1-2. Ki disizyon ki té byen enpòtan sé Jwif-la ki té ka wèsté an Babilonn té ni pou fè? (Èzra 1:2-4)

 SÉ JWIF-LA té an Babilonn kon pwizonnyé pou swasant dis (70) lanné lè wa-a fè yon anonsman pou di yo, yo sa witounen Izwayèl. (Li Èzra 1:2-4.) Sé Jéhova tousèl ki té sa akonpli sa. Pouki nou di sa? Sé paski jan Babilonn pa té ka ladjé sé pwizonnyé yo-a. (Izaya 14:4, 17) Mé wa Pèwja koumansé kondwi Babilonn. Épi i di sé Jwif-la, yo té sa viwé an péyi yo. Konsa, apwézan, tout Jwif, èspwèsman tèt fanmi, té ni on disizyon pou fè. Èskè pou kité Babilonn? Ében èskè pou wèsté? Sa pa té on disizyon ki té ézé pou fè. Pouki sa?

² Pou sé moun-lan ki té ja an laj, i té kay byen wèd pou yo fè voyaj sala. Osi, an pil di yo té fèt a Babilonn. Konsa, sa té sèl plas-la yo té konnèt. Alò, Izwayèl, té ka gadé kon on plas étwanj pou yo; on koté ayèl yo sòti. An plis di sa, adan di yo té ja ni an chay siksé an Babilonn. Konsa, i té kay byen wèd pou yo kité kay yo èk biznis yo pou alé wèsté on plas yo pa té konnèt.

3. Ki bennéfis sé Jwif-la té kay twapé si yo witounen Izwayèl?

³ Sé Jwif-la ki té fidèl pou Jéhova té sav sé bennéfis-la yo té kay twapé si yo witounen Izwayèl, té kay pli pasé népòt sakwifis yo té kay ni pou fè paski yo té kay sa adowé Jéhova an mannyè-a i vlé. Pou ègzanp, an Babilonn, la té ni pli pasé senkant (50) tanp fo dyé. Mé la pa té ni pyès tanp pou Jéhova. Konsa, jan Izwayèl pa té sa adowé Jéhova an mannyè-a Lwa Moziz-la té koumandé yo pou fè. Yo pa té ni pyès lotèl pou yo sa ofè sakwifis. Èk yo pa té ni pwèt ki byen ògannizé pou ofè sé sakwifis sala. Osi, la té ni otan pli moun ki té ka adowé sé fo dyé-a, pasé sa ki té ka adowé Jéhova. Èk yo pa té ni pyès wèspé pou Jéhova èben pou sé wèg li-a. Alò, konmen mil Jwif ki té enmen Jéhova té ka gadé pou yo witounen Izwayèl, pou yo té sa viwé koumansé adowasyon ki pi.

4. Ki èd Jéhova pwonmèt sé Jwif-la ki té ka witounen Izwayèl?

⁴ Kanmenm, voyaj-la pou sòti Babilonn pou wivé Izwayèl, té kay pwan apipwé kat (4) mwa. Mé Jéhova té pwonmèt, anyen pa té kay anpéché yo wivé Izwayèl. An Izaya 40:3, 4, Izaya di: ‘Kouté! On moun ka andjélé an dézè-a: “Pwépawé wout-la pou Jéhova! Fè on gwan chimen dwèt an dézè-a pou Bondyé nou.” . . . Tè ki plen mòn ni pou vini plat, épi tè ki apik kay vini byen plat.’ Alò, imajiné on bèl, gwan chimen, plat, an fon dé (2) mòn an dézè-a. Népòt moun té kay byen kontan pou twavèsé asou chimen sala paski yo té kay twouvé’y twòp pli ézé pou maché asou chimen sala pito yo té ni pou mouté èk désann sé mòn-an. Épi osi, yo té kay wivé dèstinasyon yo, twòp pli vit!

5. Izaya té ékwi konsèné on gwan chimen. Koumonnon’y? (Izaya 35:8)

⁵ Jòdi jou, pou édé idantifyé diféwan chimen, moun ka ba yo on non èben on limowo. Chimen-an Izaya té ékwi konsèné-a, té osi ni on non. Mi sé sa Izaya 35:8 di: ‘Épi la kay ni on gwan chimen; wi on chimen yo ka kwiyé Chimen Sen-an. Moun ki pa pwòp pa kay pasé asou’y.’ Bon. Kisa pwonmèt sala té vlé di pou sé jan Izwayèl-la an tan sala? Èk kisa pwonmèt-la vlé di pou nou jòdi jou?

6. Pouki yo kwiyé chimen-an, ‘Chimen Sen-an’?

⁶ ‘Chimen Sen-an’—mi an bèl non pou gwan chimen sala! Mé kèstyon-an sé sa, pouki yo kwiyé chimen sala Chimen Sen-an? Sé paski lè yo té viwé an péyi-a Jéhova té pwonmèt yo-a, la pa té kay ni pyès plas pou moun ‘ki pa té pwòp’ èben sen. Sa vlé di, moun ki té ka kouwi vyé lavi, adowé fo dyé, ében fè lòt péché ki gwav pa té kay sa wèsté an Izwayèl. Wi, sé Jwif-la ki té ka witounen an Izwayèl té ni pou vini ‘yon pèp ki sen pou Jéhova Bondyé [yo].’ (Ditonronnonmi 7:6) Mé sa pa vlé di, lè sé Jwif-la kité Babilonn yo pa té ni pou fè pyès chanjman pou yo sa plè Jéhova.

7. Ki chanjman adan sé Jwif-la té ni pou fè? Ba yon ègzanp.

⁷ Kon nou té ja wè, pwèskè tout sé Jwif-la ki té ka witounen Izwayèl té fèt an Babilonn. Èk i ka sanm, an chay di yo té abitwé épi katjil èk wèg jan Babilonn. Pou ègzanp an chay lanné apwé sé Jwif-la witounen Izwayèl, Èzra vini apwann ki, an chay Jwif té mayé fanm ki té ka adowé fo dyé. (Ègzodòs 34:15, 16; Èzra 9:1, 2) Pli ta, gouvènè Néhimaya té sipwi pou konnèt ki, manmay ki té fèt an Izwayèl pa té sa palé, Hibrou—langaj sé Jwif-la. (Ditonronnonmi 6:6, 7; Néhimaya 13:23, 24) A lè sala, pwèskè tout Pawòl Bondyé té ékwi an langaj Hibrou-a. Alò, ki mannyè sé manmay sala té kay sa apwann pou enmen Jéhova èk adowé’y, si yo pa té sa konpwann langaj Hibrou? (Èzra 10:3, 44) Konsa, adan sé Jwif-la té ni pou fè an chay chanjman an lavi yo pou yo sa plè Jéhova. Mé i té kay pli ézé pou yo fè sé chanjman sala an péyi Izwayèl, paski sé la adowasyon ki pi té kay witounen piti an piti.​—Néhimaya 8:8, 9.

8. Ès sa ki té wivé sé Jwif-la an tan pasé ni anyen pou fè épi nou jòdi jou? Pouki ou ka di sa? (Gadé pòtwé-a ki asou kouvèti-a.)

⁸ Adan moun pé katjilé, ‘Tout sa byen antéwésé, mé ès sa ki wivé sé Jwif-la an tan pasé ni anyen pou fè épi nou jòdi jou?’ Mé wi kouman! Paski adan an sans nou menm ka maché asou ‘Chimen Sen-an.’ Alò, ki nou ni èspwa pou viv an syèl ében asou latè-a, nou tout ni pou kontiné maché asou ‘Chimen Sen-an,’ paski sa kay édé nou pou kontiné adowé Jéhova apwézan, épi an tan pou vini. An tan pou vini, Wéyòm Bondyé kay mennen bon kondisyon asou latè-a.  b (Jan 10:16) Dépi lanné mil nèf san diznèf (1919), konmen milyon nonm, fanm, èk manmay ja kité Gwan vil Babilonn-an, sa vlé di tout fo wilizyon ki an latè-a, èk yo koumansé maché asou ‘Chimen Sen-an’. Pitèt ou sé yonn anpanmi sé moun sala. Magwé moun koumansé maché asou chimen sala apipwé yon san (100) lanné ki pasé, la té ni moun ki té pwépawé chimen sala plizyè san lanné avan sa.

9. An ling épi Izaya 57:14, kisa Jéhova fè ki fè’y posib pou moun maché asou ‘Chimen Sen-an’ an tan pasé èk an tan nou jòdi?

⁹ Jéhova fè asiwé i tiwé tout jennman ki té asou chimen-an pou sé Jwif-la ki té ka kité Babilonn. (Li Izaya 57:14.) Mé lè’y vini pou ‘Chimen Sen-an’ an tan nou jòdi, ès Jéhova té fè menm bagay-la ban nou?’ Mé wi! Paski an chay san lanné avan lanné mil nèf san diznèf (1919), Jéhova koumansé sèvi nonm ki té ni kwentif pou li, pou fè twavay-la pou pwépawé chimen-an. (Gadé Izaya 40:3.) Twavay pwépawasyon sala té nésésè paski gwanmèsi twavay-la yo fè-a, moun ki ni tjè sensè té sa sòti an fo wilizyon, èk koumansé bay Jéhova adowasyon ki pi ansanm épi pèp li. Mé ki twavay yo té fè pou pwépawé chimen-an? Annou konsidiwé yonndé bagay yo té fè pou pwépawé’y.

10-11. Lè yo koumansé enpwimé èk twadwi Labib, ki mannyè sa édé simenn Pawòl Bondyé? (Gadé pòtwé-a osi.)

¹⁰ Yo enpwimé Labib. Owon lanné mil kat san senkant (1450), moun té ka kòpi Bib-la pa lanmen toujou. Twavay sala té ka pwan an chay tan. Konsa, la pa té ni djè kòpi Bib avélab, èvèk sé kòpi Bib-la té byen chè. Alò, lè yo fè a machin pou enpwimé liv, yo té sa sèvi’y pou fè kòpi Bib-la. Épi sa fè’y pli ézé pou pwodwi pli Bib, èk pou pli moun té sa twapé yonn.

¹¹ Yo twadwi Labib. Pou konmen san lanné, Bib-la té pli avélab an langaj Laten. Épi, sé moun ki té ni gwo endikasyon ki té sa konpwann li. Kanmenm, lè moun pa té ni pou kòpi Bib-la pa lanmen ankò, nonm ki té ni an chay wèspé pou Bondyé twavay byen wèd pou twadwi Bib-la adan plizyè diféwan langaj pou moun té sa konpwann li. Konsa, apwézan moun ki té ka li Bib-la té sa konpawé sa wilizyon yo té ka enstwi yo épi sa Bib-la té ka vwéman enstwi.

12-13. Ki mannyè moun ki ka pwan tan pou li èk étidyé Bib-la, té èspozé lésisyon fo wilizyon?

¹² Piblikasyon pou édé moun étidyé Bib-la. Moun ki té ka pwan tan pou li èk étidyé Bib-la té ka apwann an chay bagay. Mé sé chèf wilizyon-an té faché toubonnman, lè yo vini konnèt ki sé moun sala té ka di lézòt sa yo ka apwann. Pou ègzanp, owon lanné yon mil ywit san twant senk (1835) èk sé lanné-a apwé, détwa nonm ki sensè koumansé pibliyé trak ki té ka èspozé lésisyon fo wilizyon.

¹³ Bon. Owon lanné yon mil ywit san twant senk (1835), la té ni on nonm ki té ni kwentif pou Bondyé, non’y sété Henry Grew. I pibliyé on trak ki té ka diskité kondisyon lé mò. Adan trak sala, i sèvi sé lévanjil-la pou moutwé, pou yon moun viv pou tout tan èk pa sa janmen mò, sé an kado. Épi sa sé on kado Bondyé sèlman sa bay. Nou pyès pa fèt épi kado sala kon sé légliz-la ka enstwi. An lanné yon mil ywit san twant sèt (1837), George Storrs twouvé trak sala lè i té asou twen-lan. I li’y, épi i té asiwé sa ki té andidan’y-lan sété lavéwité. I désidé pou di moun sa i té ka apwann. Osi, an lanné yon mil ywit san kawant dé (1842), i bay konmen diskou asou sijé-a “Annou Fouyé Pou Wépons-lan—Ès Lé Méchan Kay Viv Pou Tout Tan Èk Pa Sa Janmen Mò?” Ékwiti George Storrs té ni on bon enflouwans asou on jenn nonm yo ka kwiyé Charles Taze Russell.

14. Ki bennéfis fwè Russell èk sé moun-lan ki té ka fouyé Bib-la épi’y-la, té twapé paski moun sensè té ja pwépawé chimen-an? (Gadé pòtwé-a osi.)

¹⁴ Ki bennéfis fwè Russell èk sé moun-lan ki té ka fouyé Bib-la épi’y-la, té twapé paski moun sensè té ja pwépawé chimen-an? Èben, avan yo koumansé étidyé Bib-la, yo té sa konpawé diféwan liv tèl kon lexicons, concordances, èk diféwan twadiksyon Bib. Èk tout sé liv sala té ja pwépawé lontan andavans. Yo osi twapé bennéfis hòd wichach-la nonm tèl kon Henry Grew, George Storrs, èk lézòt té ja fè asou Bib-la. Fwè Russell épi sé moun-lan ki té ka fouyé Bib-la épi’y-la, té osi édé pwépawé chimen-an, lè yo pwodwi an pil liv èk trak asou diféwan sijé an Bib-la.

15. Kisa ki té fèt an lanné yon mil nèf san diznèf (1919)?

¹⁵ An lanné yon mil nèf san diznèf (1919) fo wilizyon pa té sa kontwolé pèp Bondyé ankò. Anfen, menm lanné sala, “sèvant-lan ki ni lèspwi” (èslav fidèl-la) koumansé twavay. (Mafyou 24:45-47) Konsa moun ki té ni tjè sensè té sa koumansé maché asou ‘Chimen Sen-an’. Èk apwézan, moun ki ka maché asou chimen sala sa apwann pli konsèné divwa Jéhova, gwanmèsi twavay-la lézòt té fè an tan pasé pou pwépawé chimen-an. (Pwovèb 4:18) Èk osi, yo té sa mété lavi yo a ling épi wèg Jéhova. Mé Jéhova pa ka gadé pou pèp li fè tout chanjman ki nésésè la menm. Mé pito, kon tan ka pasé, i ka édé yo pou fè sé chanjman-an ki nésésè-a. (Osi, gadé enfòmasyon-an anba sijé-a: “ Mizi A Mizi, Jéhova Ka Édé Pèp Li Fè Chanjman.”) Pa dé kontan nou kay kontan lè nou kay sa plè Jéhova an tout sa nou ka fè!​—Kòlòsé 1:10.

16. Dépi lanné yon mil nèf san diznèf (1919), ki twavay èslav fidèl-la ka fè asou ‘Chimen Sen-an’? Bay ègzanp. (Izaya 48:17; 60:17)

¹⁶ Pou on chimen wèsté an bon kondisyon, yo ni pou fè twavay asou’y wéglé. Épi dépi lanné mil nèf san diznèf (1919), twavay ka kontiné asou ‘Chimen Sen-an’ pou fè’y posib pou moun kité fo wilizyon. Èslav fidèl-la pa té pèdi pyès tan pou koumansé twavay. Konsa, an lanné mil nèf san ventenyen (1921), yo pibliyé on piblikasyon nèf pou édé moun apwann lavéwité-a. Non piblikasyon sala sété The Harp of God. Épi yo pibliyé apipwé sis milyon kòpi an twant sis (36) diféwan langaj. Èk an chay moun apwann lavéwité-a hòd liv sala. Apwézan, nou ni on liv nèf pou édé moun apwann lavéwité-a. Tit-li sé, Ou Sa Ni On Bon Lavi Pou Tout Tan! Kon nou ka viv an dènyé tan-an, Jéhova ka sèvi ògannizasyon’y pou kontiné ban nou enstwiksyon èk diwèksyon hòd Pawòl li, pou édé nou pou kontiné maché asou ‘Chimen Sen-an’.​—Li Izaya 48:17; 60:17.

17-18. Ki koté ‘Chimen Sen-an’ kay mennen nou?

¹⁷ Nou pé di, dépi on moun aksèpté on létid Bib, i ni òpòtyounité-a pou maché asou ‘Chimen Sen-an’. Adan moun ka maché on ti distans asou chimen sala èk apwé yo ka kité. Mé la ni lézòt moun ki détèminé pou kontiné maché asou’y jis tan yo wivé dèstinasyon yo. Kisa ki dèstinasyon yo?

¹⁸ Pou sa ki ni èspwa-a pou alé an syèl, ‘Chimen Sen-an’ ka mennen yo a “jaden Bondyé-a” an syèl. (Wévélasyon 2:7) Épi pou sa ki ni èspwa pou viv asou latè-a, i kay mennen yo pou dèstinasyon yo. Sa vlé di, yo kay vini pawfé an bout mil (1000) lanné-a. Konsa, si ou ka maché asou gwan ‘Chimen Sen-an’, pa katjilé asou sa ou ja kité dèyè. Épi pa kité chimen sala tout tan ou pa wivé dèstinasyon’w an latè nèf-la! Nou ka swété’w “Bon voyaj!”