JO MAPOL gingeyo lok me Baibul ma waco ni kineko Yecu kun kigure i kom yat i kin lutim bal aryo. (Mat. 27:35-38) Ento, jo mogo gitamo ni Baibul pe loko kakare ka owaco ni i nge meno kikwanyo kom Yecu woko ki i kom yat, kiyubo maber, dok kiketo i lyel.—Mar. 15:42-46.

Jo mogo ma gitye ki ngec gikalo akala ka ce onongo kitwero ye ni ngat ma kineko aneka kiyike i yo mupore, me labolle yikke i lyel. Me ka meno, lukwan magi gitamo ni jo ma kinekogi macalo lubalo onongo kiterogi i yo mapat. Laco lok angeya mo ma nyinge Ariel Sabar, ocoyo i gajeti me Smithsonian, dok otito pingo jo mogo gitamo kit meno: “Guro dano i kom yatariya onongo obedo pwod ma kimiyo bot lubalo maraco loyo, dok lungec mogo giwaco ni pe pore me tamo ni Luroma onongo gitwero miyo ki jo magi deyo me yikogi i yo mupore.” Luroma onongo gimito lano labalo-ni i yo ducu ma twerre, pi meno onongo pol kare kiweko kome i wi yat wek lee me tim omwodi. I nge meno, cogone ma odong onongo kibolo i bur lyel ma kiyiko iye dano lumuku.

Ento, lugol piny gunongo caden ma moko gin mapat, tutwalle pi Lujudaya mogo ma kinekogi. I mwaka 1968 kinongo cogo pa laco mo ma kineko i cencwari me acel. Kinongo cogo man i ka yiko jo gang mo ma Lujudaya i kabedo macok ki Jerucalem. Cogone onongo tye i canduk ma kigwoko iye cogo mutwo pa ngat ma ringo kome dong otop woko. Cogo opuny tyen onongo tye i kin cogo magi. Onongo kiguro i kom bao ki cumar mo ma borre romo centimita 11.5 (incic 4.5). Lacoc ma nyinge Sabar owaco ni: “Cogo opuny tyen man ma obedo pa laco mo ma nyinge Yehochanan, omiyo caden ma omoko pingo lok ma i Jiri ni kiyiko Yecu i lyel ma kiyubo maber twero bedo lok ada.” En omedo ni, “Cogo opuny tyen Yehochanan obedo labol pa laco ma kiguro i kom yatariya i kare pa Yecu ma Luroma guye ni kiyike kit ma Lujudaya gitimo kwede.”

Tye tam mapol madok i kom kit ma kiguro kwede Yecu i kom yat ma lubbe ki gin ma cogo opuny tyen Yehochanan nyuto. Ento gin acel ma nen ka maleng aye ni lubalo mogo ma kinekogi onongo kiyikogi maber dok pe kibologi abola i lyel me yiko dano lumuku. Nen ka maleng ni, gin ma Baibul waco ni kiyiko kom Yecu i lyel maber tye kakare. Gin ma lugol piny gunongo moko lok me Baibul ni kiyubo kom Yecu maber dok kiketo i lyel.

Ma dong pire tek loyo, Jehovah onongo otito woko con ni kibiyiko Yecu i lyel pa laco mo ma lalonyo, dok pe tye ngat mo ma romo gengo cobbe pa Lok pa Lubanga.—Ic. 53:9; 55:11.