1. Marita onongo tye ki gen ni ngo ma bitimme i kom omine i anyim? (Nen cal ma tye i pot karatac man.)

MARITA, larem Yecu macok ki bene lalub kore onongo tye ka kumo. Omine, Lajaro onongo oto woko. Tika onongo tye gin mo ma twero kweyo cwinye? Onongo tye. Yecu ocikke bote ni: “Omeru bicer.” Ki lok ada, lok meno onongo pe twero kwanyo cwercwinye ducu. Ento, Marita onongo tye ki gen i cikke pa Yecu meno, dok en owaco ni: ‘Angeyo ni en bicer i cer me nino me agik.’ (Jon 11:20-24) En onongo tye ki gen ni nicer bitimme i anyim. Ento Yecu dok otimo tango mo. En ocero Lajaro i nino meno kikome.

2. Pingo imito bedo ki tekcwiny calo Marita?

² Pe tye tyen lok mo keken ma weko wabedo ki gen ni nicer pa jowa me amara ma guto bitimme i kare-ni. Ento tika itye ki gen calo Marita ni joni me amara gibicer i anyim? Gwok irwenyo cwari nyo dako, mamani nyo babani, lanyodoni madit, nyo latinni me amara i to. Itye ki miti madit me gwako kore, lok, nyo nyero ki ngat  meno. Ki yomcwiny madit, itye ki tyen lok matir me wacone calo Marita ni: ‘Angeyo ni danona me amara ma oto-ni bicer i nino me nicer. Ento, pire tek pi Lukricitayo ki acel acel me tam i kom tyen lok muweko watye ki tekcwiny kit meno.

3, 4. Ngo ma Yecu kong otimo ma peya Lajaro oto, dok man ojingo cwiny Marita nining?

³ Marita onongo bedo cok ki Jerucalem, pi meno, nen calo en pe oneno kit ma Yecu ocero kwede awobi pa dato mo ma onongo bedo cok ki Nain i Galilaya. Ento nen calo owinyo pire. Dok nen calo en owinyo ni Yecu ocero nyar pa Yairo. Dano ducu ma i gang pa Yairo onongo “gingeyo ni nyako-ni oto woko.” Ento, Yecu omako cing anyaka-ni ci owaci: ‘Nyako, a malo!’ Ci cutcut nyako-ni oa malo. (Luka 7:11-17; 8:41, 42, 49-55) Marita gin ki laminne, Maliam, onongo gingeyo ni Yecu twero cango lutwo. Pi meno, onongo gitye ki niye ni kono Yecu obed botgi, kono Lajaro pe oto. Ento man ma dong Lajaro oto woko-ni, onongo Marita dong tye ki gen i kom ngo? En owaco ni Lajaro bicer i anyim, ‘i nino me agikki.’ Pingo en onongo pe ki akalakala? Dok pingo itwero bedo ki tekcwiny ni nicer bibedo tye i anyim kadi wa i kom joni me amara ma guto?

⁴ Watye ki tyen lok matir me bedo ki niye i kom nicer. Wabinyamo tyen lok mogo i kingi. Ki lok ada, itwero nongo lok mogo mabeco ki i Lok pa Lubanga ma onongo pe itamo iye con, ento man bijingo niyeni ni pud dok ibineno joni me amara ma guto.

5. Pingo Marita onongo pe ki akalakala mo ni Lajaro bicer?

⁵ Marita pe owaco ni: ‘Ageno ni omera bicer.’ Ento ni ‘Angeyo ni en bicer.’ Pingo Marita onongo tye ki tekcwiny kit meno? Pien en onongo ngeyo lok i kom nicer ma gutimme con. Nen calo en owinyo pire ki gang nyo ki i kacokke i kare ma en pud tidi. Wabinyamo dong nicer ma otimme i kom jo adek ma kicoyo pire i Ginacoya.

6. Nicer mene mutimme ma nen calo Marita owinyo pire?

⁶ Nicer me acel otimme i kare ma Lubanga obedo ka miyo teko bot lanebi Elia me timo tango. I taun mo i Poiniki ma kilwongo ni Jarepat i kumalo me lobo Icrael, dato mo onyuto cwiny me jolo welo bot lanebi man. Ci Jehovah otimo tango. En oneno ni moko kwon ki moo dek pa dato-ni pe otum wek en kacel ki awobine gubedo kwo i kare ma kec opoto. (1 Luker 17:8-16) Lacen, two omako latin awobi-ni nio ka oto woko. Ento Elia okonye. En ogudo kom awobi-ni ci olego bot Jehovah ni: “Lubanga, tim ber wek kwo pa latin man odwog cen i kome.” Dok otimme kit meno kikome! Lubanga owinyo lega pa Elia, ci latin-ni ocer woko. Meno aye obedo nicer me acel ma kicoyo pire i Baibul. (1 Luker 17:17-24, NW) Ngene kene ni Marita owinyo pi nicer man me aura-ni.

7, 8. (a) Elica okweyo cwiny dako ma tye ka kumo nining? (b) Tango ma Elica otimo-ni nyuto gin ango i kom Jehovah?

⁷ Nicer me aryo ma kicoyo pire i Baibul  aye ma Elica otimo. Onongo tye Laicrael mo ma bedo i boma me Cunem ma pe ki latin mo. Pien en ojolo Elica i gange, Jehovah omiyo mot bote gin ki cware ma onongo dong oti woko-ni oweko gunywalo latin awobi. I nge mwaki mogo manok, latingi-ni oto woko. Go kong cwercwiny ma minne obedo kwede. En obedo ki cwercwiny madit adada ma oweko en owoto wot me mairo 19 kulu ka yenyo Elica i wi got Karmel. Elica ocwalo laticce Gikaji ni okwong cito i Cunem wek ocer awobi-ni woko. Ento Gikaji onongo pe twero cero latin-ni. Lacen min awobi-ni oo gang gin ki Elica.​—2 Luker 4:8-31.

⁸ Elica odonyo i ot ka ma kom awobi-ni tye iye ci olego. Jehovah owinyo lega pa Elica ci ocero awobi-ni. I kare ma min awobi-ni oneno wode makwo, cwinye obedo yom adada! (Kwan 2 Luker 4:32-37.) Gwok wiye opo i lega pa Anna. Anna onongo pe twero nywal nio ka Jehovah omiye mot me nywalo latin awobi, Camuel. I ngeye, Anna opako Jehovah pien en twero “tero [dano] i lyel dok dwoko makwo.” (1 Camuel 2:6) I kare ma Lubanga ocero awobi me Cunem, en onyuto ni etye ki kero me cero jo muto.

9. Tit kong nicer me adek ma otimme ma kicoyo i Baibul.

⁹ Gin mukene me awura otimme i nge to pa Elica. En otiyo macalo lanebi pi mwaki makato 50, ci lacen two omake ci oto woko. I nge kare mogo, kome onongo dong odong cogo keken. I nino mo acel, Luicrael mogo onongo gitye ka yiko kom laco mo muto. Cutcut, guneno lumonegi ka gitye ka bino. Luicrael magi gutemme me ngwec, ci gubolo kom laco-ni i boro ka ma giyiko iye Elica. Baibul waco ni: “Ka kom dano-nu ogudo cogo pa Elica, ci ocer woko, ocung ki tyene.” (2 Luker 13:14, 20, 21) Gin man mutimme-ni onyuto bot Marita ni Lubanga tye ki twero i kom to. Man bene myero owek ibed ki tekcwiny ni Lubanga tye ki teko madwong adada, ma pe gik.

10. Gin ango ma Petero otimo pi Lakricitayo mo muto?

¹⁰ Kicoyo bene pi nicer mukene ma lutic pa Lubanga gutimo i Cik Manyen. Dong waloko i kom nicer ma Yecu otimo cok ki boma me Nain ki bene i gang pa Yairo. I nge kare mo, lakwena Petero ocero Dorka, ma bene kilwongo ni Tabica. Petero ocito i ot ka ma lyel tye iye, olego, ci owaco ni: “Tabica, a malo!” Cutcut en oa malo, ci Petero ‘omiye makwo’ bot Lukricitayo ma onongo gitye kunu. Gin man ocuko cwiny dano adada ma oweko jo mapol ki i boma meno “guye Rwot.” Lupwonnye manyen magi onongo dong gitwero tito kwena maber  madok i kom Yecu ki dok ni Jehovah tye ki kero me cero jo muto.​—Tic pa Lukwena 9:36-42.

11. Gin ango ma daktar Luka owaco i kom awobi mo, dok gin mutimme ogudo cwiny jo mukene nining?

¹¹ Dano bene dok guneno nicer mukene mutimme. I nino mo acel, lakwena Paulo onongo tye i kacokke i kicika ma malo i ot mo i Teroa, boma mo ma dong tye tung kumalo me lobo Turkey i kare-ni. Paulo oloko bot jo ma gugurre nio wa i cwiny dyewor. Awobi mo ma nyinge Yutiko onongo tye ka winyo lok pa Paulo kun obedo i wang dirica. Ento nino okwalo wange ci opoto ki i kicika me adek wa i ngom. Nen calo Luka aye ma okwongo o piny bot Yutiko. Macalo daktar, en oniang ni awobi man pe owanne nyo owille awila. Ento onongo oto woko! Paulo bene olor piny. En okwako Yutiko ci owaco gin mo muweko dano ducu gubedo ki ur madit, ni: “Kwone pud tye.” Tango man ogudo cwiny jo ducu ma guneno. “Cwinygi obedo yom matek” i kare ma gungeyo ni awobi-ni onongo oto ento kicere woko.​—Tic pa Lukwena 20:7-12.

12, 13. Lapeny mene ma watwero penyogi ma lubbe ki nicer ma gutimme i kare macon?

¹² Nicer ma waloko i komgi-ni myero owek ibed ki tekcwiny calo Marita. Watwero bedo labongo akalakala ni Lubangawa, ma ominiwa kwo-ni, twero cero jo muto. Tye me yomcwiny ni lutic pa Jehovah ma onongo gitye lugen calo Elia, Yecu ki dong Petero gubedo tye olo i kare ma nicer magi gutimme iye. Dok bene gutimme i kare ma Jehovah obedo ka timo tango mapol. Ento jo ma guto i kare ma onongo Jehovah pe ka timo tango kono? Tika jo ma lugen gitwero bedo ki tekcwiny ni Lubanga  bicero jo muto i anyim? Tika gitwero bedo ki tekcwiny kit ma Marita obedo kwede i kare ma oloko i kom omine ni: ‘Angeyo ni en bicer i cer me nino me agik’? Pingo en onongo tye ki niye ni nicer bitimme i anyim, dok pingo itwero bedo bene ki niye?

¹³ Jami mapol ma gutimme ma kicoyogi i Lok pa Lubanga nyuto ni luticce ma lugen onongo gingeyo ni nicer bitimme i anyim. Kong wanen mogo i kingi.

14. Gin mutimme i kom Abraim pwonyowa ngo i kom nicer?

¹⁴ Tam kong i kom ngo ma Jehovah owaco ni Abraim otim i kom Icaka, awobi ma en onywalo i kare ma en dong oti woko. Jehovah owacce ni: “Kwany wodi Icaka, iter, en wodi acel keken, ma imaro-ni, wot kwede i lobo Moria, wek icit ityere kunu, obed gitum awanga i kom got mo ma abititi ki kunu.” (Acakki 22:2) Itamo ni Abraim owinyo nining i kare ma Jehovah omine cik meno? Jehovah onongo ocikke ni jo me rok ducu gibinongo gum pi likwayi pa Abraim. (Acakki 13:14-16; 18:18; Jo Roma 4:17, 18) Dok Jehovah bene owaco ni gum meno ‘bia ki i dog ot pa Icaka.’ (Acakki 21:12) Ento meno onongo twero timme nining ka Abraim omiyo wode macalo gitum? Jehovah oweko Paulo otito ni Abraim onongo tye ki niye ni Lubanga twero cero Icaka woko. (Kwan Jo Ibru 11:17-19.) Ento Baibul pe waco ni Abraim onongo tamo ni kibicero Icaka cutcut, gwok i nge cawa manok, nino acel nyo cabit acel. Abraim onongo pe twero ngeyo awene ma kibicero iye wode. Ento en onongo tye ki niye ni Jehovah bicero Icaka woko.

15. Gen ango ma onongo Yubu tye kwede?

¹⁵ Yubu bene onongo ngeyo ni nicer bitimme i anyim. En onongo ngeyo ni ka kitongo yat, pud dok twero lot ci  dongo calo yat manyen. Ento gin ma kit meno pe twero timme i kom dano. (Yubu 14:7-12; 19:25-27) Ka dano oto, en pe twero dwoko kwone pire kene. (2 Camuel 12:23; Jabuli 89:48) Ngene kene ni meno pe tyen lokke ni Lubanga pe twero cero dano muto. Ki lok ada, Yubu onongo tye ki niye ni wi Jehovah bipo i kome. (Kwan Yubu 14:14, 15.) Yubu onongo pe twero ngeyo awene kikome ma meno bitimme iye i anyim. Kadi bed kumeno, Yubu onongo tye ki gen ni wi Lacwec bipo i kome dok bicere woko.

16. Lamalaika ocuko cwiny Daniel nining?

¹⁶ Tam kong i kom ngat mukene ma obedo lagen, Daniel. En obedo lagen bot Jehovah pi kare me kwone ducu, dok Jehovah okonye. I nino mo acel, lamalaika olwongo Daniel ni “dano ma gimaro adada” dok owacce ni ‘obed ki kuc’ dok “ki tekcwiny.”​—Daniel 9:22, 23; 10:11, 18, 19.

17, 18. Gin ango ma Jehovah ocikke pire bot Daniel?

¹⁷ I kare ma Daniel dong cok o mwaka 100 dok cok to, nen calo en obedo ka tam i kom gin ma bitimme i kome. Tika Daniel onongo tye ki gen ni ebikwo odoco? Ngene kene! I agikki me buk pa Daniel, wakwano ni Lubanga ocikke bote ni: ‘Cit giri nio ka kare me agikki oromo; ento i agikki me kare meno ibiywe.’ (Daniel 12:13) Daniel onongo ngeyo ni jo muto gitye i yweyo dok ni “tic nyo tam nyo ngec nyo ryeko mo dong pe i lyel” ka ma onongo dong ecok cito iye-ni. (Latitlok 9:10) Ento meno onongo pe bibedo agikki pa Daniel. Jehovah ocikke me mine anyim mamwonya.

¹⁸ Lamalaika pa Jehovah owacce ni: “Ibicung i kabedo ma gipoko boti.” Daniel onongo pe ngeyo awene kikome ma gin meno bitimme iye. En oniang ni ebito ci iywe. Ento ma Daniel owinyo cikke ni: “Ibicung i kabedo ma gipoko boti,” en oniang ni kibicere i anyim. Meno onongo bitimme i nge kare malac ka eto, “i agikki me kare meno.” Nyo, ma lubbe ki Jerusalem Bible: “Ibicer pi ka ma kibimini i kare me agikki.”

19, 20. (a) Jami ma wanyamogi-ni kubbe nining ki lok ma Marita owaco bot Yecu? (b) Ngo ma wabinyamo i pwony ma lubo?

¹⁹ Nen ka maleng ni Marita onongo tye ki tyen lok matir me bedo ki gen ni omine Lajaro ma lagen-ni “bicer i cer me nino me agik.” Cikke pa Jehovah bot Daniel, kacel ki niye matek ma Marita obedo kwede i kom nicer ma bitimme i kare me anyim myero owek wan bene wabed ki tekcwiny i kare-ni. Nicer wang ma otimme.

²⁰ Wapwonyo lok mapol madok i kom nicer ma gutimme i kare mukato angec. Man nyuto atir ka maleng ni jo muto gibikwo doki. Waneno bene ni jo ma gutiyo pi Lubanga i kare mukato angec onongo gitye ki niye ni nicer bitimme i anyim. Ento tika tye gin mo ma moko ni nicer bitimme ada kadi i nge kare malac ma kiciko pire? Ka tye, ci man bene bijingo cwinywa me bedo ki gen pi nicer i anyim. Man mono bitimme awene? Wabinyamo jami magi i pwony ma lubo man.