Cit atir i jami ma tye

Cit atir ka ma nyuto lok ma tye iye

GIN MUTIMME I KWO

Jehovah Ominiwa Teko i Kare me Kuc ki i Kare me Lweny

Jehovah Ominiwa Teko i Kare me Kuc ki i Kare me Lweny

Paul: I Novemba 1985, cwinywa onongo yom adada! Onongo watye ka tuk ki dege me cito i lobo Liberia, ma tye Tung Kupoto Ceng me Afrika, ka ma onongo wabicako tic iye macalo lumiconari. Degewa ocung kong manok i lobo Senegal. Dakona Anne owaco ni: “I nge cawa acel keken, nongo dong watye i Liberia!” Ci kimiyo lok angeya ni: “Luwot ducu ma gitye ka cito i lobo Liberia myero gua woko ki i dege. Adui gutemo turo gamente ma kunnu, dong pe watwero medde ki wot i lobo Liberia.” Pi nino apar ma lubo-ni, wabedo kacel ki lumiconari mogo i lobo Senegal. Wabedo ka winyo ki i lok angeya ma a ki i Liberia ni kitye ka neko dano mapol ata jwi dok gamente oketo cik ni dano pe gubed ka wot i wi otyeno, ka pe lumony pa gamente bicelogi woko.

Anne: Wan ki Paul wabedo jo ma lwor. Nicakke ma an latin onongo alwor adada ma omiyo onongo kilwonga ni Anne Lalworo. Alworo kadi wa ngolo gudi! Ento onongo pud wamito o i Liberia kadi bed piny-nye pe tye maber kunnu.

Paul: An kacel ki Anne wadongo i kabedo acel tung kupoto ceng me lobo England. Lunywala kacel ki mama pa Anne onongo kare ducu gicuko cwinywa me tic macalo painia, dong wacako tic macalo lupainia cutcut i nge tyeko kwanwa me cinia. Cwiny lunywalwa obedo yom adada ni wayero me tic pi kare malac. Ma ao mwaka 19, kilwonga me cito ka tic i Betel, dok i nge nyomwa i mwaka 1982, Anne bene ocako tic i Betel.

I kare ma watyeko kwan me Gilead, i Sektemba 8, 1985

Anne: Onongo wamaro tic i Betel, ento cakke wacon, mitiwa madit onongo tye me tito kwena i lobo ka ma can lutit kwena tye iye. I Betel, onongo watiyo kacel ki omege ki lumege ma yam con gubedo lumiconari, dok lanengi kacel ki ngecgi otugo mitiwa me bedo lumiconari. I otyeno ducu pi mwaki adek, wabedo ka lega bot Jehovah pi mitiwa me doko lumiconari. Pi meno, wabedo ki yomcwiny madit adada i mwaka 1985 i kare ma wanongo waraga me cito i kilaci me 79 me Gilead! I nge tyeko kwan, kicwalowa i lobo Liberia, Tung Kupoto Ceng me Afrika.

MAR PA OMEGE KI LUMEGE OMINIWA TEKO

Paul: Waito dege mukwongo ma kiye ni otuk ocit i lobo Liberia. Ki kunnu, dano onongo pud gitye ki lworo matek dok onongo pud pe kiye ni dano guwot i wi otyeno. Dano onongo gitye ki lworo matek ma oweko kadi wa ka taya mutoka omwoc, dano gidange ci giringo woko! Me konyowa wek wabed ma wiwa opye mot, onongo wakwano bute mogo ki i buk me Jabuli i dyewor ducu. Kadi bed piny-nye onongo tye marac, onongo wamaro ticwa. Anne onongo cito i tic me pwony nino ducu dok an onongo atiyo i Betel, kacel ki Omego John Charuk. a Apwonyo jami mapol ki bote pien en onongo orii i lobo Liberia pi mwaki mapol, dok en onongo ngeyo ariya kacel ki kwo ma omege ki lumege gitye ka kato ki iye.

Anne: Gin ango mumiyo onongo wamaro ticwa i lobo Liberia tutwal? Pi omegiwa ki lumegiwa. Gunyutiwa mar madwong dok onongo gitye lugen adada. Wadoko lurem macok kwedgi; dok gubedo calo jo me pacowa kikome. Guminiwa tam mabeco dok gucuko cwinywa. Tito kwena kunnu onongo mit adada. Dano onongo cwinygi pe bedo yom ka ia woko ki i gangigi oyotoyot! Dano onongo ginyamo lok i kom Baibul i kabedo ducu. Onongo yot adada me donyo i nywako lok kwedgi. Wabedo ki lutino kwan me Baibul mapol adada mumiyo onongo wanongo tek me nongo cawa me kwan kwedgi ducu. Obedo wang tic mamwonya adada!

JEHOVAH OMINIWA TEKO KADI BED ONONGO WALWOR

Gwoko luring ayela i Betel me Liberia, 1990

Paul: Pi mwaki angwen, kuc mo olo onongo tye. Ento i mwaka 1989, lweny magwar ocakke i kin gamente ki adui. Lumony pa adui gumayo kabedo ka ma Betel tye iye i nino dwe 2 me Julai, 1990. Pi dwe adek, kubbe mo keken obedo pe i kinwa ki jo ma gitye i lobe mukene, kadi wa lupacowa nyo gang kalwa madit ma i New York. Tim aranyi ki kukukuku obedo tye ka weng, cam onongo nok adada, dok kibedo ka buto ki mon tektek. Piny omedde ki bedo marac pi mwaki 14 dok oromo lobo Liberia ducu.

Anne: Kaki mukene gubedo ka lweny ki neke jo me kaki mukene. I dye gudi ka weng, adui onongo gitye iye. Onongo gitye ki jami lweny mapol adada, girukke i yo ma weko niang i komgi tek dok giyako odi ducu. Ki bot adui magi, neko dano onongo yot calo neko gweno. Adui magi gubedo ka neko dano i rodbulok ma guketo. I nge meno, onongo giduro lyeli lipim. Dok man otimme kadi wa i nget Betel. Kineko Lucaden mapol, kadi wa lumiconari luwotwa aryo.

I kare ducu ka adui gunongo dano me kaka ma gidaggi-ni, onongo ginekogi woko. Utmegiwa guketo kwogi ka mading wek gikan omege ki lumege ma kitye ka yenyogi me aneka. Lumiconari kacel ki Lubetel bene gukano omege ki lumege mogo. I Betel, Lucaden mogo ma guringo ayela gubedo ka buto i korido ki opic mapatpat i ot ma piny, ki mukene gubuto i rum pa Lubetel i gurofa ma malo. Dano abiro gubedo ka buto kacel kwedwa i rumwa.

Paul: Nino ducu, adui gutemo donyo i Betel wek ginen ka watye ka kano dano. Kare ducu ka meno otimme, jo aryo i kinwa onongo gikato woko ka lok ki adui ci jo aryo gidong ka neno gin ma tye ka timme ki i wang dirica. Ka omege aryo ma gukato woko-ni onongo guketo cinggi i nyimgi, onongo waniang ni adui magi pe gibidonyo. Ento ka guketo cinggi i ngegi, onongo waniang ni adui ma gubino-ni giger dok gimito donyo, dong lumege aryo ma gitye ka kiyo piny ki i wang dirica-ni gingweco ci gicako kano utmegiwa.

Anne: I nino mo acel, omege pe gutwero juko gurup pa adui ma giger adada ki donyo i Betel. Aloro wiya kacel ki lamego mukene i cagati. I cagati meno, onongo watye ki kabat mo ma onongo tye ki ka mo ma dano romo kanne iye. Lamego-ni oridde ci odonyo i ka kanne meno. Adui onongo guluba wa i gurofa ma malo, kun gitye ki muduku madongo. Ki kiniga madwong, gucako dongo doggola cagati ka ma wakanne iye. Paul otute me gengogi ki donyo kun bako doge ni, “Dakona tye ka tic ki cagati.” I cawa ma atye ka loro but kabat ka ma lamego ca okanne iye, owinye woko. I nge meno, onongo mitte ni adwok jami ducu kakare i kabat, dok meno otero kare. Acako paro ni adui gubipenyo gin ma atye ka timone, pi meno lworo omaka ci koma ocako myel matek. Gin ango ma onongo dong atwero timone? Alego laling ling, kun abako doga ni Jehovah okonya. I nge meno, ayabo doggola ci amotogi ma kome opye mot. Adui acel ocora, ci ocito atir ka ma kabat tye iye, oyabo, ci oketo jami ma i iye. En obedo ki ur ni pe enongo ngat mo keken. En kacel ki luwote gumedde ki yenyo rum mukene kacel ki i rum ma i wi ot. Ento pe gumedo ki nongo ngat mo keken.

LOK ADA ONONGO TYE CALO DERO I COLPINY

Paul: Pi dwe mapol, cam onongo tye manok adada. Pol kare, onongo pe wabedo ki gin mo me acama odiko, ento woro me odiko pa Lubetel onongo tye calo camwa me odiko. Wan ducu onongo waniang ni kwano Baibul ki lwodone aye biminiwa kero me kanyo peko pi nino acel acel.

Onongo wangeyo ni ka wacito ka gamo cam nyo pii, ci pe wabibedo ki kare me gwoko utmege ma gitye ka kanne i Betel dok kiromo nekogi woko. Kare ki kare, Jehovah obedo ka miniwa jami ma mitte i karene kikome dok i yo me ur adada. Jehovah ogwokowa dok okonyowa me bedo ma wiwa opye mot.

Kwo omedde ameda ki doko tek i lobo Liberia, ento lok ada omiyo kero bot utmege ducu. Onongo mitte ni omege ki lumege guring woko ki i gangigi tyen mapol me laro kwogi, ento gugwoko niyegi obedo matek dok gubedo ma wigi opye mot kadi bed kwo onongo tek. Jo mogo i kingi guwaco ni lweny man “onongo tye ka yubogi pi twon can madit atika.” Luelda kacel ki omege matino gutimo jami ducu ma gitwero me konyo omege ki lumege. Omege ki lumege ma guringo i kabedo mukene gukonnye i kingi, dok gucako tito kwena i kabedo magi. Onongo giyubo Ot me Ker kun gitiyo ki yadi ki lum wek gibed ki kare me cokke kacel i dye bunga. I kare meno ma onongo piny tye marac-ci, cito i cokke kacel ki tito kwena ojingo gen pa omege ki lumege dok ocuko cwinygi matek adada. I kare ma watye ka poko cam, bongi, kacel ki jami mukene, pol pa utmege gubedo ka penyo pi bag me tito kwena me kaka bongi aruka. Man ogudo cwinywa adada! Jo mapol ma guneno dok gukato ki i lweny man onongo gimito winyo kwena maber. Onongo gibedo ki ur me neno kit ma cwiny Lucaden yom kwede kadi bed gin bene gitye ka kato ki i peko acel-li. Omege ki lumege onongo gitye calo dero i colpiny. (Mat. 5:14-16) Pien utmegiwa onongo gitito kwena ki mit kom, omiyo kadi wa adui mukene gudoko omegiwa.

JEHOVAH OMINIWA TEKO I KARE MA WAWEKO UTMEGIWA

Paul: I kare mogo, onongo mitte ni waring woko ki i lobo Liberia. Pi tyen ma romo adek, onongo mitte ni waa woko pi dwe mogo manok, ento tyen aryo waringo wabedo pi kare ma romo mwaka acel. Laminwa mo ma obedo lamiconari otito maber adada kit ma wawinyo kwede i kare ma onongo mitte ni waa woko: “Ki i Gilead, kipwonyowa me maro omege ki lumege ma i wang ticwa ki cwinywa ducu, dok meno aye gin ma watimo. Dong kit ma onongo mitte ni wawek utmegiwa i kwo man matek-ki, cwinywa otur adada!” Ento cwinywa obedo yom ni onongo pud watwero konyo utmegiwa kacel ki cwako kor tic me pwony i lobo Liberia ki i lobe ma wakobo iye macok ki Liberia-ni.

Wadok cen i Liberia ki yomcwiny, 1997

Anne: I Mai 1996, wan angwen onongo watye ka wot ki mutoka me Betel ma opong ki waraga ma pigi tego ma kwako ticwa i lobo meno. Onongo wamito ngwec pi kilomita ma romo 16 (mairo 10) me cito i but taun i kabedo mo ma onongo lweny pe iye. Ma pe orii i nge a ki i Betel, lweny otuge magwar i taun. Adui ma gukeco gucako bayo mudukugi malo i yamo, gujuko mutokawa, guryemo wan adek ki i mutoka, ci guringo woko ki mutoka kacel ki Paul i iye. Wacung ma wiwa onywene woko i teng gudi. Ki ur madit, waneno Paul ka otuc ki i kin lwak kun remo tye ka cwer ki i tur nyimme. Mukwongo, watamo ni kicele ki muduku, ento waniang ni man pe romo bedo lok ada pien en tye ka wot ki tyene! Adui acel onongo odongo tur nyim Paul i kare ma ocore woko ki i mutoka. Ki pwoc madit, wang burne pe obedo bur madit.

Onongo tye mutoka pa mony ma ocung cok kenyu dok opong ki dano ma lworo ocirogi. Wamoko tamwa me donyo i mutoka-ni, ento kit macalo onongo opong woko-ni, wangabbe i kome ki woko. Deribwa ocako ngwec madwir adada, ma oweko onongo wacok poto. Wadange ni odwok cipid, ento lworo onongo omake matek mumiyo onongo pe twero winyo lokwa. Watute me mako kom mutoka matek ci pe wapoto, ento i kare ma dong mutoka ocung, onongo komwa oloc woko dok komwa tye ka myel.

Paul: Ma wao, walokke ci wanenne kekenwa, ma wape ki gin mo mapat ki bongo macol, muyec ma i komwa dok wabedo ki ur ni watye kwo. I ngetwa, onongo tye dege latugutugu ma onongo kicelo kome weng ki ricac dok nen calo pe twero tuk. Dege man aye onongo biterowa i lobo Sierra Leone orwone. Pi meno, wabuto i bar meno. I kare ma wao i lobo Sierra Leone, wabedo ki pwoc ni pud watye kwo ento wabedo ka paro utmegiwa ma gudong i Liberia.

JEHOVAH OMINIWA TEKO ME KANYO ARIYA MO MA PE WABYEKO

Anne: Wao maber i Betel ma i Freetown, i lobo Sierra Leone, dok utmegiwa ma kunnu gugwokowa maber adada. Ento gin mo otimme ma onongo pe wabyeko. I kare mogo, onongo jami maraco ma otimme i komwa i Liberia bedo ka nen i wanga. Nino ducu onongo abedo ki lworo ni gin mo marac bitimme i koma. Jami ducu ma ka ngeta onongo bedo calo atye ka lek. I dyewor, onongo apo ki i wang nino ma kwok tye ka cwer i koma dok koma tye ka myel, dok abedo ki lworo ni gin mo marac bitimme. Onongo aco ma atye ka tung atunga. Paul onongo kwaka ci bedo ka lega kacel kweda. Onongo wawero werwa me Ker kacel nio wang ma koma opye mot. Awinyo calo wiya mito balle woko dok pe atwero medde ki tic macalo lamiconari.

Wiya pe biwil i kom gin mutimme i kare meno. I cabit ma gin meno ocako timme, wanongo magajin aryo. Me acel obedo Awake! me 8 Juni, 1996. Onongo tye ki pwony ma wiye tye ni “Gin ma Itwero Timo ka Lworo Obwoyi Woko.” Man okonya me niang gin ma onongo tye ka timme i koma. Magajin me aryo obedo Wi Lubele me 15 Mai, 1996, ma obedo ki pwony ma wiye tye ni “Ginongo Tekogi ki Kwene?Wi Lubele man obedo ki cal lapwopwo ma but bwome mogo ongun woko. Pwony man otito ni, kit macalo lapwopwo pud twero medde ki cam kacel ki tuk kadi bed but bwome mogo ongun woko, ki kony pa cwiny maleng, wan bene watwero medde ki konyo jo mukene kadi bed watye magoro pi jami maraco mutimme i kwowa. Jehovah otiyo ki pwony magi me mina teko ma amito i kare ma mitte kikome. (Mat. 24:45) Abedo ka yenyo pwony ma kit magi ci agwokogi dok gukonya adada. I nge kare mo, lworo kacel ki par ma abedo kwede ocako rweny woko.

JEHOVAH OMINIWA TEKO ME JOLO MOT ME TIC MANYEN

Paul: Kare ducu ka wadok cen i Liberia, onongo cwinywa bedo yom adada. I agikki me mwaka 2004, onongo dong warii i ticwa macalo lumiconari macok cok pi mwaki 20. Lweny onongo dong ogik woko. Dulwa onongo tye ki pulan me gero jang gal kal. Ci kimiyowa mot me tic manyen atura.

Man obedo tek adada piwa. Onongo watye ki wat macok adada ki utmegiwa ma i Liberia. Onongo gitye calo lupacowa kikome dok pe wamito wekogi. Ento onongo waneno kit ma Jehovah okonyowa kwede i kare ma waweko wadiwa me cito i Gilead. Pi meno, wajolo mot me tic manyen man. Kicwalowa i lobo Ghana, ma tye cok ki Liberia.

Anne: Wakok matek i kare ma waa ki i Liberia. Wabedo ki ur i kare ma Frank, ma obedo omego mo maryek dok ma oteggi, owacciwa ni: “Wiwu myero owil woko i komwa!” Ci en otito ni: “Wangeyo ni wiwu gire pe biwil i komwa, ento omyero wumar omege ki lumege ma i Ghana ki cwinywu ducu. Mot me tic man oa ki bot Jehovah, pi meno wuket cwinywu me gwoko omege ki lumege ma kunnu.” Lok pa omego-ni okonyowa me bedo atera me mako lirem manyen i lobo ma jo manok keken aye gingeyowa dok jami ducu nyen botwa.

Paul: Kadi bed kit meno, wacako maro omegiwa ki lumegiwa ma i lobo Ghana cutcut. Lucaden onongo gipol adada kunnu! Wapwonyo jami mapol ki i gwoko gennegi kacel ki niyegi matek. I nge tic i Ghana pi mwaki 13, wanongo mot me tic mukene atura. Kicwalowa me tic i jang gang kal me East Africa, ma tye i Kenya. Kadi bed waparo omege ki lumege ma i Ghana ki Liberia matek, ento cutcut wamako lirem ki utmegiwa ma i Kenya. Dok pud watye ka medde ki tic i wang tic man ma can lutit kwena tye iye-ni.

Kacel ki luremwa manyen i jang gang kal me East Africa, 2023

GIN MA WAPWONYO KI I MOT ME TIC MAPATPAT MA KIMINIWA

Anne: I kwona, akato ki i pekki mapol, dok i kare mogo abedo ki par kacel ki lworo matek adada. Ka wakwo i kabedo ma lweny ki tim aranyi tye iye, man twero weko watwoyo two par dok miyo wabedo ki turcwiny. Pe omyero watam ni Jehovah bitimo tango me gwokowa ki i jami magi. I kare-ni, ka awinyo koko pa muduku nyo bom, pud awinyo iya cako mwode dok cinga ding woko. Ento apwonnye me jenge i kom kony ducu ma Jehovah miyo, kadi wa kony ma omege ki lumege gimiyo. Dok aniang ni ka wamedde ki kwano Baibul, lega, cito i cokke, kacel ki tito kwena, ci Jehovah bikonyowa me medde ki ticwa.

Paul: I kare mogo utmege gipenyowa ni, “Tika wumaro mot me ticwu?” Lobo moni twero bedo mamwonya adada, ento bene kukukuku twero tugge iye i cawa mo keken. Dong gin ango ma wamaro loyo ki i lobo moni? Obedo omege ki lumegiwa, ma gin aye jo me pacowa. Dong kadi bed wan ducu waa ki i kabedo mapatpat, tamwa ki kit ma wawinyo kwede i kom Jehovah rom aroma. Onongo watamo ni kicwalowa me cuko cwiny utmegiwa, ento lok ada tye ni gin aye gucuko cwinywa.

Utmegiwa ma i wi lobo ducu-ni gubedo calo tango ma Jehovah otimo! Watye ki lupacowa i kabedo ducu! Teke watye i kacokke mo, nongo watye ki lupacowa. Watye ki gen matek ni ka wamedde ki jenge i kom Jehovah ci en biminiwa teko me ciro peko mo keken.—Pil. 4:​13, NWT.

a Nen gin mutimme i kwo pa John Charuk i pwony ma wiye tye ni, “Atye ki Pwoc Bot Lubanga ki Kricito,” i Wi Lubele me 15 Marci, 1973.