OOMO ayira omeeraam ni mọ aZihova raaḅakị ni k’aḅilhẹ aḍighi idị yira kopamanhạm siya phọ ayira r’odị siẹn asiḍio “aruukuna phọ.” (2 Tim. 3:1) Eegholhaan ni mọ edi esi atorobọ onyọ ayira onhaghanhạn odị. Kotue ni otomaạm dọl phọ ayira dọl awe phọ Izrạl orọl bọ epẹ edalạ phọ. Iwạ ghan dị bidị komegheron torobọ amem lọ ophulha okuodụ phọ.

AZihova aḅenhị Mozis mọ asighẹ silva akaạm iyạl arukuodụ, ilọ “ookpomhoghiom ghan awe phọ ḅilhẹ r’amem ookoroghian oḍuạ.” (Num. 10:2) Abupinyọn rikiạ phọ kopula okuodụ phọ kirokirọ areten oḍeenhaan iyaạr phọ ewạ bọ mọ awe phọ oḍighi. (Num. 10:3-8) Ḍio arodon, awe phọ Enhaạn rosighẹ ghan ni iiḅakiọm esi ibadị areten. Ooḅeghiọn iraạr areten dị ighiọm iyira olhoghi ipẹ ophulha ghan bọ okuodụ phọ geedi phọ. Iraạr phọ areten phọ pọ, mem dị ophulha ookpomoghi oomo phọ ayira, ookpomoghi ikumor awe phọ ilọ otughemhị abidị raraạr, ḅilhẹ r’amem dị ongọ iiḅakiọm ilọ araraạr dị ooḅenhion obobọ oolemhi.

Mem dị aZihova rawạ mọ “oomo ookpomhoghan phọ” ookpomhoghan epẹ esoorom eḍighom ogbogo iiḅereghị phọ, abupinyọn rikiạ phọ uphulha ghan iyạl phọ arukuodụ phọ. (Num. 10:3) Oomo arughunhughun phọ Izrạl, orughogh bọ okitonhom ogbogo iiḅereghị phọ esi inya asiikpịgh, unhaghạn ghan ni roḍọgh phọ ipẹ phọ. Eeni abuphẹ orugh bọ otuman eḍighom mọ kụ unhuụn ghan omhegheron. Abunhọn ukelhạn ni r’esi phọ kụ eeni kesighẹ ni mem r’ikuph oru osi esi phọ. Toroboiperolbọ, aZihova awạ ghan mọ oomo phọ abidị ookpomhoghan kụ osighẹ iromhoghiom mọ.

Ḍio arodon, yira roo/kpomhoghan ghan esi ogbogo iiḅereghị phọ, kuolọ rumhạgh ghan ni iyira ookpomhoghan. Iphẹn phọ eḅaramaạm rookpomhoghan eephugh r’inhọn arookpomhoghan dị egbatanhaạn dị yira rokị ghan kosighẹ iromhoghiom r’iiḅakiọm. Side kirokirọ oomo isiẹn aḅirinhi phọ, awe phọ aZihova rokelhọm aani ni eniin phọ edeọm mọ. Esi iduọn phọ, bulọ omhegheron ḍimhạgh oghị aani arookpomhoghan phọ iphẹn phọ rokelhọm ghan ni ḍita arighirị phọ. Abuniin roḍuạ ghan rikpisi dị ekẹl kụ okị. Toroboiperolbọ, bulọ omhegheron ḍimhạgh phọ kụ oghị romiịn ghan ni suọ phọ.

Kokaạph aani ika ilọ abuphẹ rookpomhoghan ghan bọ rikpisi dị ekelhạn esi phọ rookpomhoghan bọ? Ḍio arodon, araraạr olhẹm mọ meḍighi idị ibadị abudị okelhạn iboom, rokelọm aani ghan eniin phọ edeọm mọ, bịn kolhoghoma aani idiphọ aḍita phọ abuphẹ okạr bọ odi esi phọ. Esi omaạm, eniin amem dị omeerạ enye emhụ agadạ phọ aghị ophogh olạ agadạ epẹ Benin, uḍeenhaan ni oghaạph phọ odị epẹ eelhe phọ aNiger, emhạ dị oghol mọ Arlit dị edi epẹ Sahara Desert. Iyạl-dị r’oniin abumor r’abumarani ḅilhẹ r’abudị omhoọgh ḍiḅeraạn kụ uukpomhoghan. Ghalhamọ r’iduọn bidị orọl bọ ni ekpisi dị  ekelhạn, bidị ulhoghoma mudị bidị okạr odi aani siphẹ 44,131 awe phọ okạr bọ osoor esi phọ ophạm bọ oghaạph phọ. Oniin onyọ umor aḅẹm mọ: “Yoor risẹph ni inyinha r’oomo ekpom, oḍeenhaan aani ayoor oghaạph phọ. Iphẹn phọ ekạr eḍeenhaan mọ nyinha iseere ni iyoor olhoghi.”

Opinyọn rikiạ phọ aphulha okuodụ phọ mem, pọ “ogina araalhạ arughunhughun phọ, abuḍiemhiom asimuonịr phọ,” kụ kookpomhoghan siphẹ ogbogo iiḅereghị phọ. (Num. 10:4) Kụ aMozis angọ bidị iinhaghạn r’itughemhị dị keloghonhaạn bidị ḍighaạgh omhaạr ophạm iiḍighi phọ abidị. Nạ aḍighi aani oolhạ eghun mem mọ amuphẹ phọ, nạ mu/ḍighi oomo ipẹ nạ katue bọ omhiịn mọ nạ akị ni amooghọm aani suọ ḍughụm?

Ḍio arodon, ikumor awe arookpomhoghan phọ ‘ka/raalhạ arughunhughun,’ bidị kẹn kụ u/moọgh iyool phọ Enhaạn. (1 Pit. 5:1-3) Kuolọ bidị roḍighi ghan ni oomo ipẹ bidị kotue bọ omhaạr ophogh iyool phọ. Kụ iḍighi kụ bidị romegheron ghan ni torobọ amem lọ omhạgh otughemhị abidị, idiphọ amem aKingdom Ministry School. Siphẹ askul phọ opọ phọ, ikumor awe phọ rotuughạ ghan ilọ omhaạr ophogh araraạr lọ egbolhomaam ookpomhoghan phọ. Bịn meḍighi idị asiya atorobọ oye r’aZihova kekpạr. Ghalhamọ nạ ko/ghị aani ghan ni r’oniin askul phọ opọ phọ, nạ kamooghọm ni suọ ḍighaạgh abuphẹ moghị ghan bọ.

Eeni amem abupinyọn rikiạ phọ uphulha ghan ni roḍọgh dị eghị anyụ eḅilhẹ esoor. Ephulhaam mọ ephẹn phọ iḅenhị ghan we phọ mọ aZihova rawạ mọ awe phọ ookoroghian oḍuạ. (Num. 10:5, 6) Torobọ amem dị awe phọ oḍuạ, iḍeenhaan ghan eten omhaạr odẹ araraạr dị eḍigh ḍiigu, kuolọ iwạ ghan ni iboom ikuph ḍighaạgh atorobọ onyọ abidị. Eeni amem abuniin awe Izrạl phọ u/wạ ghan oḍuạ. Eeghe kụ iḍighi?

Eeni abuniin ulhoghoma ghan ni mọ aḍimạgh oḍuạ phọ renuụn ghan kephughạn obobọ reḍighi ghan kẹn mem dị u/seere olhoghi. Loor esi dị “eeni amem ootụ phọ arọl ghan ḍughul kụ eghị eteẹny ḍiroọr bịn.” Enhọn amem, “iyạl aḍughul otu, unwanyụ, obobọ epelom siphẹ.” (Num. 9:21, 22) Ika amem awe phọ ookoroghian ghan bọ oḅuạ? Numbers emhụ phọ 33 ekol 40 ariisi kirokirọ dị awe phọ Izrạl orughogh.

Eeni amem abuniin abuọ Izrạl phọ uuzuanhaan ghan ni esi dị oghoph odi. Edọ esi phọ isiẹn phọ kụ iphọ ghan orọl epẹ “egbogh edalạ phọ epẹ eḍigh bọ ḍiigu.” (Deut. 1:19) Esi iduọn phọ, ketue ni eḍighi odẹgh ophogh ootughiạn mọ epẹ rokị bọ keloghorị ni epu siphẹ bidị orọl bọ.

Reteẹny mem dị arughunhughun phọ konyeenhe oḍuạ, iwạ ghan ni mọ abuniin arughunhughun okparạm tutụ eteẹny mem dị bidị koḍuạ aani. Oomo abidị unhaghạn ni eḍọgh okuodụ phọ mem, kuolọ oomo phọ abidị kụ ko/tue oḍuạ eniin phọ amem mọ. Eḍọgh okuodụ phọ epẹ enmeeghian ghan bọ iḍeenhaan ghan mọ meteẹny dị arughunhughun phọ edi bọ epẹ erumuḍio phọ remite ghan bọ, idiphọ aJudah, Issachar, r’aZebulun, konyeenhe oḍuạ. (Num. 2:3-7; 10:5, 6) Ipẹ reten kụ abupinyọn rikiạ phọ oḅilhẹ opulha eḍọgh okuodụ phọ renmeeghian ghan bọ, oḍeenhaan mọ meteẹny dị iraạr arughunhughun phọ odi bọ epẹ esoorom mọ konyeenhe oḍuạ. Abupinyọn rikiạ phọ ughiọm ghan ghisigh oḍighi iduọn phọ tutụ oomo arughunhughun phọ oḍuaghụ.

Eeni nạ mamhiịn ghan ni iniin araraạr dị ooḅenhion siẹn ookpomhoghan phọ dị ekparanhaạn nyinhạ odaphạn. Eeni nạ ulhoghoma mọ monmeeghi raraạr ropughạn. Obobọ eeni eḍighinhom iyaạr phọ eḅeraạn nyinhạ iboom kụ nạ o/wạ m’onme. Torobọ ipẹ eḍighi bọ, eeni ikparanhaạn ni nyinhạ okparạm odaphạn onmia phọ. Toroboiperolbọ, eḍighi maạr dị yira okparaghạ ni odaphạn torobọ ipẹ oghaạph bọ, yira komiịn ni ḍisẹph phọ Enhaạn.

Mem mọ aMozis, aZihova aaḅakị ni irubal alhephiri anmụny, nmariịr, ḅilhẹ r’ibạm anmụny atenhom edalạ phọ. Mughumọ aZihova mu/koph bọ u/ḅilhẹ uuḅakị bidị, obọ bidị mu/kpetenhaan. Ḍio arodon, iiḅakiọm mọ aZihova kụ iḍighi bọ iyaạr phọ yira omheerạ bọ eten aruwaloor, epẹ kụ iḍighi bọ iyaạr phọ omheeraam mọ ayira akpạr bọ! Esi iduọn phọ, eḍighi idị oomo ayira kosopha omhegheron aani eten phọ epẹ awe Izrạl phọ okpẹ bọ oḍuomolhoghi omhegheron ghan bọ oghị esi aroḍọgh okuodụ phọ!