1, 2. Jehovah winyo nining ka en nenowa ka tute matek me bedo jo ma genne?

GO KONG ni awobi mo oa ki i cukul tye ka dok gang, ci onongo bag mo ma opong ki cente. Ngo ma en bitimo? En oromo gwokone. Ento ma ka timo meno, en odwoko bag man bot rwode. I kare ma min awobi-ni oniang gin ma wode otimo, en obedo ki awaka madit i kome.

² Lunyodo mapol cwinygi bedo yom ka lutinogi nyuto ni gigenne. Wonwa me polo, Jehovah, obedo “Lubanga me ada,” dok cwinye bedo yom ka wan wabedo jo ma genne. (Jabuli 31:5) Wamito yomo cwinye “dok wamito ni wati gin maber i kare ducu.” (Jo Ibru 13:18) Kong dong wanyamu kabedo angwen i kwowa ma twero kelo ariya i bedowa macalo jo ma genne. Ki bene wabineno adwogi mabeco ma bino pi gwoko gennewa.

3-5. (a) Pingo omyero wangene kekenwa maber? (b) Ngo ma bikonyowa me neno gorowa wek watim alokaloka ma mitte?

³ Me bedo lugen bot jo mukene, omyero kong  wangene kekenwa maber dok waye gorowa. Man pol kare pe obedo gin mayot. I cencwari me acel, utmege ma i kacokke me Laodikia gubwolle kekengi ni gitye ka yomo cwiny Lubanga, kun i adane onongo pe gitye ka yomo cwinye. (Niyabo 3:17) Wan bene watwero bwolle kekenwa i kom kodi dano ma wabedo kikome.

⁴ Yakobo otito ni: “Ka ce dano mo otamo ni en ladini kun pe juko lebe, nongo bwolle abwola kene ki i cwinye, dinine-nu konnye pe.” (Yakobo 1:26) Rom ma nongo watye ka bwolle kekenwa ka watamo ni teke watimo jami mabeco, ci Lubanga pe biparo ka wabedo jo mager, lungaa, nyo lugoba. Ngo ma twero konyowa pe me bwolle kekenwa?

⁵ Ka wangine kekenwa ki i kiyo, ci watwero neno kit ma wanen kwede ki woko. Ka wakwano Baibul, watwero neno nga ma wabedo ki i cwinywa. Baibul twero konyowa me ngeyo tekowa ki gorowa. Watwero pwonye me timo alokaloka ma mitte i kit ma watamo kwede, i ticwa, ki lokwa. (Kwan Yakobo 1:23-25.) Ento ka watamo ni wape ki goro mo keken, ci pe watwero timo alokaloka ma mitte. Pi meno, omyero wati ki Baibul me ngine kekenwa me ngeyo jo ma wabedo kikome. (Koko 3:40; Aggai 1:5) Lega bene konyowa me ngeyo anga ma wabedo kikome. Watwero lego Jehovah wek ongiwa ci okonywa me neno gorowa wek wayubi. (Jabuli 139:23, 24) Wiwa myero opo ni Jehovah “dag jo ma gitimo gin marac akaka [lubwola], ento en tye ki gen i kom jo ma kitgi atir.”​—Carolok 3:32.

6. Pingo laco ki dano myero gubed jo ma genne i kingi?

⁶ Nyuto genne myero obed gin ma pire tek adada i kwo me ot. Ka laco ki dako gitito gin ma i cwinygi ka maleng, ci gibedo agonya dok gigenne kekengi. Tye yo mapol ma jo munyomme pe gitwero nyuto iye genne. Me labolle, ngat munyomme twero donyo i oree nyo neno cal macilo ma tugo miti me buto, nyo twero cako mito ngat mukene i mung. Nen ngo ma laco jabuli owaco: “Pe abedo kacel ki jo ma lugoba, dok pe aribbe ki jo ma lubwola.” (Jabuli 26:4) Ka ce pe itye lagen bot luotwu kadi wa i tammi, ci bigudo nyommi i yo marac.

7, 8. Itwero tic ki Baibul nining me pwonyo lutino kit ma pire tek kwede me bedo jo ma genne?

 ⁷ Lutino bene myero gupwony kit ma pire tek kwede me bedo jo ma genne. Lunyodo gitwero tic ki Baibul me pwonyogi man. Baibul loko i kom lanen maraco pa jo mogo ma onongo pe genne calo Akan, ma odoko lakwo; Gikaji, ma oloko lok goba pi nongo cente; ki Juda, ma okwalo cente dok ocato Yecu pi lim ryal 30.​—Yocwa 6:17-19; 7:11-25; 2 Luker 5:14-16, 20-27; Matayo 26:14, 15; Jon 12:6.

⁸ Baibul bene tye ki lanen mabeco mapol pa jo ma onongo gigenne, calo Yakobo, ma ocuko cwiny awobene me dwoko cente ma gunongo; Jeputa ki nyare, ma gugwoko cikkegi bot Lubanga; ki Yecu, ma ogwoko gennene kadi wa i kare ma kwo tek. (Acakki 43:12; Lungolkop 11:30-40; Jon 18:3-11) Labol magi twero konyo lutino me niang kit ma pire tek kwede me bedo jo ma genne.

9. Ka lunyodo gigenne, man bikonyo lutino nining?

⁹ Lunyodo gitwero nongo pwony ki i kom cik ma iye lac me Baibul man: “Dong in lapwony ma ipwonyo jo mukene, pe ipwonnye kekeni bo? Itito lok ni, ‘Pe ikwal’, in kono ikwalo kwo?” (Jo Roma 2:21) Lutino gingeyo ka lunyodogi waco gin moni ci gitimo olungtukene. Ka wawaco bot lutinowa ni gubed jo ma genne, ento ki tungcel wan pe wagenne, ci wigi binywene woko. Ka lutino guniang ni lunyodogi loko lok goba, kadi wa i kom jami matidi mo, gin bene bitimo gin acel-lu. (Kwan Luka 16:10.) Ki tungcel, ka lutino gineno ni lunyodogi genne, man bikonyogi me doko lunyodo ma genne bene ka  gunywalo lutino ma megi.​—Carolok 22:6; Jo Epeco 6:4.

10. Watwero nyutone nining ni wan wabedo lugen i kit ma waloko kwede ki Lukricitayo luwotwa?

¹⁰ Omyero bene wabed lugen bot omegiwa ki lumegiwa. Yot adada me cako kwoto nying dano ka watye ka boko lok. Ka wanwoyo gin mo ma pe wangeyo ka obedo lok ada, i kine mukene nongo watye ka kwango lok goba. Twora ‘ibed ma iling aling.’ (Carolok 10:19) Bedo ngat ma genne pe te lokke ni omyero wawac gin mo keken ma watamo, wangeyo, nyo wawinyo. Kadi bed gin ma wamito wacone obedo lok ada, ento i kine mukene nongo pe kwakowa, konye pe me wacone, nyo pe ber me nwoyone. (1 Jo Tecalonika 4:11) Jo mogo gigengo ngegi pi tic ki leb mabit kun giwacci: “Lok ada ber.” Ento, wan macalo lutic pa Jehovah, wamito ni lokwa obed me kica dok ma kado oromo maber.​—Kwan Jo Kolocai 4:6.

11, 12. (a) Ngat ma otimo bal madit twero weko pekone medde doko rac nining ka pe otito lok ada? (b) Lapeny mene ma watwero penye kwede? (c) Watwero nyutone nining ni wan lugen bot dul pa Jehovah?

¹¹ Jehovah omiyo bot luelda tic me konyo kacokke. Bedo yot pi luelda me konyowa ka watitigi lok ada. Pingo? Ket-ti komi lit ci icito ka nongo kony ki bot daktar, tika ibiling woko i wi lanyut mogo me two ma tye ka yelli? Ka itimo meno, ci en bikonyi nining? I yo acel-lu, ka watimo bal madit, pe myero watit lok goba iye. Ma ka meno, omyero wacit bot luelda ci wayar lok ada weng ka maleng. (Jabuli  12:2; Tic pa Lukwena 5:1-11) Aya, tam kong i kong gin mukene: Ket-ti iniang ni laremi mo otimo bal madit. (Lulevi 5:1) Tika ibiwaco ni: “Man larema ma wapoko kwede pyer ngwen, abiweko lokke bedo i mung”? Nyo kece wi bipo ni luelda gitye pi miye kony ma mitte wek en oyub watte ki Jehovah?​—Jo Ibru 13:17; Yakobo 5:14, 15.

¹² Omyero bene wabed lugen bot dul pa Jehovah ka watye ka pongo ripotwa me tic me pwony. Dok omyero wabed jo ma genne ka watye ka pongo fom me tic macalo painia nyo tic mukene ma tye i dul pa Jehovah.​—Kwan Carolok 6:16-19.

13. Watwero nyutone nining ni wabedo jo ma genne ka watye ka timo biacara ki Lakricitayo lawotwa?

¹³ Omege ki lumege ma Lukricitayo omyero gugwokke ki rubo lok me biacara ki worowa. Me labolle, pe myero watim biacara ka watye i Ot me Ker nyo i tic me pwony. Dok omyero wagwok cikkewa ducu bot omegiwa ki lumegiwa. Ka icoyo Lucaden i dog ticci, omyero inen ni iculogi i karene kikome ma lubbe ki wel cente ma wumoko, dok omyero inen ni imiyo ayonga mo ma lubbe ki cik. Man kwako cul me incuareny ma lubbe ki nongo kony me ot yat nyo cul ma kimiyo ka ngat moni tye i yweyo. (1 Temceo 5:18; Yakobo 5:1-4) Dok ka itiyo pi Lacaden mo, pe itam ni omyero kiteri i yo mo ma kite dok pat. (Jo Epeco 6:5-8) Nen ni itiyo matek pi cawa ma wumoko dok itim tic ma kicoyi me tiyone.​—2 Jo Tecalonika 3:10.

14. Ngo ma Lukricitayo omyero gutim ma peya guribbe kacel ka timo biacara?

 ¹⁴ Ka wuribbe ka timo biacara ki omego nyo lamego mo kono? Man twero bedo biacara ma kwako gamo lon nyo keto cente mo iye. I yub ma kit man, tye cik mo ma iye lac me Baibul ma konyo adada: Wuket jami ducu piny i coc! I kare ma lanebi Jeremia owilo ngom, en ocoyo kopi aryo me waragane. Lucaden aryo guketo cinggi i kopi acel, ci ogwoko waraga aryo magi ducu pi kare me anyim. (Jeremia 32:9-12; nen bene Acakki 23:16-20.) Jo mogo gitamo ni keto cing i waraga twero nen calo pe gigeno omegigi. Ento i kom lok, keto jami weng i coc gengo woo, niango manok, koko ange, ki yoko wic ma kelo apokapoka. Kadi wa i lok me biacara, wi opo ni kuc me kacokke pire tek loyo biacara mo keken.​—1 Jo Korint 6:1-8; nen Lok me Giko Buk Man me 30.

15. Jehovah winyo nining ka oneno kibwuro dano i lok me biacara?

¹⁵ Omyero wabed lugen ki dano ducu, kadi wa jo ma pe gubedo Lucaden pa Jehovah. Pire tek bot Jehovah ni wabed jo ma genne. “[Jehovah] dag jo ma gipimo jami ki mijan ma pe pimo kakare, cwinye yom i kom jo ma gitye ki mijan ma pimo jami kakare.” (Carolok 11:1; 20:10, 23) I kare me Baibul, onongo kimaro tic ki mijan i cato wil. Ento lutim biacara mukene onongo gibwuro luwil ki tic ki mijan ma pe tye atir nyo giweko luwil culo cente madwong kato wel ma myero gucul. I kareni, lok  me kwalo dano tye matek tutwal i biacara kit ma otimme kwede i kare me Baibul. Calo i kare me Baibul, Jehovah dag kwalo dano bene i kareni.

16, 17. Ngo ma myero wagwokke kwede ka wamito bedo jo ma genne?

¹⁶ Wan ducu watwero kemme ki jami mogo ma miyo wadoko jo ma pe genne​—calo coyo waraga me penyo pi tic, pongo fom pa gamente, nyo coyo peny ka itye i cukul. Jo mapol gitamo ni pe rac me loko lok goba, medo kado i lokwa, nyo miyo lagam ma pe tye atir. Man pe tye me ur botwa. Baibul owaco con ni i kare me agikki, “dano bibedo ka maro komgi kengi kun gibedo lumar lim, . . . ma gidag gin mo maber.”​—2 Temceo 3:1-5.

¹⁷ I kine mukene, romo nen calo jo ma pe genne aye kwogi yot loyo i loboni. (Jabuli 73:1-8) Lakricitayo romo bene rwenyo ticce, kiromo kwalo wa centene, nyo kiromo tere marac i dog ticce pi bedo ngat ma genne. Ento, mot ma wanongo pi bedo lugen pe pore ki gin mo keken ma wajalo. Pingo?

18. Pingo nying maber pire tek adada?

¹⁸ Tek adada me nongo dano ma lagen i loboni. Wan ducu ki acel acel watye ki kare me dongo kit me bedo ngat ma genne. (Mika 7:2) Ki lok ada, jo mukene guromo ngali ki nywari pi bedo dano ma lagen. Ento mukene gibipwoyi dok gigeni pien itye ngat ma genne. I twok lobo lung, Lucaden pa Jehovah gingene pi bedo jo ma genne. Ludito tic mukene gimito ni Lucaden aye guti pigi pien gingeyo ni  gibibedo jo ma genne. Dok i kare ma kiryemo lutic mogo pi kwalo kwo, Lucaden pol kare gumedde ameda ki ticgi.

19. Bedo ngat ma genne bigudo watti ki Jehovah nining?

¹⁹ Bedo ngat ma genne i jami ducu bikonyi me bedo ma cwinyi pe pidi dok ma wi opye mot. Watwero bedo calo lakwena Paulo ma ocoyo ni: “Wan wangeyo ada ni cwinywa gire leng.” (Jo Ibru 13:18) Ma dong pire tek loyo, wonwa ma lamar, Jehovah, bineno dok bipwoyo tuteni me bedo ngat ma genne i jami ducu.​—Kwan Jabuli 15:1, 2; Carolok 22:1.