NICAKKE wacon Luicrael onongo gimiyo cente me cwako woro me ada. Ento i kare pa Yecu, Lujudaya onongo giculo mucoro mapol, ma man onongo oweko kwo tek adada pigi.

Me cwako woro i ot pa Lubanga, Lujudaya ducu ma co onongo myero gucul nucu cekel (darik aryo). I cencwari me acel, mucoro meno onongo kitiyo kwede pi tic ducu ma kitiyo i ot pa Lubanga ma Kerode aye ogero. Lujudaya mogo gupenyo Petero ka Yecu culo mucoro meno, dok Kricito pe okwero mucoro man. Ki lok ada, en owaco ki Petero ni ocit onong cente ma nyige wek ocul mucoro meno.​—Mat. 17:24-27.

Jo pa Lubanga bene i kare meno onongo mitte ni gumi acel me apar me cam ma gukayo nyo me limgi. (Levi 27:30-32; Wel 18:26-28) Lutela dini ma i kare meno onongo giketo gingi matek ni dano myero gucul mucoro man i kom pot dek ducu, kadi wa ‘malakwang ki toke ki okwer.’ Yecu pe okwero tim me miyo acel me apar, ento en owaco ni kit ma Luparicayo ki lupwony cik gitiyo ki cik madok i kom miyo acel me par onongo pe tye kakare.​—Mat. 23:23.

Ento bene, i kare meno onongo mitte ni Lujudaya gucul mucoro mapol bot Luroma ma onongo gitye ka loyogi. Me labolle, jo ma onongo gitye wegi ngom onongo omyero gucul cente nyo jamigi macalo mucoro bot Luroma. Kibyeko ni ka Lajudaya mo okayo cam ma romo kilo 100 ki i potone, onongo mitte ni en ocul kilo ma romo 20 nyo 25 bot Luroma macalo mucoro. Onongo bene tye mucoro mukene ma onongo mitte ni Lajudaya acel acel myero ocul. Man aye mucoro ma Luparicayo gupenyo Yecu lok madok iye. En onyuto kit ma omyero wanen kwede lok madok i kom culo mucoro i kare ma owaco ni: “Wudwok jami pa Cecar bot Cecar, ki jami pa Lubanga wudwok bot Lubanga.”​—Mat. 22:15-22.

Onongo bene tye mucoro ma kiketo i kom jami ma kiwilo ki i kabedo mukene nyo ma kitye ka cwalo i kabedo mukene. Mucoro meno onongo kijogo i wang wat, wi pem, ka ma yo aryo nyo makato gurwatte iye, nyo i kabedo ma donyo i taun nyo i dog cuk.

Mucoro ma onongo mitte ni dano gucul i te loc me Roma onongo pol adada. Ma lubbe ki laco lok me tekwaro ma Laroma ma nyinge Tacitus, i kare me loc pa Kabaka Tiberio ma Yecu onongo tye i lobo kany, “Jo me Ciria ki Judaya, gubako doggi ni kidwok woko piny wel mucoro ma giculo pien culone dong obwoyogi woko.”

Kit ma onongo kijogo kwede mucoro magi bene oweko kwo onongo tek adada ki dano. Tic me jogo mucoro onongo kimiyo bot dano ma oculo cente madwong loyo pi dog tic man. Ci en dok coyo jo mukene wek gujog mucoro pire kun gin ducu nongo gitye ka tute me nongo magoba. Jakayo nen calo onongo tye ki lujog mucoro ma gitiyo pire. (Luka 19:1, 2) Ngene kene ni, dano onongo gidag tim man dok gidag wa jo ma jogo mucoro ki botgi.