1. Eeghe kụ ephigh iyaạr phọ reeḅakị ghan bọ roozọ phọ ayira?

 GHALHAMỌ purukụ nạ oḍiiny ni muụm obobọ mesighẹ ni ibadị asiạ, oomo phọ ayira rowạ ni omhoọgh aroozọ dị eḅeeraạny aZihova. Orue oḍighi iduọn phọ, yira omoọgh ophamhaghạn iitughiạn phọ ayira. Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị iitughiạn phọ ayira kụ reeḅakị ghan roozọ phọ ayira. Eḍighi iyaạr dị yira rogbor ghan kootughiạn ilọ aruuphuạ iphulughul, pọ yira kokaạph ni omiteom oḅilhẹ oḍighi raraạr phọ ipẹ phọ. (Efẹ. 4:17-19) Ḍierị phọ aḍighaạgh phọ, eḍighi iyaạr dị yira ootughiạn ghan ilọ igey araraạr, pọ ikpo onhụ phọ ayira ḅilhẹ r’iḍighinhom araraạr phọ ayira kekuenhi ni Odẹ k’akẹ phọ ayira, Zihova.—Gal. 5:16.

2. Yira kooḅeghiọn ighẹn asipuru siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ?

² Idiphọ emhuoghaạph phọ eten bọ eghaạph bọ, yira ko/tue oḅeer osighẹ oomo ikarạph iitughiạn siphẹ ilhoghi phọ ayira. Kuolọ yira kotue ni osopha mọ yira ko/ḍighi raraạr phọ ipẹ phọ. Kụ ogbi oḍiiny amuụm, yira kokel li ikpo onhụ r’iḍighinhom araraạr dị aZihova aghel. Epẹ kụ eḅẹl edạ dị emhạn maạr epu eḍighi iyaạr dị yira rowạ okporonhaạn oroph ikarạph aroozọ phọ. Oḅarạm isiẹn phọ, yira kodaphạn itọ phọ eḅẹm bọ mọ: “Osighẹ igey imoom aroozọ phọ okpologhiạn.” (Kọl. 3:10) Siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ, yira kopanyanhaạn sipuru phọ iphẹn: “Igey imoom aroozọ phọ” p’eeghe? Ika kụ idị yira kotue okpolhoghiạn kụ otolhọm imhoom aroozọ phọ?

3. Odaphạn Galetia 5:22, 23, eeghe kụ “imoom aroozọ phọ,” kụ ika kụ edị oye katue akpolhoghiạn?

³ “Imoom aroozọ phọ” pọ eten iitughiạn ḅilhẹ riḍighinhom araraạr dị eḅeeraạny aZihova. Okpolhoghiạn imhoom aroozọ phọ  pọ amem dị oye phọ aḍighi ghan aḍeenhaan eemhuma uwaloor iigbia phọ siphẹ aghuḍum mọ odị, kụ ameera mọ uwaloor iigbia phọ kụ aaḅakị iitughiạn phọ, olhoghoma phọ, r’iḍighinhom araraạr phọ odị. (Bạl Galetia 5:22, 23.) Esi omaạm, odị kapomhoghiạn aZihova r’awe phọ odị. (Mat. 22:36-39) Odị ra/toph ghan ibo phọ odị ghalhamọ asoman ni igbiphoghọm. (Jems. 1:2-4) Odị oye eephọ. (Mat. 5:9) Raḍeenhaan ghan okparạm k’aḅilhẹ azoọm eyoghoyoghọ eten bunhọn. (Kọl. 3:13) Rasereghiạn ghan kaḅilhẹ aḍighi ilọ enhighẹ. (Luk 6:35) Iiḍighi phọ odị reḍeenhaan ghan ni mọ odị amoọgh omheeraam dị akpạr esi Odẹ k’akẹ phọ odị. (Jems. 2:18) Ra/megheron ghan eten dị egbagarạ ghalhamọ uzoọm ni nyodị ekarạph eten, kụ rapamhaghạn ghan kẹn loor mem odẹgh ophogh.—1 Kọr. 9:25, 27; Taitọs 3:2.

4. Omhoọgh eniin obobọ iyạl araagharạ phọ edi bọ siphẹ Galetia 5:22, 23 kụ okpolhoghiạn imhoom aroozọ phọ ḍughụm? Gbạ.

⁴ Orue okpolhoghiạn imhoom aroozọ phọ, yira omoọgh omhoọgh aroozọ phọ oghaạgh bọ oghol siphẹ Galetia 5:22, 23 ḅilhẹ r’inhọn ariisi aBaibụl. * Aroozọ phọ iphẹn phọ i/ḍighi rusuomạ dị kokpolhoghiạn ghan nyoniin mem mem. Kuolọ eḍighi roozọ dị roḅua ghan r’inhọn aroozọ. Esi omaạm, eḍighi iyaạr dị nạ aphomhoghiạn matuman anạ, pọ nạ kaḍeenhaan ni nyodị okparạm aḅilhẹ azoọm ghan nyodị eyoghoyoghọ eten. Oḍighi iiḅi bunhọn pọ kemoghi dị oye phọ kayoghoyoghọ aḅilhẹ apamaghạn ghan loor.

5. Omhoọgh “iitughiạn phọ aKraist” p’eeghe, ḅilhẹ uḍighi ika kụ yira kotuughạ bọ dọl aghuḍum mọ aZizọs? (1 Korint 2:16)

⁵ Bạl 1 Korịnt 2:16. Orue okpolhoghiạn imhoom aroozọ phọ, pọ ewạ mọ omhoọgh “iitughiạn phọ aKraist.” Iduọn phọ pọ, yira omoọgh otuughạ olhegheri ipẹ aKraist aatughiạn ghan bọ kụ oḅilhẹ otuughaạny odị. AZizọs aḍighi ni aḍeenhaan eemhuma uwaloor iigbia phọ eten dị emhunughan. Idiphọ atamaḍikị dị amhaạr amhoon, odị aaghironhaan ni roozọ phọ aZihova bịn kpạy. (Hib. 1:3) Yira oghị ghisigh otuughaạny eten iitughiạn phọ aZizọs, pọ yira komoọgh ni ekol ooghironhaan aani aroozọ phọ odị.—Fil 2:5.

6. Ighẹn ariphigh kụ edị yira kolọgh elhegh iduọn yira rokparaghạ bọ okpolhoghiạn imhoom aroozọ phọ?

⁶ Yira kotue ni odaphạn eḍeenhaan phọ aZizọs ḍughụm? Yira otue ni ootughiạn mọ: ‘AZizọs aḍighi oye dị amhunughan. Mị ka/tue akịgh  nyodị!’ Eḍighi iyaạr dị nạ alhoghoma eten phọ epẹ phọ, pọ gbiran riphigh phọ iphẹn phọ. Eḅẹl phọ, aZihova alhẹm nyinhạ akighimaạm loor odị ḅilhẹ r’oọny phọ odị. Esi iduọn phọ, nạ katue ni amoọgh ekol eḍighi maạr dị nạ asopha ooghironhaan aroozọ phọ abidị siphẹ aghuḍum mọ anạ enum enum. (Gen. 1:26) Omhunheniom iyạl, uwaloor iigbia phọ Enhaạn kụ iikpọ dị epelheghiom epẹ k’akẹ r’isiẹn ade phọ. Rolhoghonhaạn aḍighaạgh uwaloor iigbia phọ yira kotue ni oḍighi raraạr dị ogina ayira bịn mu/tue u/ḍighi. Omhunheniom iraạr, aZihova ra/gon dị nạ kamuum eemumha uwaloor iigbia phọ eten dị emunhughan nyiidiphọ. Okạr oghaạph, Odẹ ephomhoghiạn phọ ayira mamaanhaạn 1,000 asiạ dị arebenhẹ phọ odị omhoọgh bọ oḍuomolhoghi orọl isiẹn ade phọ kotue oḍighi we dị omhunughan. (Ogan. 20:1-3) Iyaạr dị aZihova rawạ ḍighaạgh ayira nyiidiphọ pọ obeḍenhọm odị kụ oḍighi oomo ipẹ yira kotue bọ.

7. Yira kooḅeghiọn eeghe?

⁷ Ika kụ idị yira kotue otuughaạny Zizọs? Yira kooḅeghiọn inya apakirị eemhuma uwaloor iigbia phọ Enhaạn. Torobọ edị yira ooḅeghiọn, yira komiin ghan ni raraạr dị yira kotuughạ esi eten phọ epẹ aZizọs aḍeenhaan ghan bọ ezọ phọ epẹ phọ. Kụ yira oḅilhẹ ooḅeghiọn sipuru dị kilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh omhiịn idị yira kokiọm ghisigh okpolhoghiạn ghan imhoom aroozọ phọ.

8. Ika kụ idị aZizọs aḍeenhaan ephomhoghiạn?

⁸ Egbogh ephomhoghiạn phọ aZizọs amhoọgh bọ aghị esi aZihova inyu ni nyodị ophighironaạn ekiạ Odẹ phọ odị ḅilhẹ r’ayira. (Jọn 14:31; 15:13) Adọl aghuḍum mọ aZizọs siẹn ade phọ iḍeenhaan ni mọ odị amhoọgh ephomhoghiạn awe. Torobọ amem odị aḍeenhaan ghan ephomhoghiạn r’igbiririph aghị esi awe, ghalhamọ r’abudị olhọgh nyodị ḍien. Kuolọ ekpanhạ eten dị odị aḍeenhaan ephomhoghiạn, pọ otughemhị awe ilọ Omhạr phọ k’Enhaạn. (Luk 4:43, 44) AZizọs aḍeenhaan egbogh ephomhoghiạn Odẹ phọ odị r’omhạr awe esi omheera omhiinhọm kụ omhugh aḍuụgh egbo ḍighaạgh abuḍighinhom ikarạph. Esi iduọn phọ, odị maḍighi idị edugh dị oomo ayira kotue omoọgh ghuḍum k’agee-pọ.

9. Ika kụ idị yira kotue oḍeenhaan ephomhoghiạn idiphọ aZizọs?

⁹ Yira uḅọgh loor ayira ongọ aZihova oḍiiny muụm loor ephomhoghiạn phọ yira omhoọgh bọ oghị esi Odẹ k’akẹ phọ ayira. Esi iduọn phọ, idiphọ aZizọs oḍeenhaan ghan aZihova ephomhoghiạn esi ipẹ yira rozoọm ghan bọ bunhọn. Onyọ amatuạn phọ Jọn agẹ mọ: ‘Oye dị u/pomoghiạn onyọ asiya phọ odị mamhiịn ghan bọ, ika kụ edị odị kapomoghiạn bọ Enhaạn phọ odị ko/mhiin ghan bọ?’ (1 Jọn 4:20) Yira otue ni opuruan loor mọ: ‘Ephomhoghiạn amhị esi awe ekpạr esi ḍighan? Mị raḍeenhaan ghan ni we igbiririph, ghalhamọ r’abudị imhị u/phomhoghiạn? Ephomhoghiạn r’inyu ghan ni imhị osighẹ amem r’araraạr emhoọgh amhị olhoghonhaạn abunhọn ḍighaạgh otuughạ ilọ aZihova? Mị kakiọm ni ghisigh ghalhamọ r’amem dị ibadị u/ḍeenhaan osereghiạn obobọ ugbiphoghọm imhị? Mị katue ni abughẹ mem mọ mị r’alhọgh ghan bọ epẹ arukumuan oḍighi awe bumatuạn phọ?’—Efẹ. 5:15, 16.

10. Ika kụ edị aZizọs aseere ghan eephọ?

¹⁰ AZizọs aḍighi oye eephọ. Mem dị awe ozoọm nyodị ekarạph eten, odị o/bulhemian ghan. Kuolọ odị aḍighi ni idị epu pạ. Odị awạ ghan ni reten oseere eephọ kụ aḅilhẹ ghan aromha bunhọn mọ owạ ghan eephọ mem dị iiḅaghamhị emite. Esi omaạm, odị atughemhị mọ yira omoọgh omhoọgh eephọ igbo ayira eḍighi maạr dị yira rowạ mọ aZihova asighẹ iiḅereghị phọ ayira. (Mat. 5:9, 23, 24) Kụ odị aghị ni ghisigh alhoghonhaạn ghan bumatuạn phọ ḍighaạgh ophamhanạm eephọ mem mọ bidị  ogbakiạn ghan bọ siphẹ igbo phọ abidị ilọ oye dị aḍighi ogbogh.—Luk 9:46-48; 22:24-27.

11. Ika kụ idị mị katue aḍighi oye dị raseere ghan eephọ?

¹¹ Oḍighi oye dị raseere ghan eephọ, epelhom oḅẹm mọ oye phọ iiḅaghamhị ra/wạ ghan. Kuolọ oye phọ ramiteom ghan eephọ, kalhoghonhaạn ḍighaạgh bunhọn ophamanhạn eephọ mem dị igbaragbarạ emite. (Fil. 4:2, 3; Jems. 3:17, 18) Yira otue ni opuruạn loor ayira mọ: ‘Ighẹn arikiạ kụ edị mị asopha ophinyọn loor eephọ? Mem dị onyọ umor obobọ umaranhi aḍighi iyaạr dị repin esi amhị, mị ratolhọm ghan ni oghạgh olhoghi phọ opọ phọ? Mị rakori ghan mọ odị kụ aphur aru uteẹny imhị, obobọ mị kụ rapur ghan kaghị ateẹny oye phọ, ghalhamọ oye phọ kụ akọm ni iiḅaghamhị phọ? Mem dị ewạ, mị raḅenhị ghan ni bulọ omhoọgh iiḅaghamhị mọ owạ eephọ ḍughụm?’

12. Ika kụ edị aZizọs aḍeenhaan oyoghoyoghọ?

¹² AZizọs aḍighi oyoghoyoghọ oye. (Mat. 11:28-30) Odị azoọm ghan bunhọn eten phọ ephẹn phọ ghalhamọ ramem dị ekparanhaạn ni nyodị. Esi omaạm, mem mọ anhịr olọ aKenan phọ alhọm bọ nyodị ookonhom obumoọny phọ odị, aZizọs o/mheera eḅẹl amem mọ, kuolọ mem mọ anhịr phọ aḍeenhaan bọ omheeraam dị akpạr, odị aghị ni ghisigh aakonhom obumoọny phọ. (Mat. 15:22-28) Ghalhamọ r’iduọn odị azọ ghan bọ ni eten dị eyoghoyoghọ, aZizọs o/wilhẹ ghan oḅaạm abulọ opiomạn. Odị aḍighi ghan iduọn phọ ghalhamọ r’abuphẹ odị aphomhoghiạn bọ. Esi omaạm, mem mọ aPita akparaghạ bọ okikima odị oḍighi ogbi phọ aZihova, aZizọs aḅaạm ni nyodị ghisigh abuerị phọ abumatuạn phọ. (Mạk 8:32, 33) Odị o/tuạn osooromhi aPita kụ aḍighi bọ iphẹn phọ, kuolọ atuạn otughemhị r’oḅilhẹ ophụr arurụ bumatuạn phọ odị ilọ olhegheri okụ abidị. Dị iikia i/lo aPita alhoghoma ni umughaloor, kuolọ odị amhooghọm ni suọ ilhioghọm mọ ipẹ phọ.

13. Ika kụ idị yira kotue oḍeenhaan mọ yira okạr ri oyoghoyoghọ?

¹³ Ozọ eten dị eyoghoyoghọ oghị esi abuphẹ yira ophomhoghiạn bọ, kewạ ni mobaạm obobọ olhiọm bidị eeni amem. Kụ nạ asighẹ sinhị iilhogh aBaibul phọ kụ aḍighinhom iphẹn phọ pọ nạ ratuughaạny ghan Zizọs. Ka/gbaghanhian ghan. Kuphom owol mọ ephomhoghiạn phọ bidị omhoọgh bọ oghị esi aZihova r’anạ kenyu ni bidị osereghiạn oromha phọ kụ osighẹ oḍighinom. Puruạn loor anạ mọ: ‘Mị amoọgh ni akpọ oḅio oghaạgh omiteom mem dị oye dị mị aphomhoghiạn r’aḍighi raraạr dị i/nighẹ? Mem dị mị rangọ oye oromha, mị raḍighinhom ghan iyoghoyoghọ ikpo onhụ, obobọ igbagarạ ikpo onhụ? Mị ratuạn ghan eeghe kụ angọ oromha? Mị rangọ ghan oromha loor oghạgh olhoghi dị mị alhoghoma, obobọ mị ratuạn ghan olhoghonhaạn aḍighaạgh oye phọ?’

14. Ika kụ edị aZizọs aḍighi ghan aḍeenhaan iiḅi?

¹⁴ AZizọs alhegheri ni kụ aḅilhẹ aḍighi ghan ipẹ enighẹ bọ. AZizọs apomhoghiạn Odẹ phọ odị, ephomhoghiạn phọ ephẹn phọ kụ inyu ghan bọ nyodị oḍighi ipẹ enighẹ bọ oomo amem. Eegharạ phọ ephẹn phọ iganhanha ni esi ipẹ odị azoọm ghan bọ bunhọn. Yira roḍeenhaan ghan edọ phọ eegharạ phọ ephẹn phọ mem dị yira olhoghonhaạn ḍighaạgh bunhọn. I/munheen esi olhegheri ipẹ enhighẹ bọ bịn, kuolọ eḅarạm oḍighi omiteom r’igey inyuughiom. Oye katue ni apuru mọ, ‘Kotue ni oḍighi iyaạr dị enhighẹ r’ikarạph inyuughiom?’ Ii, etue ni emite. Esi omaạm, aZizọs aghaạph ni ilọ abudị otuạn ḍisẹph awe kụ onmo ghan ruunmọ rukulhom. AZihova o/sighẹ iiḅi phọ ipẹ phọ.—Mat. 6:1-4.

15. Ika kụ edị yira koḍeenhaan igey iiḅi?

¹⁵ Igey iiḅi pọ iiḅi dị yira oḍighinhom r’igey inyuughiom. Esi iduọn phọ nạ atue ni apuruan loor anạ mọ: ‘Mị ramiịn ghan ni mọ mị aḍighi raraạr phọ ipẹ mị alhegheri bọ mọ enighẹ oḍighi? Mị utuạn eeghe kụ raḍighi ghan bọ iiḅi?’

16. Eeghe kụ edị ewạ mọ oḍighi ghan torobọ aḍio, kụ eeghe kụ iḍighi?

¹⁶ Kuu/tughiạn mọ yira moḍiiny muụm pọ oḍighi okpolhoghiạn imhoom aroozọ phọ masi eekunha. Imhoom aroozọ phọ ayira ekịgh omạ asuomạ dị ewạ mọ omaạr ophạm. Eniin eten dị yira kotue oḍighi iduọn phọ pọ owạ ghan areten oḍighi oḍeenhaan eemhuma uwaloor iigbia phọ torobọ aḍio. Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị aZihova Enhaạn iiḍighi, kụ uwaloor iigbia phọ odị, iikpọ dị edi oḍighi. (Gen. 1:2) Esi iduọn phọ torobọ apakirị eemuma uwaloor iigbia phọ ketue ni inyu iyira oḍighi iyaạr omiteom. Esi omaạm, otelhedom mọ Jems agẹ mọ: ‘Omeeraam lọ igey iiḍighi u/ḅarạm pọ mamhugh.’ (Jems. 2:26) Idiphọ kẹn kụ idị edi r’oomo ipheriphọ apakirị eemuma uwaloor iigbia phọ Enhaạn. Torobọ amem dị yira oḍighi oḍeenhaan raagharạ phọ iphẹn phọ, yira roḍeenhaan ghan mọ uwaloor iigbia phọ Enhaạn raḍighi ni oḍighi siphẹ asiloor phọ ayira.

17. Yira koḍighi ika eḍighi maạr dị yira opiọm oḍighi oḍeenhaan eemhuma uwaloor iigbia phọ?

¹⁷ Ghalhamọ onyọ aKristẹn dị maḍiiny ni muụm esi ibadị asiạ bịn eeni amem rapiọm ghan ni oḍighi oḍeenhaan eemhuma uwaloor iigbia phọ. Kuolọ toroboiperolbọ iyaạr dị emhạn maạr pọ, oghị aghisigh omhiịn mọ, iyira i/phẹr. Ooḅeghiọn oghaạph omaanhiọm. Eḍighi iyaạr dị nạ aphaạr asuomạ anạ dị aḅeeraạny nyinhạ iboom, nạ kaagborionhom ni oruph? Eeye. Dị iikia i/lo nạ kawạ ni reten okọl asuomạ phọ lọ edugh. Kụ ipẹ reten kụ nạ akiọm ghisigh amaạr ghan apạm. Igina phọ kẹn, eḍighi maạr dị nạ aroph eepoogh ozọ eyoghoyoghọ eten, oḍeenhaan okparạm obobọ ephomhoghiạn, ka/ḅonyonhu azuan. Kparipẹ kiạ alhọm oye phọ osạr owilhenaạn, iphẹn phọ katue ni eselhemi eḅilhẹ ekparamhị siyạ anạ r’oye phọ. Kụ alhọgh inyaạm oḍighi idị enhighẹ epu siphẹ phọ enhọn amem.

18. Yira kokuphom owol eeghe?

¹⁸ Yira okạr kụ rosereghiạn eḍeenhaan phọ aZizọs! Iduọn yira oghị bọ ghisigh rotuughaạny eten iitughiạn phọ aZizọs, kụ edị kidughanhaan iyira ozọ idiphọ odị. Iduọn yira oghị bọ ghisigh rozọ idiphọ odị, kụ edị yira kokiọm ghan ghisigh okpologhiạn imhoom aroozọ phọ. Siẹn emhuoghaạph phọ iphẹn phọ, yira mooḅeghiọn inya apakirị eemhuma uwaloor iigbi phọ Enhaạn. Kenighẹ agey eḍighi iyaạr dị nạ asighẹ mem atuughạ ilọ ipheriphọ apakirị eemuma uwaloor iigbia phọ r’idị nạ katue aḍeenhaan siphẹ aghuḍum mọ anạ. Nạ katue ni amiịn rumhuoghaạph ilọ iphẹn phọ siphẹ Research Guide for Jehovah’s Witnesses eeḍiạn emhuoghaạgh phọ “Christian Life,” kụ aghị “Fruitage of the Spirit.” Nạ katue ni akuphom owol mọ eḍighi iyaạr dị nạ alhọgh inyaạm, aZihova k’alhoghonaạn ni nyinhạ ḍighaạgh okpolhoghiạn kụ oḅilhẹ orolhọm imhoom aroozọ phọ.