1. Watwero lubo lanen pa Jehovah, wonwa ma lamar-ri nining?

JEHOVAH marowa adada. (Jon 3:16) Wamito ni walub lanen pa Wonwa ma lamar-ri. Pi meno ‘wamarre calo omege, dok wanyuto kica ki cwiny me mwolo’ bot dano ducu, ento makatone “bot utmegiwa ma guye Kricito.” (1 Pet. 3:8; Gal. 6:10) Kadi bed omegiwa ki lumegiwa gitye ka kato ki peko, wabedo ki miti me konyogi.

2. Gin ango ma wabinyamo i pwony man?

² Jo ducu ma gimito bedo jo me ot pa Jehovah gibikato ki i pekki. (Mar. 10:29, 30) Wabikato ki i atematema mapol ka wawoto ki nyikke cok ki agikki me lobo-ni. Watwero konye i kinwa nining? Kong dong wanenu gin ma watwero pwonyo ki i labol me Baibul i kom Lot, Yubu, ki dong Naomi. Wabinyamo bene pekki ma omege ki lumege gitye ka kato ki iye i kare-ni, ci waneno kit ma watwero konyogi kwede.

3. Kit ma kinyuto kwede i 2 Petero 2:7, 8, tam marac ango ma Lot omoko, dok adwogine obedo nining?

³ Lot omoko tam ma pe tye atir i kare ma oyero me kwo i kin jo Codom ma gimaro tim tarwang mukato kare woko. (Kwan 2 Petero 2:7, 8.) Kabedo meno onongo mwonya adada, ento Lot okato ki i kwo matek pi dak i lobo Codom. (Acak. 13:8-13; 14:12) Dakone nen calo omaro boma man nyo jo ma iye matek tutwal ma oweko en okwero bedo lawiny bot Jehovah. En orwenyo kwone  i kare ma Jehovah oweko mac ki gweng calfa ocwer i kabedo meno. Tam bene i kom anyira pa Lot aryo-ni. Gin onongo gucikke me nyomme ki co ma guto i Codom. Lot orwenyo jamine, gange, ki dong malit loyo ducu, dakone. (Acak. 19:12-14, 17, 26) I kare meno ma onongo kwo tek-ki, tika Jehovah ool woko ki Lot? Pe.

4. Jehovah onyuto diyo cwiny i kom Lot nining? (Nen cal ma tye i pok ngeye.)

⁴ Kadi bed Lot oyero me kwo i Codom, Jehovah onyuto kica pire ki cwalo lumalaikane me larre kacel ki jo me ode. Ento, Lot pud pe olubo tira ma lumalaika gumine me aa oyotoyot ki i Codom, Lot “obedo ka galle.” Lumalaika gumako cinge ci gukonye kacel ki jo me ode me ngwec woko ki i boma meno. (Acak. 19:15, 16) Lumalaika guwacce ni oring wa i wi godi. (Acak. 19:17) Ento me ka lubo lok pa Jehovah, Lot openyo ni kiwek ecit i taun mo macok kenyo. (Acak. 19:17-20) Jehovah odiyo cwinye i kare ma tye ka winyo lokke dok oye ni Lot ocit i taun meno. Lacen Lot odoko lwor me kwo i taun meno ci okobo i kin godi, ka ma onongo kong Jehovah owacce ni ocit iye con. (Acak. 19:30) Man pud dong obedo twon diyo cwiny madit adada ma Jehovah onyuto! Watwero lubo lanenne nining?

5-6. I yo ma nining ma watwero keto kwede 1 Jo Tecalonika 5:14 i tic kun walubo lanen pa Lubanga?

⁵ Calo Lot, laye lawotwa mo twero moko tam marac ci kelo adwogi marac adada i kome. Ka meno otimme, wabidok iye nining? Watwero bedo ki miti me wacce ni en tye ka kayo gin ma ocoyo, ma meno nongo gire lok ada. (Gal. 6:7) Ento meno pe konyo. Watwero lubo kit ma Jehovah okonyo kwede ki Lot. I yo ma nining?

⁶ Jehovah ocwalo lumalaikane pe me ciko Lot keken ento bene me konyogi wek gubwot ki i can ma opoto i Codom. Kit meno bene, romo mitte ni wacik ominwa ka waneno ni tye ka cito i peko. Ento watwero bene konye. Kadi bed en galle ki keto tira me Baibul i tic, omyero pud wadi cwinywa. Bed calo lumalaika aryo-ca. Ma ka ilo cingwa kun waweko ominwa, myero wayeny yo me konye. (1 Jon 3:18) Twero bedo ni mitte ni wamak cinge, ci wakonye me keto tira ma kimine i tic.​—Kwan 1 Jo Tecalonika 5:14.

7. Watwero lubo lanen pa Jehovah nining ma lubbe ki kit ma en otero kwede ki Lot?

⁷ Jehovah onongo twero yero me keto cwinye i kom goro pa Lot. Me ka meno, lacen en oweko lakwena Petero ocoyo ni Lot obedo dano ma kite atir. Pud dong watye ki yomcwiny ya, ni Jehovah timo kica i kom balwa! (Jab. 130:3) Tika watwero lubo lanen pa Jehovah ma lubbe ki kit ma en otero kwede ki Lot? Ka waketo cwinywa i kom kit mabeco ma omege ki lumege gitye kwede, ci bibedo yot ki wan me diyo cwinywa i komgi. Man biweko bedo yot ki gin me jolo kony ki botwa.

8. Cwiny me kica tugo cwinywa me timo gin ango?

⁸ Ka iporo ki Lot, Yubu pe odeno can pien ni en omoko tam ma pe tye atir. Kadi bed kit meno, en okato ki i pekki malit adada, orwenyo jamine, rwom ma onongo en tye kwede, kacel ki yot komme. Ma dong rac loyo, en kacel ki dakone, gurwenyo lutinogi ducu i to. Lurem  Yubu adek ma lugoba bene gubedo ka waco lok goba i kom Yubu. Tyen lok ango ma oweko lurem Yubo adek-ki pe gunyuto kica i kome? Pe gutute me niang tyen lok mumiyo Yubu onongo tye ka deno can. Macalo adwogine, gumoko tam ma pe tye atir dok man oweko gungolo kop marac i kom Yubu. Watwero gwokke wek pe watim bal ma kit man nining? Omyero kong waniang ni Jehovah kene aye ma ngeyo jami ducu ma tye ka timme i kwo pa ngat meno. Winy maber adada lok pa ngat ma tye ka kato ki i peko-ni. Tute bene matek me niang arem ma en tye ka kato ki iye. Ka watimo kit meno, ci wabinyuto ni waparo pi omegiwa ki lumegiwa.

9. Kica bikonyowa pe me timo gin ango, dok pingo?

⁹ Cwiny me kica weko pe warweyo lok anii ma lubbe ki peko ma ngat moni tye ka kato ki iye. Ngat ma kwoto nying dano pe dongo kacokke ento poko kacokke woko. (Car. 20:19; Rom. 14:19) En nongo pe lakica ento loko labongo tam, dok lokke-ni twero kelo cwercwiny i kom ngat ma tye ka kato ki i peko-ni. (Car. 12:18; Ep. 4:31, 32) Bedo ber adada ka waketo tamwa i kom kit mabeco ma ngat moni tye kwede dok wayenyo yo me konye ki i pekone!

10. Lok ma tye i Yubu 6:2, 3 pwonyowa gin ango?

¹⁰ Kwan Yubu 6:2, 3. Yubu kare mogo obedo ka loko “lok atata.” Ento lacen en bene oye ni gin mogo ma en eloko onongo pe ber. (Yubu 42:6) Calo Yubu, ngat ma tye ka kato ki i peko i kare-ni bene twero loko lok atata, kun waco gin ma lacen weko en koko ange. Waromo dok i  lokke nining? Me ka cayo lokke, omyero wanyut kica bote. Wi myero opo ni pe obedo yub pa Jehovah ni ngat mo keken okat ki i peko ma watye ka kato ki iye i kare-ni. Pi meno watwero niang pingo latic pa Jehovah ma lagen romo lok atata ka tye ki peko kacel ki par madit. Kadi bed en oloko lok ma pe tye ada i kom Jehovah nyo i komwa, pe omyero wawek akemo omakwa nyo wangol kop i kome pi lokke meno.​—Car. 19:11.

11. Luelda gitwero lubo lanen pa Eliu nining ka gitye ka miyo tira?

¹¹ I kine mukene, mitte ni kimi tira mo bot ngat ma peko ki par obwoyo woko-ni. (Gal. 6:1) Luelda gitwero timo tic man matek-ki nining? Bedo ber ka gulubo lanen pa Eliu, ma owinyo lok pa Yubu ki cwiny me kica. (Yubu 33:6, 7) Eliu omiyo tira keken i nge niang tam pa Yubu. Luelda ma gilubu lanen pa Eliu kong giwinyo lok pa ngat ma tye ki peko ci gitute me niang gin ma tye ka timme i kwone. I nge meno ka gitye ka miyo tira, nongo dong gitwero gudo cwiny ngat-ti.

12. To pa cwar Naomi ki awobene aryo ogude nining?

¹² Naomi obedo dako ma lagen ma maro Jehovah. Ento i nge to pa cware ki awobene aryo, en onongo mito loko nyinge woko ni Mara, ma tyen lokke ni “Kipwola” nyo “Kec.” (Ruth 1:3, 5, 20, nen coc ma i tere piny, 21) Ci-wod Naomi ma nyinge Ruth obedo kacel kwede i kare me peko magi. Ruth pe omiyo kony keken bot Naomi ento bene oloko kwede i yo ma okweyo cwinye. Ruth otito pi marre ki cwakke pi Naomi kun loko lok ma oa ki i cwinye.​—Ruth 1:16, 17.

13. Pingo ngat ma orwenyo cware nyo dakone mito kony ki botwa?

¹³ Ka omego nyo lamego mo orwenyo luotgi i to, nongo en mito kony ki cwak ki botwa. Jo ma gunyomme gitye calo yadi aryo ma gudongo ma kingi cok. Ka yadi magi giwoto ki dongo, lwitgi dwalle woko kacel. Ka kiputu yat acel ci oto woko, yat mukene mudong-ngi bedo marac adada. I yo acel-lu, ka ngat mo orwenyo cware nyo dakone i to, en bedo ki arem cwiny pi kare malac. Paula, * ma cware oto atura, owaco ni: “Kwona olokke atura ma pe ayubbe pire, dok awinyo calo kerona otum woko. Arwenyo larema macok loyo. Onongo atito ki cwara gin mo keken. Onongo wanywako yomcwiny kacel dok en konya ka atye ka kato ki i peko. En onongo kare ducu winyo loka ka atye ki par mo keken. Awinyo calo buta mukene kinguno woko.”

14-15. Watwero kweyo cwiny ngat ma cware nyo dakone oto nining?

¹⁴ Watwero kweyo cwiny ngat ma dakone nyo cware oto nining? Gin ma pire tek mukwongo aye me lok kwede, kadi bed lewic tye ka makowa nyo pe wangeyo gin ma omyero wawacci. Paula, ma kiloko i kome malo-ni, owaco ni: “Aniang ni to weko dano pe bedo agonya. Gibedo ki par ni gitwero waco gin ma medo cwercwiny bot ngat ma tye ka kumu. Ento twora iwac gin ma miyo lewic maki loyo ka iling mot labongo waco gin mo.” Pe tyen lokke ni ngat ma tye kumu-ni mito ni iwac gin mo me ur adada. Paula owaco ni: “Awinyo maber adada ka lurema giwacca ni, ‘Rac adada ni irwenyo danoni.’”

 ¹⁵ William, ma dakone oto mwaki mogo angec otito ni: “Awinyo maber ka jo mukene gititta jami mogo mabeco ma wigi po iye i kom dakona, meno nyutta ni onongo gimare dok giwore. Lok ma kit man okonya adada. Lokgi omina kwecwiny pien dakona onongo pire tek bota adada dok wabedo kacel pi kare malac.” Dako to mo ma nyinge Bianca otito ni: “Anongo kwecwiny ka jo mukene gilego kacel kweda dok ginywako ginacoya acel nyo aryo mo kweda. Konyo adada ka awinyo giloko i kom cwara ki bene ka giwinyo aloko i kome.”

16. (a) Kit kony ango ma omyero wami ki ngat ma orwenyo danone me amara i to? (b) Ma lubbe ki Yakobo 1:27, tic ango ma watye kwede?

¹⁶ Kit macalo Ruth omoko i kom dato Naomi, omyero wan bene wamedde ki miyo kony bot ngat ma orwenyo cware nyo dakone. Paula, ma kiloko i kome con-ni owaco ni: “Cutcut i nge to pa cwara, jo mapol gubino ka konya ki kweyo cwinya. Ento i nge kare mo manok, gudok cen i kwogi me nino ducu. Kadi bed kit meno, kwona onongo dong olokke matwal. Tye me kony adada ka jo mukene giniang ni ngat ma tye ka kumu pud mito kony kadi wa i nge dwe nyo mwaki mapol.” Ngene kene ni, dano acel acel pat ki lawote. Jo mogo giye alokaloka mutimme i komgi oyotoyot. Ento pi jo mukene, ka gutimo gin mo keken ma onongo yam gitimo kacel ki luotgi ma oto-ni, tugo cwinygi malit adada. Dano kumu i yo mapatpat. Wiwa myero opo ni  Jehovah ominiwa mot ki tic me konyo jo ma gurwenyo luotgi i to.​—Kwan Yakobo 1:27.

17. Pingo jo ma luotgi okwerogi gimito kony ki botwa?

¹⁷ Jo mukene gilwenyo ki arem cwiny kacel ki par madit ma bino ka luotgi okwerogi woko. Joyce, ma cware oweke woko pi dako mukene, owaco ni: “Arem ma awinyo pi ket kenya onongo lit makato ka onongo cwara oto atoa. Kono onongo en oto i can me gudi nyo ki two, nongo pe en aye oyero ni otimme kit meno. Ento man en aye ma oyero me weka woko. Lewic maka dok awinyo calo en odwoko rwomma piny adada.”

18. Watwero miyo kony nining bot jo ma luotgi oto nyo okwerogi woko?

¹⁸ Ka watimo jami mogo matinotino ma nyuto kica bot jo ma luotgi oto nyo okwerogi, ci wanyuto ni wamarogi. Kit ma dong gitye kengi-ni, nongo gimito lurem mabeco. (Car. 17:17) Itwero nyutu nining ni ibedo laremgi? Itwero lwongogi ka cam. Dok itwero bene jalle me bedo kacel kwedgi ka namo nyo i tic me pwony. Gin mukene ma itwero timone aye me lwongogi kicel kicel me nywako kwedwu i woro pi jo me ot. Ka itimo kit meno, ci ibiyomo cwiny Jehovah, pien en “tye cok ki jo ma cwinygi goro” dok en bene “gwoko mon to.”​—Jab. 34:18; 68:5.

19. Ngo ma omyero wamok tamwa me timone ma lubbe ki 1 Petero 3:8?

¹⁹ Cokcok-ki, ka Ker pa Lubanga ocako loyo lobo ‘wiwa dong biwil woko i kom can ma yam waneno con.’ Pud dong watye ka kuro kare ma ‘pe dong wabipo pi jami macon, pe bene dano mo bitamo pigi.’ (Ic. 65:16, 17) Ka pud wakuro kare meno, omyero wamedde ki konyo luwotwa kun wanyuto i lokwa ki ticwa ni wamaro omegiwa ki lumegiwa ducu.​—Kwan 1 Petero 3:8.