Araghaạph phọ oghaaphọgh bọ siphẹ phọ iḅilhẹ emiteom ookpomhoghan dị oghol mọ League of Nations. Iyaạr phọ otụ bọ kụ omiteom ookpomhoghan pho ophọn phọ pọ “omiteom amuuḅọph, eephọ r’eborọph igbo areelhe phọ.” Ibadị aKristẹn uḅeneẹn ubakị aani ni ookpomhoghan phọ. Ookpomhoghan phọ rapogh bọ oomo asisiosị phọ aKraist epẹ America, uuseeny ni ookpomhoghan phọ kụ oḅẹm mọ “eḍighi eten dị roḍighi k’oḍeenhaan Omhạr phọ k’Enhaạn siẹn ade phọ, dị eego esi abuọ itooghị phọ.” Ookpomhoghan phọ ophọn phọ rapogh bọ sisiosị phọ ubakị aani League of Nations phọ esi olhọgh ghan awe abidị mọ oghị aani simitin phọ abidị. Oniin oye dị olhọgh aani bọ oghị phọ aḅẹm mọ ookpomhoghan phọ “mamiteom omhoom oghiil siphẹ iphirigba aḅirinhi phọ.”

Omhoom oghiil phọ akạr ri amite, kuolọ awe ookpomhoghan phọ opọ phọ kụ u/⁠miteom. Lhạ phọ 1919 omhoom oghiil amite ni siphẹ oḍighi iphelhegbeel phọ mem dị aZihova angọ inyaạm we phọ odị oḍighi oḍighi phọ eten dị k/⁠oḍighi ghan k’ekulha. Kuolọ tutụ iphẹn phọ kemite, Anmụny Askul ABaibul phọ umhoghi ni omhoọgh oboom onmia.

Useere ḍio phọ Saturday, January 4, 1919, idiphọ aḍio dị kotolhomhị sigadạ we phọ koḍiemhiom ghan bọ Ookpomhoghan phọ. Mem mọ amuphẹ phọ, aJoseph F. Rutherford, opọ aḍighi ghan bọ oḍiemhiom awe phọ aZihova, ogbạ okpẹ oḅạm emhụ phọ bịn osighẹ okasaghiọm ikoli epẹ Atlanta, Georgia, U.S.A., r’abunhọn oḍual abumor. Kụ iḍighi kụ aḍipuru imite ni, kokiọm ni ghisigh obilhẹ osighẹ bumor phọ abuẹn odiighi bọ ikoli phọ idiphọ abuḍiemhiom ḍughụm? Obobọ k’omạ bunhọn awe mọ osighẹ esi abidị ḍughụm?

Oghị aghisigh ookpomhoghan phọ akạr ri aaḅaghamhị Umor phọ Rutherford epẹ otu ikoli phọ odị arọl bọ. Odị alhegheri ni mọ esi abunhiin abumor, kenighẹ ghụn omạ onhọn oye idiphọ oḍiemhiom ookpomhoghan phọ. Esi iduọn phọ, odị agẹ ni ḍinyạ aghiọm bumor phọ ookpomhoghan bọ, kụ aḅenhị mọ, bin olhoghi onọ ekpẹ dị Umor phọ Evander J. Coward kụ kaḍighi oḍiemhiom mọ. ARutherford aḅẹm mọ idị eḍighi bọ aCoward aḍighi “oophonheẹn oye,” “asụ olhoghi,” ḅilhẹ “aḅạr uw-emhoọgh phọ.” Kuolọ ibadị abumor uutughiạn mọ enighẹ ghụn oḅoton oghaạph orolhomhị awe sigadạ phọ oseere odiiny unwanyụ ghisigh. Abumor phọ oḍiemhiom bọ  raghaạph phọ umheeraam ni, loor esi ogbolhomaam abumor phọ orọl bọ ikoli phọ. Iphẹn phọ iphin ni olhoghi abunhiin abumor phọ.

Esi iduọn phọ iyaạr imite ni dị Umor phọ Richard H. Barber aghaạph amaaniọm mọ ekịgh idiphọ amem dị ‘osighẹ munụm kụ ooku loor amuụm dị rakil.’ Oniin onyọ umor dị arọl aani siphẹ phọ aḅẹm ni mọ: “Mị u/⁠legheri aani idị iilhogh phọ eḅẹm, kuolọ mem dị rokaạph ilọ adọl phọ aḍiẹn phọ, idị edaphạn r’olhogh phọ, mị alegheri ni iyaạr dị adọl oḅạr eru. Adọl oḅạr kụ iyaạr dị Enhaạn rewạ ghan. Eten dị enhighẹ epelheghiom dị yira kotue oḍeenhaan mọ yira oḅạr Enhaạn pọ esi oḅilhẹ orolhomị agadạ Umor phọ Rutherford idiphọ oḍiemhiom ayira.”​—Ps. 18:25.

Onyọ umor dị arọl aani siphẹ otu ikoli phọ A. H. Macmillan aatughiạn ni idị emite ḍierị phọ aḍio phọ dị Umor phọ Rutherford akar iikpe osoph ikoli odị kụ aḅenhị mọ, “Ḅughe ḍighaạgh anạ amiteom ephẹn kụ.” Roḅughe ḍighaạgh phọ omiteom kụ Umor phọ Rutherford angọ nyodị dom dị orom. Umor phọ aMacmillan romhiịn bọ iyạl ikpo igẹ bịn alhegheri ipẹ rekaạph bọ. Adom mọ iḅẹm mọ: “RUTHERFORD WISE VAN BARBER ANDERSON BULLY R’ASPILL, ABUMOR PHỌ OPOMHOGHIẠN NI BUGBAANY ABUḌIEMHIOM MỌ.” Iduọn phọ pọ remạ ghan mọ moḅilhẹ omaaghị oomo abugbaany abuḍiemhiom mọ ḅilhẹ mọ aJoseph Rutherford, r’aWilliam Van Amburgh koḅilhẹ ni otolhoghọm sigadạ phọ abidị idiphọ abuḍiemhiom. Iduọn phọ pọ, Umor phọ Rutherford kakiọm ni ghisigh aḍighi oḍiemhiom oḍighom mọ.

Mem mọ ophaanyạ abumor phọ odi bọ ni epẹ otu ikoli phọ, Anmụny Askul ABaibul phọ ugẹ ni rinyạ oghiomaạn we ilọ koseere bumor phọ. Abumor r’abumarani phọ abuẹn omhoọgh bọ iikiạ oḅio uteẹny we epẹ erugh phọ dị ropel li 700,000 osaịn mọ bunọ omeeraam ni rinyạ phọ. Reteẹny Wednesday, March 26, 1919, kụ egbi oteẹny amem dị kosighẹ rinyạ phọ okiomnaạn, otu iiruẹn phọ useere ni Umor phọ Rutherford r’abueriphọ abumor phọ.

Odị rakaaphạn bọ buphẹ oghị bọ k’odị omhạgh aani odị mem mo odị arigheel bọ, Umor phọ Rutherford aḅẹm mọ: “Mị akuphom ni owol mọ iphẹn imitenhaan bọ iyira riikolhobian ghan iyira ilọ igbagarạ asidọl dị rikori iyira ghisigh. . . . Elhephiri phọ anyinha i/ḍighi elọ otagharạn abumor phọ anyinha osighẹ esi ikoli bịn. . . . Nyinha ituạn ongọ ogbaanhaạn ilọ igey phọ kụ oghuenhiom Enhaạn, nyinha phọ abuẹn eḍighi bọ iduọn phọ memhoọgh ni iikiạ aḍisẹph kirokirọ.”

Araraạr phọ ipẹ emiteghu bọ dị egbolhomaam bumor phọ ayira ekạr ri eḍeenhaan mọ aZihova kụ raaḅakị raraạr. Reteẹny 14 aMay, 1919, otu iiruẹn phọ oḅilhẹ bọ osighẹ ḍighiton phọ oghị, usoph ni mọ: “Owaaghị bọ ophogh, u/⁠miịn olhogh dị awe phọ abuẹn phọ osoor . . . Dị kotuạn okasaghiọm bidị ikoli, esi iduọn phọ mooḅenhion ooruẹn phọ osophonhaan bọ bidị.” Ukasaghiọm bumor phọ mọ osoroghu igbagarạ iilhogh, kụ iḍighi kụ otu iiruẹn phọ mugẹ ni iphẹn phọ oseere siphẹ arinyạ phọ abidị mughumọ iḍighi idị bidị bịn kụ ophogh bịn osạr owilhenhaạn obobọ mughumọ abumor phọ mu/⁠tue bọ ugbạ upelạ rumhụ abidị. Enhọn iyaạr otuạn osiph abumor phọ i/⁠tọl. Loor esi iduọn phọ, Umor phọ Judge Rutherford  aghiọm ni ghisigh idiphọ onyọ iilhogh ogbạ ghan ophẹl awe phọ aZihova siphẹ Ogbogh Otu Iiruẹn phọ epẹ United States, iyaạr dị odị maḍighi ni ibadị amem, mem mọ oseere bọ nyodị ikoli phọ.

“Yira ko/⁠tọl ude bịn okulughị raghaạgh mọ yira rokori ghan ḍio dị Uw-emhoọgh phọ kusighẹ iyira akeelhom k’akẹ,” ipẹ kụ idị Umor phọ Macmillan aghaạph. Odị aḅilhẹ aḅẹm mọ “Yoor umhiịn ni mọ ewạ ni oḍighi iyaạr omiteom orue omhiịn ogbi Uw-emhoọgh phọ.”

Kuolọ idị abumor phọ kokiọm ghisigh oḍighi phọ bidị oḍighi ghan bọ epẹ emhụ agadạ phọ i/⁠tọl. Eeghe kụ iḍighi? Loor esi dị mem mọ okasaghiọm bọ bumor phọ, awe ughị ni ophueghị yogh oomo araraạr phọ osighẹ ghan bọ ogeọm rinyạ phọ. Iphẹn phọ ikọm ni oḅonyonhu ozuan, kụ abunhiin abumor ookia ghan mughumọ oḍighi iphelhegbeel phọ makunughian.

Awe omoọgh niin niin ḍiḅeeraạn okị esi adom Omhạr phọ Anmụny Askul ABaibul phọ rogbeelhom bọ ḍughụm? Ophagharanhaạn aḍipuru phọ aḍiphẹ phọ, Umor phọ Rutherford aatughiạn mọ pọ onọ k’angọ oghaạph apogh. Komạgh ni torobọ oye oghị onhaghạn aani oghaạph phọ. “Eḍighi maạr dị oye u/⁠tu unaghạn aani oghaạph phọ, pọ oḍighi iphelhegbeel phọ masi eekunha.” Ipẹ kụ idị Umor phọ Macmillan aghaạph.”

Reteẹny Sunday, May 4 1919, etigheri e/⁠moon aloor, Umor phọ Rutherford angọ ni emhuoghaạph dị eḅẹm mọ “The Hope for Distressed Humanity” epẹ Los Angeles, California. Awe dị romạn ni 3,500 kụ usoor onhaghạn oghaạph phọ, abunhọn arukuron awe urọl li dị u/⁠naghạn aani oghaạph phọ loor esi dị esi phọ i/ḍigh oomo awe phọ. Esi iduọn phọ uḅilhẹ ni oseere ḍieriphọ aḍio phọ, awe dị omhạn 1,500 kụ uḅilhẹ oghị onhaghạn oghaạph phọ. Iphẹn phọ iphagharanhaạn ni ḍipuru abumor phọ​—⁠awe oḅilhẹ ni omoọgh ḍiḅeeraạn onhaghạn iiḅi iinhaghạn phọ!

Iyaạr dị abumor phọ oḅilhẹ oḍighi, kụ iphighi eten phọ epẹ Abugbaanhaạn AZihova roḍighi ghan bọ oghaạph iiḅi iinhaghạn phọ k’aḍio arodon.

AWatch Tower August 1, 1919, agbeelhom ni mọ reteẹny emhiighom unwanyụ aSeptember, kopạm ni  ookpomhoghan eephugh epẹ Cedar Point, Ohio. “Torobọ oye akạr kụ anyaaghiạn oghị aani,” ipẹ kụ idị oniin onyọ oḍoọgh onyọ Askul ABaibul phọ dị oghol mọ Clarence B. Beaty aḅẹm, olọ aMissouri. Abumor r’abumarani dị opel li 6,000 kụ ughị aani ookpomhoghan eephugh phọ, opel we phọ ootughiạn ghan bọ mọ kokị phọ. Enhọn iyaạr dị eḍighi idị ookpomhoghan phọ adụgh iikiạ, pọ omhiịn dị awe dị opel li 200 oḍiiny muụm esi Ophụ dị atuman esi phọ, dị oghol mọ Lake Erie.

Reteẹny September 5, 1919, ḍughul otu dị emhunhenhiom oogh siphẹ ookpomhoghan eephugh phọ, mem dị rakaaphạn “Buphẹ R’odị Rokumuan Ghan Bọ,” Umor phọ Rutherford agbeelhom omhoom amagazin dị oghol mọ The Golden Age. * “Kepamanhạm ghan iinhaghạn dị emhạn maạr dị remiteghu mem mọ, kụ emạ ghan riisi aBaibul dị egbạ iyaạr phọ eḍighi bọ kụ araraạr phọ ipẹ phọ [emiteghu] bọ.”

Ikạr kụ ekparamhị oomo Anmụny Askul ABaibul phọ osighẹ aḍimhoom aḍinyạ phọ aḍiẹn phọ oḍighinhom. Aletạ dị ogẹ ilọ oḍighi ghan oḍighi phọ aḅẹm mọ: “Eḍighi idị torobọ oye dị maḍiiny ni muụm kamiịn mọ eḍighi ni eboom eepoogh okumuan aani, kụ ophinhom aani abin ogbogh oḍighi ongọ ogbaanhaạn phọ nyiidiphọ.” Ibadị awe umhegheron ni agey! Reteẹny December bịn, abukaaphọm ilọ Omhạr phọ dị omhoọgh oophugh, omhoọgh we dị ropel li 50,000 dị osighẹ ghan amagazin phọ torobọ unwanyụ.

Alhạ phọ 1919 resi eekunha, bịn oobenhion raraạr siẹn ookpomhoghan phọ bịn eḅilhẹ enyaamhị we phọ. Oḅarạm isiẹn phọ, ibadị iphigh imiịn aBaibul phọ ilọ asiiḍio eekunha phọ memhunhughan. Owaaghị ophogh oḅilhẹ oosạ we phọ Enhaạn, oghaạph bọ siphẹ Malachi 3:1-4 mamhunhughan. Motagharạn we phọ aZihova dọl arebenhẹ ḍighaạgh ‘aBabilọn Ogbogh phọ’ omaaniọm bọ, ḅilhẹ aZizọs mamạ ‘ebenẹ phọ asụ bọ phọ olhoghi aḅilhẹ akpẹ oḍuomolhoghi.’ * (Ogan. 18:2, 4; Mat. 24:45) Nyiidiphọ Anmụny Askul ABaibul phọ monyaaghiạn ilọ oḍighi phọ aZihova maḅọgh bọ angọ bidị.