1, 2. (a) Wangeyo nining ni dano gitwero bedo lurem Lubanga? (b) Ngo ma wabinyamone i pwony man?

PI KARE me kwowa ducu, gin ma pire tek loyo ma wamito obedo mar. Dano ducu gimito ni kinyutigi mar—ento pe kodi mar ma bedo i kin laco ki dako keken. Wan ducu wamito lirem ki dok bedo ki wat maber ki jo mukene. Ento, tye kodi mar ma wamito ma loyo mukene-ni ducu—mar pa Jehovah. Jo mapol ginongo ni tek tutwal me ye ni dano twero maro Lubanga Won Twer Ducu kun gibedo ki wat macok kwede pien en cwec me Cwiny ma pe gitwero nene. Wan mono watye ki kodi tam meno bene? Pe wacel!

² Baibul nyuto ni dano ma gitye ki roc-ci bene gudoko lurem Lubanga. Pire tek ni walub lanengi, pien dongo lirem macok kit meno obedo yub maber loyo ma watwero ketone i kwowa. Laco ma onyuto lanen maber adada obedo Abraim. (Kwan Yakobo 2:23.) Abraim onyikke cok bot Jehovah nining? Niye aye ma oweko wat matek obedo tye i kingi. Ki lok ada, Baibul lwongo  Abraim ni “kwaro dano ducu ma giye.” (Rom. 4:11) Kong dong wanenu kit ma niye pa Abraim omiyo en obedo ki lirem macok ki Lubanga. Dok wan ki acel acel watwero penye kekenwa ni, ‘Atwero lubo lanen me niye pa Abraim nining wek ajing watta ki Jehovah?’

3, 4. (a) Tit kong ngo ma otimme i kom Abraim ma nen calo obedo atematema ma pud dong dit loyo i kom niyene. (b) Pingo Abraim oye me tyero wode Icaka?

³ Go kong cal pa laco mo muti ma tye ka yelle motmot me ito cere. Meno pud dong obedo wot matek loyo i kwone. Mwakane aye pe gin mumiyo wotte tek adada. Oromo bedo ni Abraim onongo tye ki mwaka 125 kulu, ento kome onongo pud tek. ^[1] Laco ma tye ka lubo kore romo bedo ni mwakane tye 25. Meno obedo wode Icaka, ma tye ka tingo yen. Abraim onongo tye ki pala dok onongo tye ki gin me moko mac. Jehovah openye ni otyer wode calo gitum!—Acak. 22:1-8.

⁴ Abraim onongo tye ka kemme ki gin ma nen calo onongo atematema madit loyo i kom niyene. Jo mogo giwacci Lubanga onongo cwinye col pi penyo Abraim ni otim gin ma kit meno, dok mukene giwacci Abraim olubo cik meno latowang dok pe oketo cwinye iye. Giwaco kit meno pien gipe ki niye dok pe giniang gin ma niye meno obedo. (1 Kor. 2:14-16) Abraim pe olubo cik pa Lubanga latowang. Ma ka meno, en olubo pien onongo tye ki niye me ada. Pi bedo ki niye me ada, en oniang ni Wonne me polo, Jehovah, pe twero penyo luticce ma lugen me timmo gin mo ma twero keligi adwogi marac mari pi naka. Abraim onongo ngeyo ni ka ebedo lawiny bot Jehovah, ci en bimiyo mot bote ki bene bot wode me amara, Icaka. Niye meno onongo cung i kom ngo? I kom ngec ki jami ma gutimme i kwone.  

5. Abraim opwonyo lok i kom Jehovah nining, dok ngec man oweko en owinyo nining?

⁵ Ngec. Kadi bed ni Abraim odongo i Kaldaya i Ur, boma ma onongo opong ki woro cal jogi, ento en pud ongeyo Jehovah. Man otimme nining, pien kadi wa wonne kikome, Tera, onongo bene woro cal jogi? (Yoc. 24:2) Baibul nyuto ni Cem wod pa Nua onongo obedo wat pa Abraim dok onongo tye ki niye matek adada. I kare ma Abraim tye mwaka 150 onongo Cem pud tye kwo. Pe watwero wacone atir atir ka Abraim opwonyo lok i kom Jehovah ki bot Cem. Ento twero bedo ni Cem opwonyo jo gange ki lok ma en ngeyo i kom Jehovah. Olo to iyo mo ngec man oo bot Abraim dok bene ogudo cwinye. En ocako dongo mar pi Lubanga ma en opwonyo lok i kome-ni, dok ngec man okonye me dongo niye. 

6, 7. Jami ma gutimme i kwo pa Abraim gujingo niyene nining?

⁶ Jami ma gutimme i kwone. Gin ango mukene ma ojingo niye pa Abraim i kom Jehovah? Giwaco ni, tamwa gudo kit ma wawinyo kwede, dok watimo jami ma lubbe ki kit ma wawinyo kwede. Gin ma Abraim opwonyo i kom Lubanga oweko en odongo mar matut ki woro madit pi Jehovah, “Lubanga Mamalo Twal ma laket polo ki lobo-ni.” (Acak. 14:22) Baibul lwongo ‘kit kodi lworo’ meno ni woro Lubanga, dok pire tek me dongo lirem macok ki Lubanga. (Ibru 5:7; Jab. 25:14) Cwiny meno aye okonyo Abraim me bedo lawiny bot Jehovah.

⁷ Lubanga owaco bot Abraim gin ki Cara ni guwek lobo Ur ci gucit i lobo ma en ebicimo bote. Onongo dong gibikwo i kema pi kare me kwogi ducu. Bedo lawiny pa  Abraim-mi, oyabo yo ki Jehovah me mine mot ki dok bene gwoko en. Me labolle, Abraim onongo tye ki lworo ni meno kibineke woko kun bene kikwanyo dakone Cara maleng tutwal-li. Lworone onongo tye kakare, ento Abraim pe oye ni meno owir tamme ki i bedo lawiny bot Jehovah. Makato tyen acel, Jehovah ogwoko Abraim gin ki Cara i yo me tango. (Acak. 12:10-20; 20:2-7, 10-12, 17, 18) Jami meno ma gutimme-ni ojingo niye pa Abraim adada.

8. Watwero nongo ngec ki i jami ma gutimme ma romo jingo watwa ki Jehovah nining?

⁸ Tika watwero dongo lirem macok ki Jehovah? Eyo meno twere! Ngec ma mitte kacel ki jami ma gutimme mapol ata gitye nongo i Baibul. Abraim onongo tye ki ngec manok keken i kom ryeko mapol ma tye i Baibul i kareni. (Dan. 12:4; Rom. 11:33) Lok pa Lubanga opong ki lonyo ma twero medo ngecwa i kom ‘Laket polo ki lobo’ kun konyowa me dongo mar kacel ki worowa pire. Ka cwiny meno oterowa me bedo luwiny bot Lubanga, wabibedo ki ngec pien nongo watye ka neno adwogi mabeco ma bino pi lubo lokke. Wanongo ni tirane gwokowa dok ni en miniwa teko kun goyo laane i komwa. Wapwonyo ni tic pi Lubanga ki cwinywa ducu keliwa yengo, kuc ki yomcwiny. (Jab. 34:8; Car. 10:22) Ka ngecwa i kom jami magi medde, niyewa kom Jehovah ki wat i kin wan ki en bene jing bedo matek.

9, 10. (a) Ngo ma mitte wek lirem ojing obed matek? (b) Ngo ma nyuto ni Abraim ojingo watte ki Jehovah dok bene otero calo gin ma pire tek?

⁹ Lirem twero bedo lonyo ma pire tek adada. (Kwan Carolok 17:17.) Lirem pe obedo calo gin ma pe kwo ma kitwero wilone ci kigwoko ka mo ma kome mere pong ki apwa. Ento lirem obedo calo gin ma kwo ma mitte ni gigwok ki bene gipit wek odong dok ojing matek. Abraim ogwoko watte ki Jehovah dok bene otero calo gin ma pire tek. En otimo man nining?

¹⁰ Abraim pe otamo ni kit ma onongo gingeye i kare macon calo ngat ma lworo Lubanga dok lawiny bote-ni onongo dong romo. I kare ma en kacel ki jo me otte gitye i wotgi me cito i Kanaan, Abraim oweko Jehovah omedde ki tele ka en onongo tye ka moko tam mo keken, kadi tam matidi nyo madit. I kare ma Abraim onongo tye mwaka 99, ma onongo odong mwaka acel me nywalo Icaka, Jehovah omiyo cik ni jo me ot pa Abraim ducu ma co omyero kilirgi woko. Abraim tika opyem i kom cik man nyo oyenyo yo me gengo ngeye wek pe elubi? Pe, en ogeno Lubanga kun timo gin ma kicike kwede “i nino meno kikome.”—Acak. 17:10-14, 23. 

11. Pingo Abraim onongo tye ki par pi jwero Codom ki Gomora, dok Jehovah okonye nining?

¹¹ Pien en onongo dong oloko odoko macalo  kite me bedo lawiny bot Jehovah kadi wa i gin matidi, Abraim ogwoko watte ki Lubanga dok bene omedde ki jing matek. En onongo tye agonya me yabo cwinye bot Jehovah, dok bene openyo Jehovah me konye me nongo lagam pi lapeny mogo matego ma onongo tye ka yelo wiye. Me labolle, i kare ma en oniang ni Lubanga bijwero boma me Codom ki Gomora, Abraim onongo tye ki par ni jo ma kitgi atir bene gibijwerogi kacel ki jo maraco. Oromo bedo ni Abraim bene obedo ki par pi Lot ma onongo tye okeyone, kacel ki jo me otte ma gibedo i boma me Codom. Abraim openyo lapeny mapat pat ki mwolo kun keto genne i kom Lubanga, “Langolkop me lobo ducu.” Jehovah odiyo cwinye ka pwonyo Abraim kit ma en lakica kwede, dok engiyo cwiny dano ducu me neno jo ma kitgi atir wek elargi, kadi wa i kare me ngolokop.—Acak. 18:22-33.  

12, 13. (a) Ngec kacel ki jami ma gutimme i kwo pa Abraim okonye nining? (b) Gin ango ma nyuto ni Abraim obedo ki niye i kom Jehovah?

¹² Labongo akalakala mo, ngec mo keken ma onongo Abraim tye kwede i kom jami ma gutimme okonye me gwoko wat macok ki Jehovah. Lacen, en orwatte ki atematema mo madit—i kare ma Jehovah owacce ni otyer wode Icaka macalo gitum—Abraim obedo ki kare me lwodo lok i kom Ngat ma en ngeyo macalo Lareme ma i polo. Kong dong wadwok tamwa i kom laco man ma lagen-ni ka tye ka yelle motmot me ito cere i lobo me Moria. En tika onongo tamo ni Jehovah bilokke cutcut doko Ngat mager dok ma pe lakica? Ki tung bot Abraim, meno onongo pe twere matwal! Wangeyo man nining?

¹³ Ma peya oa ki bot luticce ma en owoto kwedgi-ni, Abraim owaccigi ni, ‘Wun wubed kong kany kacel ki kana; an ki latin-ni wabicito anyim loka ca ka woro Lubanga, ka dok wabidwogo botwu’ (Acak. 22:5) Ngo ma onongo Abraim tye ka wacone? Tika en onongo tye ka bwolo luticce abwola, kun waccigi ni Icaka bidwogo kadi bed en onongo ngeyo ni ebityero Icaka woko? Pe. Baibul miniwa ngec mogo madok i kom ngo ma Abraim onongo tye ka tamone. (Kwan Jo Ibru 11:19.) Abraim otamo ni, “Lubanga tye ki twero me cero dano [Icaka] ki i kin jo muto.” Ada, Abraim onongo tye ki niye i kom nicer. En onongo ngeyo ni Jehovah odwoko kerogi me nywal i kare ma en ki Cara onongo dong gitii woko. (Ibru 11:11, 12, 18) Abraim onongo ngeyo ni pe tye gin mo ma loyo Jehovah. Pi meno, en onongo tye ki niye ni kadi bed gin mo keken otimme i nino meno, onongo pud gibicero wode me amara Icaka wek cikke pa Jehovah ocobbe kakare. Meno aye gin mumiyo kilwongo Abraim ni “kwaro dano ducu ma giye”!

14. Ariya ango ma irwatte kwede i ticci pi Jehovah, dok labol pa Abraim twero konyi nining?

¹⁴ Wan kono? Ki lok ada, Lubanga pe ye  ni watyer lutinowa i kareni. Ento en mito ni walub cikke kadi bed ni lubone tek adada nyo pe waniang pingo en mito ni watim kit meno. Itwero kong tam i kom gin mo ma Lubanga mito ni itim ma inongo ni tek tutwal me timone? Ki bot jo mukene, romo bedo tic me pwony. Oromo bedo ni gitye ki lewic, ma weko twero bedo tek botgi me nywako lok me kwena maber ki jo ma pe gingeyo. Twero bene bedo tek bot jo mukene me kwero timo jami mogo ma pe opore ma luwotgi i cukul nyo i gang tic gitimo. (Nia 23:2; 1 Tec. 2:2) In dong tika i nino mo iwinyo calo Abraim, calo itye ka ito cere i lobo Moria, me timo gin mo ma itamo ni pe itwero timone? Ka tye kit meno, nong tekcwiny ki i kom niye pa Abraim! Lwodo lok i kom co kacel ki mon ma gin lugen twero cuko cwinywa me lubo lanengi kun wanyikke cok bot Jehovah macalo Laremwa.—Ibru 12:1, 2.

15. Pingo wangeyo labongo akalakala mo ni Abraim pe okoko ange pi bedo lawiny bot Jehovah?

¹⁵ Itamo ni Abraim okoko ange pi bedo lawiny bot Jehovah? Baibul oloko i kom agikki me kwo pa Abraim ni: En “oomo cwinye me agikkine, ci oto woko, ma mwakane dong dit, dano muteggi, ma dong oti.” (Acak. 25:8) Ma mwaka pa Abraim oromo 175, en odoko goro ento onongo twero neno ni kwone obedo me yengo dok maber. Kwone onongo ocung i kom watte ki Lubanga Jehovah. Kadi bed kit meno, ka wakwano ni Abraim “oto woko, ma mwakane dong dit,” pe myero wamok ni en dong onongo ocamo kwo oromo, dok onongo pe ki miti me medde ki kwo i anyim.

16. Abraim bibedo ki yomcwiny ango i Paradic?

¹⁶ Baibul loko i kom Abraim ni: “En onongo tye ka kuro gang ca ma tye ki gutine ducu matek, ma Lubanga aye obedo ngat mugoyo calle, ki lagedone kikome.” (Ibru 11:10) Abraim onongo tye ki niye ni i nino mo ebineno gang meno, ma obedo Ker pa Lubanga ma nongo tye ka loyo lobo-ni—dok man wang ma otimme! Tika itwero goyo kit ma cwiny Abraim bibedo yom kwede me kwo i Paradic i lobo kany kun nongo medde ki jingo watte ki Jehovah? Pud dong bigudo cwinye ya me ngeyo ni labolle me niye okonyo lutic pa Jehovah pi mwaki alip mapol ata i nge tone! I Paradic en biniang ni kit ma Lubanga olaro kwede Icaka ki i to-ni onongo obedo “calo oa ki i kin jo muto,” dok onongo nyuto gin mo ma pire tek ma bitimme. (Ibru 11:19) Dok en bene biniang ni arem cwiny ma ewinyo i kare ma etye ka yubbe me tyero wode Icaka-ni, okonyo jo milion mapol ata ma gin lugen me goyo i wigi arem ma Jehovah owinyo i kare ma en omiyo wode Yecu Kricito macalo ginkok. (Jon 3:16) Labol pa Abraim okonyowa me bedo ki pwoc madit pi ginkok ma obedo lanyut me mar ma pud dong dit loyo i tekwaro pa dano!

17. Dong imoko tammi me timo ngo, dok ngo ma wabinyamo i pwony ma lubo man?

¹⁷ Wan ducu ki acel acel myero wamoku tamwa me lubo niye pa Abraim. Ka wamedde ki ngeyo Lubanga Jehovah maber kun bene wabedo luwiny, ci wabineno kit ma en gwokowa kwede kun bene goyo laane i komwa. (Kwan Jo Ibru 6:10-12.) Jehovah myero dong obed Laremwa pi naka! I pwony ma lubo man, wabinyamo labol adek pa jo ma lugen ma gubedo lurem Lubanga.