẹ’ ḅilhẹ “olọgh inyaạm” orue oḍeenhaan ephomhoghiạn anmụny onhiin bumor r’abumarani phọ ayira. Mem dị abunhọn awe uḍighi iyira iyaạr dị repin esi ayira, ewạ dị yira kokiọm ghisigh ‘omoọgh ephomoghiạn, oniin aminoghọm ghan ikarạph oniin! Okparamị ḍighaạgh, omaạr opạm oḅọph onhụ phọ uwaloor iigbia phọ rangọ ghan bọ, loor eephọ phọ epẹ iḅạr bọ iyira eḅophoghị.’ (Efẹ. 4:1-3) Eḍighi maạr dị yira olhọgh inyaạm ophamhanhạm “eephọ phọ epẹ iḅạr bọ [iyira] eḅophoghị,” yira ko/gbon ghan sipiomạn abumor r’abumarani phọ ayira. Yira koḍighi ghụn ipẹ yira kotue bọ omhiịn abumor phọ ayira eten phọ epẹ aZihova amhiịn bọ bidị.—1 Sam. 16:7; Ps. 130:3.

11. Uḍighi ika kụ rekpạr ghan bọ eeni amem oḍeenhaan ephomhoghiạn anmụny onhiin?

¹¹ Re/dugh ghan oḍeenhaan ephomhoghiạn anmụny onhiin bumor r’abumarani phọ ayira, ekạr ekpaariọm mem dị yira omhiịn sipiomạn abidị.  Eeni, iphẹn phọ iḍighi aani ni ipaanhaạn engọ Kristẹn oḅẹl okuron asiạ phọ. Esi omaạm, aYuodia r’aSintiki “u/lọgh aakụ oḅarạm [aPọl] . . . oghaạph ooḅi oghaạph phọ.” Kuolọ esi iniin ariphigh bidị umhoọgh ni iikpalhaghiạn. Esi iduọn phọ, aPọl aroma bidị mọ “igbaaghiạn ephomoghiạn, erọl dọl abumarani esi Omoọgh-we phọ.”—Fil. 4:2, 3.

12. Ika kụ idị yira kotue oḍeenhaan ghan ephomhoghiạn anmụny onhiin bumor r’abumarani phọ ayira?

¹² Ika kụ idị yira kotue oḍeenhaan ghan ephomhoghiạn anmụny onhiin bumor r’abumarani phọ ayira ḍio arodon? Mem dị yira okuamhị olhegheri agey bumor r’abumarani phọ ayira, ketue ni idughanhaan iyira oḍeenhaan abidị ephomhoghiạn anmụny onhiin. Asiạ oye phọ r’ekpisi phọ bidị oḍuạ bọ kụ omite ki/sophoghom iyira osighẹ abidị righirị. Legheri mọ, aJonatan asighẹ siạ dị remạn ni 30 asiạ kụ aghupheriom bọ Devid; ghalhamọ r’iduọn phọ ni, odị asighẹ ni Devid idiphọ ogbogh oyaghirị odị. Nạ katue ni asighẹ aani oye idiphọ oyaghirị anạ mughumọ okumor oye obobọ obumoọny siphẹ ookpomhoghan phọ ḍughụm? Nạ aḍighi iduọn phọ, pọ nạ ‘apomoghiạn buọ asiya phọ.’—1 Pit. 2:17.

13. Uḍighi ika kụ eeni ke/tue bọ edugh osighẹ atorobọ oye idiphọ ogbogh oyaghirị ayira siẹn ookpomhoghan phọ?

¹³ Eḍighi edị omhoọgh ephomhoghiạn anmụny onhiin oghị esi abumor r’abumarani phọ remạ ghan mọ torobọ oye kaḍighi ogbogh oyaghirị ayira siphẹ ookpomhoghan phọ ḍughụm? Eeye, ke/tue edugh. Toroboiperolbọ, i/beeph okạr otuman abuniin kụ opuemhi abunhọn siphẹ ookpomhoghan phọ, eeni loor esi araraạr dị yira oḅophoghạn ghan roḍighi. AZizọs asighẹ oomo abutelhedom mọ odị idiphọ “arighirị,” kuolọ odị akạr amhoọgh ephomhoghiạn dị egbatanhaạn aghị esi aJọn. (Jọn 13:23; 15:15; 20:2) Toroboiperolbọ, aZizọs o/lhọgh iiseẹny Jọn opuemhi bueriphọ abutelhedom mọ. Esi omaạm, mem dị aJọn r’umor phọ odị Jems oru oteẹny Zizọs mọ aseere ni bidị ogbogh agadạ mem mọ odị katolhọm bọ agadạ odaạm emhạ phọ siphẹ Omhạr phọ k’Enhaạn. AZizọs aḅenhị ni bidị mọ: “likpọ ongọ awe sidọl, oniin eliom, ophorị phọ ekeeny, mị kụ u/moọgh.” (Mạk 10:35-40) Esi iduọn phọ, idiphọ aZizọs, ku/lọgh ghan iiseẹny we dị oḍighi igbogh arighirị ayira, dị eghịgh mudị bidị kụ unhighẹ opu bueriphọ awe phọ. (Jems 2:3, 4) Idị eḍighi bọ  kemạgh uwaloor amadia elọgh siẹn ookpomhoghan phọ—iyaạr dị i/wạ r’owạ mọ emite siẹn ookpomhoghan aKristẹn phọ.—Jud 17-19.

14. Odaphạn Filipai 2:3, eeghe kụ kilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh oghel eegharạ iipikian?

¹⁴ Mem dị yira omhoọgh ephomhoghiạn anmụny onhiin oghị esi oniin atum nyoniin, pọ yira rokoph ghan ookpomhoghan phọ kosighẹ esi eegharạ iipikian. Tuutughiạn mọ aJonatan o/kparaghạ ghan oopikian r’aDevid, idiphọ oye dị r’odị rookonhoghiạn agadạ odạ. Oomo phọ ayira kotue ni otuughaạny aani eḍeenhaan phọ aJonatan. Esi omaạm, ka/moọgh eḍịm akị esi oye dị r’anạ reḍighi ghan oḍighi loor esi asighalhanyạ dị odị amhoọgh, kuolọ ‘r’osooromi aloor, torobọ onyọ ayira asighenọm ghan mọ ophorị phọ kụ aḍighi ogey apu nyinọ!’ (Bạl Filipai 2:3.) Olhegheri mọ torobọ oye siẹn ookpomhoghan phọ amoọgh ni iyaạr dị katue ni aḍighi aani. Yira osooromhi loor, yira komiịn ghan imạ araagharạ dị abumor r’abumarani phọ ayira omhoọgh ḅilhẹ omooghọm aani suọ emạ eḍeenhaan phọ abidị ekpẹ bọ oḍuomolhoghi.—1 Kọr. 12:21-25.

15. Nạ atuughạ eeghe esi iphẹn emitenhaan bọ Tanya r’eghunotu phọ odị?

¹⁵ Mem dị yira osoman ekperenhom iiḅaghamhị, aZihova ruudereghị ghan ni iyira dị eego esi igbiririph r’onmạ ighirigiir phọ odị ḅilhẹ r’olhoghonhaạn aḍighaạgh abumor r’abumarani phọ. Esi omaạm, ooḅeghiọn idị emitenhaan eniin eghunotu dị omhoọgh iraạr ibạm anmụny dị moghị oghelhọm rotigheel edeọm aSatodee ookpomhoghan eephugh 2019 “Ephomoghiạn Re/mineen Ghan!” Siphẹ Ogbogh Ookpomhoghan Eephugh phọ ophạm bọ epẹ United States. ATanya onhiin phọ aḅẹm mọ, “yoor oḍigh bọ moto ayoor roḅula epẹ otu phọ yoor orugh bọ bịn onhọn amoto aghiil bịn aḍigh ephẹn yoor rokiil bọ bịn azạm moto phọ ayoor. Oye o/malhạ oḍighima  iyaạr, kuolọ iḍighi unmam esi ayoor, kụ yoor osoroghu omheerạ enhọn agạ. Oye arọl enhọn agạ bịn umhạgh iyoor oghị oḍigh amoto odị. Oye phọ ophọn phọ umhạgh bọ iyoor, oniin onyọ umor dị ratigheel aani ookpomhoghan eephugh phọ. Kụ odị bịn kụ ko/nyọ umor dị amheerạ. Oogh awe aSweden dị omhạgh aani oghị ogbogh ookpomhoghan eephugh phọ umheerạ ni kẹn. Onyọ umarani aḅol onyanhị amhị r’amhị, ikạr kụ eḍighi oghuraam mọ yoor owạ bọ! Mị uḅenhị ni bumor r’abumarani phọ omhereghạ bọ mọ bidị onyeenhe ghan ogheel mọ iiḅaghamhị iyoor ki/rolhonhaạn, kuolọ bidị u/meera uwilhẹ iyoor uḍuạ. Bidị urọl li r’ayoor ghalhamọ r’amem dị oye arookonhom maru ni, bidị uḍighi ni oomo ipẹ bidị kotue bọ omhiịn mọ yoor omoọgh raraạr phọ ipẹ ewạ bọ. Siẹn oomo amem mọ amuẹn phọ, yoor ulhoghoma ni ephomhoghiạn phọ aZihova. Iphẹn phọ ekparamhị ephomhoghiạn phọ yoor omhoọgh bọ oghị esi abumor r’abumarani phọ, ḅilhẹ ekparamhị ephomhoghiạn r’osereghiạn phọ yoor omhoọgh bọ oghị esi aZihova.” Nạ atue ni aatughiạn nyiidiphọ mem dị nạ awạ olhoghonhaạn aḍighaạgh kụ onyọ umor aḍeenhaan nyinhạ ephomhoghiạn ḍughụm?

16. Ighẹn ariphigh kụ edị yira omhoọgh otuạn oḍeenhaan ghan ephomhoghiạn anmụny onhiin esi oniin atum nyoniin?

¹⁶ Tuutughiạn imạ phọ reḍuạ ghan bọ kemite mem dị oniin aḍeenhaan ephomhoghiạn anmụny onhiin aghị esi ophoriphọ. Yira roodereghị ghan bumor r’abumarani phọ ayira mem lọ osoman iiḅaghamhị. Yira rokparamhị ghan muḅọph siẹn igbo awe phọ Enhaạn. Yira roḍeenhaan ghan ni mọ yira abumatuạn aZizọs, kụ iphẹn phọ reḍạ ghan we iiḅi arokpom kelhọgh siẹn igey phọ. Idị epelhom oomo phọ idị, yira rokuenhi ghan “Odẹ onmạ ighirigiir, Enaạn phọ eḍighi bọ zin oomo iidereghị phọ,” Zihova. (2 Kọr. 1:3) Eḍighi idị oomo ayira kosopha oghiọm aghisigh oḍeenhaan ghan ephomhoghiạn anmụny onhiin!