1. Tic ango ma Jehovah omiyo ki lunyodo?

JEHOVAH ocweyo laco ki dako mukwongo ki miti me nywalo lutino. Baibul waco atir ni: ‘Lutino aye ginaleya ma oa ki bot Jehovah.’ (Jab. 127:3) Man tyen lokke ngo? Go kong ka laremi mo macok omini centene mo madit ni igwokke. Ibiwinyo nining? Iromo winyo ni en onyuto gen madit adada i komi. Ento bene itwero bedo ki par i kom kit ma ibigwoko kwede ki cente meno. Jehovah, Laremwa macok loyo, omiyo tic ki lunyodo me gwoko gin mo ma pire tek loyo cente. En ominigi tic me gwoko lutinogi maber wek gubed ma cwinygi yom.

2. Lapeny mene ma wabinyamogi i pwony man?

² Anga ma omyero omok ka jo munyomme myero gunywal lutino ki dok awene ma omyero gunywal kwede? Dok gin ango ma lunyodo gitwero timone me konyo lutinogi me bedo ki yomcwiny i kwogi? Nen kong cik ma igi lac mogo ma nonge i Lok pa Lubanga ma twero konyo luot ma Lukricitayo me moko tam me ryeko.

3. (a) Anga ma omyero omok ka jo munyomme myero gunywal lutino nyo pe? (b) Lok ada mene me Baibul ma omyero lurem ki jo me paco pa jo munyomme wigi opo iye?

³ I tekwaro mogo, dano tamo ni jo ma gunyomme nyen omyero gucak nywalo lutino cutcut. Gitwero nongo dic ki bot lupacogi nyo jo mukene me lubo tekwaro meno. Jethro, omego mo ma i Acia, owaco ni, “I kacokke, jo ma  gitye ki lutino gidiyo jo munyomme ma gipe ki lutino me cako nywal.” Jeffrey, omego mukene ma i Acia, otito ni, “Jo mukene gitito ki luot ma gipe ki lutino ni pe gibibedo ki ngat ma myero ogwokgi ka ceng mo gutii.” Kadi bed kit meno, luot acel acel omyero gumok pigi kengi ka gimito nywalo lutino nyo pe. Meno tam ma myero gin aye gumoki pien tic meno bibedo i wigi. (Gal. 6:5) Ngene kene ni, lurem ki lupaco pa jo munyomme nyen-ni gimito ni gubed ma cwinygi yom. Ento jo ducu myero wigi opo ni moko tam man ka omyero ginywal lutino nyo pe obedo tic pa luot-ti.​—1 Tem. 5:13.

4-5. Jami aryo mene ma mitte ni laco ki dako omyero gulok iye, dok kare mene maber me nyamo lok meno? Tit kong.

⁴ Luot ma gumoko tamgi me nywalo lutino omyero gunyam lapeny aryo ma pigi tek: Mukwongo, gimito cako nywalo lutino awene? Me aryo, gimito ni ginywal lutino adi? Awene ma opore pi laco ki dako me nyamo lapeny magi? Dok pingo lapeny aryo magi pigi tek adada?

⁵ Pol kare, ma peya gunyomme, laco ki dako omyero gunyam lok i kom nywalo lutino. Pingo meno kare maber? Pien pire tek adada ni tamgi orwatte i kom lok man. Medo i kom meno, mitte ni guniang ka gitye atera me gwoko lutino. Luot mogo gumoko tamgi me kuro pi mwaka acel nyo aryo i nge nyomgi ma nongo peya gunywal pien ka gudoko lunyodo, pol pa cawagi ki kerogi bicito i gwoko lutino. Tamgi nongo tye ni, ka gukuro pi kare mo, man weko kong gibedo ki kare me jolo alokaloka ma nyom kelo kun gidongo wat macok i kingi.​—Ep. 5:33.

6. Tam ango ma luot mukene gumoko ma lubbe ki kwo matek ma watye ka kato ki iye i kare-ni?

⁶ Lukricitayo mukene guyero me lubo lanen pa awobe adek pa Nua ki mongi. Luot adek-ki pe gunywalo lutino cutcut i nge nyomgi. (Acak. 6:18; 9:18, 19; 10:1; 2 Pet. 2:5) Yecu oporo karewa-ni ki “kare pa Nua,” dok pe tye akalakala mo keken ni watye ka kwo i kare ma ‘piny tye marac.’ (Mat. 24:37; 2 Tem. 3:1) Pi tyen lok meno, jo munyomme mogo gumoko tamgi pe me nywalo lutino i kare-ni wek gimi cawa malac i tic pa Lukricitayo.

7. Pwony ma tye i Luka 14:28, 29 ki Carolok 21:5 twero konyo jo munyomme nining?

 ⁷ Ka gitye ka moko ka gimito nywalo lutino ki bene wel lutino adi ma gimito, luot ma giryek kong gibedo piny “ka kwano wel lim ma mitte.” (Kwan Luka 14:28, 29.) Luot ma dong gupito lutino gingeyo ni gwoko lutino pe mito cente keken, ento bene mito cawa ki kero. Pi meno, pire tek pi jo munyomme me nyamo lapeny calo: ‘Tika wan ducu wabibedo ki dog tic wek wanong cente ma mitte me gwoko jo me otwa? Tika tamwa rwatte i kom gin ma waneno ni pire tek pi jo me otwa? Ka bimitte ni wan aryo-ni ducu wabed ki dog tic, ci anga ma bigwoko lutinowa? Anga ma bidoro tam ki tic pa lutinowa?’ Luot ma gikwanyo kare me nyamo lapeny magi ma wigi opye mot nongo gitye ka lubo lok ma tye i Carolok 21:5.​—Kwan.

8. Ariya ango ma jo munyomme ma gitye Lukricitayo myero gunge ni gibibedo kwede, dok ngo ma laco ma lamar bitimone?

⁸ Mitte dok opore ni lanyodo acel acel omyero omi kare dok oti matek me gwoko latin. Dong ka jo munyomme gunywalo lutino mapol ma kingi cok cok, gitwero nongo ni tek adada me keto cwinygi i kom latin acel acel. Lunyodo mogo ma gubedo ki lutino mapol gutito ni i kine mukene onongo giwinyo ni jamine obwoyogi woko. Min lutino twero nongo ni eol matek kare ducu. Man twero weko en pe nongo cawa me kwan pire kene, lega, ki nywako i tic me pwony kare ki kare. Ariya mukene twero bedo me keto cwinye i cokke wek enong adwogi maber ki i cokke pa Lukricitayo. Ngene kene ni laco ma lamar bitimo jami ducu ma en twero me tyelo kor dakone, ka lutinogi mito kony i cawa me cokke nyo bene ki gang. Me labolle en twero konyo dakone ki tic ma gang. En bitic matek me neno ni gibedo ki Woro pi Jo me Ot kare ki kare. Dok wego ma Lakricitayo bicito ki jo me otte i tic me pwony kare ki kare.

9-10. Gin ango ma omyero lunyodo gutim me konyo lutinogi?

⁹ Jami ango ma lunyodo gitwero timo me konyo lutinogi wek gumar Jehovah? Gitwero gwoko lutinogi nining ki i kit maraco me lobo man? Nen kong jami mogo ma lunyodo gitwero timo.

¹⁰ Leg pi kony pa Jehovah. Nen kong labol pa Manoa ki dakone, ma lacen gudoko lunyodo pa Samson. I kare ma Manoa oniang ni dakone binywalo latin awobi,  en olego Jehovah ni ominigi tira i kom kit me gwoko latin man.

11. Lunyodo gitwero lubo lanen pa Manoa nining kit ma kitito kwede i Lungolkop 13:8?

¹¹ Nihad gin ki dakone Alma, ma gia ki i lobo Bosnia and Herzegovina, gunongo pwony ki i labol pa Manoa. Gin gutito ni: “Calo Manoa, wabako dogwa bot Jehovah wek opwonywa me bedo lunyodo maber. Dok Jehovah ogamo legawa i yo mapatpat​—kun wok ki i Ginacoya, bukkewa, cokke, ki gure madito.”​—Kwan Lungolkop 13:8.

12. Lanen ango ma Yucepu ki Maliam guweko pi lutinogi?

¹² Pwonygi ki lanenni. Gin ma iloko pire tek; ento, gin ma itimo aye bigudo latinni makato. Watwero bedo ki gen ni Yucepu ki Maliam guweko lanen maber adada pi lutinogi, kadi wa Yecu. Yucepu otiyo matek me gwoko jo me ode. Medo i kom meno, Yucepu ocuko cwiny jo me ode me dongo mar pi jami me cwiny. (Nwo. 4:9, 10) Kadi bed onongo pe mitte i te Cik ni Yucepu oter jo me ode ducu ka en cito i Jerucalem “mwaka ki mwaka” me kwero kwer me Kato, ento en otimo. (Luka 2:41, 42) Twero bedo ni wege mukene gutamo ni tero jo me odigi ducu i wot man tek adada, dok mito cente ki cawa madwong. Ento labongo akalakala mo, Yucepu onongo maro jami me cwiny dok opwonyo lutinone me timo kit meno. Maliam bene onongo ngeyo Ginacoya maber. I lokke ki ticce, en opwonyo lutinone me maro Lok pa Lubanga.

13. I yo ma nining ma luot mo gulubo kwede lanen pa Yucepu ki Maliam?

¹³ Nihad gin ki dakone Alma, ma kiloko i komgi con-ni onongo gimito lubo lanen pa Yucepu ki Maliam. Meno okonyogi nining me pwonyo awobigi me maro Jehovah ki tic pire? Guwaco ni, “I kit ma wakwo kwede, watemme me nyuto ki wodwa kit ma pire tek kwede me kwo ma lubbe ki cik ma igi lac pa Jehovah.” Nihad omedde ni, “Bed kodi dano ma imito ni latinni obedi.”

14. Pingo lunyodo omyero gunge lurem lutinogi?

¹⁴ Kony lutinoni me yero lurem mabeco. Wego ki mego omyero gin ducu gunge anga ma obedo larem lutinogi ki gin ango ma gitye ka timone. Meno kwako ngeyo anga ma lutinogi kubbe kwede i Intanet kacel ki i cim cinggi. Lurem magi gitwero gudo tam pa latin ki jami ma en timo.​—1 Kor. 15:33.

15. Gin ango ma lunyodo gitwero pwonyo ki i lanen pa Jessie?

¹⁵ Gin ango ma myero lunyodo gutim ka pe gingeyo tic ki kompiuta, tabulet, nyo cim cing? Jessie, wego mo ma bedo i lobo Philippines owaco ni: “Onongo watye ki ngec manok adada i kom kit me tic ki tet me kare-ni. Ento man pe ogengowa pwonyo lutinowa i kom owic ma tye i tic ki tet me kare-ni.” Jessie pe ogengo lutinone ki tic ki jami magi pien ni en pe ngeyo tic kwedgi. En otito ni: “Abedo ka cuko cwiny lutinona me tic ki jami magi me pwonyo leb manyen, me yubbe pi cokke, ki dong kwano Baibul pigi kengi nino ducu.” Ka itye lanyodo, tika dong ikwano dok inywako ki lutinoni tam ma kimiyo i kom cwalo mecej i cim, nyo nywako cal i Intanet ma tye nonge i bute me “Teenagers” i jw.org^®? Tika dong inyamo kwedgi vidio me Anga ma Doro Lawote​—In Kece Tet ma Itiyo Kwede? ki Ti ki Kabedo me Nywako Lok i Intanet i Yo  Maber? * Jami magi pigi tek ka itye ka pwonyo lutinoni kit me tic ki tet i yo maber.​—Car. 13:20.

16. Gin ango ma lunyodo mapol gutimo, dok adwogine obedo nining?

¹⁶ Lunyodo mapol gitute me keto yub pi litinogi me ribbe ki jo ma gitye lanen maber i tic pi Lubanga. Me labolle, N’Déni ki dakone Bomine, ma gibedo i lobo Côte d’Ivoire, onongo pol kare gilwongo laneno me adwol me bedo i pacogi. N’Déni otito ni: “Man okelo adwogi maber i kom wodwa. En ocako tic macalo painia dok i kare-ni tiyo macalo lakony kor laneno me adwol.” Tika iromo yubo namo ma kit man pi lutinoni?

17-18. Lunyodo omyero gucak pwonyo lutinogi awene?

¹⁷ Cak pwonyo lutinoni ma pud gitino. Ka lunyodo gucako pwonyo lutino ma nongo pud gitino, adwogine bibedo maber. (Car. 22:6) Tam kong i kom Temceo, ma lacen otiyo ki lakwena Paulo macalo laneno ma woto awota. Yuneki, min Temceo, ki daane Loi, gupwonye ‘cakke i tinone.’​—2 Tem. 1:5; 3:15.

¹⁸ Luot mukene ma i lobo Côte d’Ivoire, ma nyinggi Jean-Claude ki Peace, gupwonyo lutinogi abicel ducu me maro Jehovah ki tic pire. Gin ango ma okonyogi me cobo ticgi maber? Gulubo lanen pa Yuneki ki Loi. Guwaco ni, “Wacako nyebo Lok pa Lubanga i cwiny lutinowa cakke ma pud gitye lukere.”​—Nwo. 6:6, 7.

19. Tyen lokke ngo me nyebo Lok pa Lubanga i cwiny lutino?

¹⁹ Tyen lokke ngo me “nyebo” Lok pa Jehovah i cwiny lutinoni? “Nyebo” tyen lokke ni “pwonyo ki poyo wic kare ki kare kun ibedo ka nwoyone.” Me timone, lunyodo omyero gubed ki lutinogi kare ducu. Kare mukene cwiny lunyodo tur pien myero gubed ka nwoyo lok acel-li kare ki kare. Kadi bed kit meno, lunyodo omyero gunen man calo yo me konyo lutinogi me niang Lok pa Lubanga ki lubone.

20. Tit kong kit ma kitwero tic kwede ki tam ma tye i Jabuli 127:4 me pwonyo lutino.

 ²⁰ Nge lutinoni maber. Jabuli 127 oporo lutino ki atero. (Kwan Jabuli 127:4.) Kit macalo kitwero yubo atero kun kitiyo ki jami mapatpat dok i caji mapatpat, latin acel acel pat ki lawote. Pi meno, lunyodo omyero gumok kit me pwonyo latin acel acel. Luot mo ma gibedo i lobo Icrael i kare-ni ma gupwonyo lutinogi aryo me tic pi Jehovah, gutito gin ma okonyogi ni, “Wabedo ka kwano Baibul ki latin acel acel patpat.” Ngene kene ni, lupaco acel acel gibimoko ka kwan i yo meno mitte nyo twerre.

21. Kony ango ma Jehovah miyo ki lunyodo?

²¹ Lunyodo i kare mukene giwinyo ni tek adada me pwonyo lutinogi, ento lutino gubedo mot mua ki bot Jehovah. En tye atera me miyo kony bot lunyodo ducu. En winyo lega pa lunyodo. En gamo lega magi kun tiyo ki Baibul, bukkewa, kacel ki lanen ki tam pa lunyodo muteggi i kacokke.

22. Jami mabeco ango ma lunyodo gitwero miyo ki lutinogi?

²² Jo mogo giwaco ni tero mwaki 20 me pito lutino, ento lok ada tye ni lunyodo pe gigiko bedo lunyodo. I kin jami mabeco loyo ma lunyodo gitwero miyo ki lutinogi tye iye mar, cawagi, ki pwonnye ma jenge i kom Baibul. Latin acel acel bidok i pwonnye meno i yo mapatpat. Kadi bed kit meno, polgi ma gudongo i cing lunyodo ma gimaro Jehovah giwinyo calo laminwa Joanna Mae ma bedo i lobo Acia: “Ka aneno pwonnye ma anongo ki bot lunywalla, cwinya yom ni lunywalla gumiya tira dok gupwonya me maro Jehovah. Gin pe gumina kwo keken ento kwo ma tye ki tyen lok.” (Car. 23:24, 25) Omege ki lumegiwa milion mapol bene giwinyo kit meno.