Lapeny pa Lukwan Bukkewa
Tika opore ki Lakricitayo me tic ki gin ma kiroyo i ot nyodo, intrauterine device (IUD) me lago nywal?
Ma lubbe ki lok man, luot acel acel ma gitye Lukricitayo myero gumok tam pigi kengi ma weko cwinygi pe ngoligi kop. Me timo meno, myero guniang maber i kom kit ma gin man ma kiroyo i ot nyodo pa dako me lago nywal-li tiyo kwede dok gunen cik ma iye lac me Baibul wek okonygi.
Jehovah omiyo cik bot Adam gin ki Kawa ki dok lacen bot Nua kacel ki jo me otte ni: “Wunywal, wunya.” (Acakki 1:28; 9:1) Baibul pe waco ni Lukricitayo myero gulub cik meno. Pi meno, luot acel acel myero gumok tamgi ka ce gibitic ki yo me lago nywal mo nyo pe. Gin ango ma myero gutam iye?
Lukricitayo ducu myero guti ki cik ma igi lac me Baibul ka gitye ka moko tam ma lubbe ki yo me lago nywal ma gibitic kwede. Meno aye gin muweko pe gioyo ic macalo yo me lago nywal. Kwanyo latin ki i ic tektek giko kwo, ma ka onongo kiweko omedde ki dongo, ci min latin onongo binywalo latin ma otegi. Oyo ic turo cik me Baibul. (Nia 20:13; 21:22, 23; Jabuli 139:16; Jeremia 1:5) Tic ki gin ma kiroyo i ot nyodo me lago nywal kono (IUD)?
Watchtower me Mai 15, 1979 (pot karatac 30-31), oloko i kom gin man. Pol pa gin ma kiroyo i ot nyodo me gengo gamo ic ma tye plastic aye onongo mon mapol gitiyo kwede i kare meno. Watchtower meno otito ni onongo pud pe kingeyo maber kit ma gin man tiyo kwede. Lucayan mapol guwaco ni gin ma kiroyo i ot nyodo-ni gengo lac nyodo me o i oceke wek pe orwatte ki tong dako. Ka lac nyodo pe orwatte ki tong dako, ci dako pe gamo ic.
Ento, onongo tye jami mogo ma moko ni i kine mukene, lac nyodo twero rwatte ki tong dako. Dok latin twero dongo i oceke nyo twero cito i ot nyodo. Ka oo i ot nyodo, ci gin ma kiroyo i ot nyodo me lago nywal gengo latin ki dongo i ot nyodo, dok man weko i dako poto woko. Man nongo rom aroma ki oyo ic. Watchtower meno ogiko ni: “Lakricitayo ma tye ki cwiny matir dok ma mito moko tam kace myero eti ki gin ma kiroyo i ot nyodo me lago nywal myero otam matut i kom ngec man ma lubbe ki kit ma Baibul neno kwede ki kwo.”—Jabuli 36:9.
Ento nicakke i 1979, ma kimiyo kwede ki pwony man, alokaloka mapol otimme madok i kom ngec pa lucayan kacel ki yadi.
Kimedo dok jami aryo mukene mapat ma kiroyo i ot nyodo me lago nywal. Acel i kine kiyubo ki mola dok pole onongo kitiyo kwede i United States nicakke i 1988. Mukene ma cwalo kwir mo kicako catone i 2001. Gin ango ma wangeyo ma lubbe ki jami aryo magi?
Mola: Kit ma waneno kwede, gin ma kiroyo i ot nyodo weko bedo tek ki lac nyodo me kato ki i ot nyodo wek orwatte ki tong dako. Medo i kom meno, gin lago nywal ma kiyubo ki mola-ni tye ki kwir ma pe rwatte ki lac nyodo, pi meno tiyo calo yat ma kiketo i dog ot nyodo me neko lac nyodo woko. * (Nen lok ma tye i tere piny.) Medo i kom meno, gin lago nywal man loko kor ot nyodo weko latin pe dongo.
Kwir: Gin me lago nywal ma kiroyo i ot nyodo mukene tye ki kwir marom ki ma kiyubo ki yat me lago nywal ma kimwonyo amwonya. Gin ma kiroyo i ot nyodo man tiyo calo me kare macon, ento en dok cwalo kwir i ot nyodo. Pi mon mukene, man gengo tonggi me kato woko ki ka ma gidongo ki iye. Ki lok ada, * (Nen lok ma tye i tere piny.) Medo i kom meno, weko pig kom dako ma i dog ot nyodo doko pek ma gengo lac nyodo pa laco me o i ot nyodo.
ka tong dako pe okato i oceke, ci pe rwatte ki lac nyodo dok dako pe gamo ic. Gin ma kiroyo i ot nyodo man weko kor ot nyodo doko rep dok goro.Kit ma waneno, jami aryo magi ma kiroyo i ot nyodo me lago nywal giloko kor ot nyodo. Man te lokke ni ka lac nyodo orwatte ki tong dako ci dako ogamo ic, latin twero cito wa i ot nyodo ento ot nyodo nongo pe ki kero ma weko latin dongo. Man weko i dako poto woko ma latin pud toco. Ento lucayan giwaco ni man timme kicel kicel adada, ma bene twero timme kadi wa i kom mon ma gitiyo ki yo mukene me lago nywal.
Pi meno, pe tye ngat mo ma twero mokone atir atir ka gin ma kiroyo i ot nyodo ma tiyo ki mola nyo ma tiyo ki kwir gengo lac nyodo me rwatte ki tong dako. Kadi bed kit meno, kwed pa lucayan nyuto ni pien gin ma kiroyo i ot nyodo me lago nywal tiyo kit ma watito kwede malo-ni, man gengo tong dako me rwatte ki lac nyodo, dok weko bedo tek adada ki dako me gamo ic.
Lukricitayo ma gimito tic ki gin ma kiroyo i ot nyodo me lago nywal myero kong gunyam lokke ki daktargi. En twero waco botgi mene ma tye ka ma gibedo iye, kit ma gin ducu tiyo kwede, ki dong berre ki racce i kom dako. Luot myero pe gugen dok pe guwek ngat mo keken kadi wa daktar omok tam pigi. (Jo Roma 14:12; Jo Galatia 6:4, 5) Man obedo tam ma luot acel acel myero gumok pigi kengi. Mitigi myero obed me yomo cwiny Lubanga ki dok wek cwinygi pe ongoligi kop.—Por ki 1 Temceo 1:18, 19; 2 Temceo 1:3.
^ para. 8 Ngec mo ki bot England’s National Health Service waco ni: “Gin ma kiroyo i ot nyodo ma kiyubo ki mola mapol tiyo maber adada ki pacen 99. Man te lokke ni ngat acel keken i kin mon 100 ma gitiyo ki gin ma kiroyo i ot nyodo ma kiyubo ki mola mapol aye ma bigamo ic i mwaka acel. Gin ma kiroyo i ot nyodo ma kiyubo ki mola manok pe tiyo maber.”
^ para. 9 Ludaktari pol kare giwaco ni mon gitwero tic ki gin ma kiroyo i ot nyodo ma tye ki kwir me gengo mol pa remo mapol tutwal i kare me kwergi pien weko kor ot nyodo doko ma rep.