1. Remạ ghan eeghe ophamaghạn iitughiạn phọ ayira? (2 Timoti 4:5)

 MEM dị iyaạr dị emite siẹn ookpomhoghan phọ ephin esi ayira, rekpạr ghan ni oḅạr aZihova r’ookpomhoghan phọ odị. Ika kụ idị yira kotue okpạr opu ipaanhaạn phọ ipẹ phọ? Ewạ dị yira kopamaghạn ghan iitughiạn ayira kụ oomhanham, omeerạ, ḅilhẹ olom omheeraam mọ ayira okananaạm. (Bạl 2 Timoti 4:5.) Yira ropamaghạn ghan iitughiạn ayira esi oomo araraạr mem dị yira ophoomhị loor, omhiigha loor ootughiạn ghan raraạr eten dị esel, ḅilhẹ okparaghạ omhiịn araraạr eten phọ epẹ aZihova ramiịn ghan bọ. Mem dị yira oḍighi iduọn phọ, ipẹ yira olhoghoma bọ kụ kee/ḅakị ghan iitughiạn phọ ayira.

2. Yira kooḅeghiọn eeghe siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ?

² Siphẹ emhuoghaạph phọ eten bọ yira uuḅeghiọn iraạr ipaanhaạn dị yira rosoman ghan dị re/ḍuạ ghan siẹn ookpomhoghan phọ kụ keru. Kuolọ siẹn emhuoghaạph phọ ephẹn phọ, yira kooḅeghiọn iraạr araraạr dị ketue edẹgh epogh dọl oḅạr phọ ayira esi aZihova. Iphẹn phọ pọ (1) mem dị oye siẹn ookpomhoghan phọ uzoọm iyira eten dị i/nighẹ, (2) mem dị ulhiọm iyira, ḅilhẹ (3) r’amem dị yira rokparaghạ odaphạn imhoom araraạr dị ooḅenhion siẹn ookpomhoghan phọ. Ika kụ idị yira kotue opamaghạn iitughiạn phọ ayira kụ okị ghisigh oḅạr aZihova ḅilhẹ r’oḍighom mọ odị mem dị yira osoman idọ ipaanhaạn phọ iphẹn phọ?

3. Ika kụ idị yira kotue ni ologhoma eḍighi iyaạr dị onyọ umor obobọ umaranhi uzoọm iyira eten dị i/nighẹ?

³ Nạ malhoghoma ghan ni mọ onyọ umor obobọ umaranhi azoọm nyinhạ eten dị i/nighẹ ḍughụm, eeni oye dị amhoọgh ni roopoogh siẹn ookpomhoghan phọ? Kụ eeni onyọ umor phọ o/lhegheri kụ azoọm bọ nyinhạ eten phọ epẹ phọ. (Rom. 3:23; Jems. 3:2) Kuolọ ghalhamọ r’iduọn phọ ni bịn, eḍighinhom iyaạr phọ odị repin ni esi anạ. Eeni nạ katọl li e/naanhị ootughiạn ipẹ onyọ umor phọ aḍighi bọ.  Eeni kẹn nạ atue kẹn ni apuru mọ, ‘eḍighi maạr dị onyọ umor katue ni uḍighi imhị iyaạr dị erọl iduọn phọ, nạ ragbi mọ ophọn phọ okạr ookpomhoghan Enhaạn ni?’ Iphẹn phọ kụ idị aSetan rawạ mọ yira ootughiạn ghan. (2 Kọr. 2:11) Iitughiạn dị erọl iduọn phọ ketue ni iḍur iyira esighẹ esi aZihova r’oḍighom mọ odị. Esi iduọn phọ, eḍighi iyaạr dị onyọ umor obobọ umaranhi uzoọm iyira eten dị i/nighẹ, ika kụ idị yira kotue opamaghạn iitughiạn phọ ayira pidị yira oghel ootughiạn ghan eten phọ epẹ aSetan rawạ bọ mọ yira ootughiạn ghan?

4. Ika kụ idị aJosef aphamhaghạn iitughiạn odị mem dị ozoọm nyodị eten dị i/nighẹ, kụ eḍeenhaan phọ odị itughemhị iyira eeghe? (Genesis 50:19-21)

⁴ Ki/kạgh olhoghi anạ. Mem mọ aJosef aḍighi bọ onyọ iḍoọgh, abukumoor abumor phọ odị uzoọm ni nyodị eten dị i/nighẹ. Bidị ulhọgh nyodị ḍien, abuniin owạ ghan oghiigh odị. (Gen. 37:4, 18-22) Kụ eekunha phọ, bidị aal nyodị dọl arebenhẹ. Kụ iphẹn phọ ikọm idị aJosef asoman iiḅaghamhị kirokirọ esi 13 asiạ. AJosef mutue ni aakia mughumọ aZihova aḅilhẹ ni apomhoghiạn nyodị. Odị mutue kẹn ni aatughiạn mughumọ m’aZihova maḅitonhaạn nyodị siẹn odị amhoghi bọ olhoghonhaạn aḍighaạgh odị. Kuolọ i/kạgh olhoghi aJosef. Kparipẹ ghụn, odị aphamhaghạn iitughiạn odị kụ aḅilhẹ aphoomhị loor odị. Mem dị eepoogh oḍighi oḅulhemhian abumor phọ odị emite, odị o/ḍighi oḅulhemhian, kparipẹ ghụn, odị aḍeenhaan ephomhoghiạn kụ asạr awilhenhaạn bidị. (Gen. 45:4, 5) AJosef arue aḍighi iphẹn phọ loor esi dị odị amhoọgh iitughiạn dị emhoon. Odị o/gbon ootughiạn ghan ipẹ abumor phọ odị oḍighi bọ nyodị, kuolọ odị agbon ipẹ emhạn bọ maạr epu—ogbi phọ aZihova. (Bạl Genesis 50:19-21.) Yira otuughạ eeghe siẹn phọ? Eḍighi maạr dị ozoọm nyinhạ eten dị i/nighẹ, ka/kaghạm olhoghi aZihova obobọ kaa/tughiạn mọ odị maḅitonhaạn nyinhạ. Kparipẹ ghụn tuutughiạn ipẹ odị malhoghonhaạn bọ nyinhạ ḍighaạgh okparạm iiḅaghamhị phọ. Kụ oḅarạm isiphẹ, mem dị abunhọn ozoọm nyinhạ eten dị i/nighẹ, kparaghạ osighẹ ephomhoghiạn ookpereghiom e/munughan phọ abidị.—1 Pit. 4:8.

5. Ika kụ idị aMiqueas aphamhaghạn iitughiạn phọ odị mem dị odị alhoghoma mọ mozoọm nyodị idị i/nighẹ?

⁵ Ooḅeghiọn idị emitenhaan oniin okumor oye ookpomhoghan epẹ South America dị oghol mọ Miqueas. b Odị aghaạph idị abuniin abumor dị ophạm ni roopoogh siphẹ ookpomhoghan phọ abidị oḍighi iyaạr dị ephin esi odị. Odị aḅẹm mọ: “K”ekulha mị koo/ḅaghamhiạn ghan loor amhị idiphọ. Ikạr kụ iiḅaghamhị imhị. Mị u/tue unaanhị, kụ mị aḅilhẹ amhoghi ghan loor esi dị iyaạr dị mị katue aḍighi i/lo.” Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, umor phọ Miqueas aphamhaghạn ni iitughiạn phọ odị esi oomo araraạr kụ akparaghạ ooḅakị olhoghoma phọ odị. Odị aaḅereghị ghan ni alhọm aZihova ongọ odị uwaloor iigbia phọ odị r’inyaạm orue okparạm. Odị aḅilhẹ kẹn aạl rinyạ ookpomhoghan phọ dị ketue eloghonhaạn nyodị ḍighaạgh. Yira otuughạ eeghe siẹn phọ? Eḍighi maạr dị nạ alhoghoma mọ onyọ umor obobọ umaranhi mazoọm nyinhạ eten dị i/nighẹ, pọ poomhị loor anạ kụ akparaghạ ophamhaghạn atorobọ iitughiạn dị eeni eḍigh ekpom anạ. Nạ ka/kạr atue alegheri iyaạr phọ ekọm bọ kụ onyọ umor phọ obobọ umaranhi phọ azọ bọ eten phọ epẹ phọ. Kụ iḍighi kụ, lọm aZihova esi iiḅereghị, alhọm odị alhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh omhiịn araraạr eten phọ epẹ ophoriphọ oye phọ ramiịn bọ. Iphẹn phọ kelhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh ootughiạn isiphẹ olhoghi phọ anạ mọ eeni onyọ umor phọ obobọ umaranhi phọ o/lhegheri kụ aḍighi bọ idị repin esi anạ, kụ aphogh agunhọm iiḅaghamhị phọ. (Prov. 19:11) Lọgh elhegh kẹn mọ aZihova alegheri ni dọl phọ anạ, kụ odị kangọ ni nyinhạ inyaạm mọ ewạ bọ orue okparạm.—2 Chron. 16:9; Eccl. 5:8.

6. Eeghe kụ iḍighi kụ emhạn bọ maạr omhiịn amalhiọm idiphọ eḍeenhaan ephomhoghiạn aZihova? (Hibru 12:5, 6, 11)

⁶ Mem dị olhiọm oye phọ repin ghan ni. Kuolọ  yira ogbon eephinha phọ bịn, pọ yira otue ni opogh osooromhi ilhioghọm mọ. Yira otue ni omiigh ootughiạn mọ ulhiọm iyira loor esi dị ulhọgh iyira ḍien obobọ mọ amaliọm mọ agbagarạ apughạn. Iphẹn phọ kekọm idị yira ko/sereghiạn malhiọm mọ—yira ko/miịn idiphọ eten dị aZihova ruḍeenhaan iyira ephomhoghiạn. (Bạl Hibru 12:5, 6, 11.) Kụ eḍighi iyaạr dị yira ongọ eepoogh mọ ipẹ yira olhoghoma bọ kụ iiḅakị iyira, pọ yira rongọ ghan eepoogh dị aSetan kaḍighi idị yira komoọgh ḍikarạph aḍiitughiạn, Odị rawạ mọ yira oghel malhiọm mọ. Kụ dị eeph ni iboom, odị rawạ mọ yira oḍuraan okelhạn aZihova r’ookpomhoghan phọ. Eḍighi maạr dị molhiọm ghan nyinhạ, ika kụ idị nạ katue apamhaghạn iitughiạn phọ anạ?

7. (a) Idiphọ oḍeenhaan bọ siphẹ afoto phọ, ika kụ idị aZihova asighẹ Pita aḍighinhom mem mọ odị asighẹ bọ malhiọm mọ ongọ bọ nyodị? (b) Yira otuughạ eeghe esi eḍeenhaan phọ aPita?

⁷ Sighẹ malhiọm mọ, kụ aaḅenhion riisi dị ewạ. AZizọs aḅaạm ni Pita ka/mem ki/yạl, igbo abueriphọ abutelhedom mọ. (Mạk 8:33; Luk 22:31-34) Kụ eeni ipẹ phọ isiphe ni Pita umugholoor! Kuolọ toroboiperolbọ, aPita, aḅạr ri Zizọs. Odị asighẹ ni malhiọm mọ kụ atuughạ iyaạr esi opiomạn phọ odị. Idiphọ resighẹ bọ rekị, aZihova akpẹ ni iikpiạ Pita loor oḅạr phọ odị, kụ angọ nyodị ibadị aroopoogh siphẹ ookpomhoghan phọ. (Jọn 21:15-17; Iiḍighi 10:24-33; 1 Pit. 1:1) Yira otuughạ eeghe esi eḍeenhaan phọ aPita? Yira r’abunhọn romooghọm ghan ni suọ mem dị yira ophogh ogunhọm umugholoor ilhioghọm mọ, kụ osighẹ malhiọm mọ oḅilhẹ ooḅenhion raraạr dị ewạ. Mem dị yira oḍighi iduọn phọ, pọ yira rongọ ghan eepoogh dị aZihova ḅilhẹ r’abumor phọ kusighẹ iyira oḍighinhom.

8-9. Mem mọ oḅaạm bọ Bernardo, odị alhoghoma ika eḅẹl amem mọ, eeghe kụ ilhoghonhaạn nyodị ḍighaạgh oolemhi iitughiạn phọ odị?

⁸ Ooḅeghiọn idị emitenhaan oniin onyọ umor epẹ Mozambique dị oghol mọ Bernardo. Usoore nyodị idiphọ okumor oye ookpomhoghan. ABernardo alhoghoma ika eḅẹl amem mọ? Odị aḅẹm mọ, “mị ukạr kụ aghạgh olhoghi loor esi dị amalhiọm mọ imhị u/ḅeraạn.” Odị aaḅaghamhiạn ghan loor ilọ ipẹ abunhọn komiịn bọ nyodị siphẹ ookpomhoghan phọ. Odị aḅẹm mọ, “Isighẹ ni imhị ibadị arunwanyụ orue omhoọgh egey ephoghom ilọ adọl phọ amhị kụ oḅilhẹ oḍuomolhoghi aZihova r’ookpomhoghan phọ odị.” Eeghe kụ ilhoghonhaạn bọ Bernardo ḍighaạgh omhiịn araraạr eten dị eeleeny?

⁹ Umor phọ Bernardo aalemhi ni iitughiạn phọ odị. Odị aḅẹm mọ: “Mem mọ mị aḍighi ghan bọ okumor oye ookpomhoghan, mị usighẹ ghan ni Hibru 12:7 alhoghonhaạn ḍighaạgh bunhọn omhoọgh ephoghom dị eeleeny ilọ amaliọm mọ aZihova. Kụ mị apuruan loor amhị mọ, ‘Nyiidiphọ  anhiạn kụ akpẹ osighẹ oḍighinhom esi phọ isiẹn phọ?’ Oomo arebenhẹ aZihova—uḅarạm imhị.” Kụ umor phọ Bernardo aḅilhẹ agbatạn enhọn edạ oḅilhẹ okparamhị oḍuomolhoghi phọ odị omhoọgh bọ aghị esi aZihova ḅilhẹ r’oḍighom mọ odị. Odị aḅilhẹ ni abughẹ mem mọ odị ralọgh ghan bọ aạl aBaibul phọ ḅilhẹ r’ogbirima. Ii odị amhoọgh ni ogbolhomaam ilọ ipẹ abumor r’abumaranhi phọ komiịn bọ nyodị, kuolọ toroboiperolbọ, odị aghị ni ghisigh arelhean ghan bidị epẹ erugh phọ, aḅilhẹ aphinhom aani ghan bin siphẹ ituughạ phọ. Idiphọ amem rekị bọ, uḅilhẹ ni omạ umor phọ Bernardo idiphọ okumor oye ookpomhoghan. Eḍighi maạr dị idiphọ umor phọ Bernardo, molhiọm ghan ni iyira, ku/tolhonhaạn ootughiạn ghan ilọ umugholoor phọ bịn, kparipẹ ghụn osighẹ malhiọm mọ, kụ ooḅenhion raraạr. c (Prov. 8:33; 22:4) Yira oḍighi iduọn phọ, pọ yira kotue ni okuphom owol mọ aZihova kukpẹ ni iyira iikpiạ oḅạr odị r’oḍighom mọ odị.

10. Eeghe onmia kụ adẹgh dọl oḅạr awe phọ Izrạl iḍiodi phọ?

¹⁰ Etue ni eḍighi odẹgh ophogh odaphạn amem dị ooḅenhion raraạr siẹn ookpomhoghan phọ. Eḍighi maạr dị yira u/gona loor, iphẹn phọ etue ni iḍur iyira esighẹ esi aZihova. Esi omaạm, tuutughiạn idị ooḅenhion dị amite mem mọ Izrạl iḍiodi phọ atir buniin abuọ Izrạl phọ. Kụ ogbi bọ omiteom olhogh phọ, aruw-emhụ arughunotu kụ uphinyọn ghan rikiạ. Bidị ughol ghan emhụ arughunotu abidị kụ olhọgh ghan rakpạn ophinyọn ghan rikiạ ongọ aZihova. (Gen. 8:20, 21; 12:7; 26:25; 35:1, 6, 7; Job 1:5) Kuolọ mem mọ omiteom bọ olhogh phọ, aruw-emhụ arughunotu phọ uroph ni eepoogh phọ epẹ phọ. Loor esi dị aZihova amạ eghunotu phọ Eeron ophinyọn ghan arikiạ phọ. Emhiigh k’amem mọ omhiigh bọ odạph olhogh phọ opọ phọ, ughiigh ghan ni torobọ uw-emhụ eghunotu dị aphighirọn ekiạ dị u/ḍighi olọ eghun phọ Eeron. d (Lev. 17:3-6, 8, 9) Nạ ragbi mọ ooḅenhion phọ ophọn phọ kụ okọm bọ idị aKorah, Dathan, Abiram, ḅilhẹ 250 aruw-emhụ phọ onyaạm bọ Mozis r’Eeron ḍughụm? (Num. 16:1-3) Yira ukạr u/legheri. Kuolọ torobọ ipẹ ekọm bọ, aKorah ḅilhẹ r’abudaphạm mọ odị u/kiọm ghisigh u/ḅạr aZihova. Eḍighi iyaạr dị araraạr dị ooḅenhion siẹn ookpomhoghan phọ kụ redẹgh dọl oḅạr phọ anạ kephogh, kewạ mọ ḍighi eeghe?

11. Yira otuughạ eeghe esi eḍeenhaan abuniin abuọ aKohath phọ oḍighi bọ pakirị eghun phọ aLivai

¹¹ Bakị ookpomhoghan phọ r’oomo ekpom mem dị ooḅenhiọn raraạr. Mem mọ awe phọ Izrạl orọl bọ epẹ edalạ phọ, awe eghunotu phọ aKohath umhoọgh ni eepoogh arukumuan dị egbatanhaạn. Torobọ amem dị awe phọ Izrạl onme marugh, abuọ aKohath phọ kụ uphạm ghan oghuugh iyọ phọ orelhiom. (Num. 3:29, 31; 10:33; Josh. 3:2-4) P’eeghe emạ eepoogh! Kuolọ araraạr inmia ni mem mọ awe phọ Izrạl oḍigh bọ siphẹ Ade Oguan phọ. I/moghi mun dị kopạm oghuugh iyọ phọ kụ otelhiom egbạ gbạ amem. Esi iduọn phọ, mem itooghị phọ aSolomon, abuniin siphẹ eghun aKohath phọ umhoọgh oḍighi omhoọr ghan asuọr, abuniin ophogh ghan runhụ aḍibuo phọ, ku bunhọn ophogh ghan riisi dị rosereghi ghan raraạr. (1 Chron. 6:31-33; 26:1, 24) Esi i/lo siẹn aBaibul phọ dị ogẹ mọ awe aKohath phọ ugum ni obobọ unyạn ni mọ ongọ bunọ eepoogh phọ epẹ phọ bidị omhoọgh ghan bọ mem dị eten. Eeghe kụ edị yira otuughạ siẹn phọ? Bakị r’oomo ekpom anạ torobọ ooḅenhion dị ooḅenhion siẹn oḍighom mọ aZihova, ghalhamọ r’ooḅenhion dị atir ri oḍighi dị ongọ nyinhạ. Mooghọm ibo torobọ oḍighi dị ongọ nyinhạ. Ka/bulha mọ eepoogh arukumuan phọ nạ amhoọgh bọ kụ i/ḍighi  bọ iyaạr phọ nạ amhạn bọ maạr ghisigh aZihova. Odị amaghamhị nyinhạ maạr apu torobọ oḍighi dị nạ amhoọgh.—1 Sam. 15:22.

12. AZaina alhoghoma ika mem mọ oḅenhị bọ nyodị mọ odị ka/kumuan mun epẹ Betẹl?

¹² Ooḅeghiọn eḍeenhaan umaranhi phọ Zaina, mem dị odị mokumuan epẹ Betẹl esi 23 asiạ uḅenhị ni nyodị mọ arukumuan aBetẹl phọ odị menhighẹ ni. Kụ oḅenhị nyodị mọ odị kakumuan idiphọ okọy eten opọ agbatanhaạn bọ. Odị aḅẹm mọ: “Onmia phọ ophọn phọ aḍighi ni unmam esi amhị. Mị ulhoghoma mọ mị u/moọgh mun maạr oḍighinhom, kụ mị apuru ghan loor amhị mọ ‘Eeghe kụ opiomạn phọ amhị?’” Kụ dị eeph ni iboom, abuniin abumor r’abumaranhi siphẹ ookpomhoghan phọ uḅilhẹ kụ odighi idị olhoghi odị eeph bịn alhoghorị, bidị uḅenhị ghan nyodị mọ: “Mọ nạ uḍighi ni agey epẹ aBetẹl phọ, obọ oḍighom mọ nyinhạ museere.” Kụ esi ekpo amem, umaranhi phọ Zaina aḅonyonhu ni azuan, kụ amhoghi ghan torobọ aḍughul. Kuolọ odị aḅẹm mọ: “Mị u/meera ungọ eepoogh ootughiạn ghan mọ aZihova obobọ ookpomhoghan phọ odị imhị u/phomhoghiạn.” Eeghe kụ ilhoghonhaạn bọ ḍighaạgh Zaina orue ophamhaghạn iitughiạn phọ odị?

13. AZaina aḍighi eeghe orue okpạr opu ikarạph iitughiạn?

¹³ AZaina arue ni akpạr apu ikarạph iitughiạn phọ odị amhoọgh bọ. Eeghe kụ ilhọgh bọ ḍighaạgh? Odị aạl li rumhuoghaạph siphẹ arinyạ ookpomhoghan phọ dị eghaạph ilọ iiḅaghamhị phọ odị. AWatchtower aFebruary 1, 2001, ephạm bọ emhuoghaạph phọ “You Can Cope With Discouragement!” akạr kụ alhoghonhaạn nyodị ḍighaạgh. Emhuoghaạph phọ epẹ phọ ighaạph ipẹ aMạk oniin ogeọm aBaibul phọ akaran bọ ipaanhaạn dị eeni asoman mem mọ onme bọ eepoogh phọ odị. AZaina aḅẹm mọ, “eḍeenhaan phọ aMạk ikạr kụ eḍighi ooghọ dị ilhoghonhaạn imhị ḍighaạgh okpạr opu oḅonyonhu ozuan phọ amhị.” AZaina aḅilhẹ ni aaḍikuan ghan righirị odị. Odị o/rọl ḍiọ odị bịn; obobọ o/ḅẹm mọ elọ odị memhunheen. Odị akureri ni epẹ eekunha phọ mọ uwaloor iigbia phọ aZihova kụ raaḅakị raraạr siẹn ookpomhoghan phọ ḅilhẹ mọ abuẹn oḍiemhiom bọ omoọgh ni ogbolhomaam odị iboom. Kụ odị aḅilhẹ kẹn alhọgh elhegh mọ ookpomhoghan phọ Enhaạn koḍighi ni oomo ipẹ bidị kotue bọ omhiịn mọ oḍighi phọ aZihova akị ni ghisigh.

14. AVlado akparaghạ ghan odaphạn eeghe ooḅenhion dị amite, kụ eeghe kụ ilhoghonhaạn nyodị ḍighaạgh?

¹⁴ Ikparanhaạn ni oniin okumor oye ookpomhoghan epẹ Slovenia dị oghol mọ Vlado, dị mamhạn 73 asiạ odaphạn iiḅakiọm dị ooḅenhion siphẹ ookpomhoghan phọ. Uḅạr ri ookpomhoghan phọ abidị r’onhọn ookpomhoghan oḅophoghị, kụ  oghughi Kindọm Họl phọ opọ abidị. Odị aḅẹm mọ: “Mị u/naghanhạn ephigh phọ oḍighom mọ otụ bọ oghughi imạ phọ aKindọm Họl phọ yoor ophạm ghan bọ ituughạ. Iphin ni esi amhị loor esi dị ke/bia yoor omhaạr bọ oselhemhi Kindọm Họl phọ. Mị okaạm amakạ loor esi iduọn phọ mị kụ ukạ iniin asigadạ phọ. Ḅilhẹ kẹn ni, araraạr phọ oḍighom mọ oḅẹm bọ mọ yoor oḍighi phọ i/tue idughanhaan iyoor phọ asiạ meghị bọ anyụ oḍighi.” Eeghe kụ ilhoghonhaạn ḍighaạgh umor phọ Vlado obakị iiḅakiọm mọ? Odị aḅẹm mọ: “Odạph ghan iiḅakiọm dị ooḅenhion siẹn ookpomhoghan phọ aZihova oomo amem resighẹ ḍisẹph kirokirọ kụ etumom. Iiḅakiọm dị ooḅenhion riikolhobian ghan iyira ilọ igbogh araraạr dị kooḅenhion ghisigh.” Eḍighi ni edị moḅạr aani ookpomhoghan anyinha r’onhọn ookpomhoghan oḍighi nyoniin ḍughụm? Obobọ monme rukumuan anạ kụ nạ rakparaghạ odaphạn aani iiḅakiọm mọ ḍughụm? Pọ kuphom ni owol mọ aZihova anaghanhạn ni ipẹ nạ alhoghoma bọ. Mem dị nạ abakị onmia phọ aḅilhẹ aḅạr aZihova ḅilhẹ r’ookpomhoghan phọ odị asighẹ bọ raḍighinhom, pọ nạ kakạr ri kụ amoọgh ḍisẹph.—Ps. 18:25.

15. Ika kụ idị yira kotue opamaghạn iitughiạn phọ ayira esi oomo araraạr mem dị yira osoman ipaanhaạn okạr isiẹn ookpomhoghan phọ?

¹⁵ Iduọn yira mokpụl bọ eekunha aḅirinhi phọ, yira kosoman ghan ni ipaanhaạn siẹn ookpomhoghan phọ. Ipaanhaạn phọ iphẹn phọ ketue ni edẹgh epogh dọl oḅạr phọ ayira r’aZihova. Kụ iḍighi kụ yira omoọgh ophamhaghạn ghan iitughiạn phọ ayira esi oomo araraạr. Eḍighi maạr dị nạ alhoghoma mọ onyọ umor obobọ umaranhi mazoọm nyinhạ eten dị i/nighẹ ka/kạgh olhoghi. Eḍighi maạr dị olhiọm nyinhạ ka/pogh umugholoor phọ kekọm bọ, sighẹ malhiọm mọ kụ anme iḍighinhom araraạr phọ anạ. Kụ mem dị ookpomhoghan phọ aZihova ooḅenhion raraạr dị ekạr etir nyinhạ r’aloor, sighẹ ni ooḅenhion phọ kụ adaphạn iiḅakiọm mọ r’oomo ekpom.

16. Ika kụ idị nạ katue akiọm ghisigh aḍuom olhoghi aZihova ḅilhẹ r’ookpomhoghan phọ odị?

¹⁶ Nạ katue ni akiọm ghisigh aḅạr aḅilhẹ aḍuomolhoghi aZihova ḅilhẹ r’ookpomhoghan phọ odị ghalhamọ r’amem dị nạ asoman odẹgh ophogh. Kuolọ orue oḍighi iduọn phọ, pọ nạ amoọgh ophamhaghạn iitughiạn phọ anạ esi oomo araraạr, iduọn phọ pọ nạ kapoomhị ghan loor, aatughiạn ghan eten dị esel, aḅilhẹ amiịn ghan raraạr eten phọ epẹ aZihova ramiịn bọ. Sopha otuughạ ilọ areḍeenhaan awe aBaibul dị okaran aani iniin phọ ipaanhaạn phọ, kụ agbirima ilọ areḍeenhaan phọ abidị. Ḅeeḅereghị alhọm aZihova olhoghonhaạn aḍighaạgh. R’amem r’amem ka/tọl ḍiọ anạ saghạph siẹn ookpomhoghan phọ. Bịn etigheri torobọ odẹgh ophogh dị nạ asoman, aSetan ka/tue agbatạn nyinhạ esi aZihova ḅilhẹ r’ookpomhoghan phọ Odị.—Jems. 4:7.