1. Gin ango ma oweko Kain omoko tam marac, dok okelo adwogi ango?

ONONGO mitte ni Kain omok tam mo ma pire tek adada. En onongo twero yero me juko kinigane, ma man onongo twero kelo adwogi maber. Nyo twero weko kinigane loyo tekone, ma man onongo twero kelo adwogi marac. Baibul wacciwa ni Kain omoko tam marac. Tam ma en omoko-ni okelo to pa ominne Abel dok man obalo watte ki Lacwecce.—Acakki 4:3-16.

2. Pingo pire tek me moko tam matir?

² I yo acel-li, wan ducu myero wamok tam i kwowa. Tam mogo mokogi tek adada, ki mukene yot. Ento, pol pa tam ma wamoko twero gudo kwowa adada. Ka wamoko tam matir, ci pe wabedo ki peko mapol dok wabedo ki kuc. Ento ka wamoko tam marac, ci wabedo ki pekki mapol dok pe wabedo ki kuc.—Carolok 14:8.

3. (a) Wek wamok tam me ryeko, myero wabed ki niye i kom ngo? (b) Lapeny ango ma wabinyamogi?

 ³ Gin ango ma bikonyowa me moko tam me ryeko? Myero wabed ki niye i kom Lubanga, dok wagen ni en mito konyowa ki bene ni biminiwa ryeko ma mitte me moko tam matir. Myero bene wabed ki niye i kom Lokke kun wageno tamme. (Kwan Yakobo 1:5-8.) Ka wanyikke cok ki Jehovah dok wamaro Lokke, man bikonyowa me bedo ki gen ni en ngeyo gin maber piwa. Man biweko kong wangiyo Lokke ma peya wamoko tam. Ento watwero dongo kerowa me moko tam matir nining? Ki dok tika mitte ni walok tam ma kong wamoko con?

4. Tam ango ma onongo mitte ni Adam omok, ki dok adwogine obedo nining?

⁴ Dano gubedo ka moko tam ma pigi tego nicakke wa i acakki piny. Adam, dano mukwongo, onongo myero omok tam ka ce ebibedo lawiny bot Lacwecce, Jehovah, nyo ke ce ebiwinyo lok pa dakone, Kawa. Adam oyero me winyo lok pa Kawa, ma oweko en omoko tam marac adada. Macalo adwogine Jehovah oryemo Adam woko ki i poto me Eden, dok lacen Adam bene oto. I kare-ni, wan bene watye ka deno can macalo adwogi me tam marac ma Adam omoko.

5. Myero wanen tic ma watye kwede me moko tam nining?

⁵ Jo mukene gitwero tamo ni kwo twero bedo yot ka onongo pe mitte ni gimok tam mo keken. Twero bedo ni in bene iwinyo kit meno. Ento ber ka wiwa po ni Jehovah pe ocweyo dano me bedo calo robot ma pe twero tam nyo moko tam mo keken. En ominiwa lokke, ma pwonyowa kit me moko tam me ryeko. Jehovah ominiwa tic me moko tam, dok tic man twero konyowa. Tam kong i kom labol magi.

6, 7. Tam ango ma onongo myero Luicarel gumoki, dok pingo onongo tek botgi? (Nen cal ma tye i pot karatac 9.)

⁶ I kare ma Luicarel gitye i Lobo ma Kiciko pire-ni, onongo myero gumok tamgi me woro Jehovah nyo lubange mukene. (Kwan Yocwa 24:15.) Meno onongo nen cal tam mayot adada. Ento tamgi onongo twero kelo kwo nyo to. I kare pa Lungolkop, Luicrael gubedo ka moko tam maraco kare ki kare. Guweko woro Jehovah ci gucako woro lubange me goba. (Lungolkop 2:3, 11-23) Lacen, i kare pa lanebi Elia, jo pa Lubanga onongo myero gumok tamgi ka ce gibiworo Jehovah nyo Baal lubanga me goba. (1 Luker 18:21) Man twero nen calo obedo tam ma mokone onongo yot adada pien  woro Jehovah aye gin matir. Ngat maryek pe twero ye me woro lubanga ma pe kwo. Ento Luicrael onongo pe gitwero moko tam. Baibul waco ni Luicarel gubedo ka ‘cabbe atata i cwinygi.’ Elia otiyo ki ryeko me cuko cwinygi wek guwor Lubanga Jehovah.

⁷ Pingo onongo tek ki Luicrael me moko tam me ryeko? Me acel, onongo gipe ki niye i kom Jehovah, dok gukwero bedo luwiny bote. Pe onongo gigeno Jehovah, dok pe gukwanyo kare me pwonyo lok madok i kome nyo ryekone. Ka onongo gutimo meno, kono gin ma gupwonyo okonyogi me moko tam me ryeko. (Jabuli 25:12) Me aryo, Luicrael onongo gilubo tam pa rok ma gurumo ka ngetgi. Lurok gunyweno tam kacel ki kit pa Luicrael woko dok gin aye onongo gimoko tam pigi. Macalo adwogine, Luicrael gucako lubo kor lurok dok guworo lubangagi me goba. Man onongo obedo gin ma Jehovah ociko Luicrael iye wacon.—Nia 23:2.

8. Ngo ma wapwonyo ki i labol pa Luicrael?

⁸ Labol pa Luicrael pwonyowa ni ka wamito moko tam me ryeko myero wati ki Lok pa Lubanga. Jo Galatia 6:5 poyo wiwa ni ngat acel acel bitingo yecce ma lubbe ki tam ma en moko. Ki lok ada, pe myero wami ngat mo tic me moko tam piwa. Ma ka meno, ngat acel acel myero opwony gin ma Lubanga waco ni tye atir ci otim.

9. Pingo rac me weko ni jo mukene aye gumok tam piwa?

⁹ Watwero weko jo mukene gimoko tam piwa nining? Ka waye ni gudiwa me moko tam marac. (Carolok 1:10, 15) Man rac adada. Obedo ticwa me lubo cwiny ma ngoliwa kop ma wanyebo ma lubo ki cik ma iye lac me Baibul. Ka waweko ni jo mukene aye gumok tam piwa, ci nongo wamoko tam me lubo korgi. Meno twero kelo adwogi marac.

10. Cik ango ma Paulo omiyo bot jo Galatia?

¹⁰ Lakwena Paulo ociko jo Galatia ni pe myero guwek jo mukene aye gumok tam pigi. (Kwan Jo Galatia 4:17.) Omege mogo i Galatia onongo gitye ka moko tam pi jo mukene i kacokke. Mitigi onongo tye ningo? Co magi ma cwinygi rac-ci onongo gimito ni utmege gulub korgi ma ka lukwena. Onongo pe gimwol wa ki acel, dok gipe ki woro i kom twero pa omege me moko tam pigi kengi.

11. Watwero konyo jo mukene nining ka mitte ni gumok tam?

¹¹ Wan ducu watwero nongo pwony  ki i lanen pa lakwena Paulo. En onongo ngeyo ni utmegine gitye ki twero me moko tam pigi kengi, dok en oworo twero meno. (Kwan 2 Jo Korint 1:24.) I kare-ni, luelda bene gitwero lubo labol man ka gitye ka miyo tira madok i kom gin ma ngat moni myero omok iye tamme pire kene. Gibedo ki yomcwiny ka gitye ka nywako tam ma a ki i Lok pa Lubanga ki utmegigi. Ento, luelda bene gigwokke me nenone ni giweko Lakricitayo acel acel omoko tamme pien en aye ma bikayo adwogine. Pwony ma pire tek tye ni: Watwero konyo jo mukene me niang tira me Baibul ma twero konyogi. Ento utmegiwa gitye ki twero kacel ki tic me moko tamgi pigi kengi. Ka gumoko tam me ryeko ci ginongo adwogi maber. Ki lok ada, pe myero watam ni meno watye ki twero me moko tam pi utmegiwa.

12, 13. Pingo rac tutwal me moko tam ka nongo cwinywa otur nyo tye ka cwer?

¹² I kare-ni, dano mapol gimoko tam ma lubbe ki ngo ma cwinygi waccigi. Ento meno twero kelo adwogi marac adada. Baibul cikowa ni meno pe myero wamok tam ma lubbe ki kit ma wawiny kwede ki i cwinywa. (Carolok 28:26) Pe watwero geno cwinywa pien “cwiny dano en aye gin ma bwolo dano ma kato gin mukene-gu ducu, opong ki gin marac adada.” (Jeremia 17:9) Tye labol mapol ma kicoyo i Baibul ma nyuto adwogi marac ma otimme i kom jo mukene pien gulubo cwinygi ma tye ki roc-ci. (1 Luker 11:9; Jeremia 3:17; 13:10) Pi meno, gin ango ma twero timme ka wamoko tam ma lubbe ki gin ma tye i cwinywa?

¹³ Jehovah ominiwa cik ni omyero  wamarre ki cwinywa ducu dok ni wamar jiraniwa kit macalo wamarre kekenwa. (Matayo 22:37-39) Ento myero wagwokke. Ginacoya ma tye i paragraf mukato-ni nyuto ni rac me ye ni cwinywa aye ma odor tamwa ki jami ma watimogi. Me labolle, tek tutwal ki ngat ma cwinye tye ka cwer me moko tam matir. (Carolok 14:17; 29:22) Tek bene ki ngat ma cwinye otur me moko tam me ryeko. (Wel 32:6-12; Carolok 24:10) Myero wawek cik pa Lubanga otir tamwa. (Jo Roma 7:25) Ka watye ka moko tam ma pire tek, pe myero wawek kit ma wawinyo kwede odorwa.

14. Wangeyo nining ni pe rac me loko tam ma wamoko con?

¹⁴ Myero wamok tam me ryeko. Kadi bed kit meno, ngat maryek ngeyo ni i kine mukene, myero kong dok etam i kom tam ma dong emoko con wek enen kace mitte me aloka. Jehovah onyuto lanen maber i timo man. Nen gin ma en otimo i kom jo me Nineve i kare pa Yona: “Ka Lubanga oneno gin ma gutiyo, kit ma gulokke kwede, guweko tim megi marac, Lubanga ojuko cwinye i kom gin marac ma onongo nene en owaco ni ebitimo i komgi, ci pe dong otiyo.” (Yona 3:10) I kare ma Jehovah oneno ni jo me Nineve guweko timo jami maraco, en oloko tamme. Man nyuto ni en pe lagingi, ento en mwol dok lakica. Jehovah dok pat ki dano, en pe moko tam labongo lwodo lok iye, nyo ma cwinye ocwer.

15. Pingo bimitte ni walok tam mo ma wamoko con?

¹⁵ Tye i cawa mukene ma pore me lwodo lok i kom tam ma wamoko con, ket kong ni alokaloka otimme. Wii opo ni meno Jehovah i cawa mukene loko tamme. (1 Luker 21:20, 21, 27-29; 2 Luker 20:1-5) Ka wanongo ngec manyen ci twero mitte ni walok tamwa. Tam kong i kom labol pa Kabaka Daudi. En omoko tam madok i kom lakwar Caulo, Mepibocet i kare ma kititte lok goba i kom Mepibocet. Lacen, i kare ma kiwaco ki Daudi lok ada, en oloko tamme. (2 Camuel 19:24-29) I cawa mukene, bedo me ryeko ka wan bene watimo kit meno.

16. (a) Tira ango ma myero walub ka watye ka moko tam? (b) Pingo mitte ni kong wangi tam ma wamoko con, dok watwero timone nining?

¹⁶ Baibul waco ni myero pe warune ka moko tam ma pigi tego. (Carolok 21:5) Myero watute matek me lwodo lok i kom gin moni ma peya wamoko tamwa wek wamok tam me ryeko. (1 Jo Tecalonika 5:21) Ma peya lawi ot mo omoko tam, myero kong okwed lok meno ki i Ginacoya kacel ki  bukewa. Ber bene me winyo tam pa jo me odiwa. Wi opo ni Lubanga owaco ki Abraim ni owiny lok pa dakone. (Acakki 21:9-12) Luelda bene myero kong gukwed lok i kom gin moni maber. Ka mitte ni gulok tam ma kong gumoko con pien gunongo ngec manyen, pe gibedo ki lworo ni gibirwenyo woro ki bot jo mukene. Luelda ma gimwol dok ma pe lugingi gibedo atera me loko tam ma gumoko con ka mitte ni gutim kit meno. Dok ber bene ka wan ducu walubo lanengi. Man bikonyo jo ducu me kacokke me bedo ma gunotte dok ki kuc.—Tic pa Lukwena 6:1-4.

17. Gin ango ma twero konyowa me moko tam me ryeko?

¹⁷ Tam mogo pire tek loyo mukene. Me labolle, moko tam kace myero inyomme nyo ngat ma myero i nyom, magi gubedo tam ma pigi tego adada. Tam mukene ma pire tek aye ka ce myero idonyo i tic pi Jehovah pi kare malac. Ma peya wamoko tam macalo meno, myero kong walwod lok iye matek dok waleg Jehovah pi kony. Man twero tero kare, ento ka wamito moko tam me ryeko, myero waket genwa i kom Jehovah, wawiny lokke, dok walub tirane. (Carolok 1:5) Jehovah ominiwa tam me ryeko i Lokke. Pi meno, pire tek ni wakwed lok dok waleg Jehovah pi tira. En twero konyowa me dongo kit ma mitte wek wamok tam ma rwatte ki mitine. Ma peya wamoko tam mo ma pire tek, kare ki kare myero wapenye ni: ‘Tika tam man binyuto ni amaro Jehovah? Tika bikelo kuc ki yomcwiny bot jo me otta? Tika binyuto ni adiyo cwinya dok an lakica?’

18. Pingo Jehovah mito ni wamok tamwa piwa kenwa?

¹⁸ Jehovah pe diyowa me marre ki me tic pire. Ma ka meno, en weko wabedo agonya me moko tam meno. En woro twero ma watye kwede me yero kace wabitic pire nyo pe. (Yocwa 24:15; Latitlok 5:4) Ento en mito ni watim gin ma wamoko tamwa me timone ma lubbe ki Lokke. Ka waye lubo tira ma Jehovah miyo kacel ki cik ma iye lac ma en ominiwa ci wabimoko tam me ryeko. Man binyuto ni pe wacabbe atata i tam ma wamoko.—Yakobo 1:5-8; 4:8.