1. Pingo wan ducu wamito ryeko ma oa ki bot Lubanga? (Carolok 3:13, 15)

 KA NINO mo onongo mitte ni imok tam ma pire tek, ci labongo akalakala mo ilego pi ryeko pien ingeyo ni onongo imito ryeko i kare ma kit meno. (Yak. 1:5) Kabaka Solomon oloko kit man i kom ryeko ni: “Ryeko ber kato jami me wel-gu.” (Kwan Carolok 3:13, 15.) Ki lok ada, Solomon onongo pe tye ka lok i kom ryeko mo ata. En onongo tye ka lok i kom ryeko ma a ki bot Lubanga Jehovah. (Car. 2:6) Ento tika ryeko ma a ki bot Lubanga twero konyowa me kato ki i pekki ma wakemme kwedgi i kare-ni? Ada twero konyowa, kit ma wabineno kwede i pwony man.

2. Yo acel ma watwero doko kwede jo maryek obedo ki timo ngo?

² Yo acel ma watwero doko jo maryek aye ki kwano kacel ki keto i tic pwony pa co aryo ma gingene adada pi ryekogi. Mukwongo wabinyamo lok i kom Solomon. Baibul waco ni “Lubanga omiyo Solomon obedo ki ryeko ki niang matut mada.” (1 Luker 4:29) Me aryo, wabinyamo lok i kom Yecu, ma en aye obedo laco ma ryek loyo ma okwo i wi lobo. (Mat. 12:42) Lanebi Icaya oloko kit man i kom Yecu: “Cwiny pa Rwot [Jehovah] bibedo i kome, cwiny me ryeko ki me niang.”—Ic. 11:2.

3. Gin ango ma wabinyamo i pwony man?

³ Solomon ki Yecu gutiyo ki ryeko ma Lubanga ominigi me miyo tam me ryeko i kom jami ma pigi tego botwa i kare-ni. I pwony man, wabinyamo kabedo adek magi: Gin mumiyo pire tek me bedo ki neno mupore i kom cente, dog ticwa, ki i komwa kekenwa.

4. I yo ma nining ma kwo pa Kabaka Solomon onongo pat ki kwo pa Yecu?

⁴ Solomon onongo olony adada dok bedo i gang madit dok mamwonya. (1 Luker 10:7, 14, 15) Ki tungcel, Yecu onongo tye ki jami manok adada dok gange mo onongo pe. (Mat. 8:20) Kadi bed kit meno, co aryo-ni ducu onongo gitye ki neno mupore i kom cente pien ryekogi oa ki bot Wang It me ryeko—Lubanga Jehovah.

5. Solomon onongo tye ki neno ma opore ango i kom cente?

⁵ Solomon owaco ni cente “gwoko dano.” (Latit. 7:12) Ka watye ki cente, wabedo ki kare me nongo jami ma mitte pi kwo kacel ki jami ma cwinywa mito. Kadi bed Solomon onongo olony adada, en oniang ni tye jami mogo ma pigi tek ma loyo cente. Me labolle, en ocoyo ni: “Yer bedo ki nying maber, pien en aye ber kato lonyo madwong.” (Car. 22:1) Solomon bene owaco ni jo ma gimaro cente pol kare pe giyeng ki jami ma gitye kwede. (Latit. 5:10, 12) Dok en owaco ni pe omyero waket genwa ducu i kom cente, pien cente mo keken ma watye kwede twero rweny woko oyotoyot.—Car. 23:4, 5.

6. Neno mupore ango ma Yecu onongo tye kwede i kom jami me kom? (Matayo 6:31-33)

⁶ Yecu onongo tye ki neno ma opore i kom jami me kom. En onongo nongo mit pa camo cam ki mato kongo. (Luka 19:2, 6, 7) I nino mo acel, en oyubo kongo vino mamit adada—meno obedo tangone mukwongo. (Jon 2:10, 11) Dok i nino ma en oto iye, Yecu onongo oruko bongo ma wele tek. (Jon 19:23, 24) Ento Yecu pe oye ni jami me kom odok gin ma pire tek loyo i kwone. En owaco bot lulub kore ni: “Pe tye dano mo ma twero tic ki rwodi aryo . . . Pe wutwero tic pi Lubanga ka dok wutiyo pi lim bene.” (Mat. 6:24) Yecu opwonyo ni ka waketo pi Ker-ri obedo mukwongo i kwowa, Jehovah bineno ni watye ki jami ducu ma mitte pi kwo.—Kwan Matayo 6:31-33.

7. Adwogi maber ango ma omego mo onongo pi bedo ki neno ma opore i kom cente?

 ⁷ Pol pa omegiwa ki lumegiwa dong gunongo adwogi maber ki i lubo tira me ryeko ma Baibul miyo ka odok i kom tic ki cente. Nen kong labol pa omego mo ma wiye nono ma nyinge Daniel. En owaco ni: “I kare ma onongo atye bulu me mwaka apar ki wiye, amoko tamma ni abiketo tic pi Jehovah aye bedo gin ma pire tek loyo i kwona.” Pien Daniel okwo kwo ma rwomme lapiny, en obedo ki kare me tic ki cawane ki dirone i miyo kony ka ma can opoto atura iye kacel ki tic i Betel. En omedo ni: “Atwero wacone labongo akalakala mo keken ni pe akoko ange pi kwo ma ayero. Ki lok ada, onongo atwero tiyo cente madwong ka onongo amito ni meno obed gin ma pire tek loyo i kwona. Ento onongo pe abibedo ki lurem mabeco kit ma atye kwede i kare-ni. Ka onongo aketo cwinya i tiyo cente, onongo pe abibedo ki yomcwiny ma atye kwede i kare-ni pien aketo cwinya i tic pi Jehovah. Pe tye wel cente mo keken ma kitwero poro ki mot ma Jehovah omina.” Ki lok ada, wanongo adwogi maber ka waketo cwinywa i kom jami me cwiny, ento pe i kom cente.

8. Wangeyo nining ni Solomon obedo ki neno mupore i kom tic? (Latitlok 5:18, 19)

⁸ Kabaka Solomon owaco ni tic matek twero kelo yomcwiny madwong bot dano. Solomon owaco ni man obedo “mot ma Lubanga omiyo.” (Kwan Latitlok 5:18, 19.) En ocoyo ni: “Kit tic ducu ma dano tiyo magoba tye iye.” (Car. 14:23) Solomon onongo ngeyo gin ma en tye ka wacone. En onongo obedo latic matek! Solomon ogero odi, opito poto olok, oyubo poti mabeco dok okwinyo kut ka ma pii ogure iye. En bene ogero boma mapol. (1 Luker 9:19; Latit. 2:4-6) Meno onongo obedo tic matek, dok labongo akalakala mo tic magi okele yomcwiny. Ento Solomon pe ojenge i kom tic magi keken me kele yomcwiny. En bene otimo jami mapol pi Jehovah. Me labolle, en odoro tic me gero ot mamwonya adada me woro Jehovah—tic me gedo ma otero mwaki abiro kulu! (1 Luker. 6:38; 9:1) I nge Solomon tiyo jami mapatpat mapol, en oniang ni gin ma pire tek loyo ma dano twero timo obedo me tic pi Jehovah. En ocoyo ni: “Man aye agikki me lok meno; lok ducu dong jo gutyeko winyone. Lwor Lubanga dok ilub cikke ducu.”—Latit. 12:13. 

9. Ngo ma Yecu otimo me neno ni tic ma en timo pire pe odoko tek loyo worone bot Jehovah?

⁹ Yecu onongo obedo dano ma tiyo matek. I kare ma en peya ocako ticce me pwony, en otiyo macalo lapa bao. (Mar. 6:3) Labongo akalakala mo, lunyodone cwinygi obedo yom pi kony ma mege i kare ma guwoto ki yelle me miyo jami ma mitte pi jo me otgi. Yecu onongo pe ki roc mo dok tic ma en tiyo onongo pe roc, pi meno dano mapol nen calo onongo gimito jami ma en oyubo! Labongo akalakala mo, en onongo mit pa ticce. Ento, kadi bed en onongo obedo latic matek, kare ducu en onongo neno ni etye ki cawa me tic pi Jehovah. (Jon 7:15) Lacen i kare ma en ocako tito kwena pi cawa malac, en omiyo tam ki jo ma winyo lokke ni: “Pe wuti pi cam ma top woko, ento pi cam ma rii nio wa i kwo ma pe tum.” (Jon 6:27) Dok i Pwonnye me Wi Got, Yecu owaco ni: “Wukan lonyo piwu kenwu i polo.”—Mat. 6:20.

10. Ariya ango ma jo mukene gikato ki iye i dog ticgi?

 ¹⁰ Ka waketo i tic tam me ryeko pa Jehovah, wabedo ki neno mupore i kom dog ticwa. Macalo Lukricitayo, kipwonyowa ni omyero wabed jo ma “tiyo tic maber.” (Ep. 4:28) Pol kare ludito ticwa gineno ni wabedo jo ma genne dok watiyo matek, dok i kare mogo gitwero wacciwa ni cwinygi yom pi ticwa. Ki cwiny maber, watwero cako tic pi cawa madwong, pien wamito ni ladit ticwa otam maber i kom Lucaden pa Jehovah. Ento ka watimo meno, pe wabibedo ki cawa muromo me bedo ki jo me gangiwa nyo me timo jami pi Jehovah. Bimitte ni watim alokaloka wek wabed ki cawa muromo me timo jami ma pigi tego.

11. Gin ango ma omego mo acel opwonyo madok i kom bedo ki neno ma opore i kom tic?

¹¹ Omego mo matidi ma nyinge William onongo pwony ki i lanen pa laelda mo ma yam obedo ladit ticce i kom bedo ki neno mupore i kom dog tic. William owaco ni: “Omego man obedo labol maber adada pa ngat ma tye ki neno ma opore i kom tic. En latic matek dok tye ki wat maber ki jo ma gimiye tic pien ticce ber adada. I agikki me nino acel acel, en juko ticce ci miyo cawane kacel ki kerone pi jo gange ki pi Jehovah. Dok pi meno, en tye i kin jo ma cwinygi yom loyo ma an angeyo!” *

12. I yo ma nining ma Solomon onyuto ni etye ki neno ma opore i kome kekene, ento lacen en olokke nining?

¹² I kare ma Solomon onongo pud lawor Jehovah ma lagen, en onongo tye ki neno mupore i kome kekene. I kare ma en pud tidi dok ocako loc macalo kabaka, en oye gorone dok olego pi tira ki bot Jehovah. (1 Luker 3:7-9) I kare ma en pud ocako loc acaka, Solomon onongo ngeyo rac pa cwiny me awaka. En ocoyo ni: “Wakke  tero dano i can, ki cwiny me nyatte miyo dano poto i can.” (Car. 16:18) Tye me cwercwiny ni, Solomon lacen pe olubo tirane meno. I nge loc pi kare mo, en ocako cayo cik pa Lubanga. Me labolle, cik acel onongo waco ni kabaka mo keken me Icrael “pe onyom mon mapol, miyo ngako cwinye woko.” (Nwo. 17:17) Solomon ocayo cik meno ci onyomo mon 700 ki mon ma angecane 300, dok polgi onongo pe giworo Jehovah! (1 Luker 11:1-3) Gwok nyo Solomon otamo ni man pe bikele peko mo. Ento lacen Solomon onongo adwogi marac ma bino pi kwero bedo lawiny bot Jehovah.—1 Luker 11:9-13.

13. Gin ango ma watwero pwonyo ka wakwanyo kare me lwodo cwiny me mwolo ma Yecu onyuto?

¹³ Yecu obedo ki neno mupore i kome kekene. I kare ma Yecu peya obino i lobo, en ocobo tic mabeco mapol pi Jehovah. Jehovah otiyo ki Yecu me ‘cweyo jami ducu, gin ma tye i polo ki gin ma tye i wi lobo.’ (Kol. 1:16) I kare me batija pa Yecu, wiye opo i kom jami ducu ma ocobo i kare ma tye kacel ki Wonne. (Mat. 3:16; Jon 17:5) Ento ngec meno pe oweko Yecu odongo cwiny me awaka. Me ka meno, en pe okette ni pire tek loyo jo mukene. En owaco ki lupwonnyene ni ebino i lobo pe ni ‘gitine, ento ni wek en aye eti ki dano, ki pi miyo kwone me koko jo mapol.’ (Mat. 20:28) Yecu bene onyuto cwiny me mwolo ki ye ni pe etwero timo gin mo pire kene. (Jon 5:19) Yecu pud dong onyuto cwiny me mwolo adada! Yecu owekiwa lanen maber adada me aluba.

14. Pwony ango ma watwero nongo ki bot Yecu ka odok i kom bedo ki neno mupore i komwa kekenwa?

¹⁴ Yecu opwonyo lulub kore ni gubed ki neno mupore i komgi kekengi. Nino mo acel, Yecu ocuko cwinygi ni: “Yer wiwu dong gikwanogi woko liweng.” (Mat. 10:30) Lok meno kweyo cwinywa adada, tutwalle ka watamo ni konywa pe. Meno nyuto ni Wonwa me polo tye ki miti madwong i komwa—dok piwa tek adada  bote. Ka Jehovah oye ni wawore dok en tamo ni wapore me nongo kwo ma pe tum i lobo manyen, pe myero watam ni nenone pe tye kakare.

15. (a) Wi Lubele ominiwa tam ni omyero wabed ki neno mupore ango i komwa kekenwa? (b) Kit ma kinyuto kwede i cal ma tye i pot karatac 24, ka waparo pi cobo mitiwa mukato kare woko, ci mot ango ma wabikeng?

¹⁵ Mwaki ma romo 15 angec, Wi Lubele omiyo tam ni omyero wabed ki neno mupore kit man i komwa kekenwa: “Pe omyero watam tutwal i komwa kekenwa ma weko wadongo cwiny me awaka. Dok pe omyero watam ni konywa pe ma weko cwinywa tur woko. Omyero watute me bedo ki neno mupore i komwa kekenwa, ma meno tyen lokke ni waniang ni watye ki goro kacel ki teko. Laminwa mo acel oloko kit man: ‘Pe abedo dano marac, dok bene pe abedo dano ma kite ber loyo. Atye ki teko dok atye ki gorona bene, dok dano mukene-ni bene gitye kit meno.’” * Watwero neno ka maleng ber pa bedo ki neno mupore i komwa kekenwa.

16. Pingo Jehovah miniwa tam me ryeko?

¹⁶ Jehovah miniwa tira kun tiyo ki Lokke. En marowa, dok en mito ni wabed ki yomcwiny i kwowa. (Ic. 48:17, 18) Tam maber loyo ma watwero mokone, dok ma bikeliwa yomcwiny, obedo me timo jami ma yomo cwiny Jehovah. Ka watimo meno, wabigwokke ki i pekki ma dano mukene gikato ki iye pi keto cwinygi mukato kare woko i kom cente, dog tic, nyo i komgi kekengi. Legawa tye ni wan ducu ki acel acel wamok tamwa me nyuto ryeko dok wayom cwiny Jehovah!—Car. 23:15.