1-2. I yo ango ma Lakricitayo twero bedo calo gurofa mabor adada? (1 Jo Korint 15:58)

 I MWAKA 1978, kigero gurofa mo mabor adada i boma me Tokyo, i lobo Japan. Dano gubedo ka paro kit ma gurofa man bitwero kanyo kwede oyengyeng matego ma maro timme i kabedo man. Gin ango ma luyub gurofa man gutimo wek ocung matek i kare me oyengyeng? Injinia ma guyubo gurofa man gutimo i yo ma weko twero gom manok ento labongo tur i kare me oyengyeng. Lukricitayo gitye calo gurofa mabor meno. I yo ma nining?

² Lakricitayo myero ngat obed ma cung matek i kare ma mitte kun bene i kare mukene nyuto niango. En myero ocung matek ma pe yenge ka odok i kom lubo cik kacel ki rwom me kit ma atir pa Jehovah. (Kwan 1 Jo Korint 15:58.) En bedo “atera me lubo tira” dok pe ye kalo cik pa Jehovah. Ki tungcel bene, nongo en “nyuto niango” nyo pe bedo lagingi tutwal ka ce twere nyo mitte. (Yak. 3:17, NWT) Lakricitayo ma opwonnye me bedo ki neno mupore meno, pe bibedo lagingi mukato kare woko nyo biye tam mo keken. I pwony man, wabineno kit ma watwero cung matek. Wabinyamo bene jami abic ma Catan timo wek obed tek piwa me cung matek dok wabipwonyo kit ma watwero kwero kwede tutene magi.

3. Cik pa Jehovah mene ma nonge i Tic pa Lukwena 15:28, 29?

³ Jehovah aye tye ki twero me moko cik, dok en kare ducu weko cikke bedo mayot ma dano gitwero niang iye maber. (Ic. 33:22) Me labolle, Lukiko Madit me cencwari me acel gunyuto  jami adek ma mitte adada ni Lukricitayo gucung iye matek: (1) kwero woro ngat mo nyo gin mo keken mapat ki Jehovah, (2) tero remo calo gin maleng, ki me (3) lubo cik me Baibul me gwokke ki i tim tarwang. (Kwan Tic pa Lukwena 15:28, 29.) I yo ma nining ma Lukricitayo me kare-ni gitwero cung matek ka odok i kom jami adek magi?

4. I yo ma nining ma wanyuto ni waworo Jehovah keken? (Niyabo 4:11)

⁴ Wakwero woro gin mo nyo ngat mo keken mapat ki Jehovah. En omiyo cik bot Luicrael ni omyero guwor en keken. (Nwo. 5:6-10) Dok i kare ma Catan otemo bito Yecu, Yecu otito ka maleng ni omyero wawor Jehovah keken. (Mat. 4:8-10) Pi meno, wan pe waworo cal kit ma dini mapatpat gitimo kwede. Wan bene pe wamiyo woro ma omyero wami ki Lubanga bot dano—kadi bed gitye lupwonye dini, lutela me wibye, lutuku nyo luwer ma guywek. Wacung tung bot Jehovah dok waworo en ‘ma yam oketo jami ducu.’—Kwan Niyabo 4:11.

5. Pingo walubo cik pa Lubanga madok i kom kwo kacel ki remo?

⁵ Walubo cik pa Jehovah madok i kom kwo ki remo. Pingo? Pien Jehovah owaco ni remo cung pi kwo, ma meno obedo mic ma pire tek ma oa ki bote. (Levi 17:14) I kare ma Jehovah oye ni dano gucak camo ringo pa lee, en ocikogi ni omyero pe gucam remo. (Acak. 9:4) En onwoyo cik man i kare ma omiyo Cik bot Luicrael. (Levi 17:10) Dok en otiro lukiko madit me cencwari me acel me cwalo cik ni Lukricitayo ducu myero ‘pe gucam remo.’ (Tic 15:28, 29) Wacung matek kun walubo cik man ka watye ka moko tam madok i kom yo me cango ma wabitic kwede. b

6. Gin ango ma omyero watim me medde ki lubo Cik pa Lubanga?

⁶ Walubo cik pa Jehovah me gwokke ki i tim tarwang. (Ibru 13:4) Lakwena Paulo ominiwa tira ni omyero ‘wanek’ dul komwa woko—ma man tyen lokke ni omyero watim jami ducu ma watwero me jwayo miti maraco ma watye kwede woko. Wagwokke ki neno nyo timo gin mo keken ma twero terowa i tim tarwang. (Kol. 3:5; Yubu 31:1) Ka warwatte ki atematema, wakwero tam nyo tim mo keken ma twero balo watwa ki Lubanga cutcut.

7. Gin ango ma omyero wamok tamwa me timone, dok pingo?

⁷ Jehovah mito ni wabed luwiny bote ‘ki cwinywa ducu.’ (Rom. 6:17) Pe watwero yero ayera cik mene ma wamito lubone ento wiwa myero opo ni tirane kare ducu keliwa adwogi maber. (Ic. 48:17, 18; 1 Kor. 6:9, 10) Watute me yomo cwiny Jehovah dok wanyuto kit cwiny acel ma laco jabuli onyuto i kare ma owaco ni: “Aketo cwinya ada me tiyo gin ma iciko nakanaka, nio wa i kare me agik.” (Jab. 119:112) Kadi bed kit meno, Catan bitute wek pe obed yot piwa me cung matek. Diro ango ma en tiyo kwede?

8. I yo ma nining ma Catan tiyo ki aunauna wek pe obed yot piwa me cung matek?

⁸ Aunauna. Catan tiyo ki tim gero kacel ki lyeto ma a ki bot jo mukene wek pe obed yot piwa me cung matek. Mitine tye me ‘mwodowa’ nyo me balo watwa ki Jehovah woko. (1 Pet. 5:8) Lukricitayo me cencwari me acel bene kibwurogi, kigoyogi, dok kinekogi pien onongo gumoko tamgi me cung matek. (Tic 5:27, 28, 40; 7:54-60) Catan pud tye ka medde ki tic ki aunauna i kare-ni. Man nen ka maleng i tim gero ma kitimo i kom omegiwa ki  lumegiwa ma i Russia ki lobe mukene. Dok i but lobo-ni ducu lumonewa giketo aunauna i kom omegiwa ki lumegiwa i yo mapatpat.

9. Mi labol ma konyowa me niang pingo pire tek me ngeyo ni lyeto mukene bino lapiny lapiny.

⁹ Lyeto ma bino lapiny lapiny. Medo i kom lweny i komwa atir atir, Catan bene tiyo ki “roro.” (Ep. 6:11) Nen kong labol pa omego mo ma nyinge Bob, ma onongo kigame i ot yat kun tye ka kuro ayango madit. En otito bot ludaktar ni pe omyero kimed remo i kome kadi bed kwone tye ka mading. Daktar ma myero oyange-ni oye ni ebiworo tam pa Bob. Ento i dyewor ma peya kitimo ayango man, daktar mukene ma dilo kom dano obino ka neno Bob i cawa ma lupacone dong gudok woko gang. En owaco ki Bob ni nen calo pe kibimedo remo i kome ento remo gire bibedo tye ka ce kiniang ni mitte. Twero bedo ni daktar man otamo ni Bob biloko tamme woko ka lupacone pe gitye ka ngete. Ento Bob omedde ki cung matek dok onwoyo ni pe omyero kimed remo i kome kadi bed kwone tye ka mading.

10. Pingo lubo tam pa jo ma pe giworo Lubanga obedo owic? (1 Jo Korint 3:19, 20)

¹⁰ Tam pa dano ma pe gilubo cik pa Lubanga. Ka wacako tam calo jo ma pe gilubo cik pa Lubanga, ci wan bene watwero cako cayo Jehovah kacel ki cikke. (Kwan 1 Jo Korint 3:19, 20.) “Gin ma dano me lobo man gitamo ni obedo me ryeko” pol kare weko dano pe bedo luwiny bot Lubanga. Lukricitayo mogo ma i boma me Pergamo ki Tuatira gucako lubo tam pa dano ma i ka ngetgi ma onongo gimaro tim tarwang dok giworo cal. Yecu omiyo tira magwar bot kacokke aryo magi pien gubedo ka cwako tim me tarwang. (Yabo 2:14, 20) I kare-ni bene, kiketowa i lyeto wek waye tam ma pe tye kakare. Wadiwa kacel ki luremwa gitwero tute matek wek watam ni wan lugingi tutwal dok watur cik pa Jehovah. Me labolle, gitwero wacciwa ni cobo mitiwa me kom pe obedo gin marac dok ni cik me Baibul madok i kom kit ma atir karene dong okato woko.   

11. Ka watye ka tute me cung matek, gin ango ma omyero wagwokke ki iye?

¹¹ I kare mukene, waromo cako tamo ni tira ma Jehovah miyowa pe romo. Watwero bene donyo i atematema me ‘medo cik i kom gin ma yam gicoyo.’ (1 Kor. 4:6) Lupwonye dini ma i kare pa Yecu gutimo bal meno. Gumedo cik ma meggi i kom Cik pa Moses, dok guweko obedo tek adada pi dano ata-ni me lubo cik. (Mat. 23:4) Jehovah miniwa tira ma niang iye yot kun tiyo ki Lokke kacel ki dulle. Pe watye ki tyen lok mo keken me medo wi cik ma en miniwa. (Car. 3:5-7) Pi meno, pe wamedo cik i wi gin ma kicoyo i Baibul nyo wamoko cik pi luye luwotwa i kom gin ma obedo twero pa ngat acel acel me yerone.

12. I yo ma nining ma Catan tye ka nyayo kwede “bwola mo ma tere pe”?

¹² Lok goba. Catan tiyo ki “bwola mo ma tere pe” kacel ki “pwony pa jogi macon me lobo” me bwolo kacel ki poko kin dano. (Kol. 2:8) I cencwari me acel, man onongo kwako tam ma jenge i kom ryeko pa dano, pwony pa Lujudaya ma pe jenge i kom Ginacoya, kacel ki pwony ni Lukricitayo myero gulub Cik pa Moses. Magi ducu onongo lok goba pien giwiro tam pa dano woko ki i kom Jehovah, ma  en aye Wang It me ryeko. I kare-ni, Catan tiyo ki odi me poko lok angeya kacel ki Intanet me nyayo lok anii ma tere pe kacel ki lok angeya ma pe tye atir ma a ki bot lutela me wibye. Lok ma pe tye kakare ma kit meno obedo ka katti adada i kare me two Korona. c Lucaden pa Jehovah ma gubedo ka lubo tira ma oa ki bot dulwa, pe gubedo ki par mukato kare woko calo jo ma gubedo ka winyo lok goba.—Mat. 24:45.

13. Pingo omyero wagwokke adada ki jami ma wiro tamwa?

¹³ Jami ma wiro tamwa. Wiwa pe myero owil woko i kom timo “gin maber makato.” (Pil. 1:9, 10) Jami ma wiro tamwa twero weko wabalo cawa kacel ki kero madwong ka timo jami ma konygi pe. Jami ma watimogi nino ducu i kwo—calo cam, mat, galowang, ki dog ticwa—gitwero wiro tamwa woko ka waweko gudoko jami ma pigi tek loyo i kwowa. (Luka 21:34, 35) Medo i kom meno, nino ducu wawinyo dok wakwano lok i kom jemo, dorre, ki laro lok i kin luwibye. Omyero wanen ni laro lok ma kit meno pe owiro tamwa woko. Ka pe, ci waromo cako cwako tung ka moni i tamwa nyo ki i cwinywa. Catan tiyo ki yo ma kinyamogi-ni ducu wek mitiwa me timo gin ma atir obed ma goro. Kong dong wanyamu kit ma watwero cung matek i kom tutene.   

14. Ngo ma twero konyowa me medde ki cung matek tung bot Jehovah?

¹⁴ Bed ka tam i kom tyen lok mumiyo idyero kwoni bot Jehovah dok inongo batija. Itimo jami magi pien onongo imito cung tung bot Jehovah. Wi myero obed ka po i kom gin ma okonyi me moko ni inongo ada. Inongo ngec ma atir i kom Jehovah dok meno oweko woroni kacel ki marri pire macalo Woru me polo odongo matek. Idongo niye dok meno otugo cwinyi me ngut i kom balli. Ijuko timo jami ma Jehovah dagi dok icako timo jami ma yomo cwinye. Cwinyi pe dong obedo ka pidi i kare ma iniang ni Lubanga otyeko timmi kica. (Jab. 32:1, 2) Icako wire i cokke pa  Lukricitayo kun bene inywako ki jo mukene jami mabeco ma itye ka pwonyone. Macalo Lakricitayo ma odyero kwone dok onongo batija, i kare-ni dong itye ka wot i yo ma terowa i kwo, dok imoko tammi pe me a ki i yo meno.—Mat. 7:13, 14.

15. Pingo kwan kacel ki lwodo lok pire tek?

¹⁵ Kwan Lok pa Lubanga dok ibed ka lwodone. Kit macalo yat twero cung matek ka lwite odonyo matut i ngom, wan bene watwero cung matek i niyewa ka lwitwa odonyo matut i Lok pa Lubanga. Ka yat woko ki dongo, lwite bene medde ki donyo matut dok yare malac. Ka wakwanyo kare me kwan kacel ki lwodo lok, wajingo niyewa dok wabedo ki gen matek ni lubo yo pa Lubanga aye ber loyo piwa. (Kol. 2:6, 7) Tam kong i kom kit ma tira kacel ki gwok pa Jehovah okonyo kwede luticce ma i kare mukato angec. Me labolle, Ejekiel oketo cwinye adada i kare ma lamalaika obedo ka pimo ot pa Lubanga ma Ejekiel oneno i ginanyuta. Ginanyuta man ojingo Ejekiel, dok miniwa pwony madok i kom kit ma watwero lubo kwede rwom pa Jehovah ma kwako woro me ada. d (Ejek. 40:1-4; 43:10-12) Wan bene wanongo adwogi maber ka wakwanyo kare me kwano kacel ki lwodo lok ada ma tere tut ma tye i Lok pa Lubanga.   

16. Tekcwiny ogwoko Bob nining? (Jabuli 112:7)

¹⁶ Bed ki tekcwiny. Kabaka Daudi otito ni pe ebirwenyo mare pi Jehovah i kare ma owero ni: “Cwinya omoko i komi, ai Lubanga.” (Jab. 57:7) Wan bene watwero bedo ki tekcwiny ka wageno Jehovah ki cwinywa ducu. (Kwan Jabuli 112:7.) Nen kong kit ma man okonyo kwede Omego Bob, ma kiloko i kome con-ni. I kare ma kititte ni remo bibedo tye ka kineno ni mitte, cutcut en odok iye ni, ka ce tam mo keken me medo remo i kome tye, ci ebia woko ki i ot yat meno cutcut. Lacen, Bob owaco ni, “Pe abedo ki gung cwiny mo nyo par mo keken.”

17. Ngo ma watwero pwonyo ki i gin mutimme i kom Bob? (Nen bene cal.)

¹⁷ Bob obedo ki tekcwiny pien onongo omoko  tamme woko con me cung matek ma peya ocito i ot yat. Me acel, en onongo tye ki miti me yomo cwiny Jehovah. Me aryo, en onongo okwano ki diro gin ma Baibul kacel ki bukkewa ma jenge i kom Baibul waco madok i kom kit ma kwo ki remo gubedo jami maleng. Me adek, en onongo omoko pire kene ni lubo tira pa Jehovah bikelle adwogi maber marii pi naka. Wan bene waromo bedo ki tekcwiny kadi bed wakat ki i atematema ma nining.

18. Lanen pa Barak pwonyowa nining me geno Jehovah? (Nen cal ma tye i pok ngeye.)

¹⁸ Gen Jehovah. Nen kong kit ma Barak oloyo kwede lweny pien onongo geno tira pa Jehovah. Kadi bed kwot nyo tong mo keken onongo pe nen i lobo Icrael, Jehovah ocike ni ocit ka lweny i kom lumony pa ladit wi mony pa jo Kanaan ma nyinge Cicera, ma onongo gitye ki jami lweny mabeco adada. (Lungol. 5:8) Lanebi ma dako ma nyinge Debora owaco ki Barak ni olor piny i nota ka rwatte ki Cicera kacel ki gadigadi lwenye 900 kulu. Ki i bar ma i nota meno, onongo bibedo tek adada pi jo Icrael me lweny i kom gadigadi madwir magi. Kadi bed Barak onongo ngeyo man maber ento en pud olubo tira. I kare ma lumony gitye ka lor piny ki i wi Got me Tabor, Jehovah oweko kot ocwer matek. Gadigadi lweny pa Cicera gumoko woko i coto ci Barak oloyo lweny. (Lungol. 4:1-7, 10, 13-16) I yo acel-lu, Jehovah biweko waloyo lweny ka wagene dok wageno tira ma en miniwa kun wok ki i dulle.—Nwo. 31:6.

19. Pingo imito medde ki cung matek?

¹⁹ Lwenywa me medde ki cung matek pe bigik ka pud watye ka kwo i lobo man. (1 Tem. 6:11, 12; 2 Pet. 3:17) Dong omyero wamoku tamwa pe me ye ni aunauna, lyeto ma bino lapiny lapiny, tam pa dano ma pe giworo Jehovah, lok goba, kacel ki jami ma wiro tamwa obal niyewa. (Ep. 4:14) Me ka meno, omyero wacung matek ka odok i kom miyo worowa bot Jehovah keken kun pe wayenge ka odok i kom lubo cikke. Ki tungcel bene, mitte ni wanyut niango. I pwony ma lubo man, wabinyamo kit ma Jehovah kacel ki Yecu aye guweko lanen maber loyo me nyuto niango.