Buniin awe uukonhom rikpisi dị alhephiri ro/maghamhị ghan maạr nmariịr. Esi omaạm, aHans, opoghom eghir epẹ Bolivia, aḅẹm mọ: “Buniin alhephiri anmụny uukonhom ekpisi dị alhephiri anmụny rootughiạn ghan mọ bunọ bịn kụ umhạn maạr, kụ iitughiạn phọ iphẹn phọ reḍighi ghan idị alhephiri anmụny ro/lọgh ghan eegu nmariịr.” AShengxian, okumor oye ookpomhoghan epẹ Taiwan, aḅẹm mọ: “Ekpisi ayoor, ibadị awe ro/meera ghan mọ anmariịr olhọgh onhụ raghaạph abidị. Iigbo ropogh ghan ni kosooromhi oye dị aghaạph aghol iyaạr dị anhịr ephoph aghaạph.” Abunhọn awe ropogh ghan ni kosikị nmariịr reten dị i/kạr igananha. Esi omaạm, abuniin rokaạph ghan ni oghaạph imhaạr inhụ dị reefolhomhi ghan nmariịr.

Enhighenhaạn bọ, oye katue bọ ni anmia etigheri eten phọ ookonhom bọ oye phọ. Odị katue ni akpạr apu ḍiitughiạn oḅẹm mọ alhephiri kụ umhoọgh maạr oḍighinhom opu nmariịr. (Efẹ. 4:​22-24) Yira kotue ni oḍighi iduọn phọ esi otuughaạny ghan eḍeenhaan phọ aZihova. Siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ, yira kooḅeghiọn ipẹ aZihova razoọm ghan bọ nmariịr, idị abumor kotue otuughaạny aZihova, r’idị ikumor awe phọ kotue oḍiemhiom olhọgh ghan eegu bumaranhi.

AZIHOVA RAZOỌM GHAN IKA NMARIỊR?

AZihova kụ amiteom emạ eḍeenhaan dị enhighẹ epeleghiom mem dị rokaạph ilọ ozoọm ghan anmariịr. Odị Odẹ aghusạn dị aphomhoghiạn oomo phọ anmụny phọ odị. (Jọn 3:16) Kụ abumaranhi dị okpẹ oḍuomolhoghi oḍighi buuḅi anmanyaạn esi odị. Ooḅeghiọn reten dị aZihova rakuenhi ghan nmariịr.

Odị ra/pogh ghan bidị kasooromhi. AZihova alhẹm lhephiri r’anmariịr aghighimaạm loor odị. (Gen. 1:27) Odị o/ngọ lhephiri osụ-olhoghi r’asighalhanyạ opuemhi nmariịr. (2 Chron. 19:7) Odị alemọm lhephiri  r’anmariịr iniin phọ iikpọ iitughiạn phọ pidị otue onaghanhạn igey aBaibul phọ ḅilhẹ otuughaạny imạ araagharạ phọ odị. AZihova asereghiạn ni anmariịr dị omhoọgh omheeraam eniin phọ eten phọ asereghiạn bọ lhephiri phọ. Odị angọ lhephiri r’anmariịr oniin phọ oḍuomolhoghi omhoọgh aghuḍum k’agee-pọ isiẹn adẹ phọ obobọ oḍighi abudaạm ḅilhẹ r’abupinyọn rikiạ epẹ k’akẹ. (2 Pit. 1:1) Okạr agey, aZihova ra/pogh ghan nmariịr kasooromhi.

Odị raler ghan ni rurụ kangọ bidị. AZihova amoọgh ni ogbolomaam ilọ ipẹ anmariịr rologhoma ghan bọ r’iiḅaghamhị phọ abidị. Esi omaạm, odị anhaghạn ni kụ aḅilhẹ aḍighi angọ iiḅereghị phọ aRachel r’aHannah. (Gen. 30:22; 1 Sam. 1:​10, 11, 19, 20) AZihova aḅilhẹ kẹn ni anyu buphẹ odị aphum bọ ogẹ aBaibul phọ, oḅarạm isiphẹ igẹ phọ abidị ilọ awe dị olher ghan rurụ ongọ nmariịr. Esi omaạm, Ebraham adaphạn ni itọ phọ aZihova onhaghạn ipẹ anhịr phọ odị Sera aghaạph bọ. (Gen. 21:​12-14) Odaạm mọ Devid alher ri rurụ angọ Abigail. Odị asighenhọm mọ aZihova kụ arom Abigail oru oḅaanhaạn odị. (1 Sam. 25:​32-35) AZizọs phọ akạr bọ aaghironhaan raagharạ Odẹ phọ odị eten dị emhunughan, alher ghan ni rurụ angọ idị onhiin phọ odị Meri aghaạph. (Jọn 2:​3-10) Ekạr eganana siẹn areḍeenhaan phọ iphẹn phọ mọ eniin eten dị aZihova raḍeenhaan ghan olhọgh eegu nmariịr pọ esi olher ghan arurụ ongọ abidị.

Odị raḍuom ghan bidị olhoghi. Esi omaạm, aZihova aḍuom ni olhoghi mọ Iv kaloghonhaạn aani ni ḍighaạgh ophogh oomo ade phọ. (Gen. 1:28) Iphẹn phọ iḍeenhaan mọ odị o/mhiịn nyodị idiphọ oye dị u/mạn maạr osighẹ otomaạm olom mọ odị, Adạm, kuolọ idiphọ oye dị katue aloghonhaạn ḍighaạgh Adạm. AZihova aḍuom kẹn ni olhoghi mọ oyil-anhịr phọ Debora r’aHuldah kotue ni otoma we phọ odị, ghalhamọ r’oogboom iiruẹn r’odaạm eelhe phọ. (Judg. 4:​4-9; 2 Ki. 22:​14-20) Rodon phọ aḍiẹn, aZihova aḅọgh kẹn ni oḍighi phọ odị angọ bumaranhi siẹn ookpomhoghan phọ. Abumaranhi phọ abuẹn phọ okpẹ bọ oḍuom olhoghi phọ rokumuan ghan idiphọ abukaaphọm, bukọy eten, ḅilhẹ r’asimisonarị. Bidị rologhonhaạn ghan ḍighaạgh odorọ, olhọgh, ḅilhẹ r’ophogh asiKindọm Họl, r’inhọn aruutu oḍighom mọ. Abuniin abidị rokumuan ghan Betẹl; bunhọn epẹ remote translation office. Abumaranhi phọ abuẹn phọ okịgh ḍita awe eghạm dị aZihova aakpomhoghi osighẹ oḍighinhom ogbi phọ odị. (Ps. 68:11) Dị eegholhaan ni, r’amem r’amem aZihova o/mhiịn nmariịr idiphọ awe dị odugh obobọ ko/tue oḍighi iyaạr.

IKA KỤ EDỊ ABUMOR KOTUE OTUUGHẠ ILỌ OZOỌM GHAN ANMARIỊR IDIPHỌ AZIHOVA?

Bumor, orue olhegheri mọ yira rozoọm ni bumaranhi phọ idiphọ aZihova, kewạ okiririom ophogh iitughiạn ḅilhẹ r’iḍighinhom araraạr phọ ayira. Yira omoghi olhoghonhaạn aḍighaạgh orue oḍighi ipẹ phọ. Idiphọ oyil arookonhom katue bọ asighẹ iyaạr apoghom mughumọ ekpom ayira emoon ni obobọ i/moon, kụ edị ogey oyaghirị ḅilhẹ r’aBaibul phọ katue ulhoghonhaạn iyira ḍighaạgh olhegheri mughumọ eten phọ epẹ yira romiịn ghan bọ nmariịr eḅeraạn ni aZihova. Yira koḍighi eeghe orue omhoọgh olhoghonhaạn aḍighaạgh phọ opọ phọ?

Puru ogey oyaghirị. (Prov. 18:17) Puru oyaghirị dị nạ aḍuom olhoghi, dị amhoọgh igbiririph aḅilhẹ rapogh ghan raraạr eten dị eeleeny mọ: “Nạ amiịn ika eten phọ mị razoọm ghan bọ bumaranhi phọ? Mị ralọgh ghan ni bidị eegu? Ika kụ edị mị katue anighemhị eten phọ epẹ mị razoọm ghan bọ bidị?” Eru maạr dị oyaghirị phọ anạ amạ riisi dị ewạ mọ nighemhị, ka/kạgh olhoghi. Kparipẹ ghụn, miịn mọ nạ asighẹ ni oroma phọ aḍighinhom.

Tuughạ Ekpo Onhụ Phọ Enhaạn. Eten dị enighẹ epelhom orue olhegheri mọ yira rozoọm ni nmariịr egey eten pọ osighẹ Ekpo Onhụ phọ Enhaạn kụ ooḅeghenhọm iitughiạn phọ ḅilhẹ r’iḍighinhom araraạr phọ ayira. (Hib. 4:12) Iduọn yira rotuughạ bọ Baibul phọ, yira komiịn ni we dị ozoọm ghan nmariịr egey eten r’abulọ u/zoọm ghan egey eten. Bịn yira kotue ni osighẹ iḍighinhom araraạr phọ abidị otomaạm ilọ ayira. Kụ oḅarạm isiphẹ, ku/tuughạ iyạl ikpo ariisi aBaibul bịn kuolọ otuughạ ibadị ariisi, iphẹn phọ keloghonhaạn ḍighaạgh dị yira komoọgh ogey onhaghạn aḍughụm ilọ ipẹ aBaibul phọ aghaạph bọ mọ ozoọm ghan nmariịr. Esi omaạm, 1 Pita 3:​7, eḅẹm mọ oghuenhi ghan nmariịr loor esi dị “bidị inyaạm u/moọgh.” b Ipẹ phọ remạ ghan mọ anmariịr u/kạr umạn maạr—ḅilhẹ mọ olhegheri iyaạr phọ r’asighalhanyạ phọ abidị i/si ilọ alhephiri ḍughụm? I/ḍighi idiphọ! Mem dị  osighẹ ikpo onhụ phọ aPita ipẹ phọ kụ ophoghom Galetia 3:​26-29, emạ eḍeenhaan mọ aZihova asaḅạr aani ni nmariịr otooghị r’aZizọs epẹ k’akẹ. Mem dị yira otuughạ Ekpo Onhụ phọ Enhaạn ḅilhẹ opuru ogey oyaghirị ilọ ipẹ yira rozoọm ghan bọ nmariịr, yira kotue ni olegheri ilọ oḍeenhaan ghan abumaranhi phọ ayira olhọgh eegu.

IKA KỤ EDỊ IKUMOR AWE PHỌ KOḌEENHAAN GHAN BUMARANHI PHỌ OLHỌGH EEGU?

Abumor phọ odi bọ siẹn ookpomhoghan phọ otue kẹn ni otuughaạny ikumor awe phọ olhọgh ghan eegu bumaranhi phọ. Ika kụ edị ikumor awe phọ kotue opighi egey eḍeenhaan ilọ olhọgh ghan eegu bumaranhi phọ? Ooḅeghiọn iniin areten.

Bidị rosẹph ghan bumaranhi phọ. Otelhedom mọ aPọl aphighinhaan ni ikumor awe phọ emạ eḍeenhaan. Odị asẹph ni ibadị abumaranhi esi ogbo dị eego esi aḍinyạ phọ odị agẹ bọ aghiọm ookpomhoghan phọ epẹ Rom. (Rom. 16:12) Gbiom olhoghi anạ odọ ibo dị abumaranhi phọ abuphẹ phọ omhoọgh mem mọ aạl bọ ḍinyạ phọ aPọl siphẹ ookpomhoghan phọ. Eniin phọ eten phọ kẹn, kụ edị ikumor awe rogbor ghan kosẹph bumaranhi phọ ilọ imạ araagharạ phọ abidị ḅilhẹ r’ipẹ bidị roḍighinhaan bọ aZihova. Ipẹ phọ reḍighi ghan idị abumaranhi phọ rologhoma ghan mọ osereghiạn ni oḅilhẹ okuenhi bidị. Ikpo onhụ okparamhị dị okumor oye aḅạ etue ni eloghonhaạn ḍighaạgh onyọ umaranhi oghị aghisigh oḅạr aZihova.—Prov. 15:23.

Mem dị bidị rosẹph bumaranhi phọ, ikumor awe phọ omhiịn mọ ikpo onhụ phọ abidị etu ni inẹ ḅilhẹ egbon ni iyaạr. Eeghe kụ iḍighi? Onyọ umaranhi dị oghol mọ Jessica aḅẹm mọ: “Redụgh ghan ni mem dị abumor phọ oḅenhị onyọ umaranhi mọ ‘nạ raḍighi ni agey.’ Kuolọ redụgh ghan kepu mem dị abumor phọ oghaạph iyaạr phọ bidị otuạn bọ kụ rosẹph oye phọ, idiphọ otughemhị ibạm anmụny phọ ayoor ilọ orọl ghan eniin esi oḅoorian mem ituughạ obobọ olhọgh ikuph oghị osaạny oye dị ratuughạ ghan Baibul phọ orumom ituughạ.” Mem dị ikumor awe phọ osẹph bumaranhi phọ ilọ iyaạr dị bidị oḍighi, abumaranhi phọ rologhoma ghan mọ bidị omạn ni maạr siẹn ookpomhoghan phọ.

 Roler ghan rurụ kongọ bumaranhi phọ. Ikumor awe dị osooromhi loor rolọgh ghan elhegh mọ bidị u/legheri oomo araraạr. Ikumor awe phọ abuẹn phọ ropuru ghan ni bumaranhi phọ ilọ aḍiitughiạn abidị koḅilhẹ olher rurụ dị akpulhạn kongọ bidị. Mem dị bidị oḍighi iduọn phọ, bidị rolọgh ghan kophophe bumaranhi phọ koḅilhẹ omhooghọm suọ r’aloor. Ika? Okumor oye dị oghol mọ Gerardo, dị rakumuan ghan Betẹl aḅẹm mọ: “Mị rapuru ghan ni ḍiitughiạn abumaranhi phọ loor esi dị rilhoghonhaạn ghan imhị ḍighaạgh oḍighi oḍighi phọ amhị okuamhị. Ibadị amem, bidị kụ moḍighi oḍighi phọ eedoọny amem opu buniin abumor.” Siẹn ookpomhoghan phọ, ibadị abumaranhi oḍighi bukọy eten, esi iduọn phọ bidị olegheri ni ibadị araraạr ilọ awe phọ odi bọ ekool phọ. Okumor oye dị oghol mọ Bryan aḅẹm mọ: “Abumaranhi phọ omoọgh ni ibadị imạ araagharạ r’asighalhanyạ dị oḍighom mọ omhoghi. Sopha omhooghọm asuọ olhegheri iyaạr phọ abidị!”

Ikumor awe dị osụ olhoghi roo/gborionhom ghan kophogh ogunhọm ḍiitughiạn abumaranhi phọ. Eeghe kụ iḍighi? “Aḍiitughiạn ḅilhẹ iyaạr dị emitenhaan onyọ umaranhi ketue ni ebughẹ onhaghạn aḍughụm onyọ umor ilọ ipẹ iyaạr phọ odị rawạ bọ oḍighi obobọ oghaạph ketir bunhọn,” ipẹ kụ edị okumor oye dị oghol mọ Edward aghaạph. (Prov. 1:5) Ghalhamọ okumor oye phọ ka/sighẹ aḍighinhom ipẹ onyọ umaranhi phọ aghaạph bọ, odị katue ni asẹph nyodị ilọ aḍiitughiạn phọ, olhegheri iyaạr phọ, ḅilhẹ r’orọph omhiịn phọ odị.

Bidị rotughemhị ghan bumaranhi phọ. Ikumor awe dị omhoọgh orọph omhiịn rowạ ghan ni reten otughemhị abumaranhi phọ. Esi omaạm, bidị kotue ni otughemhị bumaranhi phọ ilọ ophạm aruupuruan omite epẹ erugh phọ pidị bidị olegheri ilọ oḍighi mem dị onyọ umor u/lo. Bidị otue kẹn ni otughemhị bumaranhi phọ ilọ oḍighinhom asimesịn pidị bidị otue ologhonhaạn ḍighaạgh olhọgh ḅilhẹ r’ophogh aruutu oḍighom mọ. Siphẹ Betẹl, abupoghom mọ motughemhị ni bumaranhi phọ ibadị iiḍighi, iphẹn phọ eḅarạm omhaạr ophogh aruutu phọ r’inhọn, oghooghi araraạr, omhaạr ophạm ikpoki, oselhemhi asikomputa, r’oḍighi yogh inhọn araraạr. Mem dị ikumor awe phọ otughemhị bumaranhi phọ, bidị roḍeenhaan ghan mọ bidị oḍuom ni olhoghi bumaranhi phọ ḅilhẹ r’asighalhanyạ phọ abidị.

Ibadị abumaranhi phọ mosighẹ ni itughemhị dị ikumor awe phọ otughemhị bidị oḍighinhom olhoghonhaạn aḍighaạgh bunhọn. Esi omaạm, abuniin abumaranhi mosighẹ ni ipẹ otughemhị ilọ olhọgh aruutu oḍighinhom olhoghonhaạn awe ruutu abidị dị emhelheghu. Abunhọn rosighẹ ghan ipẹ otughemhị bọ bidị ilọ oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ esi ogbo kụ ologhonhaạn ḍighaạgh bunhọn abumaranhi ophinhom aani abin rukumuan phọ ipẹ phọ. Ika kụ edị abumaranhi phọ rologhoma ghan ilọ ikumor awe phọ otughemhị bọ bidị? Onyọ umaranhi dị oghol mọ Jennifer aḅẹm mọ: “Mem dị mị aphinhom aani bin mem dị rolọgh Kindọm Họl, oniin okumor oye awạ ni mem amiteom otughemhị amhị. Odị alhọgh ni elhegh oḍighi phọ mị aḍighi bọ, kụ atuạn ipẹ phọ usẹph imhị. Riḅeraạn ghan imhị agey okumuan r’odị loor esi dị mị raloghoma ghan mọ mị amạn ni maạr ḅilhẹ akpẹ oḍuom olhoghi.”

ASUỌ KIROKIRỌ DỊ ODI OZOỌM GHAN ABUMARANHI PHỌ IDIPHỌ ABUỌ EGHUNOTU AYIRA

Idiphọ aZihova, yira opomoghiạn ni bumaranhi phọ okpẹ bọ oḍuom olhoghi phọ odi bọ siẹn ookpomhoghan phọ! Yira rozoọm ghan bidị idiphọ abuọ eghunotu ayira. (1 Tim. 5:​1, 2) Yira osereghiạn ni oḅilhẹ rokelhọm ghan okumuan r’abidị. Kụ ringọ ghan ni iyira ibo mem dị yira olhegheri mọ bidị ologhoma ni ephomhoghiạn phọ ḅilhẹ r’obakị phọ ayira. Onyọ umaranhi dị oghol mọ Vanessa aḅẹm mọ: “Mị akạr kụ rasẹph aZihova osighẹ amhị olhọgh isiẹn ookpomhoghan phọ odị, amhoọgh bọ bumor dị rukparamhị ghan imhị.” Onyọ umaranhi epẹ Taiwan aḅẹm mọ: “Mị akạr kụ rasẹph aZihova ḅilhẹ rookpomhoghan phọ odị iduọn bidị roḍeenhaan ghan bọ ogbolhomaam ḅilhẹ r’olhọgh eegu eten phọ anmariịr rologhoma ghan bọ. Iphẹn phọ rekparamhị ghan omheeraam mọ amhị keḅilhẹ ebughẹ osereghiạn phọ amhị oḍighi aani apakirị oḍighom mọ aZihova.”

P’eeghe idị reḅaạl ghan olhoghi aZihova mem dị odị amhiịn dị abumor dị okpẹ oḍuom olhoghi rosereghiạn koḅilhẹ olhọgh eegu nmariịr idiphọ odị! (Prov. 27:11) Oniin okumor oye epẹ Scotland dị oghol mọ Benjamin aḅẹm mọ: “Ibadị siẹn abirinhi phọ u/maghamhị maạr nmariịr. Esi iduọn phọ, mem dị anmariịr orelhe oḍigh Kindọm Họl phọ, yira rowạ mọ bidị omhiịn ogbaranhaạn dị odi esi ayira r’aḅirinhi phọ.” Oḍighi oomo ilọ yira kotue otuughaạny aZihova esi ozoọm ghan anmariịr r’ephomhoghiạn ḅilhẹ r’olhọgh eegu phọ emhoghi bọ.—Rom. 12:10.