1, 2. Gin ango ma otimme i kwo pa Jeputa gin ki nyare?

NYAR pa Jeputa ongweco ka rwatte ki wonne. Cwinye onongo yom adada i kare ma wonne odwogo cen ki i dog lweny. Pien en oloyo lweny, nyare ongolo wiye ki wer kun myelo ki yomcwiny madit. Ma ka nywako i wer ki myel kacel ki nyare, Jeputa oyeco bongone ci okok ni: “Maa do, nyara! Ituro tekka [cwinya] woko do.” Ci lacen en owaco lok mo ma oloko kwo pa nyare matwal, dok man oloko tamme kacel ki gen ma en onongo tye kwede pi anyim. Kadi bed kit meno, labongo galle, en odok i lok pa wonne i yo maber, kun cuko cwinye me timo gin ma en okwonge pire bot Jehovah. Lokke onyuto ni en tye ki niye matek. En onongo tye ki niye ni gin mo keken ma Jehovah mito nongo tye pi ber bedone. (Lungol. 11:34-37) Cwiny Jeputa opong ki awaka madit pien en onongo ngeyo ni kit ma nyare oyero pire kene me cwako tamme-ni, biweko cwiny Jehovah bene bedo yom.

 ² Jeputa gin ki nyare ma lworo Lubanga-ni guketo gengi i kom yo ma Jehovah timo kwede ki jami, kadi bed ni timone tek ki botgi. Gin onongo gingeyo ni nongo cwak pa Lubanga pire tek loyo gin mo keken ma gibijalo.

3. Pingo labol pa Jeputa gin ki nyare twero bedo me kony botwa i kareni?

³ Wangeyo ni pe obedo gin mayot me gwoko gennewa bot Jehovah. Ki lok ada, mitte ni myero ‘walweny matek pi niyewa.’ (Juda 3) Me konyowa timo meno, kong dong wanyamo ariya ma Jeputa gin ki nyare gulwenyo kwede. Gin gugwoko gennegi bot Jehovah nining?

4, 5. (a) Cik ango ma Jehovah omiyo bot jo Icrael i kare ma gudonyo i Lobo ma Kiciko pire? (b) Ma lubbe ki Jabuli 106 gin ango ma otimme i kom jo Icrael pien gukwero bedo luwiny?

⁴ Oromo bedo ni nino ki nino onongo kipoyo wi Jeputa gin ki nyare pi adwogi marac ma bino ka ngat moni pe obedo lagen bot Jehovah. Mwaki 300 mukato angec, kimiyo cik bot kwarigi me jwero luworo me goba ducu ma onongo gibedo i Lobo ma Kiciko pire. (Nwo. 7:1-4) Luicrael pe gulubo cik meno dok man omiyo gin gucako woro lubanga me goba pa jo Kanaan kacel ki lubo kit yo me kwogi marac-ci.​—Kwan Jabuli 106:34-39.

⁵ Jemo man oweko gurwenyo cwak pa Jehovah dok bene en pe omedde ki minigi gwok. (Lungol. 2:1-3, 11-15; Jab. 106:40-43) Pud dong obedo tek ya pi jo me ot ma gilworo Lubanga me gwoko gennegi bot Jehovah i kare man ma kwo onongo tek-ki! Kadi bed kumeno, Baibul nyuto ni tye jo mogo ma lugen, calo Jeputa gin ki nyare, Elkana, Anna ki Camuel, ma onongo gumoko tamgi me nongo cwak pa Lubanga.​—1 Cam. 1:20-28; 2:26.

6. Kit tam mene ma opong i lobo i kare-ni, dok ngo ma myero watim?

⁶ Wakwo i lobo ma jone gitamo dok gikwo i yo ma rom ki pa jo Kanaan me kare macon​—onongo gimaro tim me buto, gero ki jami me kom mapol. Jehovah ominiwa cik madok i kom jami meno​—kit ma en otimo bot jo Icrael​—me gwokowa ki i kom adwogi marac ma wabinongo. Tika watwero nongo pwony ki i bal ma jo Icrael gutimo-ni? (1 Kor. 10:6-11) Omyero watemme me kwanyo kit tam pa jo Kanaan woko ki i kwowa. (Rom. 12:2) Tika ibitute ki tekki me timo meno?

7. (a) Gin ango ma jo pa Jeputa gutimo i kome? (b) En odok iye nining?

⁷ I kare pa Jeputa, jemo pa Luicrael oweko gudoko opii pa jo Piliciti ki jo Ammon. (Lungol. 10:7, 8) Kadi bed kumeno, peko pa Jeputa obino pe ki bot lurok ma lumone-ni keken, ento bene ki bot omegine kikome kacel ki lutela pa Luicrael. Cwiny me nyeko ki adagadaga oweko omegine guryeme woko ki gang kun gigenge me nongo jami ma ka mege macalo latin kayo. (Lungol. 11:1-3) Jeputa pe oye ni timgi me gero-ni ogude. Ma ka meno, en okonyogi i kare ma gimito kony. (Lungol. 11:4-11) Ngo ma ocuko cwiny Jeputa me dok iye calo ngat ma oteggi i yo me cwiny?

8, 9. (a) Pwony mene ma tye i Cik ma kimiyo bot Moses ma okonyo Jeputa? (b) Gin ango ma onongo pire tek loyo bot Jeputa?

⁸ Jeputa onongo pe obedo oteka lweny keken ento en bene onongo maro kwano lok i kom kit ma Jehovah otero kwede ki Jone. Ngec ma Jeputa onongo tye kwede i kom tekwaro pa Luicrael okonye me  ngeyo gin maber ki marac i wang Jehovah. (Lungol. 11:12-27) Pwony pa Lubanga ma onongo tye i cik ma kimiyo bot Moses aye odoro tam kacel ki cwiny Jeputa. En onongo ngeyo ni Jehovah pe mito ni wamak kiniga i cwinywa, ma ka meno, Lubanga mito ni Jone gumar luwotgi. Cik meno bene onongo pwonyo ni omyero watam pi miti pa jo mukene, kadi wa pa ngat ma ‘dagwa.’​—Kwan Nia 23:5; Levi 19:17, 18.

⁹ Twero bedo ni labol pa jo ma lugen calo Yucepu ma otimo kica bot omegine​—kadi bed ni “cwinygi ocako kwere woko,” bene ogudo kit ma Jeputa odok iye bot omegine kacel ki lutela pa Luicrael. (Acak. 37:4; 45:4, 5) Lwodo lok i kom labol magi onongo twero konyo Jeputa me yero gin me atima ma yomo cwiny Jehovah. Ngene kene ni tim pa omegine ocwero cwinye adada, ento en onongo pe twero juko tic pi Jehovah kacel ki Jone. (Lungol. 11:9) Lweny pi nying Jehovah onongo pire tek bot Jeputa loyo arubaruba ma tye i kin en ki jo mukene. En onongo omoko tamme me gwoko gennene bot Jehovah, dok man onongo bikelo adwogi maber bote ki bot jo mukene.​—Ibru 11:32, 33.

10. Watwero weko cik ma i Baibul konyowa nining me timo jami calo Lukricitayo i kareni?

¹⁰ Tika watwero nongo pwony ki i labol pa Jeputa-ni? Romo bedo ni Lukricitayo mogo gucwero cwinywa nyo guterowa marac. Ka tye kit meno, omyero pe wawek gin ma gutimo-ni ogengwa ki wot i cokke nyo tic pi Jehovah ki nywako kacel ki kacokkewa ki cwinywa ducu. Ka walubo lanen pa Jeputa, ci watwero weko cik pa Jehovah konyowa me lweny ki jami magi kun bene wabedo lanen maber bot jo mukene.​—Rom. 12:20, 21; Kol. 3:13.

11, 12. Jeputa okwonge bot Jehovah ningo, dok man onongo kwako gin ango?

¹¹ Jeputa oniang ni kony pa Lubanga onongo mitte me laro Luicrael ki i cing jo Ammon. En okwonge bot Jehovah ni ka oweko eloyo lweny meno, ci ebimiyo bot Jehovah, calo “gitum awanga,” ngat ma okwongo katti woko ki i doggola ode me bino ka rwatte kweda ka dong edwogo ki i lweny. (Lungol. 11:30, 31) Gitum man onongo kwako gin ango?

¹² Tyero dano macalo gitum tye gin me kwer bot Jehovah. Pi meno, ngene kene ni Jeputa onongo pe tye ka lok pi wango ngat mo keken macalo gityer. (Nwo. 18:9, 10) I te Cik ma kimiyo bot Moses, gitum awanga onongo kimiyo ki pete tere ducu bot Jehovah, pi meno, Jeputa onongo tye ka waco ni ebidyero ngat meno me tic bot Lubanga. Cikke man onongo nyuto ni ngat meno bitic pi kwone ducu i kema me woro Jehovah. Jehovah oye kwonge pa Jeputa man dok ogoyo laane i kome ma oweko Jeputa oloyo lweny i kom lumone pa jo Icrael. (Lungol. 11:32, 33) Ento, anga ma onongo gibimiyone macalo “gitum awanga” bot Lubanga?

13, 14. Lok pa Jeputa ma kicoyo i Lungolkop 11:35 nyuto gin ango ma lubbe ki niyene?

¹³ Wi opo i kom gin ma kitito i acakki me pwony man. I kare ma Jeputa odwogo ki i lweny, nyare me amara, latinne acel keken aye okati woko me bino ka rwatte kwede! Man aye onongo kare me temo gennene. Tika en bigwoko kwongene kun miyo nyare wek oti i kema pa Jehovah pi kwone ducu?

¹⁴ Pud doki, cik pa Jehovah aye okonye me moko tam matir. Myero obed ni wiye opo i kom lok ma tye i Nia 23:19, ma ciko jo pa Lubanga ni myero gumi gin maber loyo ki cwinygi ducu bot Jehovah.  Cik man bene onongo nyuto ni ka ngat mo keken okwonge bot Jehovah, myero ocob kwong meno. Cik man waco ni: “Ka laco mo okwongo kwong mo bot Rwot [Jehovah], . . . myero pe otur cikkene, ento myero ocob kakare kit ma owaco kwede.” (Wel 30:2) Calo Anna, ngat ma lagen ma nen calo okwo i kare pa Jeputa-ni, onongo mitte ni Jeputa ocob gin ma en okwongo, kadi bed en onongo ngeyo kit ma man bigudo kwede kwone i anyim kacel ki pa nyare. En onongo pe ki latin mukene, nyare man aye onongo genne me bedo ki lakware mo i anyim, ngat mo ma bilako nyinge ki ngomme i lobo me Icrael. (Lungol. 11:34) Kadi bed kumeno, Lungolkop 11:35 tito ngo ma Jeputa owaco ni: “Dong atingo doga bot Rwot [Jehovah] ma dong pe atwero loko kwongnga.” Gwoko gennene kadi bed ni onongo tek bote adada oweko en onongo cwak kacel ki mot ki bot Lubanga. Ka onongo in kono, tika onongo ibitimo gin ma kumeno?

15. Kwong ango ma Jo mapol i kinwa gukwongo, dok watwero cobo kwongewa nining?

¹⁵ I kare ma wadyero kwowa bot Jehovah, wakwonge me timo mitine ki cwinywa ducu. Onongo wangeyo ni cobo kwongewa bimito jalle ken. Ento, ka kipenyowa me timo jami ma pe wamaro timone ci meno bitemo cwiny me jalle ken ma watye kwede. Ento ka wabedo ki cwiny me jalle ken i kare ma kit meno, kun watiyo pi Lubanga kadi bed ni pe yot tutwal, ci binyuto ni wan lugen. Mot ma wabinongone pol kare dit makato jami mo keken ma wajalo nyo arem ma wawok ki iye. (Mal. 3:10) Ento nyar pa Jeputa kono?

16. Nyar pa Jeputa otimo ngo i nge winyo kwong ma wonne okwongo? (Nen cal ma tye i pot karatac 5.)

¹⁶ Onongo pe twero bedo yot bot nyar pa Jeputa me ye adwogi me kwong pa wonne. Man onongo pat ki kwong pa Anna, ma odyero wode Camuel me tic i kema me woro macalo Ajula pa Jehovah. (1 Cam. 1:11) Ngat ma tye Ajula pa Jehovah  onongo twero nyomme nyo bedo ki jo ot ma mege. Ento kit ma nyar pa Jeputa onongo bibedo macalo “gitum awanga,” en onongo bijalo kwo ma kit meno. (Lungol. 11:37-40) Macalo nyar pa laditmony me Icrael, en onongo twero nyomme ki laco maber loyo i lobogi. Ento en onongo bibedo latic mamwa i kema pa Lubanga. Anyaka man ma pud tidi-ni odok iye nining? En onyuto ni eketo tic pa Lubanga Jehovah mukwongo kun waco ni: “Wora, ka onongo itingo dogi bot Rwot [Jehovah] ba, ci dong itima kit ma itingo ki dogi-ni.” (Lungol. 11:36) En ojalo mitine me nyomme nyo me bedo ki lutino wek ecwak yub me woro me ada. Watwero lubo lanenne me jalle ken-ni nining?

17. (a) I yo ma nining ma waromo lubo lanen me niye pa Jeputa gin ki nyare? (b) Lok ma kicoyo i Jo Ibru 6:10-12 twero cuko cwinywa me bedo ki cwiny me jalle ken nining?

¹⁷ Lukricitayo matino alip ki alip gitye atera me jalle kun gibedo labongo nyom nyo lutino​—olo pi kare mo​—wek gicwal kare malac i tic bot Jehovah. Jo muteggi mogo bene gijalo cawa ma gitero kacel ki lutinogi nyo likwayogi me cwako kor tic me gedo i dul pa Jehovah nyo me cito i Cukul pi Lutit Kwena me Ker wek giti i kabedo ka ma can lutit kwena tye iye. Jo mukene gijalo cawagi ma myero gicwal i timo jami mukene wek ginywak i tic me rweyo dano i kare me Nipo. Tic man ma gitiyo ki cwinygi ducu-ni kelo yomcwiny madit bot Jehovah, dok wiye pe biwil i kom ticgi kacel ki mar ma gunyuto pire. (Kwan Jo Ibru 6:10-12.) Tika twere boti me jalo jami mukene wek imed malo wel cawa ma icwalo i tic pi Jehovah?

18, 19. Wapwonyo ngo ki i lok ma kicoyo i Baibul i kom Jeputa gin ki nyare, dok watwero lubo lanengi nining?

¹⁸ Kadi bed ni Jeputa okato ki i kwo matek, en oweko tam pa Jehovah aye otele kare ducu ka tye ka moko tam. En pe oye ni tim pa jo macok kwede odor tamme. Cwercwiny ma Jeputa onongo ki bot jo mukene pe oweko en oturo gennene bot Jehovah. Cwiny me jalle ken ma en gin ki nyare gunyuto okeligi mot, pien Jehovah otiyo kwedgi me ilo malo woro me ada. I kare ma jo mukene gutenyo lubo yo matir pa Jehovah, Jeputa gin ki nyare gucung matek me cwako yub me woro Jehovah.

¹⁹ Baibul cuko cwinywa ni myero ‘walub kit pa jo ma pi niyegi, ki pi diyo cwinygi, gitye ka nongo gin ma yam Lubanga ociko pigi.’ (Ibru 6:12) Wabedu wunu calo Jeputa gin ki nyare kun wakwo i yo ma rwatte ki lok ada man ma pire tek ma onen ka maleng i kwogi-ni: Ngat ma lagen nongo cwak pa Lubanga.