1, 2. Pingo kwo twero bedo tek adada bot lutic pa Lubanga i kare-ni? (Nen cal ma tye i pot karatac man.)

LUDAKTARI kacel ki nac mapol gitiyo i kom jo ma gitye ki two ma kobo. Gigwoko lutwo magi pien gimito konyogi. Ento mitte bene ni gugwokke wek pe gunong two ma gitye ka temme me cangone-ni. Macalo lutic pa Jehovah, wan bene watye ka wok ki i kwo ma calo meno. Pol pa wan wabedo dok watiyo kacel ki jo ma gitye ki tam ki kit mapat adada ki pa Lubanga. Man weko kwo bedo tek adada botwa.

² I kare man me agikki-ni, jo ma pe gimaro Lubanga gicayo cikke ma lubbe ki gin matir ki gin marac. Lakwena Paulo oloko i kom kitgi marac-ci i kare ma en ocoyo waraga bot Temceo. Paulo owaco ni kit maraco magi bimedde ameda ka wawoto ki nyiko cok ki agikki me lobo man. (Kwan 2 Temceo 3:1-5, 13.) Kadi bed ni kit maraco magi weko wabedo ki ur, ento kit ma jo ma i ngetwa gitamo, giloko, nyo gikwo kwede twero gudo wan bene. (Carolok 13:20) I pwony man, wabineno apokapoka ma tye i kin kit magi ki  kit pa jo pa Lubanga. Wabineno bene gin ma myero watim me gwokke wek kit magi maraco-ni pe ogudwa ka nongo wakonyo dano wek gupwony lok i kom Jehovah.

3. Kit jo mene ma kiloko i komgi i 2 Temceo 3:2-5?

³ Paulo ocoyo ni i kare me agikki, “piny bibedo marac.” Dok en oryeyo kit maraco ma romo gin 19 ma binya adada i kin dano i karewa-ni. Kit magi rom ki ma Paulo oloko iye i Jo Roma 1:29-31, ento i waragane bot Temceo, Paulo dok oloko i kom kit magi i yo matut. Paulo ocako lokke ni “pien dano bibedo.” Man kwako co wa ki mon, pien gin ducu gitwero bedo ki kit maraco. Ento pe dano ducu gitye ki kit maraco magi ma Paulo oloko i komgi-ni. Lukricitayo gitye ki kit mapat adada.​—Kwan Malaki 3:18.

4. Te lokke ngo ka giwacci ngat moni kette malo kene ki awaka?

⁴ I ngeye ma Paulo owaco ni jo mapol gibibedo ka maro komgi kengi ki lumar lim, en omedde ni dano mapol gibibedo luwakke, lucac, ki jo ma gikette malo kengi ki wakke. Jo ma gitye ki kit magi pol kare gitamo ni giber loyo jo mukene pi kit ma ginen kwede, gin ma giromo timone, nyo rwom me kwogi. Jo ma kit magi gimito ni dano gutegi calo pigi tek loyo jo mukene. Lacoc mo acel ocoyo i kom ngat ma kit meno ni: “Ki i cwinye, nongo tye keno tyer mo ka ma en gungu iye i nyimme kekene.” Jo mukene guwaco ni nyatte lik adada ma weko kadi wa jo ma ginyatte bene pe gimaro neno ka jo mukene ginyatte.

5. Cwiny me awaka ogudo kadiwa jo ma gutiyo pi Jehovah ki gen nining?

⁵ Jehovah dag ngat ma tye ki cwiny me awaka, ma kiloko i kome i Baibul ni “dano ma tamo ni eryek pire kene.” (Carolok 6:16, 17) Ki lok ada, awaka weko ngat moni dirre cen ki bot Lubanga. (Jabuli 10:4) Awaka obedo kit pa Larac. (1 Temceo 3:6) Ento ki cwercwiny madit, cwiny me awaka ogudo kadiwa jo ma gutiyo pi Jehovah ki gen. Me labolle, Kabaka Ujia me Juda obedo lagen bot Jehovah pi mwaki mapol. Ento Baibul waco ni “I kare ma en odoko tek, ocako dongo cwiny me awaka ma okelo can i kome kene, dok en otimo gin marac i wang Jehovah Lubangane.” Ujia oette ki wiye ci odonyo i ot pa Lubanga ka wango odok eceta kadi bed ni onongo en pe ki twero me timo meno. Lacen, Kabaka Kejekia ma obedo lagen bot Jehovah bene odongo cwiny me awaka, ento pi kare manok.​—2 Tekwaro 26:16 NW; 2 Tekwaro 32:25, 26.

6. Ngo ma onongo twero weko Daudi dongo cwiny me awaka? Ento pingo en omedde ki bedo ngat mamwol?

⁶ Jo mukene gidongo cwiny me awaka pien ni ginen mamwonya, gingene adada, gitye ki diro me wer, gitye ki gupu madwong, nyo jo mukene terogi calo pigi tek loyo luwotgi. Daudi onongo tye ki jami magi ducu, ento en omedde ki bedo ki cwiny me mwolo pi kare me kwone ducu. Me labolle, i nge kare ma Daudi oneko Goliac, Kabaka Caulo owaci Daudi twero nyomo nyare. Ento Daudi owaco ni: “An anga, ki kwarina jo mene, ki doggola pa kwaragi gin anga-gi i kin jo Icrael, ma miyo abedo cwar  nya pa kabaka-ni?” (1 Camuel 18:18) Ngo ma okonyo Daudi me bedo ngat mamwol? En onongo ngeyo ni etye ki kit mabeco, kero, ki dong mot meno pien Jehovah mwol dok oketo cwinye i kome. (Jabuli 113:5-8) Daudi onongo ngeye ni gin mo keken maber ma etye kwede oa ki bot Jehovah.​—Por ki 1 Jo Korint 4:7.

7. Gin ango ma bikonyowa me nyuto cwiny me mwolo?

⁷ Calo Daudi, jo pa Jehovah i kare-ni bene gitute me bedo jo mamwol. Gudo cwinywa adada me ngeyone ni Jehovah, ma en aye Lubanga ma Malo Twal, bene mwol. (Jabuli 18:35) Watute me keto lok man i tic: “Wuruk cwiny ma miyo wuparo pi can pa luwotwu, wubed ki kica, mwolo, woro ki diyo cwiny.” (Jo Kolocai 3:12) Wangeyo bene ni “mar pe lanyeko, pe wakke.” (1 Jo Korint 13:4) Ka jo mukene guneno ni wamwol, ci bene gitwero bedo ki miti me ngeyo lok i kom Jehovah. Kit macalo laco ma pe i niye twero jolo woro me ada pi kit mabeco pa dakone ma Lakricitayo, jo mukene bene gitwero bino i woro me ada pi cwiny me mwolo ma Lutic pa Lubanga gitye kwede.​—1 Petero 3:1.

8. (a) Jo mogo i kare-ni gineno nining ka lutino pe giwinyo lunyodogi? (b) Gin ango ma Baibul waco ni lutino myero gutim?

⁸ Paulo otito kit ma jo mukene bitero kwede luwotgi i kare me agikki. En ocoyo ni lutino pe gibiwinyo lunyodogi. I kare-ni, buke, filim, ki yub me telebijon mapol weko nen calo pe obedo gin marac ka lutino pe gitye luwiny bot lunyodogi. Ento lok ada tye ni ka lutino pe gitye luwiny, ci man balo wat ma tye i kin jo me ot, ma en aye te guti pa jo me tedero me kabedo moni. Dano gungeyo lok ada meno nicakke wacon. Me labolle, i kare macon i lobo Grik, ngat mo ma ogoyo lunyodone onongo rwenyo twero ma en tye kwede i kabedo meno. I te cik pa Luroma, ngat ma ogoyo wonne onongo kimiye pwod ma rom ki pa lanek. Cik manyen wa ki cik macon ducu gimiyo cik bot lutino ni myero guwor lunyodogi.​—Nia 20:12; Jo Epeco 6:1-3.

9. Gin ango ma bikonyo lutino me winyo lunyodogi?

⁹ Gin ango ma twero konyo lutino me bedo luwiny bot lunyodogi kadi bed jo ma orumogi pe gitye luwiny? Ka lutino gitamo i kom jami ducu mabeco ma lunyodogi otimo pigi, ci man weko gibedo ki cwiny me pwoc kacel ki miti me bedo luwiny bot lunyodogi. Jo matino myero bene guniang ni Lubanga, ma en aye Wonwa ducu, mito ni lutino guwiny lunyodogi. Ka jo matino giloko maber i kom lunyodogi, ci gikonyo luremgi me bedo luwiny bot lunyodogi. Ngene kene ni ka lunyodo pe gibimaro lutinogi, ci twero bedo tek bene ki lutino me winyogi. Ento ka latin winyo ni lunyodone gimare, ci man konye me bedo lawiny  botgi kadi bed i kine mukene nongo tek. Omego mo matidi ma nyinge Austin owaco ni: “Kadi bed pol kare nongo amito wene ki i lubo cik ma guketo, lunyodona ginyuto niango ka gitye ka keto cik, gitito tyen lok muweko giketo cik meno, dok giweko doggola dong twolo me lok botgi. Man okonya me bedo lawiny botgi. Onongo aneno ni giparo pira, dok man oweko abedo ki miti me yomo cwinygi.”

10, 11. (a) Kit maraco ango ma ginyuto ni dano pe gimaro luwotgi? (b) Lukricitayo gitye ki mar ma lakwene pi jo mukene?

¹⁰ Paulo bene otito kit mogo ma ginyuto ni dano pe gitye ki mar pi luwotgi. I nge wacone ni lutino “pe gibiwinyo lunyodogi,” en otito ni dano pe gibimiyo pwoc. Man niange, pien jo ma pe gimiyo pwoc pe gineno gin maber ma jo mukene gitimo pigi. Paulo dok owaco ni dano gibibedo jo ma pe genne. Pe gibilubo cikkegi me kuc, man te lokke ni pe gibibedo ki miti me gwoko kuc i kingi ki jo mukene. Gibedo lunywar jo mukene, ki luroro, kun giwaco lok makec ki marac i kom jo mukene ki bene wa i kom Lubanga. Dok gibibedo lucok dog jo mukene, ma giwaco lok goba me balo nying luwotgi. *​—Nen lok ma tye i tere piny.

¹¹ Lutic pa Jehovah dok gipat adada ki pol pa dano ma i lobo pien gin ginyuto mar me ada bot luwotgi. Dok meno aye gin ma gubedo ka timone nicakke wacon. Ki lok ada, Yecu owaco ni, i kin Cik pa Moses, tye cik acel keken ma pire tek loyo cik ni myero wamar luwotwa, meno aye cik ni myero wamar Lubanga. (Matayo 22:38, 39) Yecu bene owaco ni kibingeyo Lukricitayo me ada pi mar ma ginyuto i kingi. (Kwan Jon 13:34, 35.) Lukricitayo me ada gimaro kadi wa lumonegi.​—Matayo 5:43, 44.

12. Yecu onyuto mar nining bot jo mukene?

¹² Yecu onyuto ni en emaro dano adada. En otimo meno kun woto i boma ki boma ka tito bot dano lok me kwena maber madok i kom Ker pa Lubanga. En ocango lutowang, lungolo, ludobo, ki ludingit. En bene ocero jo ma guto. (Luka 7:22) Yecu bene omiyo kwone me laro dano, kadi bed ni jo mapol onongo pe gimarre. Yecu olubo kit me mar pa Wonne labongo roc mo keken. I twok lobo-ni lung, Lucaden pa Jehovah gilubo lanen pa Yecu kun ginyuto mar bot jo mukene.

13. Mar ma wanyuto bot jo mukene twero konyogi nining me bedo ki miti me pwonyo lok i kom Jehovah?

¹³ Ka wanyuto bot jo mukene ni wamarogi, ci man twero weko gibedo ki miti me ngeyo lok ada i kom Wonwa me polo. Me labolle, laco mo i Thailand ocito i gurewa me rijon, dok ogudo cwinye adada me neno kit ma utmege ginyuto mar i kingi. I kare ma en odok gang, en openyo ni Lucaden pa Jehovah gukwan kwede Baibul kiryo i cabit acel. Dok en otito kwena bot wadine ducu. I nge dwe abicel keken, laco-ni omiyo pwonye me acel me kwano Baibul i Ot me Ker. Wan tika watye ka nyuto mar bot jo mukene? Penye kekeni ni: ‘Tika atye ka timo jami ducu ma atwero me konyo jo ma i gangwa, i kacokkena, ki dong i ticca me  pwony? Tika atemme me neno jo mukene kit ma Jehovah nenogi kwede?’

14, 15. Kit maraco ango ma jo mapol ginyuto? Jo mogo guloko kitgi nining?

¹⁴ I kare man me agikki-ni, dano bene ginyuto kit mogo maraco ma myero wagwokke kwede. Me labolle, jo mapol gidag gin mo keken maber. Jo magi gidag gin maber dok gijemo bene iye. Jo magi mitigi pe jukke, dok giger. Jo mogo gitye atata ma pe giparo piny. Gitimo jami labongo tam dok pe giparo kit ma gin ma gitimo twero gudo kwede jo mukene.

¹⁵ Jo ma onongo giger calo lee dong guloko kitgi woko. Kitito pi alokaloka magi wacon i Baibul. (Kwan Icaya 11:6, 7.) I wang ginacoya meno, wakwano lok i kom lee mager calo orudi ki labwor, ma gibedo ki kuc kacel ki lee ma gang, calo latin romo ki latin dyang. Pingo gibibedo ki kuc? Baibul medde ni: “Pien lobo ducu bipong ki ngec pa [Jehovah].” (Icaya 11:9) Lee pe gitwero pwonyo lok i kom Jehovah, pi meno, lok pa lanebi man cung pi kit ma dano giloko kwede kitgi.

16. Baibul okonyo jo mukene nining me loko kitgi?

¹⁶ Utmegiwa mapol onongo yam giger calo orudi, ento i kare-ni dong gibedo ki kuc ki jo mukene. Itwero kwano lok mapol i komgi i pwony ma wiye tye ni “Baibul Loko Kwo pa Dano,” ma kati kare  ki kare i jw.org. Jo ma gingeyo Jehovah dok gitiyo pire pe gitye calo jo ma gibimako dini dok gibilubo i kitgi ma nen ki woko keken, kun gikwero tekone woko. Jo magi giporo odenge ni giworo Lubanga, ento gin ma gitimo nyuto ni pe giworo Lubanga. Kadi bed kumeno, tye jo mapol i kin jo pa Jehovah ma onongo giger adada ento dong ‘guruko kit pa dano manyen ma giketo i cal pa Lubanga kikome i ada me kit ma atir ki maleng.’ (Jo Epeco 4:23, 24) Ka dano gupwonyo lok i kom Lubanga, giniang ni myero gilub cikke. Man konyogi me loko gin ma onongo giye iye con, kit ma onongo gitamo kwede, ki kit me kwogi. Pe yot me timo alokaloka magi ducu, ento cwiny pa Lubanga bikonyo jo ma gimito yomo cwiny Lubanga ki cwinygi ducu.

17. Wagwokke nining wek kit maraco pa jo ma pe giworo Lubanga pe ogudwa

¹⁷ Tye ka doko yot dong adada i kare-ni me neno apokapoka ma tye i kin jo ma giworo Lubanga ki jo ma pe giwore. Myero wagwokke adada wek kit maraco pa jo ma pe giworo Lubanga pe ogudwa. Wamito lubo tira ma Jehovah omiyo ni myero wapokke woko ki i kom jo ma kiloko i komgi i 2 Temceo 3:2-5. Ki lok ada, pe watwero wene woko kwicikwici ki i kom jo ducu ma gitye ki kit maraco. I kine mukene nongo watiyo kacel, wakwano kwedgi i cukul acel, nyo wabedo kacel. Ento pe mitte ni watam calo gin nyo watim gin ma gitimo. Gin ango ma twero konyowa? Watwero jingo watwa ki Jehovah ka wakwano Baibul ki dok wayero lirem ma gimarre.

18. Lokwa ki kitwa twero konyo jo mukene nining me ngeyo Jehovah?

¹⁸ Wamito bene ni wakonyo jo mukene wek gunge Jehovah. Ti ki kare mo keken me miyo caden, dok leg Jehovah wek okonyi me waco lok mupore i cawa ma rwatte. Myero wawek jo mukene gunge ni wan Lucaden pa Jehovah. Ci kitwa maber bikelo deyo i kom Lubanga ento pe i komwa kenwa. Jehovah opwonyowa me “kwero lubo kit pa jo ma pe lworo Lubanga, kacel ki miti ducu me lobo man, dok . . . me gwokke kenwa wek wabed ma cwinywa atir, kun walworo Lubanga” (Tito 2:11-14) Ka walubo lanen pa Jehovah ki dok watimo gin ma en mito ni watim, ci jo mukene gibinenone. Jo mogo bene gitwero wacone ni: “Wek wanywak wot kwedi, pien wawinyo ni Lubanga tye kwedwu.”​—Jekaria 8:23.