1. I nge kare ma Adam ki Kawa gutimo bal, ngo ma Jehovah otito i kom lamonewa?

ADAM onongo ngeyo ni twol pe loko. Pi meno, i kare ma Adam owinyo ni twol mo oloko ki Kawa, en nen calo oniang ni cwec me cwiny mo aye oloko ki Kawa. (Acakki 3:1-6) Adam gin ki Kawa onongo pe gingeyo cwec me cwiny meno. Kadi bed kit meno, Adam oyero me winyo cwec me cwiny ma en pe ngeyo-ni ci ojemo i kom Wonne me amara. (1 Temceo 2:14) Cutcut, Jehovah ocako miyo ngec i kom lamone man dok ocikke ni i agikkine ebityeko lamone meno woko. Ento Jehovah ociko ni pi kare mo, cwec me cwiny ma oloko kun tiyo ki twol-li bidago jo ducu ma gimaro Lubanga.​—Acakki 3:15.

2, 3. Pingo Jehovah pe otito jami mapol i kom Catan ma Meciya peya obino?

² Ma naka yam Jehovah pe otitiwa nying lamalaika ma ojemo i kome-ni. * (Nen lok ma tye i tere piny.) Mwaki  2,500 i nge jemo i poto me Eden, Jehovah onyuto ngat ma lajemo meno obedo. (Yubu 1:6) Kingeye ki nying dog tic ni “Catan,” ma te lokke ni “Lajemo.” I Ginacoya me leb Ibru, bukke adek keken aye loko i kom Catan. Bukke magi aye 1 Tekwaro, Yubu, ki Jekaria. Pingo pe kitito jami mapol i kom lamone man ma peya Meciya obino?

³ I Ginacoya me leb Ibru, Jehovah pe otito jami mapol i kom Catan kacel ki ticce. Man rwatte pien tyen lok me coyo Ginacoya me leb Ibru obedo me konyo dano wek gunge dok gulub Meciya. (Luka 24:44; Jo Galatia 3:24) I kare ma Meciya obino, Jehovah otiyo kwede kacel ki lupwonnyene me tito jami mapol ma dong wangeyo i kom Catan ki lumalaika ma guribbe kwede i jemone. * (Nen lok ma tye i tere piny.) Man tye kakare, pien Jehovah bitic ki Yecu kacel ki jo ma kiwirogi me jwero Catan ki lulub kore ducu.​—Jo Roma 16:20; Niyabo 17:14; 20:10.

4. Pingo omyero pe walwor Larac-ci?

⁴ Lakwena Petero oporo Catan Larac-ci ki “labwor ma kok,” dok Jon olwongo Catan ni “twol” ki “min kulu madit.” (1 Petero 5:8; Niyabo 20:2) Ento wan pe omyero walwor Larac-ci. Tekone tye ki ka ma gik iye. (Kwan Yakobo 4:7.) Watye i te gwok pa Jehovah, Yecu, ki lumalaika ma lugen. Ki konygi, watwero cung matek i kom lamonewa. Kadi bed kit meno, myero wanong lagam me lapeny adek ma pigi tego: Catan tye ki twero ma rom mene? En temme me bwolo dano nining? Dok jami ango ma en pe romo timone? Kong dong wagamu lapeny magi dok wanenu pwony ma watwero nongone ki iye.

5, 6. Pingo gamente pa dano pe twero kelo alokaloka ma dano mito loyo-ni?

⁵ Lumalaika mapol guribbe ki Catan i jemo i kom Lubanga. Ma peya Pii Aluka ocorre i lobo, Catan obito lumalaika mogo i kingi me donyo i tim me buto ki mon. Baibul onyuto man kun tiyo ki lapor ma waco ni yib min kulu madit opwodo dul acel me adek pa lakalatwe me polo, ci ocorogi woko piny i ngom. (Acakki 6:1-4; Juda 6; Niyabo 12:3, 4) I kare ma lumalaika magi gupokke woko ki bot jo me ot pa Lubanga, gin gumine i te loc pa Catan. Pe myero watam ni lumalaika ma lujemo magi gitye ma gunywene atata. I kabedo ma cwec me cwiny maraco bedo iye, Catan bene oketo gamentene me poro Ker pa Lubanga. En okette macalo kabaka, dok tye ma oyubo jogine, omiyo botgi twero, dok ocimogi me bedo luloc lobo-ni.​—Jo Epeco 6:12.

⁶ Catan tiyo ki dulle me doro gamente pa dano ducu. Wangeyo man pien en  onyuto bot Yecu “ker ducu ma i wi lobo,” ci owacce ni, “Abimiyi twer man ducu ki deyo man ducu, pien gityeko miyo bota, atwero miyo bot ngat ma an amito.” (Luka 4:5, 6) Kadi bed kit meno, gamente mapol gitimo jami mabeco pi danogi, dok luloc mogo bene gitye ki cwiny matir me konyo dano. Ento pe tye laloc mo ma twero kelo alokaloka ma wamito-ni.​—Jabuli 146:3, 4; Niyabo 12:12.

7. Medo i kom tic ki gamente, i yo ango ma Catan tiyo kwede ki dini goba kacel ki lutim biacara madongo? (Nen cal ma tye i pot karatac 15.)

⁷ Catan ki jogine bene gitiyo ki dini goba kacel ki lutim biacara madongo me bwolo ‘dano ma i wi lobo ducu.’ (Niyabo 12:9) Catan tiyo ki dini goba me nyayo lok goba i kom Jehovah, dok bene otemme me kano nying Lubanga woko. (Jeremia 23:26, 27) Macalo adwogine, jo mogo ma cwinygi atir gitamo ni gitye ka woro Lubanga, kun nongo gitye ka woro jogi. (1 Jo Korint 10:20; 2 Jo Korint 11:13-15) Catan bene tiyo ki lutim biacara madongo me lobo-ni me nyayo lok goba, me labolle goba ni cente ki jami me kom kelo yomcwiny. (Carolok 18:11) Jo ma giye lok goba man gibalo cawagi ducu i tic pi “Lim” ma ka tic pi Lubanga. (Matayo 6:24) Kadi bed ni onongo yam gimaro Lubanga, margi pi jami me kom doko tek adada ma weko margi pi Lubanga kwe woko.​—Matayo 13:22; 1 Jon 2:15, 16.

8, 9. (a) Pwony aryo mene ma waromo nongone ki i tim pa Adam, Kawa, ki dong lumalaika ma lujemo? (b) Pingo pire tek piwa me ngeyo ni Catan aye doro lobo-ni?

⁸ Tye pwony aryo ma pigi tego ma waromo nongone ki i tim pa Adam, Kawa, ki dong lumalaika ma lujemo. Me acel, wapwonyo ni pe watwero cung i kabedo aryo lawang acel. Watwero cung tung bot Jehovah nyo tung bot Catan. (Matayo 7:13) Me aryo, wapwonyo ni jo ma giribbe ki Catan pe ginongo mot mo marii. Adam gin ki Kawa gubedo ki kare me moko pigi kengi gin maber ki marac. Dok jogi gunongo twero me loyo wi gamente pa dano. (Acakki 3:22) Ento yero me cung tung bot Catan kelo adwogi marac kare ducu. Pe kelo adwogi maber mo ma bedo pi naka!​—Yubu 21:7-17; Jo Galatia 6:7, 8.

⁹ Pingo pire tek piwa me ngeyo ni Catan aye doro lobo-ni? Konyowa me bedo ki neno mupore i kom gamente dok cuko cwinywa me tito kwena maber. Wangeyo ni Jehovah mito ni wawor luloc me lobo. (1 Petero 2:17) En mito ni walub cik pa gamente teke cik magi pe turo cik pa Lubanga. (Jo Roma 13:1-4) Ento wangeyo bene ni myero pe wacung tung ka mo, dok pe wacwak pati mo me wibye nyo laloc mo keken. (Jon 17:15, 16; 18:36) Watimo jami ducu ma watwero me pwonyo dano lok ada i kom Lubangawa pien wangeyo ni Catan tye ka temme me kano ki balo nying  Jehovah. Watye ki awaka me tic ki nyinge ki dok me bedo jo ma kilwongogi ki nyinge. Maro Lubanga pire tek loyo maro cente nyo jami me kom.​—Icaya 43:10; 1 Temceo 6:6-10.

10-12. (a) Catan otiyo ki abita mene me bwolo lumalaika mogo? (b) Ngo ma wapwonyo ki i gin ma malaika magi gutimo?

¹⁰ Catan tiyo ki yo mapatpat me bwolo jo mukene. Wek gutim gin ma en mito, en tiyo ki diro me bitogi dok i kare mukene tiyo ki gero me bwurogi.

¹¹ Catan otiyo ki diro me bito lumalaika mapol. En nen calo onenogi pi kare malac wek enge gin ma twero bedo abita botgi. Lumalaika mogo guye bita meno dok gudonyo i tim me buto ki mon. Lutino ma mon magi gunywalo gubedo cog co ma giger dok ma gitimo bwami i kom jo mukene. (Acakki 6:1-4) Medo i kom tic ki tim tarwang me bito lumalaika magi, Catan bene nen calo ocikke me miyo botgi twero me loyo wi dano ducu. I yo man, Catan nen calo otemme me balo cobbe pa lok pa Jehovah i kom ‘lakwar dako.’ (Acakki 3:15) Ento Jehovah pe oye ni meno otimme. En okelo Pii Aluka, ma obalo yub pa Catan ki jogine woko.

¹² Gin ango ma wapwonyo ki i lok man? Tim tarwang ki cwiny me awaka obedo bita ma tiyo maber atika. Lumalaika ma guribbe ki Catan i jemone onongo gubedo i polo kacel ki Lubanga pi mwaki mapol! Kadi bed kit meno, polgi guweko miti maraco odongo i cwinygi, ka dong miti meno obwoyogi woko. Wiwa myero opo ni kadi bed watiyo pi Jehovah pi kare manok nyo kare malac, miti maraco pud twero dongo i cwinywa. (1 Jo Korint 10:12) Meno aye gin mumiyo kare ducu omyero wabed ka ngine kekenwa wek wakwany tam macilo kacel ki awaka mo keken ma tye i cwinywa!​—Jo Galatia 5:26; kwan Jo Kolocai 3:5.

13. Bita mukene ma Catan tiyo kwede obedo ngo, dok watwero gwokke ki iye nining?

 ¹³ Bita mukene ma Catan tiyo kwede aye miti me ngeyo jami ma kubbe ki jogi. I kare-ni, en temme me tugo miti pa dano i kom jogi kun tiyo ki dini goba kacel ki jami me galowang. Filim, tuko me vidio, ki jami me galowang mukene weko tim jokjok nen calo gin ma mit. Watwero gwokke ki i bita man nining? Pe omyero watam ni dul pa Jehovah biryeyo piwa galowang mabeco ki maracone ducu. Myero wapwony cwiny ma ngoliwa kop me poko kin gin maber ki marac kun wajenge i kom cik ma igi lac me Baibul. (Jo Ibru 5:14) Dok ka marwa pi Lubanga obedo “mar me ada,” ci wabiyero galowangwa ki ryeko. (Jo Roma 12:9) Ngat ma tye ki mar me ada pe waco gin acel ka dok timo mukene. Dong ka watye ka yero lagal wang moni, myero wapenye kekenwa ni: ‘An tika alubo lok ma apwonyo ki jo mukene? Lutino kwanna me Baibul nyo jo ma atito kwena botgi gubitamo ningo i koma ka guneno galowang ma ayero?’ Ka walubo cik ma igi lac ma wapwonyo ki jo mukene, ci bidoko yot botwa me gwokke ki i bita pa Catan.​—1 Jon 3:18.

14. Catan temme me bwurowa i yo mene, dok watwero cung matek i kom bwurane nining?

¹⁴ Catan bene temme me bwurowa kun miyowa lworo wek pe wabed lugen bot Jehovah. Me labolle, en twero tic ki gamente me gengo ticwa me pwony woko. En twero tic ki lutic luwotwa nyo lutino kwan luwotwa me ngalowa pien ni walubo cik me Baibul. (1 Petero 4:4) Catan twero bene tic ki jo gangwa ma gipe i ada. Kadi bed gitye ki cwiny maber, ento giromo temo gengowa ki cito i cokke. (Matayo 10:36) Ngo ma watwero timone wek wacung matek i kom bwura pa Catan? Pe omyero wabed ki ur pi bwura magi, pien wangeyo ni Catan tye ka lweny i komwa. (Niyabo 2:10; 12:17) Medo i kom meno, wiwa pe myero owil i kom lok ma pire tek man: Catan omoro adot ni wan watiyo pi Jehovah keken ka kwo yot dok  ni wabikwero Lubanga woko ka jami odoko tek. (Yubu 1:9-11; 2:4, 5) Me agikkine, omyero waleg Jehovah kare ducu wek omi botwa teko. Wiwa myero opo ni Jehovah pe biwekowa ata.​—Jo Ibru 13:5.

15. Catan tika twero diyowa me timo gin ma pe wamito? Tit kong.

¹⁵ Catan pe twero diyo dano me timo gin mo ma pe gimito. (Yakobo 1:14) Jo mapol ma i lobo-ni pe gingeyo ni gitye tung bot Catan. Ento ka ngat moni opwonyo ada, ci myero en oyer ka ce ebicung tung bot Jehovah nyo Catan. (Tic pa Lukwena 3:17; 17:30) Ka wamoko tamwa me bedo luwiny bot Lubanga, ci Catan pe twero turo gennewa.​—Yubu 2:3; 27:5.

16, 17. (a) Ngo mukene ma Catan ki jogine pe gitwero timo? (b) Pingo pe myero walwor lega bot Jehovah ki dwan malongo?

¹⁶ Tye jami mukene bene ma Catan ki jogine pe gitwero timone. Me labolle, Baibul pe waco ni Catan twero ngeyo gin ma tye i cwinywa nyo tamwa. Jehovah gin ki Yecu keken aye gitwero ngeyone. (1 Camuel 16:7; Marako 2:8) Tika myero wabed ki lworo ni ka waloko nyo walego ki dwan malongo, Catan ki jogine gitwero winyowa ci gitiyo ki ngec meno me lweny i komwa? Pe! Pingo? Tam kong i kom lapor man: Pe walworo tic pi Jehovah pien ni Catan romo nenowa. I yo acel-lu bene, pe omyero wabed lwor me lega ki dwan malongo pien ni Catan romo winyowa. Medo i kom meno, Baibul tito pi kare mapol ma lutic pa Lubanga gulego ki dwan malongo, ento pe tye ka mo ma wakwano ni gubedo ki lworo ni Larac-ci biwinyogi. (1 Luker 8:22, 23; Jon 11:41, 42; Tic pa Lukwena 4:23, 24) Ka watute matek me lok ki timo jami ma Lubanga mito ni watim, ci watwero bedo ki gen ni Jehovah pe biye ni Larac-ci otim gin mo ma gengowa nongo kwo ma pe tum.​—Kwan Jabuli 34:7.

¹⁷ Myero wange lamonewa ento pe myero walwore. Kadi bed watye ki roc, ento ki kony pa Jehovah watwero loyo Catan! (1 Jon 2:14) Ka walwenyo i kome, ci en biringowa woko. (Yakobo 4:7; 1 Petero 5:9) I kare-ni, nen calo Catan tye ka lweny tutwalle i kom jo matino. Gitwero cung matek i kom Larac-ci nining? Wabinyamo lok man i pwony ma lubo-ni.